Απαντήσεις στις ερωτήσεις

1. 1
1. Μάθηση 21ου αιώνα! Τι σημαίνει αυτό; Ποιες οι βασικές προϋποθέσεις/αρχές που
πιστεύετε εσείς ότι πρέπει να υπάρχουν; Τι έννοιες εμπίπτουν στο σχεδιασμό,
ποιες οι πιθανότητες;
Σύμφωνα με το σχεδιάγραμμα Μάθησης του 21ου αιώνα σημαίνει:
Οι βασικές προϋποθέσεις/αρχές που πρέπει να υπάρχουν είναι ότι οι φοιτητές έχουν στη
διάθεσή τους όλο το υλικό σε ψηφιακή μορφή (Moodle) στο οποίο μπορούν να
επεμβαίνουν, π.χ. για σημειώσεις, κατά τη διάρκεια του μαθήματος ενώ η ‘συζήτηση σε
πραγματικό χρόνο’ [Moodle online chat] χρησιμεύει για απορίες, σημαντικές σημειώσεις ή
διαμοιρασμό (sharing) κλπ.
Οι έννοιες που εμπίπτουν στο σχεδιασμό είναι:
Εργαστήριο Υπολογιστών/BYOD
Ατομικές και ομαδικές εργασίες
Συνθήκες Μάθησης:
Multitasking- 1:1/1:2
Flipped Learning
Π.χ. Πρόσβαση σε όλες τις πηγές και το υλικό σε
διαδραστική μορφή
Εξοικείωση και πολύ καλός χειρισμός Moodle-
teacher access
Π.χ. να δημιουργούν δικές τους ομάδες
συζητήσεων, wikis κλπ
Εξοικείωση με εργαλεία Web 2
Π.χ. συνεργατικά εργαλεία όπως Writeboard,
Wikispaces κλπ
Ψηφιακό Μάθημα
ΜΑΘΗΣΗ
21
ου
αιώνα
Παγκόσμια
γνώση
Δημιουργικότητα
ΚαινοτομίαΣυνεργασία
Κριτική σκέψη
Ευελιξία
Προσαρμογή
Πυρηνικές
γνώσεις

2. 2
2. Σχεδιασμός δραστηριοτήτων που να ανταποκρίνονται στις βασικές
ανάγκες/αρχές της παιδαγωγικής του 21ου αιώνα.
Ο σχεδιασμός δραστηριοτήτων που να ανταποκρίνονται στις βασικές ανάγκες/αρχές της
παιδαγωγικής του 21ου αιώνα δίνει έμφαση:
-πρόσβαση στους υπολογιστές όλες τις ώρες
-αξιοποίηση μεικτών μεθόδων μάθησης με εναλλαγές σε διαδικτυακές και μη
δραστηριότητες, ατομικές και ομαδικές
Το σχολείο, το σπίτι και η κοινότητα έχουν:
 Μεικτές προσεγγίσεις μάθησης
 Εργασία στην ολομέλεια, ατομικά, ομαδικά
 Με – χωρίς υπολογιστές
 Στο σχολείο – εκτός σχολείου
 Συμβολή γονιών
3. Από ποιες φάσεις έχει περάσει η ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαίδευση; Πώς αυτό
έχει επηρεάσει διδακτικές προσεγγίσεις, σχεδιασμό λογισμικό και
εφαρμογών; Δώσε παραδείγματα

3. 3
Οι Τ.Π.Ε. έχουν χρήση και εφαρμογή σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του Α.Π. Η πρόκληση
είναι η έμφαση που πρέπει να δοθεί σε κάθε γνωστικό αντικείμενο και πώς μπορεί η
τεχνολογία να ανταποκριθεί σε αυτή.
Έχουν διεξαχθεί έρευνες σε παγκόσμιο επίπεδο για την επίδραση των ΤΠΕ στη μάθηση και
διδασκαλία πολλών γνωστικών αντικειμένων. Η ενσωμάτωση γενικά αντιμετωπίζεται ως
κάτι ‘θετικό’ εντούτοις η χρήση της τεχνολογίας για τη διδασκαλία και μάθηση δεν είναι
διεθνώς αναγνωρισμένη στο βαθμό που πρέπει.
Μερικά παραδείγματα είναι η χρήση φορητών Η/Υ στα σχολεία, η χρήση Tablets και
smartphones.
4. Ποια είναι η διεθνής τάση σήμερα στην ενσωμάτωση ΤΠΕ στην εκπαίδευση;
Ποιες προσεγγίσεις υπάρχουν (1:1, mobile learning, flipped learning, blended
learning). Ποιες οι προοπτικές της κάθε μίας, ποιες οι προκλήσεις και γιατί;
Οι διεθνής τάση στην ενσωμάτωση των ΤΠΕ είναι θετική. Οι ΤΠΕ αποτελούν αναπόσπαστο
μέρος του σύγχρονου κόσμου. Οι ψηφιακές συσκευές που υπάρχουν στα νοικοκυριά και η
ψηφιοποίηση διαδικασιών της καθημερινότητάς μας αλλάζει ταυτόχρονα και τον τρόπο
παροχής υπηρεσιών σε διάφορους τομείς. Η εκπαίδευση είναι μία από αυτές τις υπηρεσίες
που επηρεάζεται και αλλάζει δραστικά από τις ψηφιακές τεχνολογίες.
Παραδείγματα περιλαμβάνουν έργα σε μεγάλη κλίμακα αλλά και μικρότερα πιλοτικά
προγράμματα
• One Laptop per Child Association, Inc. (Nicholas Negroponte – 2006 in
Howard & Rennie, E. (2013)
• Netbooks on the rise - European overview of national laptop and netbook
initiatives in schools, European SchoolNet (Balanskat & Garoia, 2010)
• Τhe Magellan project (Πορτογαλία, Οκτ. 2010)
Τέτοιου είδους προγράμματα εμπερικλείουν νέες προκλήσεις για τα σχολεία
• Πώς να αντιμετωπίσουν την εισαγωγή της τεχνολογίας όσον αφορά
υποδομή, εφαρμογή, καθημερινή διαχείριση (πχ. αποδεκτούς κανόνες
χρήσης)
• Πώς να ενσωματώσουν τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας στη
μαθησιακή διαδικασία και διδακτική πράξη

4. 4
5. Ποιος ο ρόλος των ΤΠΕ στην ‘Κοινωνία’ ή στην ‘Οικονομία της Γνώσης’;
Ο ρόλος των ΤΠΕ στη «Κοινωνία και στην Οικονομία της Γνώσης είναι:
Το παιδί να έχει όλες τις προϋποθέσεις και ευκαιρίες να αποκτήσει βασικές γνώσεις στις
διάφορες επιστήμες και να αναπτύξει στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις προσωπικές του
ικανότητες, ούτως ώστε μέσα από την προσωπική του εξέλιξη να συνεισφέρει στη
συλλογική κοινωνική εξέλιξη (πολιτική, οικονομική και πολιτιστική).
6. Η έννοια της ‘ψηφιακής κουλτούρας’ βρίσκεται στο επίκεντρο. Ποιες τάσεις
βρίσκονται σε εξέλιξη (σύγκλιση τεχνολογιών, εμπόριο, επικοινωνία, έλεγχος)
Η ψηφιακή τεχνολογία καταλαμβάνει με αυξανόμενο ρυθμό κάθε κομμάτι της ζωής μας-
ειδικά όσον αφορά τη ψυχαγωγία μας. Αποτελεί κάτι περισσότερο από τεχνολογία
πληροφορίας. Αποτελεί το επικρατέστερο μέσω ψυχαγωγίας, επικοινωνίας και πολιτιστικής
έκφρασης.
Οι 4 μεγάλες τάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη σε σχέση με τη ψηφιακή κουλτούρα:
1. Σύγκλιση τεχνολογιών, μέσων και μορφών επικοινωνίας (η δημοτικότητα των
ιστοσελίδων Κοινωνικής Δικτύωσης υποδηλώνει ότι τα όρια μεταξύ νέων και
παλιών μέσων δεν είναι ακόμα τόσο διακριτά).
2. Εμπόριο: η εμπορευματοποίηση της δημόσιας κουλτούρας και του δημόσιου
χώρου, και η εμφάνιση σημαντικών εξειδικευμένων αγορών, παράλληλα με τις
ανησυχίες σχετικά με την ισότητα πρόσβασης.
3. Επικοινωνία: αυξημένη ‘μαζική’ επικοινωνία, παράλληλα με περισσότερες ευκαιρίες
για τα άτομα να επικοινωνούν μεταξύ τους.
•Η πληροφορία και η γνώση βρίσκονται στο επίκεντρο της οικονομικής προόδου και
ανάπτυξης.
Οικονομία:
•Η γνώση είναι σημαντικός παράγοντας στη δομή και τη διαδικασία παραγωγής
•Η γνώση είναι διεθνές προϊόν προς πώληση
•Η γνώση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις ΤΠΕ και την τεχνολογική ανάπτυξη.
Παγκοσμιοποίηση:
•Μεγάλη γκάμα από υψηλού επιπέδου ικανότητες και δεξιότητες (συνεργατικότητα,
ηγετικές ικανότητες, κίνητρα και ικανότητα μάθησης, ικανότητες επίλυσης προβλημάτων
και αποτελεσματικής επικοινωνίας, αναλυτική σκέψη, δεξιότητες τεχνολογίας,
πληροφορίας και επικοινωνίας).
‘Knowledge worker’:

5. 5
4. Έλεγχος: αυξημένη ανησυχία για τους κινδύνους ‘άναρχης’ μη ελεγχόμενης φύσης
των πληροφοριών και του διαδικτύου παράλληλα με την αύξηση ‘ελεγχόμενων’
μαθησιακών πακέτων με προκαθορισμένα αποτελέσματα.
7.Πώς μπορεί η εκπαίδευση να δώσει τα απαραίτητα εφόδια για αντιμετώπιση των
προκλήσεων που προκύπτουν από τα σύγχρονα ψηφιακά μέσα; Τι ενέργειες χρειάζονται
και πώς μπορούμε να αξιολογήσουμε την επίδρασή τους;
Με τις ραγδαίες αλλαγές που εισαγάγει η ψηφιακή τεχνολογία στα νοικοκυριά και στη
δουλειά, η εκπαίδευση και η επαγγελματική κατάρτιση μπορούν να δώσουν τα απαραίτητα
εφόδια στον άνθρωπο για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που προκύπτουν
από τα ψηφιακά μέσα;’
Οι ψηφιακές τεχνολογίες παρέχουν ευκαιρίες για δημιουργικές, παραγωγικές και
δημοκρατικές δραστηριότητες: στην εκπαίδευση λοιπόν έχει ειπωθεί ότι πρέπει να
αναπτύξουμε ένα νέο αναλυτικό πρόγραμμα για τον ψηφιακό γραμματισμό το οποίο θα
ενσωματώνει τον έντυπο και οπτικοακουστικό γραμματισμό. Αυτό θα πρέπει να ενισχυθεί
από εκτεταμένη και συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη/κατάρτιση για τους δασκάλους, αλλά
και από τεκμηριωμένα αποτελέσματα σχετικών ερευνών. Καθώς η κοινωνία της
πληροφορίας και η οικονομία της γνώσης θέτουν νέες απαιτήσεις για το εκπαιδευτικό
σύστημα το ίδιο συμβαίνει με τις αλλαγές που φέρνουν οι νέες τεχνολογίες για την
εκπαίδευση. Νέα στυλ εκπαίδευσης και μάθησης αναπτύσσονται που βασίζονται στην
αυτονομία και στο ‘άτυπο’ και ‘ανεπίσημο΄ των νέων μέσων. Απαιτούν περισσότερο
ανοιχτή και ευέλικτη πρόσβαση των μαθητών στην τεχνολογία και στην επικοινωνία μεταξύ
τους, αλλά και πιο αποτελεσματική σύνδεση εκπαίδευσης και εργασίας, νοικοκυριού και
κοινοτήτων.
Οι κανόνες για αξιολόγηση της επίδρασης της τεχνολογίας
1. Η υιοθέτηση και η χρήση των τεχνολογιών εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το
κοινωνικό πλαίσιο.
2. Οι φοβίες, το ρίσκο και οι ανασφάλειες σε σχέση με τις νέες τεχνολογίες είναι άνισα
κατανεμημένες κοινωνικά.
3. Οι ψηφιακές τεχνολογίες συμπληρώνουν παρά αντικαθιστούν ‘πραγματικές’
δραστηριότητες.
4. Όσο πιο ψηφιακό, τόσο πιο αληθινό (η ψηφιακή δραστηριότητα προκαλεί/υποκινεί
αντίστοιχη πραγματική δραστηριότητα).
5. Όσο πιο διεθνές τόσο πιο τοπικό.

6. 6
8. Τι σημαίνει ο όρος ‘ενσωμάτωση΄ όσον αφορά εφαρμογή ΤΠΕ στην εκπαίδευση και
ποιοι οι λόγοι και οι βασικές αρχές πάνω στις οποίες πρέπει να στηρίζεται;
Ενσωμάτωση των ΤΠΕ στην εκπαίδευση σημαίνει:
 «Η χρήση του διαδικτύου, των υπολογιστών, ψηφιακών δίσκων, διαδραστικών
πολυμέσων, δορυφόρων, τηλεδιασκέψεων και άλλων τεχνολογικών μέσων στη
διδασκαλία με στόχο την υποστήριξη, ενίσχυση και βελτίωση της μάθησης».
 «Ο συνδυασμός όλων των τεχνολογικών μέσων, όπως μηχανημάτων και
λογισμικών, με κάθε γνωστικό αντικείμενο του Α.Π. με στόχο την ενίσχυση της
μάθησης». H ένταξη πηγών και πρακτικής τεχνολογίας στην καθημερινότητα του
σχολείου (διδασκαλία και διοικητικά θέματα.
 Η τεχνολογία είναι ένα μέσο για διδασκαλία του περιεχομένου του Α.Π που ήδη έχει
εδραιωθεί.
 Ο συνδυασμός τεχνολογίας με τη διδασκαλία και τις μεθόδους/θεωρίες μάθησης
με στόχο να επιτευχθούν οι στόχοι του Α.Π. για κάθε γνωστικό αντικείμενο, μάθημα
ή δραστηριότητα.
Οι Αρχές Υιοθέτησης των ΤΠΕ στην εκπαίδευση πρέπει να στηρίζονται στην:
- αρχή του σχολείου
- επαγγελματική αρχή
- παιδαγωγική αρχή
- αρχή του ‘καταλύτη’
- ‘βιομηχανοποιημένη’ αρχή
- αρχή της μείωσης κόστους
- αρχή ειδικών αναγκών
- αρχή του συμβολισμού
9. Για ποιους λόγους είναι απαραίτητη η ενσωμάτωση τεχνολογίας στη μαθησιακή
διαδικασία; Πώς μπορεί να γίνει σωστά (πολιτική ενσωμάτωσης); Ποιοι τρόποι
υπάρχουν; (οριζόντια/κάθετη). Ποιες οι βασικές αρχές πολιτικής εφαρμογής, ποιες
οι διαστάσεις και από ποια στάδια πρέπει να περάσει;
Η ενσωμάτωση της Τεχνολογίας στη μαθησιακή διαδικασία είναι απαραίτητη γιατί:
«Οι μαθητές προετοιμάζονται για μια ολοκληρωμένη συμμετοχή στην κοινωνία του
μέλλοντος αποκτώντας δεξιότητες υπολογιστή που περιλαμβάνουν την εκμάθηση βασικών
εργαλείων απαραίτητων στην αγορά εργασίας π.χ. Προγράμματα επεξεργασίας κειμένου
υπολογιστικών φύλλων και βάσεων δεδομένων». «Οι υπολογιστές χρειάζονται για
υποστήριξη της διδασκαλίας. Μπορούν να επεξεργαστούν δεδομένα, να ενισχύσουν τη
διδασκαλία σε πολλαπλά μαθησιακά περιβάλλοντα, να προωθήσουν τη μάθηση μέσω
πολυμέσων άρα τη προώθηση πολλαπλών μορφών μάθησης, και να στηρίξουν μαθησιακές

7. 7
πρακτικές μέσω πολλαπλών ηλεκτρονικών συστημάτων». Επειδή οι ΤΠΕ είναι μια
σημαντική εκπαιδευτική Καινοτομία, η σωστή ενσωμάτωση τους στη μαθησιακή
διαδικασία πρέπει να είναι αποτέλεσμα μιας πολιτικής Απόφασης π.χ. του Υπουργείου
Παιδείας ή Κυβερνητικών Υπηρεσιών.
Δύο βασικές προσεγγίσεις που μπορούν να αξιοποιηθούν για την εισαγωγή των ΤΠΕ στην
διδασκαλία και μάθηση: η κάθετη και η οριζόντια ενσωμάτωση.
 Κάθετη ενσωμάτωση:
Οι ΤΠΕ θεωρούνται και αποτελούν ξεχωριστό μάθημα στο ΑΠ. Εξειδικευμένοι δάσκαλοι
εκπαιδεύονται για να εισαγάγουν τους μαθητές στις εφαρμογές ΤΠΕ και οι ΤΠΕ αποτελούν
το κύριο αντικείμενο μάθησης.
 Οριζόντια ενσωμάτωση:
Σε αυτή την προσέγγιση, όλα τα γνωστικά αντικείμενα χρησιμοποιούν τις ΤΠΕ ως κεντρικό
μέσο διδασκαλίας και μάθησης. Αυτό σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται τεχνική και
παιδαγωγική εμπειρογνωμοσύνη για να μπορούν να χρησιμοποιούν την τεχνολογία στο
μάθημά τους. Αυτό αναμφίβολα προκαλεί ιδιαίτερο άγχος στους εκπαιδευτικούς αφού δεν
έχουν καταρτιστεί για παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ.
Οι 4 βασικές αρχές πολιτικής εφαρμογής των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία είναι το:
1. Αναλυτικό Πρόγραμμα:
Παιδαγωγικά μοντέλα: Δασκαλοκεντρικό/Μαθητοκεντρικό
Συσχετισμός με ισχύουσα πρακτική/εφαρμογή: Εφικτή η ενσωμάτωση ΤΠΕ;
2΄Υποδομή:
Πρόσβαση: σύνδεση, διασύνδεση, διαμοιρασμός πηγών
Λογισμικά: Κατάλληλα; Διαθέσιμα; Προσιτά (τιμή);
3.Επαγγελματική ανάπτυξη προσωπικού:
Ιδεολογία και πρακτική: Γιατί;/Πώς;/Τι πρέπει να αλλάξω;
Εκπαίδευση: Τι είδους; Πού στοχεύει; Σε τι χρησιμεύει;
4.Διαχείριση αλλαγής:
Προτεραιότητες: Διδασκαλία και μάθηση /Κατάρτιση προσωπικού /Ενσωμάτωση
Πηγές: Ανθρώπινο δυναμικό/ Χρηματοδότηση/ Χώρος
Σύμφωνα με τον Fullan υπάρχουν τρεις διαστάσεις μιας καινοτομίας που πρέπει να
συνυπολογίζονται:
1. Μέσα-υλικά
Αποτελούν συχνά τους δημιουργούς της καινοτομίας, όπως παραγωγή έντυπου υλικού για
χρήση των ΤΠΕ με στόχο την επέκταση της νέας προσέγγισης. Προϋποθέτουν ότι υπάρχει
συμφωνία ανάμεσα στους συμμετέχοντες για την αναγκαιότητα της νέας προσέγγισης και

8. 8
πιστεύουν ότι αν παρουσιάσουν ξεκάθαρα την καινοτομία οι εμπλεκόμενοι θα την
υιοθετήσουν όπως ακριβώς προκαθορίστηκε. Αυτό συνήθως δε συμβαίνει και η καινοτομία
δεν εφαρμόζεται όπως ακριβώς σχεδιάστηκε επειδή αυτοί που πρέπει να την εφαρμόσουν
είτε δεν ασπάζονται τις ίδιες αντιλήψεις με τους δημιουργούς είτε δεν αναγνωρίζουν την
ανάγκη για αλλαγή.
2. Παιδαγωγικές προσεγγίσεις- μεθοδολογίες
Νέες καινοτομίες συνήθως περιλαμβάνουν νέες προσεγγίσεις/μεθοδολογίες διδασκαλίας
και μάθησης οι οποίες είναι διαφορετικές από αυτές που ήδη εφαρμόζονται από αυτούς
που καλούνται να τις υιοθετήσουν. Οι εκπαιδευτικοί με τα χρόνια αναπτύσσουν τη δική
τους επαγγελματική πρακτική μεθοδολογία, και αποτελούν μέρος μιας σχολικής
κουλτούρας που υιοθετεί δοκιμασμένες [‘tried and tested’] μεθόδους διδασκαλίας. Οι
δάσκαλοι έχουν μια ‘κρυμμένη γνώση’ [implicit knowledge] για το τι αποτελεί μια καλή
διδασκαλία και αυτό μπορεί να συγκρούεται με τη ‘νέα’ προσέγγιση.
3. Αντιλήψεις για τη διδασκαλία και μάθηση
Αυτές είναι επίσης πολύ σημαντικές για την αποδοχή μιας εκπαιδευτικής καινοτομίας,
αφού η αλλαγή συνήθως προϋποθέτει ένα διαφορετικό σύνολο αντιλήψεων για τη
διδασκαλία και μάθηση. Μια καινοτομία για να εφαρμοστεί και να πετύχει πρέπει να
υπάρχει η απαραίτητη συναίνεση για σημαντικά θέματα από όλους τους εμπλεκομένους.
Αν οι εκπαιδευτικοί, για παράδειγμα, δεν πιστεύουν ή παραμένουν επιφυλακτικοί όσον
αφορά τις δυνατότητες των ΤΠΕ για βελτίωση των ικανοτήτων τους να βοηθήσουν τους
μαθητές, τότε το πιθανότερο είναι να μην τις ενσωματώσουν στον προγραμματισμό και τη
διδασκαλίας τους.
Η ΤΠΕ στη Εκπαίδευση είναι μια σημαντική εκπαιδευτική Καινοτομία, μια συνηθισμένη
πρακτική στην εκπαιδευτική καινοτομία ‘από τα πάνω προς τα κάτω’ είναι το μοντέλο
Έρευνα, Ανάπτυξη και Διάχυση. Αυτό περιλαμβάνει:
- Έρευνα από ομάδα εμπειρογνωμόνων που δημιουργούν την καινοτομία
- Ανάπτυξη σε συνεργασία με μια μικρή πιλοτική ομάδα σχολείων, εκπαιδευτικών
και υλικών.
- Διάχυση καινοτομίας στο υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα
10. Πώς οι διαφορετικές θεωρίες μάθησης μπορούν να επηρεάσουν το σχεδιασμό και
την εφαρμογή ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία; Να είστε σε θέση να κάνετε
αναφορά σε όλες που υπάρχουν (σχετική παρουσίαση στο Moodle) αλλά και σε
αυτές που υπάρχουν στην παρουσίαση της Συνάντησης 2.
Οι διαφορετικές θεωρίες μάθησης μπορούν να επηρεάσουν τον σχεδιασμό και την
εφαρμογή (ενσωμάτωση) των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία καθορίζονται ποιο ρόλο θα

9. 9
παίξουν οι ΤΠΕ στη διδασκαλία και την μάθηση. Αναφορά με τις Θεωρίες Μάθησης –
Διδασκαλίας είναι:
• Συμπεριφορισμός ( behaviorism )
• Οικοδομισμός ή Δομητισμός ( Constructivism )
• Koινωνικοπολιτισμικές θεωρίες - Θεωρία της δραστηριότητας (activity theory )
Οι συμπεριφορικές θεωρίες μάθησης υποστηρίζουν ότι, η μάθηση είναι αποτέλεσμα
αλλαγής συμπεριφοράς και πως αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από επαναλαμβανόμενο
θετική ή αρνητική αντίδραση σε ένα ερέθισμα. Οι μαθησιακές δραστηριότητες που
βασίζονται στις θεωρίες του συμπεριφορισμού περιλαμβάνουν πρακτικές που
δημιουργούνται ή ισχυροποιούνται από ενίσχυση μέσω της αμοιβής. Οι δραστηριότητες
συνήθως χωρίζουν σε μικρά βήματα/μέρη τη γνώση που πρέπει να κατακτηθεί,
βασιζόμενοι σε προηγούμενες δραστηριότητες ενώ η μάθηση επιτυγχάνεται μέσω
ανατροφοδότησης που ενισχύει την επιθυμητή συμπεριφορά. Στα πρώτα στάδια
ανάπτυξης, αυτές οι αμοιβές δίνονται συχνά, με ελεγχόμενη ενίσχυση σε κατοπινά στάδια.
Περισσότερο πολύπλοκα σχήματα συμπεριφοράς δημιουργούνται, όταν επιτρέπεται στους
μαθητές να ανακαλύψουν μόνοι τους την επιτυχημένη πορεία μέσω συγκεκριμένων
ερεθισμάτων.
Η θεωρίες του Οικοδομισμού/ Δομητισμού η Κονστρουκτιβισμού
Υπάρχουν πάρα πολλές μορφές κονστρουκτιβισμού αλλά κατά βάση όλες βασίζονται στις 2
ακόλουθες αρχές:
- Η γνώση δομείται από το μαθητή, δεν είναι δοτή από τη διδασκαλία
- Η γνώση είναι αποτέλεσμα ενεργής σύνθεσης της πληροφορίας που λαμβάνει
μαθητής με τις γνωστικές του δομές.
Ο Piaget (1986-1980) υποστηρίζει ότι:
 H μάθηση είναι μια ενεργητική διαδικασία η οποία επέρχεται ως αποτέλεσμα της
προσαρμογής του ατόμου στο περιβάλλον και πραγματώνεται μέσω δύο βασικών
λειτουργιών: της αφομοίωσης και της συμμόρφωσης
 Η έννοια του σχήματος είναι: Συμπαγής νοητική δομή που τροφοδοτεί τις
παραπάνω λειτουργίες
 Η Επίδραση της θεωρίας του Piaget στην εκπαιδευτική πράξη είναι η ακόλουθη:
o Δίνεται έμφαση στη διαδικασία σκέψης του παιδιού και όχι στα προϊόντα
της.
o Αναγνωρίζεται ο κεντρικός ρόλος της άμεσης και ενεργητικής εμπλοκής του
παιδιού στις δραστηριότητες μάθησης
o Τα παιδιά δεν σκέφτονται όπως οι ενήλικες
o Αποδοχή των ατομικών διαφορών στην πορεία της ανάπτυξης

10. 10
Ο Jerome Bruner (1915 -) υποστηρίζει ότι:
 H μάθηση είναι μια ανακαλυπτική διαδικασία (discovery learning) η οποία
χαρακτηρίζεται από πολύπλοκες γνωστικές διεργασίες (πρόσκτηση, επεξεργασία,
κωδικοποίηση των πληροφοριών)
 Κατά τη μαθησιακή διαδικασία το άτομο πρέπει να οδηγείται από την ανακάλυψη
των εννοιών, στο μετασχηματισμό και την αξιολόγηση – εκτίμηση – έλεγχο των
γνώσεων
 Με την έννοια του πλαισίου αναφοράς: Αντιλαμβανόμαστε και ερμηνεύουμε τον
κόσμο βάσει των πλαισίων αυτών
 Τα κίνητρα είναι βασικός παράγων μάθησης
 Υπάρχουν τρεις τρόποι αναπαράστασης της γνώσης  τρεις τρόποι μάθησης
 Επίδραση της θεωρίας του Bruner στην εκπαιδευτική πράξη είναι οι ακόλουθοι:
o Η καθοδηγούμενη ανακάλυψη
o Η προσομοίωση στην τάξη
o Η σπειροειδής οργάνωση του προς μάθηση υλικού
Οι κοινωνικό-πολιτισμικές προσεγγίσεις:
Ο Lev Vygotsky υποστηρίζει: (1896-1934): Κοινωνικός εποικοδομισμός (Social
constructivism)
 Την η κοινωνικο-πολιτισμική συνιστώσα στην ανάπτυξη της σκέψης.
• Την νόηση πέραν του εγκεφάλου
• Το κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον διαμεσολαβεί στην ανάπτυξη της σκέψης ως
προς το περιεχόμενο (γνώση) και τον τρόπο (τα «εργαλεία» της σκέψης)
• Η γλώσσα παίζει κεντρικό ρόλο στην αλληλεπίδραση του παιδιού με τους ενήλικες
• Το παιδί εσωτερικεύει τη γλώσσα και η γλώσσα γίνεται σταδιακά βασικό εργαλείο
σκέψης για το παιδί
• Γενικότερα:
• Η γνωστική ανάπτυξη πηγάζει από την εσωτερίκευση των συμβολικών
συστημάτων (γλώσσα, μαθηματικά) που παράγει ο ανθρώπινος πολιτισμός.
• Τα συστήματα εργαλείων και συμβόλων που δημιουργεί ο πολιτισμός
μεταβάλλουν τη συμπεριφορά και τη νόηση.
11. Με ποιο τρόπο μπορώ να πετύχω τη διάχυση μιας εκπαιδευτικής καινοτομίας;
Ποιες οι προκλήσεις; (ομάδες καινοτόμων, εμπόδια στην εφαρμογή, παράγοντες

11. 11
που επηρεάζουν την εφαρμογή). Συζητήστε και με αναφορά στα δεδομένα της
Κύπρου. Πώς μπορεί να βελτιωθεί η διαδικασία ενσωμάτωσης;
Σύμφωνα με τον Rogers (1985) περιγράφει τη διάχυση μιας εκπαίδευτικής καινοτομίας ως
μια διαδικασία με την οποία μια καινοτομία επικοινωνείται διαχρονικά μέσω διαφόρων
καναλιών ανάμεσα στα μέλη ενός κοινωνικού συστήματος. Υπάρχουν τέσσερα στοιχεία στη
θεωρία του:
- Η καινοτομία η ίδια
- Τα κανάλια επικοινωνίας
- Ο χρόνος
- Το κοινωνικό σύστημα
Οι εκπαιδευτικοί που είναι το κύριο μέσο για να έρθει η αλλαγή αποτελούν σημαντικό
παράγοντα για την καινοτομία, εξίσου με την πολιτική που αποφασίζεται και τις
τεχνολογίες που περιλαμβάνει. Οι εκπαιδευτικές οι καινοτομίες διαχέονται τόσο δια
στόματος με προσωπική επαφή αλλά και μέσω μιας πιο επίσημης κατάρτισης. Αυτοί
υιοθετούν την καινοτομία, χωρίζονται σε πέντε ομάδες:
- Καινοτόμοι: Εισάγουν την καινοτομία και υπερασπίζονται τη χρησιμότητά της,
προωθώντας την.
- Early adopters: Είναι ευυπόληπτα μέλη μιας κοινωνικής ομάδας και μπορούν να
αποτελούν και να λειτουργούν ως ‘κίνητρο’ για τους υπόλοιπους. Επηρεάζουν την
κοινή γνώμη και είναι αποτελεσματικοί στο να εμπλέκουν τους υπόλοιπους στη
διαδικασία διάχυσης της καινοτομίας.
- Early majority: Αυτή η ομάδα υιοθετεί τις νέες ιδέες ακριβώς πριν οποιοδήποτε
άλλο μέσο μέλος ενός συστήματος, συνήθως μέσω της πειθώς των early adopters.
- Late majority: Υιοθετούν νέες ιδέες ακριβώς μετά το μέσο μέλος ενός συστήματος,
συνήθως ως αποτέλεσμα πιέσεως από τα υπόλοιπα μέλη. Οι παρεμβατικές
στρατηγικές είναι συνήθως αναγκαίες για να τους πείσουν να υιοθετήσουν την
καινοτομία.
- Laggards [καθυστερημένοι]: Αυτοί αποτελούν τη τελευταία ομάδα ενός
συστήματος που υιοθετεί μια καινοτομία χωρίς να ενδιαφέρονται για τη γνώμη των
άλλων.
Τα εμπόδια στην εφαρμογή των ΤΠΕ στη Μαθησιακή Διαδικασία είναι:
• Στάσεις (Albirini, 2006; Shapka & Ferrari, 2003)
• Εμπειρίες (Bovee, Voogt, & Meelissen, 2007; van Braak, 2001)
• Εκπαίδευση/Κατάρτιση (Galanouli,Murphy, & Gardner, 2004; Tan,Hu,Wong,&
Wettasinghe, 2008)
Ερευνητικά Δεδομένα:
• -Πρέπει να δοθεί έμφαση στις μεθοδολογίες διδασκαλίας και μάθησης
• -Σημασία έχουν οι αντιλήψεις και η εσωτερική δέσμευση των εκπαιδευτικών για
υιοθέτηση και ενσωμάτωση των ΤΠΕ

12. 12
Ο ρόλος του δασκάλου: Στάδια – πεποιθήσεις
 Οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποιούν νέα εργαλεία με τον ίδιο παραδοσιακό τρόπο που
αξιοποιούσαν παλαιότερα εργαλεία διδασκαλίας
 Υπάρχει μεγάλη αύξηση στη διαθεσιμότητα υλικοτεχνικής υποδομής που δε
μεταφράζεται σε αντίστοιχη αποτελεσματική ενσωμάτωση εκ μέρους των
εκπαιδευτικών.
Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ενσωμάτωση των ΤΠΕ στη μαθησιακή
διαδικασία είναι:
• Τεχνοφοβία- Technophobia
• Πρόβλημα διαχείρισης της τεχνολογίας Ramorola, (2013).
[ Προτεινόμενη λύση: Εκπαίδευση στη χρήση υπολογιστών και παροχή κινήτρων για
βελτίωση των αντιλήψεων όσον αφορά την αποτελεσματική χρήση.
• Ανεπαρκείς πόροι- Insufficient resources
 Έλλειψη υποδομής (υπολογιστών, εκτυπωτών, χρήσιμων λογισμικών…)
 Έλλειψη τεχνικής υποστήριξης
[Προτεινόμενη λύση: Οι ίδιες οι σχολικές μονάδες χρηματοδοτούν την εφαρμογή
• Συντήρηση και τεχνικά προβλήματα
• Προβλήματα ασφάλειας
• Ο ρόλος των γονέων (Torres, 2002)
• Ανεπάρκεια χρόνου
• Ορολογία υπολογιστών
• Κουλτούρα της τάξης
Τα αποτελέσματα ερευνών υποδηλώνουν ότι αμφισβητείται η δυνατότητα των νεαρών
δασκάλων να προσαρμόζουν και να ενσωματώνουν τις ΤΠΕ.
Με αναφορά στα δεδομένα της Κύπρου, έρευνες έδειξαν ότι:
 Οι υπολογιστές δεν αξιοποιούνται στο μέγιστο δυνατό βαθμό
 Όταν αξιοποιούνται δεν υπάρχει συστηματική εκπαιδευτική αξιοποίηση αλλά
χρησιμοποιούνται περισσότερο ως υποβοηθητικά εργαλεία ή για επιβράβευση των
μαθητών
 Πολύ λίγοι δάσκαλοι χρησιμοποιούν τους υπολογιστές με κάποιο προοδευτικό
τρόπο.
 Αναγνωρίστηκαν 3 παράγοντες που επηρεάζουν τη χρήση: προσωπικοί,
επαγγελματικοί, οργανωτικοί.
 Η υλικοτεχνική υποδομή της Κύπρου είναι πολύ ανεπτυγμένη σε σχέση με άλλες
χώρες της Ε.Ε.
 Δεν υπάρχει αντίστοιχο επίπεδο ενσωμάτωσης και αξιοποίησης των ΤΠΕ στη
παιδαγωγική διαδικασία.
Η βελτίωση της διαδικασίας Ενσωμάτωσης των ΤΠΕ μπορεί να επιτευχθεί ως ακολούθως:

13. 13
• Το Υ.Π. πρέπει να σχεδιάζει και να αναπτύσσει τέτοια πολιτική και προγράμματα
που να ενισχύουν την προσπάθεια των σχολείων για υιοθέτηση της πολιτικής και
την αποτελεσματική ενσωμάτωση των ΤΠΕ.
• Το Υ.Π. πρέπει να εργοδοτήσει καταρτισμένους πυρήνες αλλαγής για κατάρτιση και
υποστήριξη των εκπαιδευτικών στα σχολεία.
• Να γίνεται σωστή κατανομή καταρτισμένων εκπαιδευτικών και μέσων στα σχολεία.
• Τα σχολεία πρέπει να αφιερώνουν αρκετό χρόνο στη αξιολόγηση και σωστή
ενσωμάτωση των ΤΠΕ αφού συνιστά νέα μεθοδολογία.
• Τα σχολεία πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους ως μόνιμο προσωπικό έναν
τουλάχιστον τεχνικό για να αντιμετωπίζει τεχνικά προβλήματα και να ασχολείται με
θέματα στήριξης και συντήρησης του συστήματος.
• Εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας για αποφυγή κλοπών ή βανδαλισμών
12. Ποιο μοντέλο ενσωμάτωσης ΤΠΕ θα εισηγούσασταν; Πώς θα το διαφοροποιούσατε
και γιατί;
Το μοντέλο σωστής ενσωμάτωσης των ΤΠΕ στη μαθησιακή διαδικασία που θα εισηγούμουν
είναι: The technology Integration Planning Cycle for Literacy- Reflection γιατί παρέχει την:
1.Ικανότητα να θέτεις ξεκάθαρους διδακτικούς στόχους όταν ενσωματώνεις τεχνολογία.
2 . Ικανότητα να ταυτίζεις τη σωστή μεθοδολογία σε σχέση με το διδακτικό στόχο.
3 . Ικανότητα να επιλέγεις τα σωστά ψηφιακά και μη-ψηφιακά εργαλεία για ενίσχυση της
διδασκαλίας.
4 . Ικανότητα να προβλέπεις με ποιο τρόπο το επιλεγμένο εργαλείο μπορεί να συμβάλει
στην επίτευξη του διδακτικού στόχου.
5 . Ικανότητα να αναγνωρίζεις τους πιθανούς περιορισμούς που θα προκύψουν με τη
χρήση ενός εργαλείο και να βρίσκεις τρόπους να τους ξεπεράσεις.
6 . Ικανότητα να αντιληφθείς το πώς πρέπει να διαφοροποιήσεις τη διδασκαλία σου σε
σχέση με τα εργαλεία που έχεις επιλέξει.
6. Ικανότητα να αξιολογείς τα αποτελέσματα της διδασκαλίας και να προσαρμόζεις τη
μελλοντική εφαρμογή και τον τρόπο αξιοποίησης των συγκεκριμένων εργαλείων.
13. Τι είναι η CALL και από ποιες φάσεις έχει περάσει η εξέλιξή της;
Η CALL είναι διδακτική μεθοδολογία εκμάθησης Γλώσσας με την χρήση Η/Υ. Οι διδακτικές
μεθοδολογίες επηρεάζονται από διάφορες παραμέτρους όπως τον τρόπο που οι άνθρωποι
σκέφτονται και μαθαίνουν. Η χρήση εργαλείων για τη μάθηση επηρεάζεται από αυτές τις

14. 14
παραμέτρους και φυσικά το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση της τεχνολογίας. Αυτό έχει
να κάνει όχι μόνο με τη διαθέσιμη τεχνολογία αλλά και με τους τρόπους που
χρησιμοποιείται αφού πολλά είδη εφαρμογών μπορούν να αξιοποιηθούν με διάφορους
τρόπους, προσεγγίζοντας ταυτόχρονα διάφορες παραμέτρους.
Ο Warschauer (2004) αναγνωρίζει τρεις φάσεις της ‘Εκμάθησης Γλώσσας με Χρήση
Υπολογιστή’ [CALL], βασιζόμενος στις ‘κρυμμένες’ παραμέτρους και τις αντιλήψεις γύρω
από τη δομή της ΄Γλώσσας’.
Οι τρεις φάσεις εξέλιξης της CALL είναι:
Στάδιο 1970s-1980s
Structural/Δομημένη
CALL
1980s-1990s
Communicative/
Επικοινωνιακή
CALL
21stCentury
Integrative/Ενοποιητική
CALL
Τεχνολογία Mainframe/Υπολογιστικά
συστήματα
PCs- Προσωπικοί
Υπολογιστές
Πολυμέσα και διαδίκτυο
Διδασκαλία
Αγγλικών
Παράδει-
γμα
Γραμματική-
Μετάφραση & Γλωσσικο-
ακουστικό
Επικοινωνιακή
διδασκαλία της
Γλώσσας
Έμφαση στο
περιεχόμενο (ESP/EAP)
Άποψη για
τη Γλώσσα
Δομική (ένα επίσημα
δομημένο σύστημα)
Γνωστική (ένα
νοητικά δομημένο
σύστημα)
Κοινωνικοπολιτική
(αναπτύσσεται σε σχέση
με την κοινωνική
αλληλεπίδραση)
Κύρια
χρήση
υπολογιστή
Drill & Practice Επικοινωνιακές
ασκήσεις/εργασίες
Αυθεντική
ομιλία/συζήτηση
Κύριος
στόχος
Ακρίβεια Ευφράδεια Ενέργεια
14. Τι σημαίνει ‘Επικοινωνία Yποστηριζόμενη από Υπολογιστές’ [CMC- Computer
Mediated Communication]. Τι περιλαμβάνει; Ποια τα πλεονεκτήματα; Ποια τα
πιθανά προβλήματα;
H CMC αναφέρεται σε κάθε τύπο επικοινωνίας που προκύπτει μέσω των
υπολογιστών. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει ήχο και βίντεο αλλά οι περισσότερες
μορφές CMC είναι μέσω γραπτού κειμένου. Η CMC γραπτού κειμένου υπάρχει σε
σύγχρονη και ασύγχρονη μορφή, επομένως μπορεί να περιλαμβάνει περισσότερες
χρήσεις σε σχέση με την επικοινωνία που επιτυγχάνεται.
Αυτό δε σημαίνει ότι ο ήχος και η εικόνα ως μορφές επικοινωνίας CMC δεν έχουν
πλεονεκτήματα. Και οι δύο αυτές μορφές μπορούν να αποδειχθούν ‘πολύτιμες’,

15. 15
ειδικά σε συγκεκριμένα πλαίσια όπως είναι η διδασκαλία ξένων γλωσσών. Ο ήχος
είναι επίσης πολύ χρήσιμος, σαφώς για αυτούς που λόγω ηλικίας ή κάποιας
αναπηρίας δεν μπορούν να διαβάσουν ή να γράψουν. Επιπρόσθετα, ο ήχος και το
βίντεο μπορούν να είναι ασύγχρονα αλλά η αμεσότητα ενός αρχείου ήχου ή βίντεο
μεταφράζεται σε ακόμα πιο άμεση μορφή επικοινωνίας σε σχέση με τα μέσα
σύγχρονης επικοινωνίας (π.χ. τηλεδιάσκεψη). Μέσω της ασύγχρονης Επικοινωνίας
Υποστηριζόμενης από Υπολογιστές [CΜC], οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να
βρίσκονται συνδεδεμένοι μέσω διαδικτύου ταυτόχρονα αλλά μπορούν να
συμμετέχουν όποια ώρα τους βολεύει. Επιπρόσθετα, η ασύγχρονη γραπτή μορφή
CMC επιτρέπει τα μηνύματα να είναι σε φωλιασμένη μορφή και έτσι οι χρήστες
βλέπουν προηγούμενες αναρτήσεις.
Μια πολύ χρήσιμη εφαρμογή είναι τα ‘ιστολόγια- blogs’, ως ένα διαδικτυακό
ημερολόγιο που επιτρέπουν στους αναγνώστες να κάνουν σχόλια δημιουργώντας
μια πιο διαδραστική μορφή γραπτού κειμένου/ανάρτησης/δημοσιεύματος.
Ένα ‘wiki’ αποτελεί ένα συνεργατικό εργαλείο παραγωγής γραπτού λόγου που
επιτρέπει σε μια ομάδα χρηστών να γράφουν και να επεξεργάζονται ο ένας τη
δουλειά του άλλου. Η χρήση του υπολογιστή για παραγωγή γραπτού λόγου μπορεί
να βοηθήσει τους μαθητές να γράφουν πιο γρήγορα και ευανάγνωστα και το τελικό
γραπτό κείμενο να είναι καλύτερης ποιότητας από αυτό που θα παραγόταν σε
χαρτί. Η Επικοινωνία Υποστηριζόμενη από Υπολογιστές [CMC], οποιαδήποτε μορφή
κι αν έχει, παρέχει εκτός από αυθεντικά κείμενα για ανάγνωση, επεξεργασία και
παραγωγή γραπτού λόγου και αυθεντικές συνθήκες για παραγωγή προφορικού
λόγου. Τέλος, η CMC μπορεί να χρησιμοποιηθεί για εξ’ αποστάσεως διδασκαλία,
π.χ. για συζητήσεις, προσωπικές διδασκαλίες [personal tutorials] και ενισχυτική
διδασκαλία.
Ένα από τα προβλήματα σε σχέση με τη γραπτή CMC είναι η έλλειψη δεικτών
συναισθηματικής κατάστασης. Οι μαθητές σε συνθήκες μάθησης face-to-face [F2F]
έχουν διάφορους τρόπους επικοινωνίας- όχι μόνο λεκτικά αλλά και μέσω των
κινήσεων, του τόνου της φωνής και της έκφρασης του προσώπου. Αυτά λείπουν
από την ‘απρόσωπη’ CMC. Άλλα προβλήματα της CMC που μπορεί να προκύψουν
είναι η ‘ανάρμοστη συμπεριφορά’, όπως σκόπιμη διακοπή συνομιλίας ή χρήση
προσβλητικού λεκτικού. Αυτού του είδους η συμπεριφορά είναι γνωστή ως
‘φλεγόμενη επικοινωνία.
15. Ποιες οι προοπτικές από τη χρήση εικόνας και βίντεο στο μάθημα; (multi-literacy)
[οπτική επικοινωνία και εκπαίδευση].
Η χρήση των εικόνων, ήχου και βίντεο σε συνδυασμό με τη γραπτή επικοινωνία
γενικά δείχνει την ‘ πολυτροπική/multi-modal’ φύση της σύγχρονης παιδείας. Στη
CMC, η πληροφορία μεταφέρεται πλέον μέσω εικόνας με την ίδια συχνότητα όπως

16. 16
και γραπτώς. Επιπρόσθετα, λόγω της φύσης και του μεγέθους των εικόνων, η
πληροφορία συχνά παρουσιάζεται αποσπασματικά σε σχέση με την έντυπη μορφή.
Η οπτική επικοινωνία και εκπαίδευση είναι ακόμα ένα πολύ ενδιαφέρον θέμα προς
ανάλυση. Ένα πολύ καλό παράδειγμα είναι η παρουσίαση του Hans Rosling. Μας
παρουσιάζει πώς η τεχνολογία μπορεί να αναλύσει και να παρουσιάσει με τον
καλύτερο τρόπο στατιστικά δεδομένα.
16. Πώς οι νέες τεχνολογίες έχουν επηρεάσει τον κόσμο και την καθημερινότητα των
σημερινών νεαρών μαθητών; Ποιες οι επιπτώσεις στη διαδικασία μάθησης;
(ψηφιακοί ιθαγενείς – Prensky) και στους ίδιους τους μαθητές;
Οι ΤΠΕ αποτελούν μέρος της καθημερινότητας μας είτε για ‘διοικητικά θέματα’ είτε για
ψυχαγωγία. Για παράδειγμα, το διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τις οικονομικές
μας συναλλαγές και τη διαχείριση των τραπεζικών μας λογαριασμών. Το διαδίκτυο μπορεί
επίσης να χρησιμοποιηθεί για ψώνια: αγοράζοντας από ιστοσελίδες. Το ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο και τα άμεσα μηνύματα χρησιμοποιούνται για επικοινωνία μεταξύ φίλων ή
οικογένειας. Αποτέλεσμα αυτής της καθημερινότητας των νεαρών μαθητών, ο Prensky
(2001) εισήγαγε τον όρο ‘ψηφιακοί ιθαγενείς’, υποστηρίζοντας ότι ‘…οι μαθητές μας έχουν
αλλάξει δραστικά. Οι σημερινοί μαθητές δεν είναι ποια τα άτομα για τα οποία έχει
σχεδιαστεί το παρόν εκπαιδευτικό σύστημα’.
Οι νέες τεχνολογίες παρέχουν νέες ευκαιρίες για μάθηση τόσο στο σχολείο, όσο και στο
σπίτι. Τα παιδιά, μέσω αυτών των τεχνολογιών, έχουν πρόσβαση στον κόσμο γύρω τους
μόνο με το πάτημα ενός κουμπιού. Όμως αυτές οι σημαντικές αλλαγές έχουν δημιουργήσει
ένα ψηφιακό χάσμα λόγω διαφοροποιημένων παραμέτρων, π.χ. οι μαθητές από
οικογένειες ή χώρες που δεν έχουν πρόσβαση στη τεχνολογία ίσως βρίσκονται σε
μειονεκτική θέση. Oι νεαροί μαθητές που αρχίζουν σχολείο μπορούν με την χρήση των ΤΠΕ
να κατακτήσουν τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να πετύχουν επαγγελματικά
στο μέλλον πχ. στη Αγγλία οι ΤΠΕ επικεντρώνονται στις δεξιότητες και στις ικανότητες
επικοινωνίας για να ενταχθούν πιο ομαλά οι απόφοιτοι στην αγορά εργασίας, αλλά
αφιερώνεται ελάχιστος χρόνος ή καθόλου για τη διδασκαλία των ΤΠΕ ως ξεχωριστό
μάθημα. Ενώ υπάρχουν πάρα πολλά θετικά από τη χρήση των ΤΠΕ στη διδασκαλία και
μάθηση, εντούτοις υπάρχει αντιπαράθεση κατά πόσον αυτό είναι πάντα προς το όφελος
και την ανάπτυξη των μαθητών π.χ ο ελεύθερος χρόνος των παιδιών που αφιερώνεται για
παιχνίδι είναι ελάχιστος. Ακόμα, η κακή στάση/κάθισμα μπροστά από έναν υπολογιστή ή η
επαναλαμβανόμενη χρήση συγκεκριμένων δακτύλων σε συγκεκριμένη στάση για το
ηλεκτρονικό παιχνίδι μπορούν να προκαλέσουν σωματικά προβλήματα στα παιδιά. Τέλος
η χρήση των ΤΠΕ δεν παρέχει στα παιδιά επαρκή προστασία από ανεπιθύμητο υλικό. Οι
δάσκαλοι και οι γονείς έχουν υποχρέωση να κρατούν τα παιδιά μακριά από τους κινδύνους
του διαδικτύου.

17. 17
17. Τι σημαίνει ηλεκτρονική ή διαδικτυακή μάθηση; Με ποιους τρόπους μπορεί να
επιτευχθεί (αναφορά στο learning, online learning, blended learning). Τι πρέπει να
περιλαμβάνει;
Ο όρος ‘ηλεκτρονική μάθηση/e-learning’ συχνά χρησιμοποιείται ως ορισμός ‘ομπρέλα’.
Έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει οποιοδήποτε τύπο διδασκαλίας και μάθησης μέσω
των ΤΠΕ, είτε αυτό γίνεται F2F (Face 2 face) ή εξ’ αποστάσεως. Tότε περιλαμβάνει τη χρήση
τεχνολογιών όπως ηλεκτρονικούς πίνακες, μηχανάκια τηλεψηφοφορίας και τη μάθηση
μέσω υπολογιστή ή άλλης ηλεκτρονικής συσκευής. Άρα είναι το κύριο μέσο διδασκαλίας ή
υποκαθιστά την πρόσωπο-με-πρόσωπο μαθησιακή δραστηριότητα, όπως για παράδειγμα
μέσω της κοινοποίησης σημειώσεων ή της χρήσης εφαρμογών ηλεκτρονικής αξιολόγησης.
H ‘διαδικτυακή μάθηση/online learning΄αναφέρεται στη μάθηση μέσω δικτύων, π.χ. τον
Παγκόσμιο Ιστό (WWW). Αν και η διαδικτυακή μάθηση έχει συνδεθεί με τη ψηφιακή τάξη,
εντούτοις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε περιβάλλοντα μάθησης F2F, όπου οι
δραστηριότητες οργανώνονται μέσω της παρουσίας του εκπαιδευτικού.
Η μικτή μάθηση/blended learning είναι η διαδικασία που ενσωματώνει πολλά
διαφορετικά στυλ μάθησης και μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω της χρήσης μικτών
ψηφιακών και φυσικών πηγών. Με μια πρώτη ματιά ίσως φαίνεται απλή διαδικασία αλλά
στην πραγματικότητα είναι πολύ σύνθετη.
Η ηλεκτρονική μάθηση ή διαδικτυακή μάθηση (είτε συμπληρώνει τη διδασκαλία πρόσωπο-
με-πρόσωπο ή τη ψηφιακή τάξη) περιλαμβάνει μια σειρά από εργαλεία που έχουν:
 Τρόπους παροχής υλικού και πηγών (δηλ. κείμενο, ήχος, βίντεο, παρουσιάσεις,
προσομειώσεις, ηλεκτρονικούς πίνακες)
 Τρόπους αξιολόγησης: επίσημα ή μη (π.χ. κουίζ πολλαπλής επιλογής)
 Επικοινωνία Yποστηριζόμενη από Yπολογιστή (Computer-mediated
Communication—CMC)- π.χ. ομάδες συζητήσεως, προσωπικό ηλεκτρονικό
ταχυδρομείο, συζήτηση σε πραγματικό χρόνο.
 Συνεργατικά εργαλεία, π.χ. wikis
 Εργαλεία διαχείρισης/διοίκησης της τάξης, π.χ. classdojo
18. Τι σημαίνει ο όρος ‘Web 2.0’ και τι σχέση έχει με τα διαδικτυακά περιβάλλοντα
διαχείρισης περιεχομένου (π.χ.Moodle).
Το Web 2.0 είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για τις ιστοσελίδες που χρησιμοποιούν
υλικό ‘user-created’, δηλαδή που παράγεται από τον ίδιο το χρήστη. Αυτό περιλαμβάνει
σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, blogs, wikis, σελίδες διαμοιρασμού εικόνας, σελίδες για
ανέβασμα βίντεο, Πολλά VLEs (όπως το Moodle, BlackBoard, Web 2.0.) Όμως, οι

18. 18
τεχνολογίες Web 2.0 δεν είναι τόσο ακριβής όρος γιατί είναι δύσκολο να τον ορίσεις και
επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Μερικοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι αποτελούν τις
τεχνολογίες και τις ανοιχτές δυνατότητες που δίνει το διαδίκτυο και περιλαμβάνει το
κτίσιμο λογισμικών που προάγουν την κοινωνικοποίηση.
19. Τι είναι τα προσαρμοστικά συστήματα διδασκαλίας; Τι περιλαμβάνουν; Πώς
μπορούν να αξιοποιηθούν στη μαθησιακή διαδικασία; Πότε έχουν την περισσότερη
‘επιπρόσθετη αξία’ για το μαθητή;
Tα μαθησιακά συστήματα είναι γνωστά ως ‘προσαρμοστικά’, ‘έξυπνα- υψηλής
νοημοσύνης, ή ‘εκπαιδευτικά. Τα προσαρμοστικά συστήματα διδασκαλίας περιλαμβάνουν
‘Ολοκληρωμένα Συστήματα Μάθησης ή αλλιώς ‘Ολοκληρωμένα Συστήματα Διδασκαλίας.
Αυτά τα συστήματα αποτελούν μία από τις παλαιότερες εφαρμογές εκπαιδευτικής
τεχνολογίας και επανέρχονται ή φεύγουν από το προσκήνιο αναλόγως της έρευνας και των
εκπαιδευτικών στόχων. Τα προσαρμοστικά συστήματα μπορούν να αξιοποιηθούν στη
μαθησιακή διαδικασία με τον σχεδιασμό μαθησιακών περιβαλλόντων. Τα προσαρμοστικά
συστήματα διδασκαλίας έχουν την περισσότερη επιπρόσθετη αξία όταν χρησιμοποιούν τα
εξατομικευμένα προγράμματα τα οποία οδηγούν σε πιο αποτελεσματική διδασκαλία,
υποστηρίζοντας τα υπολογιστικά συστήματα.
20. Ποια τα 3 βασικά μέρη των έξυπνων συστημάτων διδασκαλίας, ποιες οι βασικές τους
λειτουργίες, με ποιο τρόπο αλληλεπιδρούν και πώς επιτυγχάνεται η μάθηση μέσω
τέτοιων συστημάτων; Υπάρχουν προκλήσεις στην εφαρμογή;
Ένα ITS- Intelligent Tutoring System αποτελείται από τρία βασικά μέρη:
-το πεδίο (domain)
-το μαθητή (learner)
-τις στρατηγικές διδασκαλίας (teacher strategies).
Το πεδίο είναι το γνωστικό αντικείμενο ή θέμα που διδάσκεται. Οι πληροφορίες για το
μαθητή μπορούν να περιλαμβάνουν οτιδήποτε, από το όνομα του μαθητή μέχρι και το
ιστορικό που αποθηκεύεται από τα αρχεία που διαχειρίζεται ο μαθητής. Οι στρατηγικές
διδασκαλίας είναι οι μεθοδολογίες διδασκαλίας που υιοθετεί ο υπολογιστής. Οι μαθητές
συνήθως μαθαίνουν από ένα σύστημα ITS λύνοντας προβλήματα και παίρνοντας
ανατροφοδότηση. Υπάρχουν προκλήσεις στην εφαρμογή ενός ITS αφού συμβάλλει στην
εξέλιξη τέτοιων συστημάτων. Ειδικότερα τα εξατομικευμένα προγράμματα οδηγούν σε πιο
αποτελεσματική διδασκαλία.

19. 19
21.Πώς τα έξυπνα συστήματα διδασκαλίας συνδέονται με το συμπεριφορισμό;
Τα έξυπνα συστήματα διδασκαλίας και μάθησης ITS & ILS βασίζονται στο Συμπεριφορισμό.
Η αξιοποίηση λοιπών των ILS και ITS παραπέμπει στο Συμπεριφορισμό αφού αποτελεί την
ίδια προσέγγιση απλά εφαρμόζεται σε περιβάλλον υπολογιστή. Σύμφωνα με τον
Συμπεριφορισμό η μάθηση επιτυγχάνεται:
- Όταν διασπάτε η ενότητα σε μικρά στάδια
-Όταν διδάσκονται βήμα-βήμα οι μαθητές, αφού ολοκληρώσουν με επιτυχία το
προηγούμενο στάδιο κάθε φορά
-Δίνοντας συχνές ‘αμοιβές’ στα πρώτα στάδια με ελεγχόμενη ‘ενίσχυση’ στα κατοπινά
στάδια
-Δίνοντας γρήγορα και άμεσα την ‘αμοιβή’ μέσω ανατροφοδότησης αμέσως μετά τη σωστή
απάντηση.
22. Τι είναι ένα Διαδικτυακό Περιβάλλον Μάθησης; Τι πρέπει να περιλαμβάνει για να
είναι ολοκληρωμένο;
Ένα διαδικτυακό περιβάλλον μάθησης (Web-based Learning Environment- WBLE) δεν είναι
απλά μια ιστοσελίδα. Τα περιβάλλοντα μάθησης (LEs) μπορεί να έχουν κάποια κοινά
χαρακτηριστικά με ιστοσελίδες που στόχο έχουν την επικοινωνία, τις εμπορικές πράξεις,
την πληροφορία, την ειδησιογραφία κ.α. αλλά διαφέρουν σε κάτι πολύ σημαντικό- έχουν
ως υπόβαθρο μια θεωρία μάθησης. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να φτιάξεις ένα WBLE.
Ένα Διδακτικό Μαθησιακό περιβάλλον αποτελείται από 3 βασικά στοιχεί για να είναι
ολοκληρωμένο:
1. Τις Πηγές που βρίσκονται στη διάθεση του μαθητή και συμπεριλαμβάνουν
υλικό και εργαλεία
2. Τη Δομή και οργάνωση των πηγών με βάση τις έννοιες ή αλληλουχίες μάθησης
σε γραμμική, διακλαδωμένη ή δικτυωμένη μορφή.
3. Τις Λειτουργίες των πηγών που στοχεύουν στη μάθηση και επιτρέπουν την
πρόσβαση, το κίνητρο, την εμπλοκή, τη χρήση, τα αποτελέσματα και τον έλεγχο.
23. Ποια η σωστή διαδικασία σχεδιασμού ενός WBLE? (Αναφορά στο συντονισμό
διαφόρων προοπτικών).

20. 20
Ο αποτελεσματικός σχεδιασμός ενός Διαδικτυακού Περιβάλλοντος μάθησης WBLE είναι
αποτέλεσμα καλής κατανόησης της διαδικασίας μάθησης. Ο Race αναγνωρίζει πέντε
παράγοντες που συμβάλλουν στην αποτελεσματική μάθηση:
1. Η θέληση για μάθηση
2. Η αναγνώριση της αναγκαιότητας για προσωπική μάθηση
3. Μαθαίνω μέσω πρακτικής εξάσκησης, επανάληψης και μέσω της μεθόδου ‘δοκιμή
και πλάνη’ (trial and error)
4. Μαθαίνω μέσω ανατροφοδότησης
5. Αφομοίωση- αντιλαμβάνομαι τι μαθαίνω
Ο Race (2005) εφαρμόζει αυτούς τους πέντε παράγοντες στα μαθησιακά περιβάλλοντα.
Δίνει έμφαση στις ικανότητες των εφαρμογών να εμπλέξουν ενεργά το μαθητή ο οποίος
παύει να είναι παθητικός δέκτης. Οι μαθητές μπορούν να παίρνουν άμεση
ανατροφοδότηση με ποικίλους τρόπους. Η δουλειά του σχεδιαστή είναι να εκμεταλλευτεί
τις ικανότητες που δίνει ένα Διαδικτυακό Περιβάλλον Μάθησης προς το όφελος του
μαθητή.
Ο σχεδιασμός ενός Διαδικτυακού μαθησιακού περιβάλλοντος WBLE προϋποθέτει το
συντονισμό διαφόρων προοπτικών: του δασκάλου, του μαθητή και του σχεδιαστή.
Για την σωστή διαδικασία στο σχεδιασμό
ή περιβαλλόντωνμάθησης WBLE,είναι σημαντικό
να γνωρίζουμεεύκολοτρόποπλοήγησης. Οι κύριοι
τρόποιμε τους οποίουςχρησιμοποιούμε το
διαδικτυακόπεριβάλλον είναι:
- Σερφάροντας/Surfing:Ελεύθερηπεριήγησηστοδιαδίκτυογια να εντοπίσουμεενδιαφέρον
στοιχεία χωρίς συγκεκριμένοστόχο.
- Περιήγηση/Browsing:Ακολουθώνταςσυγκεκριμένηπορεία σύμφωναμετα ενδιαφέροντά
μας συλλέγονταςσχετικέςπληροφορίες
- Αναζήτηση/Searching:Ψάχνονταςαπαντήσειςσεσυγκεκριμένα προβλήματαή
συγκεκριμένεςπηγέςπληροφορίας.
Προοπτικήτουδασκάλου
- Θεωρία μάθησης
- Μαθησιακά αποτελέσματα
- Παιδαγωγικέςπρακτικέςκαι
μάθηση
- Ρόλοιδασκάλουκαιμαθητή
- Α.Π.,στόχοι και
περιεχόμενο
- Αξιολόγηση
Το σχεδιαστικόμοντέλοαφορά:
- Διαδικασίεςμάθησης
- Επιθυμητά αποτελέσματα
- Μαθητές
- Πλαίσιο μάθησης
Στάσειςτων μαθητών απέναντι:
- Στη δικήτους μάθηση
- Στην πρόσβαση
- Στον έλεγχο
- Στα κίνητρα

21. 21
- Πλοήγηση/Navigating:Ηπορεία προςσυγκεκριμένοτελικόσημείο(endpoint)
24. Ποια η σημασία της παραμέτρου ‘μαθητής’ στο σχεδιασμό Διαδικτυακών
Περιβαλλόντων Μάθησης; (π.χ. ψηφιακοί ιθαγενείς, στυλ μάθησης)
Στο επίκεντρο της μάθησης βρίσκεται ο μαθητής. Όταν οι μαθητές πηγαίνουν στο σχολείο ή
εμπλέκονται σε οποιαδήποτε διαδικασία μάθησης, δεν αποποιούνται τα αισθήματά τους.
Μπορεί να είναι χαρούμενοι, λυπημένοι, κουρασμένοι, ενθουσιασμένοι, βαριεστημένοι…
Όμως, όπως κι αν νιώθουν οι μαθητές στην προσωπική τους ζωή εκτός του WBLE, εμείς
τους θέλουμε να αισθάνονται θετικά, να παρέχονται κίνητρα, να συμμετέχουν ενεργά και
να λαμβάνουν στήριξη από το περιβάλλον μάθησης. Δεν θέλουμε να είναι βαριεστημένοι,
θυμωμένοι ή να έχουν πεσμένο το ηθικό τους. Οι παράγοντες που υποκινούν τους ενήλικες
και τα παιδιά είναι διαφορετικοί και αυτό πρέπει να το λάβετε υπόψη στο σχεδιασμό του
μαθησιακού σας περιβάλλοντος.
Η μάθηση στα μικρά παιδιά τείνει να είναι δύο ειδών:
- Η πρώτη αφορά τη δια-βίου μάθηση και συμβαίνει σε όλα τα περιβάλλοντα. Ένα
καλό παράδειγμα είναι η μητρική γλώσσα των παιδιών. Τα παιδιά μαθαίνουν τη
γνώση και τις δεξιότητες που τους είναι χρήσιμες για να επιβιώσουν και να
επιτύχουν στον κόσμο στον οποίο ζουν.
- Η δεύτερη αφορά τη μάθηση στο σχολείο όπου τα παιδιά αναμένεται να
ακολουθήσουν το Α.Π. το οποίο καθορίζεται από ενήλικες. Το Α.Π. γενικά περιέχει
γνωστικές περιοχές και δεξιότητες που δεν είναι άμεσα απαραίτητες για τα παιδιά
(άρα και δεν μπορούν να τις κατακτήσουν εύκολα], οπόταν οι μαθητές (και οι
σχεδιαστές των WBLE) πρέπει να σκεφτούν πολύ προσεκτικά τον τρόπο που θα
προσεγγίσουν και θα δομήσουν τις μαθησιακές δραστηριότητες. Οι δραστηριότητες
πρέπει να υποκινούν και να παρέχουν κίνητρα στα παιδιά που μπορεί να μην
αναγνωρίζουν την αξία και την αναγκαιότητα του μαθησιακού στόχου, ενώ
ταυτόχρονα οι δραστηριότητες πρέπει να παρέχουν την απαραίτητη δομή για να
ανεβεί ο μαθητής στο επόμενο στάδιο μάθησης (δηλ .παροχή ενίσχυσης/
scaffolding). Η Βοσνιάδου (2001) αναφέρει τη σημασία της ενεργής συμμετοχής,
της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της συνεργασίας. Όλα αυτά μπορούν να
παρέχουν και κίνητρα και ενίσχυση.
- Συχνά υπάρχουν συζητήσεις ότι τα σημερινά παιδιά δρουν και μαθαίνουν
διαφορετικά από τα παιδιά προηγούμενων γενεών λόγω της εδραίωσης και της
φύσης των ψηφιακών τεχνολογιών. Τα παιδιά (σίγουρα στις ανεπτυγμένες χώρες
τουλάχιστον) είναι εκτεθειμένα σε ηλεκτρονικά παιχνίδια σχεδόν από τη μέρα που
γεννήθηκαν και ερευνητές, όπως ο Prensky (2001a, 2001b) πιστεύουν ότι αυτό
επηρεάζει τον εγκέφαλό τους όχι μόνο στο πόσο πιο άμεσα αντιδρούν στις
ψηφιακές τεχνολογίες σε σχέση με τους ενήλικες, αλλά επίσης στο ότι αυτοί οι

22. 22
‘Ψηφιακοί Ιθαγενείς’ είναι συνηθισμένοι να λαμβάνουν πληροφορίες με πολύ πιο
γρήγορο ρυθμό. Τους αρέσει να ασχολούνται παράλληλα με διάφορες διαδικασίες
και να εκτελούν πολλαπλά καθήκοντα (multi-task). Προτιμούν τα γραφικά σε σχέση
με το κείμενο παρά το αντίθετο. Προτιμούν να έχουν άμεση πρόσβαση και
συσχετισμό πηγών (όπως τα υπερκείμενα/hypertext). Λειτουργούν καλύτερα όταν
είναι δικτυωμένοι. Είναι ευχαριστημένοι με τη στιγμιαία ικανοποίηση που δίνει ο
υπολογιστής ή και με συχνές ανταμοιβές ανάλογα με την εφαρμογή. Προτιμούν τα
παιχνίδια παρά πιο ‘ουσιαστικές’ εργασίες (Prensky, 2001a).
Οι Green & Hannon (2007) εμφανίζουν τους νεαρούς ως δημιουργούς περιεχομένου, πως
είναι συνηθισμένοι να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ως την πρωταρχική πηγή πληροφοριών
και πως χρησιμοποιούν τις ψηφιακές τεχνολογίες για την καθημερινή τους επικοινωνία.
Αυτό ισχύει φυσικά και για πολλούς ενήλικες αλλά για τους νεαρούς αυτός είναι ο
φυσιολογικός τρόπος να συνυπάρχουν με την τεχνολογία, και όχι μια προσαρμογή προς την
τεχνολογία.
Ο λόγος που πρέπει να συνυπολογίσουμε τα στυλ μάθησης στο σχεδιασμό του WBLE δεν
είναι για να επιλέξουμε ποιο από αυτά θα υποστηρίξετε αλλά για να συμπεριλάβουμε
διαφορετικά στυλ μάθησης. Ο Kolb (1984) υποστηρίζει ότι η μάθηση περιλαμβάνει 4
διαφορετικές φάσεις αλλά το στυλ μάθησης καθορίζει το σημείο αφετηρίας
25. Τι σημαίνει Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός; Τι πρέπει να περιλαμβάνει σήμερα και
γιατί; Πού πρέπει να δίνει έμφαση και ποια τα βασικά στάδια (κύκλος
σχεδιασμού).
Ο σχεδιασμός μαθησιακών περιβαλλόντων, παραδοσιακών ή διαδικτυακών, πολλές φορές
αποκαλείται ‘Εκπαιδευτικός Σχεδιασμός’. Το 2007, η Wikipedia όριζε το ID ως «scientifically
derived processes which are intended to optimize learning gains in knowledge and
performance from precisely engineered (and designed) instruction”. Tο 2015 η Wikipedia
δίνει τον ορισμό του ‘Εκπαιδευτικού σχεδιασμού’ ως ‘the practice of creating "instructional
experiences which make the acquisition of knowledge and skill more efficient, effective, and
appealing’. . H διαδικασία αποτελείται από τον καθορισμό της υπάρχουσας θέσης και των
αναγκών του μαθητή, περιγράφοντας το τελικό στόχο της διδασκαλίας και δημιουργώντας
‘την παρέμβαση’ για να βοηθήσει στη μετάβαση προς τη γνώση και την επίτευξη του
στόχου. Ιδανικά η διαδικασία έχει να κάνει με τη θεωρία μάθησης στην οποία βασίζεται το
παιδαγωγικό περιεχόμενο. Το αποτέλεσμα της διδασκαλίας μπορεί να είναι άμεσα
παρατηρήσιμο ή εντελώς ‘κρυμμένο’. Επομένως, στο Εκπαιδευτικό σχεδιασμό, η δομή των
ψηφιακών μέσων επιτρέπουν άμεση και γρήγορη πρόσβαση σε πηγές και η ικανότητά μας
να τις χρησιμοποιούμε με ευέλικτους τρόπους και να επικοινωνούμε με τους άλλους
αποτελεί πρόκληση για το ποιες προσεγγίσεις είναι σωστές και αποδεκτές στο διδακτικό

23. 23
σχεδιασμό. Η έμφαση έχει δοθεί προς τη χρήση της αλληλεπίδρασης και του διαλόγου. Η
έρευνα από τους Pask και Laurillard έδειξε πως η μάθηση κατακτιέται μέσω της
αλληλεπίδρασης δασκάλων και μαθητών μέσω διαλόγου πρόσωπο με πρόσωπο ή
χρησιμοποιώντας κάποιας μορφής διαδικτυακό εργαλείο.
Τα τέσσερα βασικά στάδια που πολλά εκπαιδευτικά μοντέλα σχεδιασμού έχουν ως κοινά
είναι:
1. Αναγνώριση των αναγκών και καθορισμός απαραίτητων στοιχείων (Identifying
needs and establishing requirements)
2. Ανάπτυξη εναλλακτικών σχεδιασμών που να ανταποκρίνονται στα απαραίτητα
στοιχεία
3. Ανάπτυξη αλληλεπιδραστικών εναλλακτικών σχεδιασμών
4. Αξιολόγηση των όσων ‘χτίζονται’ καθ΄ όλη την διαδικασία.
26. Σε τι ακριβώς αναφέρεται ‘Η Θεωρία των Δραστηριοτήτων (Activity Theory) και
πώς σχετίζεται με τον Εκπαιδευτικό Σχεδιασμό;
Η Θεωρία Δραστηριοτήτων αναφέρεται στον τρόπο αναπαράστασης της μαθησιακής
διαδικασίας, για σκοπούς Εκπαιδευτικού σχεδιασμού. Η Θεωρία Δραστηριοτήτων (Activity
Theory) αναγνωρίζει την ουσιαστική ενότητα των συστημάτων, των χρηστών και των
στόχων τους, τα πλαίσια δράσης συμπεριλαμβανομένης της κοινότητας μέσα στην οποία η
δραστηριότητα υλοποιείται.
Δύο βασικές ιδέες διαμορφώνουν τη Θεωρία Δραστηριοτήτων όσον αφορά τη
μοντελοποίηση της διδασκαλίας, της μαθησιακής διαδικασίας και του τρόπου που οι ΤΠΕ
ενσωματώνονται μέσα σε αυτά.
- Δομή Δραστηριοτήτων (Activity Structure) (Leont’ ev, 1978): για κατάκτηση της
δομής της διδασκαλίας και μάθησης διαχρονικά, και πώς αυτή διαμορφώνεται από
θεσμικούς παράγοντες.
- Σύστημα Δραστηριοτήτων (Activity System) (Engestrom, 1987): περιγράφει τη σχέση
μεταξύ της χρήσης των εργαλείων, των δασκάλων και των μαθητών
27. Τι είναι το SUNΑ, για ποιος λόγους και με ποιο τρόπο χρησιμοποιείται στο
σχεδιασμό Περιβαλλόντων Μάθησης;
Το SUNA ‘Σενάριογια ΑνάλυσηΑναγκών των Χρηστών’είναιένα παράδειγμα χρήσης της
συγγραφήςσεναρίου(Scenario-basedDesign) μεβάσητοσχεδιασμόμε εφαρμογέςΤΠΕ.Αυτό
αποτελείμια μεθοδολογία μεεπίκεντροτομαθητήκαιτοχρήστη που βοηθά στην αναγνώριση
των απαιτήσεωντουχρήστηκαιστην ανάπτυξητων προδιαγραφών τουσυστήματος.

24. 24
Στη ΣυγγραφήΣεναρίουμεβάσητο Σχεδιασμό,οιπεριγραφέςγια τοπώς οι χρήστεςμπορούν
να ολοκληρώσουνμεεπιτυχία τις εργασίεςτουςμέσω ΤΠΕ αποτελούν τοκύριοσχεδιαστικό
εργαλείο.
28. Τι καθορίζει το πόσο εύκολα διαχειρίσιμο είναι ένα Διαδικτυακό Περιβάλλον
Μάθησης από το μαθητή;
29. Πώς προάγεται η επικοινωνία και η συνεργασία εντός ενός Διαδικτυακού
Περιβάλλοντος Μάθησης; Δώσε παραδείγματα.
Η επικοινωνία και συνεργασία εντός ενός Διαδικτυακού Περιβάλλοντος Μάθησης
επιτυγχάνεται με το Computer Mediated Communication – Επικοινωνία με Υποστήριξη
Υπολογιστή. Αναφέρεται σε οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας με τη χρήση υπολογιστή.
Μπορεί να περιλαμβάνει βίντεο/εικόνα, ήχο ή μόνο κείμενο. Αν και συνεχώς
αναπτύσσονται και είναι πολύ πιο δημοφιλείς το βίντεο και ο ήχος, εντούτοις το γραπτό
κείμενο είναι ακόμα η πιο διαδεδομένη μορφή επικοινωνίας μέσω υπολογιστή. Μπορείς
επίσης να αναπτύξεις τη συνεργατικότητα μέσα από εργαλεία όπως τα wikis (π.χ. για
συγγραφή ιστορίας) ή ‘πίνακες διαχωρισμού’ (shared whiteboards).
Υπάρχουν δύο μορφές επικοινωνιακών/συνεργατικών εργαλείων: σύγχρονα (π.χ. chats,
instant messaging, whiteboards) ή ασύγχρονα (π.χ. bulletin boards, conferencing, email,
wikis). Σε ένα σύγχρονο περιβάλλον όλοι οι χρήστες πρέπει να είναι ενωμένοι ταυτόχρονα
για να μπορέσουν να συμμετάσχουν ενώ με τα ασύγχρονα εργαλεία οι χρήστες μπορούν να
συνεισφέρουν και να συμμετάσχουν οποιαδήποτε στιγμή.
Σε ένα διαδικτυακό μαθησιακό περιβάλλον, εργαλεία όπως το conferencing, chat, wikis,
blogs κλπ επιτρέπουν στους χρήστες να επικοινωνούν μεταξύ τους. Στην πραγματικότητα,
ένα ψηφιακό περιβάλλον χωρίς εργαλεία επικοινωνίας είναι απλά ένα διαδραστικό βιβλίο
και όχι ένα μαθησιακό περιβάλλον. Χωρίς επικοινωνία, ο μαθητής και το περιβάλλον
μπορούν να αλληλεπιδράσουν μόνο μεταξύ τους. Τα εργαλεία CMC (Computer Mediated
Communication) επιτρέπουν επίσης την άμεση, σύγχρονη ή ασύγχρονη
διδασκαλία/ανατροφοδότηση από το δάσκαλο και επιτρέπει στους μαθητές που έχουν
απορίες να ζητήσουν καθοδήγηση είτε από το δάσκαλο ή τους συμμαθητές τους.

25. 25
Ακόμα κι αν ο στόχος σας είναι να εργαστούν μόνοι τους οι μαθητές εντός του WBLE,
μπορείτε να ενισχύσετε το περιβάλλον σε επίπεδο συνεργασίας και κοινωνικής μάθησης
εντάσσοντας δραστηριότητες μέσω ενός μπλοκ, συζητώντας μέσω ενός φόρουμ ή
δημιουργώντας κάτι συνεργατικά μέσω ενός wiki. Το καθένα από αυτά τα εργαλεία έχει τις
δικές του δυνατότητες και περιορισμούς.