2. 2
Τι είναι η παχυσαρκία;
Παχυσαρκία, που έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η
νέα επιδημία του αιώνα μας, είναι κλινική κατάσταση στην οποία η
υπερβολική αποθήκευση λίπους (π.χ. από πρόσληψη μεγαλύτερου αριθμού θερμίδων
από αυτόν που αντιστοιχεί στον καθέναν μας ανάλογα με τον σωματότυπό του)
μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία του ατόμου.
Σύμφωνα με τον ΔΜΣ (Δείκτη Μάζας Σώματος) ως παχύσαρκοι χαρακτηρίζονται
τα άτομα με ΔΜΣ μεγαλύτερο από 30. Κατά μέσο όρο, οι παχύσαρκοι άνθρωποι
έχουν μεγαλύτερη δαπάνη ενέργειας από λεπτότερους, λόγω της ενέργειας που
απαιτείται για να διατηρηθεί μια αυξημένη μάζα σώματος.
Παρότι τα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς είναι λεπτοί και γυμνασμένοι άνθρωποι,
προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι το φαινόμενο της παχυσαρκίας αυξάνεται
ραγδαία. Σύμφωνα με έρευνες και επιστημονικές μελέτες, αυτή η αύξηση οφείλεται
στην κακή ποιότητα της τροφής και στην απομάκρυνση από παραδοσιακού τύπου
υγιεινές διατροφές, όπως είναι για παράδειγμα είναι η μεσογειακή.
Αξίζει, πάντως, να επισημανθεί ότι η παχυσαρκία δεν αποτελεί αποκλειστικά
πρόβλημα σωματικής υγείας. Πέρα από τη δίαιτα και τη σωματική άσκηση, οι
παχύσαρκοι άνθρωποι θα πρέπει να ανακαλύψουν και να θεραπεύσουν την ψυχή
τους από βαθύτερα αίτια που κρύβονται πίσω από την υπερφαγία. Η παχυσαρκία
συνδέεται συχνά με καταθλιπτικό συναίσθημα. Στη περίπτωση αυτή η τροφή
λειτουργεί περισσότερο για να καλύψει συναισθηματικά κενά παρά για λόγους
αυτοσυντήρησης. Κατά συνέπεια ο ρόλος της τροφής αλλοιώνεται και μπορεί σε
ακραίες περιπτώσεις να αποτελέσει εμμονή για κάποιον, ο οποίος αναζητά μέσα από
μια ακατάσχετη υπερφαγία να ηρεμήσει συναισθηματικά.
Ορμονικοί & γονιδιακοί παράγοντες
Για την παχυσαρκίας, δε φταίει μόνο ο τρόπος της ζωής μας, αλλά και σε κάποιες
περιπτώσεις ορμονικοί παράγοντες. Παραδείγματος χάριν, έχει παρατηρηθεί ότι η
αυξημένη ποσότητα ινσουλίνης πάει ζευγάρι με την παχυσαρκία. Παχυσαρκία,
επίσης, μπορούν να προκαλέσουν διάφορες γενετικές διαταραχές σε γονίδια που
καθορίζουν την όρεξη και το μεταβολισμό. Έως το 2006 είχαν βρεθεί 41 τέτοιοι
γονιδιακοί τύποι, οι οποίοι σε κατάλληλο περιβάλλον οδηγούν σε παχυσαρκία.
3. 3
Θνησιμότητα
Ευρωπαϊκές και αμερικανικές έρευνες μεγάλης κλίμακας έδειξαν ότι άτομα με ΔΜΣ
20–25 kg/m2
εμφανίζουν τις μικρότερες πιθανότητες θανάτου ανάμεσα σε μη
καπνιστές, και με 24–27 kg/m2
αντίστοιχα ανάμεσα σε καπνιστές. Σε γυναίκες με
ΔΜΣ άνω του 32 παρατηρείται διπλάσια συχνότητα θανάτων σε διάστημα 16
χρόνων. Θεωρείται ότι η παχυσαρκία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ευθύνεται
για 111.909 με 365.000 θανάτους τον χρόνο, ενώ ένα εκατομμύριο θάνατοι
στην Ευρωπαϊκή Ένωση (7.7%) αποδίδονται στο υπερβολικό πάχος. Κατά μέσο όρο,
η παχυσαρκία μειώνει τον προσδόκιμο χρόνο ζωής κατά έξι με εφτά χρόνια: ΔΜΣ
30–35 μειώνει τον προσδόκιμο χρόνο ζωής κατά δύο με τέσσερα χρόνια, ενώ οι
κλινικά παχύσαρκοι ασθενείς (ΔΜΣ > 40) έχουν μειωμένο προσδόκιμο χρόνο ζωής
έως και 10 χρόνια. Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, η Ελλάδα έχει αποκτήσει μια
αρνητική πρωτιά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καταγράφοντας ποσοστό 42% σε
υπέρβαρους και παχύσαρκους, όταν ο μέσος όρος για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους
δεν ξεπερνά το 38%. Ακόμη πιο ανησυχητικά είναι τα στοιχεία αυτά για τα
Ελληνόπουλα, τα οποία αναδεικνύονται ως τα πλέον παχύσαρκα παιδιά της Γηραιάς
Ηπείρου: περίπου 3 στα 10 αγόρια στην εφηβεία και 1 στα 6 κορίτσια είναι υπέρβαρα
ή παχύσαρκα, ποσοστά που, επίσης, αυξάνονται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια.
Ιστορία
Το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της ανθρωπότητας, το ανθρώπινο είδος ήταν
αντιμέτωπο με συνθήκες έλλειψης τροφής, με αποτέλεσμα η παχυσαρκία ιστορικά να
θεωρείται σημείο πλούτου και ευημερίας.
Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που αναγνώρισαν την παχυσαρκία ως
πάθηση. Ο Ιπποκράτης στα γραπτά του παρατηρεί ότι οι παχύσαρκοι είχαν
αυξημένες πιθανότητες θανάτου και ότι η παχυσαρκία είναι αιτία εμφάνισης άλλων
ασθενειών. Ο Ινδός χειρουργός Σουσρούτα (6ος
π.Χ αιώνας) συσχέτισε την
παχυσαρκία με το διαβήτη και τις καρδιοπάθειες. Η εμφάνισή της ήταν συχνή
ανάμεσα σε κατόχους υψηλών αξιωμάτων στην Ευρώπη το Μεσαίωνα και
την Αναγέννηση, όπως και σε αρχαίους πολιτισμούς της Ανατολικής Ασίας.
Ο Άγγλος νεκροθάφτης και πρώην παχύσαρκος Ουίλιαμ Μπάντινγκ κατέγραψε τις
εμπειρίες του στο αδυνάτισμα στο πρώτο βιβλίο εμπορικής δίαιτας. Σε αυτό
πρότεινε μία δίαιτα βασισμένη σε χαμηλά ποσοστά υδατανθράκων, την οποία του είχε
συστήσει ο γιατρός του ως θεραπεία για τη βαρυκοΐα, παρατηρώντας ότι το
υπερβολικό λίπος έφραζε τις ευσταχιανές σάλπιγγες.
Θεραπεία
Σε ιατρικό επίπεδο χρησιμοποιούνται διάφοροι τρόποι για την αντιμετώπιση της
παχυσαρκίας, ωστόσο χωρίς να υπάρχει πάντα επιτυχία. Ανάμεσα στις ιατρικές
μεθόδους που ακολουθούνται για τη μείωση του σωματικού λίπους
4. 4
συμπεριλαμβάνονται ειδικές δίαιτες, σωματική άσκηση, φαρμακευτική αγωγή και
χειρουργικές επεμβάσεις.
Πώς να αποφύγετε/απαγγαλείτε
από την παχυσαρκία
1.Αποφύγετε τα αναψυκτικά, σνακς και λιπαρές τροφές
2.Καταναλώνετε 4-5 φρέσκα φρούτα την ήμερα
3.Με σωματική άσκηση
4.Συμβουλευτείτε ειδικούς (ψυχολόγους, διατροφολόγους κλπ)
5.Λάβετε φαρμακευτική αγωγή
6.Χειρουργική αντιμετώπιση (σε περίπτωση υψηλού κινδύνου)
Πηγές: wikipedia, ethnos.gr, neaygeia.gr, dia-logos.gr, Πάπυρος Larousse
Brittanica, iatropedia.gr
