SlideShare a Scribd company logo
Гэрлийг толин ойлгодог хавтгай гадаргууг
хавтгай толь гэнэ. Гэрэлтэгч А цэгийн
дүрсийг хавтгай толинд байгуулъя.
 Гэрлийг толин ойлгодог бөгөөд бөмбөлөг
сегмент хэлбэртэй гадаргууг бөмбөлөг
толь гэнэ. Бөмбөлөг толийг гүдгэр хүнхэр
гэж хуваана. Толин гадаргуу нь гадна
талдаа бол гүдгэр толь гэнэ. Толин
гадаргуу нь дотор талдаа бол хүнхэр толь
гэнэ.
 1.Сегментийг огтлон авсан бөмбөрцгийн төвийг оптик
төв/О/ гэнэ.
 2. Бөмбөлөг сегментийн оройг толины орой /Р/ гэнэ
 F 3.Толины оптик төвийг
дайрах шулуун шугам бүрийг толины оптик
тэнхлэг /ОК,ОР,ОМ/ гэнэ
 4. Оптик тэнхлэгүүдээс толины оройг дайрсаныг толины
оптик гол тэнхлэг /ОР/ гэнэ.
 5.Оптик гол тэнхлэгтэй параллелиар туссан цацраг ойсны
дараа гол оптик тэнхлэгийн огтлох цэгийг /F/ толины фокус
гэнэ.
 6.Толины оройгоос фокус хүртэлх зайг толины фокусын зай
гэнэ.
 7.Фокусыг дайрч гарсан, гол оптик тэнхлэгтэй перпендикуляр
хавтгайг фокусын хавтгай гэж нэрлэнэ. Бөмбөлөг толинд
дүрс байгуулахдаа дээрх толины чанарууд болон зам нь
тодорхой дараах цацрагуудыг ашиглана.
 - Биеийн дүрс ойсон цацрагуудын огтолцлолоор
үүсч байвал дүрсийг бодит харин ойсон
цацрагуудын үргэлжлэлийн огтолцлолоор үүсч
байвал хуурмаг дүрс гэнэ.
 Бие дүрс хоѐр гол оптик тэнхлэгийн 1 талд
оршиж байвал зөв, хоѐр талд оршиж байвал
урвуу дүрс гэнэ. Бөмбөлөг толинд үүссэн дүрс
шууд ба урвуу, бодит ба хуурмаг аль нь ч байж
болно. D=1/F=1/a+1/b томъѐог толины
томъѐо гэнэ
 a- Биеэс толины орой хүртэлх зай, b- Дүрсээс
толины орой хүртэлх зай, R-толины радиус F=
2/R фокусын зай.
 Бэлтэгсэн Э.Мөнх-очир
Есөн-Эрдэнэ

More Related Content

What's hot

гэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангигэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангиAnji25
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдnsuren1
 
гэрэл хугарах
гэрэл хугарахгэрэл хугарах
гэрэл хугарах
gegee_loll
 
гэрэл ойх
гэрэл ойхгэрэл ойх
гэрэл ойхhoianseku
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
Shagaishuu Xoo
 
Light dispers
Light dispersLight dispers
Light dispers
ssuserd92713
 
Hodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagshHodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagshtg_tuvshee
 
Соронзон
СоронзонСоронзон
Соронзон
Bilguun Ochirbat
 
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
Хөвсгөл аймаг Боловсролын газар
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажилnsuren1
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронMorello Avr
 
гэрлийн интерференц
гэрлийн интерференцгэрлийн интерференц
гэрлийн интерференц
Nyamdavaa Uugandavaa
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
New beginning school
 
энерги
энергиэнерги
энерги
Maksim Otgontsetseg
 
8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристикnaraa_0714
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболт
Enkh Gvnj
 

What's hot (20)

гэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангигэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 анги
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүд
 
соронзон 8р анги
соронзон  8р ангисоронзон  8р анги
соронзон 8р анги
 
гэрэл хугарах
гэрэл хугарахгэрэл хугарах
гэрэл хугарах
 
гэрэл ойх
гэрэл ойхгэрэл ойх
гэрэл ойх
 
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
10 r angi awiyas duunii dolgion duu awia
 
Light dispers
Light dispersLight dispers
Light dispers
 
8анги
8анги8анги
8анги
 
Hodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagshHodolgvvr naraa bagsh
Hodolgvvr naraa bagsh
 
Соронзон
СоронзонСоронзон
Соронзон
 
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
8-р ангийн Физикийн хичээлийн шалгалтын материал
 
механик ажил
механик ажилмеханик ажил
механик ажил
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон орон
 
гэрлийн интерференц
гэрлийн интерференцгэрлийн интерференц
гэрлийн интерференц
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
 
амьтны ангилал
амьтны ангилаламьтны ангилал
амьтны ангилал
 
энерги
энергиэнерги
энерги
 
семинар3
семинар3семинар3
семинар3
 
8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик8ш статистик характеристик
8ш статистик характеристик
 
цуваа холболт
цуваа холболтцуваа холболт
цуваа холболт
 

толь физик үзэгдэл

  • 1.
  • 2. Гэрлийг толин ойлгодог хавтгай гадаргууг хавтгай толь гэнэ. Гэрэлтэгч А цэгийн дүрсийг хавтгай толинд байгуулъя.
  • 3.  Гэрлийг толин ойлгодог бөгөөд бөмбөлөг сегмент хэлбэртэй гадаргууг бөмбөлөг толь гэнэ. Бөмбөлөг толийг гүдгэр хүнхэр гэж хуваана. Толин гадаргуу нь гадна талдаа бол гүдгэр толь гэнэ. Толин гадаргуу нь дотор талдаа бол хүнхэр толь гэнэ.
  • 4.
  • 5.  1.Сегментийг огтлон авсан бөмбөрцгийн төвийг оптик төв/О/ гэнэ.  2. Бөмбөлөг сегментийн оройг толины орой /Р/ гэнэ  F 3.Толины оптик төвийг дайрах шулуун шугам бүрийг толины оптик тэнхлэг /ОК,ОР,ОМ/ гэнэ  4. Оптик тэнхлэгүүдээс толины оройг дайрсаныг толины оптик гол тэнхлэг /ОР/ гэнэ.  5.Оптик гол тэнхлэгтэй параллелиар туссан цацраг ойсны дараа гол оптик тэнхлэгийн огтлох цэгийг /F/ толины фокус гэнэ.  6.Толины оройгоос фокус хүртэлх зайг толины фокусын зай гэнэ.  7.Фокусыг дайрч гарсан, гол оптик тэнхлэгтэй перпендикуляр хавтгайг фокусын хавтгай гэж нэрлэнэ. Бөмбөлөг толинд дүрс байгуулахдаа дээрх толины чанарууд болон зам нь тодорхой дараах цацрагуудыг ашиглана.
  • 6.  - Биеийн дүрс ойсон цацрагуудын огтолцлолоор үүсч байвал дүрсийг бодит харин ойсон цацрагуудын үргэлжлэлийн огтолцлолоор үүсч байвал хуурмаг дүрс гэнэ.  Бие дүрс хоѐр гол оптик тэнхлэгийн 1 талд оршиж байвал зөв, хоѐр талд оршиж байвал урвуу дүрс гэнэ. Бөмбөлөг толинд үүссэн дүрс шууд ба урвуу, бодит ба хуурмаг аль нь ч байж болно. D=1/F=1/a+1/b томъѐог толины томъѐо гэнэ  a- Биеэс толины орой хүртэлх зай, b- Дүрсээс толины орой хүртэлх зай, R-толины радиус F= 2/R фокусын зай.