1. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 5Ο
ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Ονοματεπώνυμο :………………………………………………………………………………………………………………………..
ΘΕΜΑ 1Ο
:
Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:
1. Ο χαρακτήρας γραμμή τριχοφυΐας με κορυφή στον άνθρωπο, καθορίζεται:
Α) από ένα υπολειπόμενο αυτοσωμικό αλληλόμορφο γονίδιο
Β) από ένα υπολειπόμενο φυλοσύνδετο αλληλόμορφο γονίδιο
Γ) από ένα επικρατές αυτοσωμικό αλληλόμορφο γονίδιο
Δ) δεν είναι μονογονιδιακός χαρακτήρας
2. Όταν το άτομο πάσχει από μία ασθένεια και είναι ετερόζυγο τότε:
Α) η ασθένεια κληρονομείται με τον επικρατή αυτοσωμικό τύπο κληρονόμησης
Β) η ασθένεια κληρονομείται με τον υπολειπόμενο αυτοσωμικό τύπο κληρονόμησης
Γ) η ασθένεια κληρονομείται με τον υπολειπόμενο φυλοσύνδετο τύπο κληρονόμησης
Δ) η ασθένεια οφείλεται σε μια νέα μετάλλαξη στα σωματικά κύτταρα του ατόμου αυτού
3. Όταν στα ετερόζυγα άτομα εκφράζονται και τα δύο αλληλόμορφα γονίδια στο φαινότυπο:
Α) τα γονίδια ονομάζονται πολλαπλά αλληλόμορφα
Β) τα γονίδια ονομάζονται επικρατή
Γ) τα γονίδια ονομάζονται ατελώς επικρατή
Δ) τα γονίδια ονομάζονται συνεπικρατή
4. Στην κληρονόμηση των θνησιγόνων γονιδίων:
Α) οφείλεται η διαφορετική αναλογία φύλου, διπλάσια θηλυκά από αρσενικά άτομα
Β) οφείλονται φαινοτυπικές αναλογίες μη αναμενόμενες από τους νόμους του Μέντελ
Γ) παρατηρούνται αυτόματες αποβολές πριν την 8η
εβδομάδα κύησης
Δ) όλα τα παραπάνω είναι δυνατόν να συμβούν
5.Τα τρία διαφορετικά πολλαπλά αλληλόμορφα ΙΑ
, ΙΒ
, ι των ομάδων αίματος δημιουργούν:
Α) έξι πιθανούς γονοτύπους και τέσσερις φαινοτύπους σε κάθε άτομο
Β) έξι πιθανούς φαινοτύπους και τέσσερις γονοτύπους σε κάθε άτομο
Γ) έξι πιθανούς γονοτύπους και τέσσερις φαινοτύπους στον πληθυσμό
Δ) ) έξι πιθανούς φαινοτύπους και τέσσερις γονοτύπους στον πληθυσμό
Μονάδες 25
ΘΕΜΑ 2Ο
:
Α) Ποια γονίδια ονομάζονται ατελώς επικρατή, ποια είναι η φαινοτυπική αναλογία στην f2 γενιά στην περίπτωση
κληρονόμησής τους;
Μονάδες 5
Β) Ποιοι χαρακτήρες ονομάζονται μονογονιδιακοί χαρακτήρες στον άνθρωπο;
Μονάδες 3
Γ) Να αναφέρετε τις κατηγορίες γονιδίων όπου οι φαινοτυπικές αναλογίες απογόνων δεν είναι αυτές που
αναμένονται από τους νόμους του Μέντελ.
Μονάδες 8
Δ) Γιατί τα γενεαλογικά δέντρα αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τη μελέτη της κληρονομικότητας στον άνθρωπο;
Μονάδες 3

2. Ε) Για ποιους λόγους ενώ το μοσχομπίζελο είναι ιδανικό για τη μελέτη της κληρονομικότητας χαρακτήρων, στον
άνθρωπο η αντίστοιχη μελέτη εμφανίζει πολλές δυσκολίες;
Μονάδες 6
ΘΕΜΑ 3Ο
:
Α) Τι είναι και πως κληρονομείται η αιμορροφιλία τύπου Α;
Μονάδες 4
Β1) Ένα υγιές ζευγάρι, ο Πέτρος και η Άννα αποκτούν δύο μονοζυγωτικά αιμορροφιλικά αγόρια. Με μόνο δεδομένο
ότι η αδελφή του Πέτρου πέθανε σε μικρή ηλικία από αιμορροφιλία τύπου Α, να σχεδιάσετε τα πιθανά γενεαλογικά
δέντρα της οικογένειας και τους πιθανούς γονοτύπους των γονέων του Πέτρου και της Άννας.
Μονάδες 8
Β2) Ποια είναι η πιθανότητα ο Πέτρος και η Άννα να αποκτήσουν κορίτσι φορέα της ασθένειας;
Μονάδες 3
Β3) Ποια είναι η πιθανότητα ο Πέτρος και η Άννα να αποκτήσουν ακόμη ένα αιμορροφιλικό παιδί;
Μονάδες 3
Γ) Το υπολειπόμενο γονίδιο β στον άνθρωπο δημιουργεί όταν βρεθεί σε ετερόζυγη κατάσταση βραχυφαλαγγία,
δηλαδή κοντό μήκος στα δάκτυλα, ενώ σε ομόζυγη κατάσταση προκαλεί αποβολή στο έμβρυο. Το επικρατές
αλληλόμορφο Β καθιερώνει φυσιολογικό φαινότυπο. Τα γονίδια βρίσκονται σε αντίστοιχες γενετικές θέσεις ενός
ζεύγους αυτοσωμικών χρωμοσωμάτων.
Γ1) Ποια είναι η πιθανότητα δύο άτομα με βραχυφαλαγγία και υγιείς ως προς την αιμορροφιλία να αποκτήσουν
κορίτσι με βραχυφαλαγγία και αιμορροφιλία;
Μονάδες 4
Γ2) Ποια είναι η πιθανότητα δύο άτομα με βραχυφαλαγγία και υγιείς ως προς την αιμορροφιλία να αποκτήσουν
Υγιές και με φυσιολογικό φαινότυπο αγόρι;
Μονάδες 3
ΘΕΜΑ 4Ο
:
Α) Έστω λ ένα υπολειπόμενο φυλοσύνδετο αλληλόμορφο που δημιουργεί ζαρωμένα φτερά σε μία ποικιλία
εντόμων, ενώ θ είναι ένα υπολειπόμενο θνησιγόνο γονίδιο που βρίσκεται σε αυτοσωμικό χρωμόσωμα και
επιπλέον δημιουργεί στα ετερόζυγα γι’ αυτό άτομα κοντό θώρακα. Από μία διασταύρωση εντόμων πήραμε 99
θηλυκά με κανονικά φτερά και κανονικό θώρακα, 201 θηλυκά με κανονικά φτερά και κοντό θώρακα, 101 αρσενικά
με ζαρωμένα φτερά και κανονικό θώρακα και 199 αρσενικά με ζαρωμένα φτερά και κοντό θώρακα. Να γράψετε
τους γονοτύπους των γονέων, να διασταυρώσετε και να επαληθεύσετε τα δοσμένα αποτελέσματα.
Μονάδες 9
Β) Μια γυναίκα έχει παραλάβει από τη μητέρα της το χρωμόσωμα Χ με το υπολειπόμενο γονίδιο της αιμορροφιλίας
και το φυσιολογικό αλληλόμορφο της αχρωματοψίας στο πράσινο χρώμα. Από τον πατέρα της έχει κληρονομήσει
το φυλετικό χρωμόσωμα Χ με το φυσιολογικό αλληλόμορφο για την πήξη του αίματος και το υπολειπόμενο
αλληλόμορφο για την αχρωματοψία στο πράσινο χρώμα. Η γυναίκα αυτή κάνει δύο γάμους, έναν με άντρα που
έχει αχρωματοψία στο πράσινο, αλλά δεν έχει αιμορροφιλία και ένα γάμο με αιμορροφιλικό άντρα που δεν έχει
αχρωματοψία.
Β1) Ποια είναι η πιθανότητα να κάνει αγόρι αιμορροφιλικό από τον πρώτο γάμο της και κορίτσι με αχρωματοψία;
Β2) Ποια η πιθανότητα να γεννήσει φυσιολογικό κορίτσι από το δεύτερο γάμο της;
Β3) Ποιος νόμος του Μέντελ δεν ισχύει στην προκειμένη περίπτωση;
Μονάδες 8
Γ) Ενας άντρας κληρονόμησε τον καταρράκτη από τη μητέρα του και τον προγναθισμό από τον πατέρα του.
Τα δύο χαρακτηριστικά ελέγχονται από επικρατή γονίδια. Η γυναίκα του δεν εμφανίζει κανένα χαρακτηριστικό.
Αν τα γονίδια είναι ανεξάρτητα, να βρεθεί η πιθανότητα να γεννήσουν παιδί χωρίς κανένα χαρακτηριστικό.
Μονάδες 8