БССР у першае пасляваеннае дзесяцігоддзе. Пераадоленне наступстваў вайны.

1. БССР у першае пасляваеннае
дзесяцігоддзе

2. Страты БССР пасля Вялікай Айчыннай вайны
Людскія. Загінуў амаль кожны трэці
жыхар (найбольшыя страты адносна
колькасці насельніцтва);
Матэрыяльныя:
• Згублена больш паловы
нацыянальнага багацця;
• Зруйнавана 209 з 270 гарадоў, 9200
вёсак.

3. Мінск пасля заканчэння вайны

4. Мінск пасля заканчэння вайны

5. Мінск пасля заканчэння вайны

6. Стан насельніцтва
Матэрыяльныя цяжкасці vs. Працоўны энтузіязм

7. Пасляваеннае аднаўленне: эканоміка
• Першасная мэта – пераадоленне
ваенных разбурэнняў;
• Прыярытэт – індустрыялізацыя;
• Планаванне эканомікі (пяцігодкі).

8. Пасляваеннае аднаўленне: сацыяльная
сфера
1. Урбанізацыя
Але!
2. Урбанізацыя – пад кантролем дзяржавы.
3. Перамяшчэнні людзей паміж савецкімі рэспублікамі.
← Недахоп працоўных рук у горадзе ← Паскоранае
аднаўленне прамысловасці.

9. Пасляваеннае аднаўленне: грамадска-
палітычнае жыццё
Чым характарызавалась сістэма?
• Кантроль дзяржавы (=партыі)
над грамадствам;
• Дзяржаўная ўласнасць на сродкі
вытворчасці;
• Марксісцка-ленінская ідэалогія;
• Аднапартыйнасць.
Аднаўленне сістэмы, якая існавала ў 1920-30-х гг.:

10. Пасляваеннае аднаўленне: культура
Новыя тэмы і ідэі vs. Жорсткі кантроль партыі

11. Пераадоленне наступстваў
вайны ў галіне эканомікі.
Выхад на новы ўзровень
развіцця

12. Стан эканомікі
1. Па агульнаму ўзроўню эканомікі
БССР адкінута да 1928 г.;
2. Нераўнамернае развіццё частак:
• Усходняя Беларусь – больш
прамысловасці, калгасы;
• Заходняя Беларусь – больш
аграрная, хутары.

13. Пачатак аднаўлення эканомікі
Аднаўленне пачалося яшчэ падчас вайны, пасля выгнання ворага з
нашай тэрыторыі.
1946 г. – Закон аб 5-гадовым плане аднаўлення:
1946-1950 г. – чацвёртая пяцігодка.
План: прамысловасць павінна перавысіць даваенны ўзровень.

14. Сродкі для аднаўлення эканомікі
1. Значныя сродкі ад іншых савецкіх рэспублік.
2. Дапамога з боку ААН (тавары, машыны, абсталяванне).
3. Рэпарацыі з Германіі.
4. Працоўны энтузіязм.

15. Аднаўленне ў прамысловасці
• 1944 – аднавілі працу Гомсельмаш,
Гомельскі спіртзавод і г.д.
• 1945 – магутнасць электрастанцый – 50%
ад даваеннай.
• 1945 – 40% рабочых (ад 1940 г.)
выпрацоўвалі 20% прадукцыі.

16. Машынабудаванне
1. Аднаўленне старых галін.
2. Стварэнне новых галін:
аўтамабільная, трактарная і г.д.
• МАЗ і МТЗ – найбуйнейшыя заводы.
• 1947 г. – першыя аўтамабілі-
самасвалы “МАЗ”.
• 1953 г. – першы колавы трактар
“Беларус”, выпушчаны МТЗ.

17. Вынікі аднаўлення прамысловасці і
транспарту (4-ая пяцігодка)
• Цяжкая прамысловасць значна пераўзышла даваенны ўровень;
• Беларусь ператвараалася ў зборачны цэх БССР;
• Лёгкая і харчовая прамысловасць не дасягнулі ўзроўня 1940 г.;
1946 г. – хлебныя карткі атрымлівалі 2,3 млн чалавек. Іншымі
харчовымі таварамі забяспечваліся толькі жыхары Мінска.
Да 1947 г. – карткавая сістэма.
• Даўжыня чыгункі амаль дасягнула ўзроўню 1940 г.;
• Прамысловасць ЗБ – толькі 15% ад прамысловасці БССР.

18. Пятая пяцігодка (1951-1955 гг.)
• Замацаванне курсу на
індустрыялізацыю (аб’ём
прамысловай прадукцыі павысіўся
больш чым у 2 разы);
• Харчовая і лёгкая прамысловасць
перавысілі даваенны ўзровень.

19. С/г пасля вайны
• Амаль усе працаўнікі – жанчыны;
• Недахоп тэхнікі і цяглавай сілы
жывёл;
• Недахоп фінансавання з боку
дзяржавы;
• Вяртанне да калгасаў.

20. С/г у Заходняй Беларусі
люты 1949 – рашэнне аб суцэльнай калектывізацыі ЗБ. Зроблена за
2 гады.
Суправаджалася раскулачваннем і высылкай сем’яў у Сібір і
Казахстан.

21. Вынікі аднаўлення
• Страты ў с/г, не аднавілася да 1950 г.: менш пасяўных плошчаў,
менш надояў і мяса (хоць пагалоўе жывёлы і павысілася) і г.д.
• да 1952 г. – зніжэнне вытворчасці.
Прычыны:
1. Адсутнасць матэрыяльнай падтрымкі: калгаснікі атрымлівалі
працадні, а не заробак. Іх асабістыя надзелы абкладаліся
непамернымі падаткамі.
2. Адсутнасць дастатковага тэхнічнага забеспячэння.
3. Асноўныя метады кіравання – адміністратыўныя.

22. С/г падчас другой пяцігодкі
пасля 1953 г. – палепшана кіраванне вёскай:
Павялічаны закупачныя кошты на с/г прадуцыю,
Больш стала с/г тэхнікі,
Адменены пастаўкі з асабістых надзелаў.
1953-58 гг. – калгасная вытворчасць павялічылася, бо
стымулявалася дзяржавай, паменшаны падаткі на адзінаасобныя
гаспадаркі.