1. უძველესი მეღვინეობის კერა
საქართველოში
ტიციან ტაბიძის
ქ.თბილისის 43-ე საჯარო
სკოლის ისტორიის
პედაგოგი ნინო აბულაძე

2. კითხვა
არის თუ არა
საქართველო
კულტურული
ვაზისა და
ღვინის
სამშობლო?

3. უხეცესი ვაზი
,,სიღნაღის რაიონში, სოფ.
ქვემო ბოდბეში - ლადო
აბულაშვილის ეზოში დღესაც
დგას საუკუნენახევარს
მიტანებული კანზე
ხავსმოკიდებული და შტამბ
დაფუტუროებული ვაზი. 1966
წ. "აღმოვაჩინეთ" ბუნების
საკვირველების ეს იშვიათი
ნიმუში. მის მომვლელს
ლადო აბულაშვილს ზუსტად
აქვს გამოთვლილი მისი ასაკი
- მისი თქმით - ვაზი 135
წლისაა.”- აზირა
მათიაშვილი
ყველაზე საინტერესო ვაზის
ცხოვრებიდან მისი რთველი იყო.
კრეფა თურმე 2-3 დღეს
გრძელდებოდა. 1950 წ. 10-12
გოდორზე ნაკლები ყურძენი
არცერთხელ არ მოკრეფილა.

4. კითხვა
სად მდებარეობს
სიღნაღის რაიონი?
მიგიღიათ თუ არა
რთველში
მონაწილეობა?
რა დაგამახსოვრდათ
ყველაზე მეტად?

5. საკაცობრიო მნიშვნელობის აღმოჩენები
იმდენად ზუსტად უნდა იყოს
არგუმენტირებული, რომ კითხვები
აღარავის გაუჩნდეს.
საქართველოს ტერიტორიაზე
აღმოჩენილია ენეოლითის
დროინდელი ძველისძველი
მარანი, აქ ღვინის შესანახად
გამოიყენებოდა უზარმაზარი,
მიწით დაფარული თიხის
ქვევრები.

6. კითხვა
 რა არის მარანი?
 როგორ ხდება
ყურძნის დაწურვა?
 რომელი პერიოდია
ენეოლითი?

7. ძვ.წ. VI ათასწლეულით დათარიღებულ არქეოლოგიურ ი აღმოჩენები
ქვემო ქართლში (სოფ. იმირი).

8. ქვემო ქართლი.
სოფელი იმირი
აქ ძეგლის შესწავლა
ეტაპობრივად სხვადასხვა
წლებში მიმდინარეობდა.
1965-1971 წლებში
არქეოლოგიური
სამუშაოები სიმონ
ჯანაშიას სახ.
საქართველოს
სახელმწიფო მუზეუმის
არქეოლოგიური
ექსპედიციის მიერ,
ალექსანდრე
ჯავახიშვილისა და ოთარ
ჯაფარიძის
ხელმძღვანელობით
ხორციელდებოდა.

9. კონტურულ რუკაზე მუშაობა
 მოძებნეთ
კონტურულ
რუკაზე ქვემო
ქართლი;
 მონიშნე და
გააფერადე;
 საქართველოს
რომელი
კუთხეები
ესაზღვრება
ქვემო ქართლს ,
აღნიშნე
კონტურზე

10. ექსპედიციამ სოფელ იმირის მახლობლად
შეისწავლა ოთხი ნეოლითური ხანის ნასოფლარი
_ შულავერის გორა, იმირის გორა, დანგრეული
და გადაჭრილი გორა
შულავერის
გორა
იმირის გორა

11. შულავერის გორა და იმირის გორა
ორივე მდებარეობს მდ.ხრამის მარჯვენა ნაპირზე, აწინდელ მარნეულის
რაიონში, რკინიგზის სადგურ შულავერიდან 4 კმ. დაშორებით, ჩრდილო-
დასავლეთით. ორივე შედის ქვემო შულავერის უძველეს ნასოფლართა
ჯგუფში. ახლა ეს ხელოვნური ბორცვებია, რომლებიც დროთა განმავლობაში
წარმოიშვა, როცა სამოსახლოს ერთ ფენას მეორე ცვლიდა. მათ შორის
მანძილი დაახლოებით ორი კილომეტრია.

12. ამ ნასოფლარებს აკუთვნებენ უძველეს
მიწათმოქმედ მოსახლეობას საქართველოს
ტერიტორიაზე და უკავშირებენ იმ დროს -
ახალ ქვის ხანას ნეოლითს, როცა
ადამიანი შეგროვებითი მეურნეობის
საფეხურიდან (ნადირობა, ნაყოფთა
მოგროვება) წარმოებით მეურნეობაზე. ე.ი.
მიწათმოქმედებასა და მესაქონლეობაზე
გადავიდა. ამ საფეხურთან იყო
დაკავშირებული მკვიდრი სამოსახლოს
გაჩენა, ხელოვნური სახლების შენება.

13. კითხვა
• რას ნიშნავს
შემგროვებლური
მეურნეობიდან
გადასვლა წარმოებით
მეურნეობაზე?
• რას შეუწყო ხელი
მკვიდრი სამოსახლოს
გაჩენამ ?

14. შულავრის გორის ნამოსახლარს ძვ.წ. მე-5
ათასწლეულით ათარიღებენ, იმირის გორისას -
მე-4 ათასწლეულით

15. არხულოს გორა შულავერ-შომუთეფეს
ადრესამიწათმოქმედო კულტურის
ნამოსახლარი ბოლნისის რაიონში

16. შულავერ-შომუთეფეს
კულტურა
საქართველში
ნეოლითური ხანის
ძეგლები მკვლევარების
მიერ შულავერ-
შომუთეფეს კულტურად
წოდებული, ძვ.წ. VI
ათასწლეულით
დათარიღებული,

17. "ადრეული ხანის ძირითად საცხოვრებელ ერთეულს
შეადგენდა რამდენიმე ნაგებობის ჯგუფი. საკუთრივ
საცხოვრებელი - შედარებით მოზრდილი, ალიზის, წრიული
გეგმის გუმბათური შენობა, რომლის აუცილებელი ატრიბუტია
თიხისაგან ნაძერწი კვერცხისებრი კერა, განკუთვნილი უქრობი
ცეცხლისათვის. სამეურნეო დანიშნულების მომცრო წრიულივე
შენობა, მიწაში სანახევროდ ჩასმული. სამეურნეო ღუმელი,
გამართული ეზოში, საცხოვრებლის კედელთან თიხალესილი
ორმოები სანოვაგისა და წყლის მარაგისათვის. შენობის კედელი
ძირიდანვე თანდათანობით გადადის გადახურვაში , ნაგებობას
ერთი ვიწრო შესასვლელი ჰქონდა და, უეჭველია, სარკმლებიც
ექნებოდა. ვარაუდობენ, რომ გუმბათშიაც უნდა ყოფილიყო
დატანებული წრიული სარკმელი. სამეურნეო დანიშნულების
შენობები ასეთივე მოყვანილობისა იყო, მხოლოდ უფრო მცირე
ზომისა. ფიქრობენ, რომ მათ კარი კი არ ჰქონდათ, არამედ
გუმბათის ნაცვლად ასახდელი ხუფი უკეთდებოდათ.

19. საკლასო სამუშაო
გავაკეთოთ ჩანახატი ,
როგორი იყო
ენეოლითის ხანის
ადამიანის
საცხოვრებელი
• დამისვი კითხვები;
• არ გამოგრჩეს მთავარი
მახასიათებელი ნიშნები

20. იმირის გორა
არქეოლოგიური
გათხრების შედეგად აქ
აღმოჩენილია VI
ათასწლეულით
დათარიღებული,
უძველესი ყურძნის
წიპწები. კომპლექსური
კვლევის შედეგად
დგინდება, რომ ველური
ვაზი ადამიანმა პირველად
საქართველოს
ტერიტორიაზე
მოიშინაურა და შემდეგ
უკვე კულტურული
ვაზისგან ღვინო
დაწურა.
წიპწები მსოფლიოში უძველესია და ეს
უპირველესი მატერიალური საბუთია,
რომ საქართველო მეღვინეობის
პირველადი კერა
უძველესი წიპწები საქართველოს
ეროვნული მუზეუმის არქეოლოგიის
დეპარტამენტის ძირითად ფონდში
სხვადასხვა ექსპონატთან ერთად
ინახება.

21. "დედავაზები აკურთხა,
ბალახს დასდო თავის ფერი”-გოგლა
მეექვსე ათასწლეულის
პირველნახევარში ვაზი
უკვე
გაკულტურულებულია.
ვაზის და, ზოგადად,
მცენარის მოშინაურება-
კულტივირება,
ფაქტობრივად, აქ
მცხოვრებმა ადამიანებმა
მეშვიდე ათასწლეულის
მეორე ნახევრიდან,
დაახლოებით 8000 წლის
წინ დაიწყეს. .

22. 8000 წლის მანძილზე ჩვენი ცხოვრების ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი
ნაწილი ვაზი გახლდათ. ის არ წარმოადგენდა ადამიანისთვის
მხოლოდ საქეიფო საშუალებას. ეს არის კულტი. ღვინო
რელიგიის დონემდეა აყვანილი. ამ პერიოდის ძეგლებზე დაახლოებით
7850–7800 წლის ანალიზმა აჩვენა ღვინის მჟავა, რაც ნიშნავს, რომ ამაში
ღვინო ესხა.
სხვა ქვეყნებისგან
განსხვავებით, ჩვენ
რეალურად
შეგვიძლია
ვაჩვენოთ, რომ
საქართველოში
ჩაისახა ვაზი.

23. გიორგი ლეონიძე 1962
წლის 13 სექტემბერი
,,ნახეთ, იგემეთ ჩვენი ისტორიული
მიწის წვენი, ჩვენი სისხლითა და
ოფლით მონაპოვარი ქართული
ღვინო, ჯანში შეგერგოთ, ტკბილი
სიტყვა გათქმევინოთ ძმობისა და
მშვიდობისათვის! დაე, ჩვენი ღვინის
მადლით დალოცვილიყოს ხალხთა
ძმობა, ბედნიერება და მზეგრძელობა!
დაე, მშვიდობიან ცის ქვეშ ჰყვაოდეს
მუდამ ქართული ვაზი!”

24. კითხვა II
შეძელით თუ არა
I კითხვაზე
პასუხის გაცემა
წარმოდგენილი
მასალის
მიხედვით?

25. p.s
უძველესი ხანიდან
მიწათმოქმედება
დაწინაურებულ
დარგს
წარმოადგენდა .
გარდა
მეღვინეობისა
ხორბლეულის
ისტორიაც ჩვენი
ქვეყნის
ტერიტორიაზე
უხსოვარი
დროიდან იწყება...

26. მომავალ შეხვედრამდე
მადლობთ,
ჩვენ კარგად
ვითანამშრომლეთ

27. გამოყენებული ლიტერატურა , ლინკები, ვებ გვერდები ;
•შულავრის გორა, იმირის გორა (ძვ.წ -აღ-ის V და IV ათასწლეული)
//ვ. ბერიძე - ძველი ქართული ხუროთმოძღვრება, გამ. "ხელოვნება",
თბ., 1974 წ., გვ.81-82
•http://museum.ge/index.php?lang_id=GEO&sec_id=98&info_id=12585
•http://saunje.ge/index.php?id=508&lang=ka
•http://amigo.ge.
•inoge.com/istoria/gora-namosaxlarebis-naxevrad-amoxsnili-saidumlo
•http://www.ambioni.ge/mervineobis-pirveli-kera
•http://www.vinoge.com/istoria/qarTuli-vazi-qarTuli-Rvino
•http://galatravel.ge