SlideShare a Scribd company logo
“Дэлхий бол гариг мөн”бүлэг сэдэв Сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
Сарны тухай товчхон  Сар – Манай дэлхийн цорын ганц дагуул юм.  Сарны диаметр – 3476 км  Дэлхийгээс алслагдсан дундаж зай – 384 400 км  Татах хүч нь дэлхийгээс 6 дахин бага юм.  Гадаргын үндсэн хэлбэр нь өрх тогоо ба уул нурууд  Температур нь өдөр талдаа +130°с,шөнө талдаа -170°с байдаг
Сар бол манай дэлхийн цорын ганц дагуул бөгөөд хамгийн ойр орших тэнгэрийн эрхэс юм. Сар дэлхийн адил тэнхлэгээрээ эргэхээс гадна 29,5 хоногт дэлхийгнэг удаа тойрон эргэнэ.
Саран дээр дууны долгион дамжихгүй.Учир нь агааргүй вакум гэсэн үг. Эзэлхүүн нь дэлхийгээс 50 дахин бага,татах хүч нь 6 дахин сул,усны нягтаас 3,3 дахин нягт байдаг нь дэлхийн газрын давхаргын нягттай ойрлцоо юм.
ыйбйөйөөы Сарны гадаргуу нь солирын бөмбөгдөлтөнд өртөж байсан ул мөр бүхий өрх тогоо ихтэй.Өрх хэлбэрийн хамгийн том нь 250 км-ийн диаметртэй байхад зарим нь хэдхэн см-ийн диаметртай ч байдаг.
Сарны дэлхий харсан тал нь хүрмэн лааваар хучигдсан өргөн тал,уул нуруудтай. Саран дээрх хамгийн өндөр уул нь 8 км.
Саран дээрх хамгийн өргөн уудам талыг “Шуурган тэнгис” гэж нэрлэдэг.
Хойд туйл
Сарны тэнхлэгээ эргэх хугацаа нь дэлхийг тойрох хугацаатай бараг тэнцүү учир дэлхий рүү зөвхөн нэг талаараа харна. Саран дээр өдөр ба шөнө тус бүр долоо хоног үргэлжилнэ.
Нар,сар,дэлхий гурвын харилцан байрлал өөрчлөгдөн сар өөр хэлбэртэй харагддаг.
1.Битүүн: Дэлхий ба нарны хооронд сар                     оршиж гэрэлтэй тал нь нар луу                     харж,сүүдэр тал нь дэлхий                     хардаг. Сар янз бүрийн хэлбэртэй  харагдахыг “Сарны фаз” гэнэ. Сарны фазын үндсэн дөрвөн хэлбэр байдаг. 1.Битүүн 2.Тэргэл 3.Хавирган 4.Тал сар
2. Тэргэл сар: Бидэнд бүтэн харагдана. Нар,сар хоёрын дунд дэлхий орших тохиолдолд сарны бүтэн гэрэлтэй тал нь дэлхий рүү харах тул бидэнд сар тэргэл үзэгдэнэ.
Билгийн жил(29,5x12сар=354хоног) аргын тооллын жилээс (365хоног) даруй 11 хоногоор дутуу учир энэ 2 тоолол хоорондоо зөрдөг.Иймд 3 жил болоод 1 илүү сар бий болно. Сар дэлхийг тойрч байгаа  хугацааг нэг сар гэж үзэн цаг хугацааг тоолж байгаа тооллыг “Билгийн тоолол”гэнэ.
Саран дээр хамгийн анх хөл тавьсан АНУ-ын Сансрын нисгэгч Нейл Армстронг юм.
Шинэ үзсэн хичээлээрээ 15 тест зохио. Гэрийн даалгаварт
Анхаарал тавьсан хайрт шавь нартаа баярлалаа.

More Related Content

What's hot

Цуглуулагч линз
Цуглуулагч линз Цуглуулагч линз
Цуглуулагч линз
Maksim Otgontsetseg
 
дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1Baterdene Solongo
 
гэрэл хугарах
гэрэл хугарахгэрэл хугарах
гэрэл хугарах
gegee_loll
 
өсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлогөсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлог
mngntsetseg_bsndorj2014
 
дэлхий ба сар
дэлхий ба сардэлхий ба сар
дэлхий ба сарGantuya_Enhbat
 
Neelttei hicheel gazriin zurag
Neelttei hicheel gazriin zuragNeelttei hicheel gazriin zurag
Neelttei hicheel gazriin zuragSoyoloo_od
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдnsuren1
 
заримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгчзаримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгчulzii_od
 
гэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангигэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангиAnji25
 
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxГазарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Enkh Tseba
 
гэрэл үүсгэгч.7
гэрэл үүсгэгч.7гэрэл үүсгэгч.7
гэрэл үүсгэгч.7bolormaa87
 
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөншулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
Chimgee Chimgee
 
газар зүй 11 100 асуулт
газар зүй 11 100 асуултгазар зүй 11 100 асуулт
газар зүй 11 100 асуултTsekeel Tsekee
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцGanbat Narantsetseg
 
хонхны баяр
хонхны баярхонхны баяр
хонхны баяр
Erdenejargal Narantuya
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронMorello Avr
 
механик энерги
механик энергимеханик энерги
механик энергиnsuren1
 

What's hot (20)

Цуглуулагч линз
Цуглуулагч линз Цуглуулагч линз
Цуглуулагч линз
 
дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1дэлхийн дотоод бүтэц 1
дэлхийн дотоод бүтэц 1
 
гэрэл хугарах
гэрэл хугарахгэрэл хугарах
гэрэл хугарах
 
өсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлогөсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлог
 
дэлхий ба сар
дэлхий ба сардэлхий ба сар
дэлхий ба сар
 
Neelttei hicheel gazriin zurag
Neelttei hicheel gazriin zuragNeelttei hicheel gazriin zurag
Neelttei hicheel gazriin zurag
 
хүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүдхүчний хэлбэрүүд
хүчний хэлбэрүүд
 
заримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгчзаримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгч
 
гэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 ангигэрэл. 7 анги
гэрэл. 7 анги
 
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptxГазарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
Газарзүйн бодлого бодох аргачлал.pptx
 
гэрэл үүсгэгч.7
гэрэл үүсгэгч.7гэрэл үүсгэгч.7
гэрэл үүсгэгч.7
 
9 r angi dylaan zoogdoh
9 r angi dylaan zoogdoh9 r angi dylaan zoogdoh
9 r angi dylaan zoogdoh
 
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөншулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
шулуун замын жигд ба жигд биш хөдөлгөөн
 
газар зүй 11 100 асуулт
газар зүй 11 100 асуултгазар зүй 11 100 асуулт
газар зүй 11 100 асуулт
 
хийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэцхийн мандлын найрлага,бүтэц
хийн мандлын найрлага,бүтэц
 
хонхны баяр
хонхны баярхонхны баяр
хонхны баяр
 
цахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон оронцахилгаан соронзон орон
цахилгаан соронзон орон
 
механик энерги
механик энергимеханик энерги
механик энерги
 
лекц 7
лекц 7лекц 7
лекц 7
 
нарны цацраг 2
нарны цацраг 2нарны цацраг 2
нарны цацраг 2
 

Similar to сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар

сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварсарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварtungalag
 
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварсарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварtungalag
 
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварсарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварtungalag
 
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөнлекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөнDavaa-Ochir Azzaya
 
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.87 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
zulzagatsogoo
 
сар бол дэлхийн дагуул мөн
сар бол дэлхийн дагуул мөнсар бол дэлхийн дагуул мөн
сар бол дэлхийн дагуул мөнGanbat Narantsetseg
 
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээлНарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээлpurewdorjoo
 
Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"
Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"
Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"
Enkh Tseba
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймагtungalag
 
Оддын үүсэл
Оддын үүсэлОддын үүсэл
Оддын үүсэл
Tuvshinsanaa Baasanjav
 

Similar to сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар (20)

сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварсарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
 
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварсарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
 
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагаварсарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
 
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөнлекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
лекц 2 нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн
 
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.87 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
7 r angi hereglegdehvvn sar davaakhuu 04.8
 
сар бол дэлхийн дагуул мөн
сар бол дэлхийн дагуул мөнсар бол дэлхийн дагуул мөн
сар бол дэлхийн дагуул мөн
 
Narnii aimag 4tag
Narnii aimag 4tagNarnii aimag 4tag
Narnii aimag 4tag
 
Narnii aimag
Narnii aimagNarnii aimag
Narnii aimag
 
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээлНарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
Нарны аймаг, дэлхийн хөдөлгөөн хичээл
 
Орчлон ертөнц
Орчлон ертөнцОрчлон ертөнц
Орчлон ертөнц
 
Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"
Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"
Газарзүй 7-р анги 2-р бүлэг "Дэлхий гараг"
 
Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4
 
Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4
 
Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4
 
Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4Hereglegdehvvn 4
Hereglegdehvvn 4
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймаг
 
Оддын үүсэл
Оддын үүсэлОддын үүсэл
Оддын үүсэл
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймаг
 
нарны аймаг
нарны аймагнарны аймаг
нарны аймаг
 
Nar2,1
Nar2,1Nar2,1
Nar2,1
 

More from Baterdene Tserendash

Khicheeliin jiliin butets taniltsuulga
Khicheeliin jiliin butets taniltsuulgaKhicheeliin jiliin butets taniltsuulga
Khicheeliin jiliin butets taniltsuulgaBaterdene Tserendash
 
химийн элемент
химийн элементхимийн элемент
химийн элемент
Baterdene Tserendash
 
химийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлхимийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлBaterdene Tserendash
 

More from Baterdene Tserendash (20)

Baga
BagaBaga
Baga
 
Oyutan elsuuleh juram
Oyutan elsuuleh juramOyutan elsuuleh juram
Oyutan elsuuleh juram
 
Ergonomics
ErgonomicsErgonomics
Ergonomics
 
Win7
Win7Win7
Win7
 
Dadlaga presenter
Dadlaga presenterDadlaga presenter
Dadlaga presenter
 
Khicheeliin jiliin butets taniltsuulga
Khicheeliin jiliin butets taniltsuulgaKhicheeliin jiliin butets taniltsuulga
Khicheeliin jiliin butets taniltsuulga
 
Daanaa1
Daanaa1Daanaa1
Daanaa1
 
Oits tsatsaa
Oits tsatsaaOits tsatsaa
Oits tsatsaa
 
атом масс
атом массатом масс
атом масс
 
химийн элемент
химийн элементхимийн элемент
химийн элемент
 
химийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөлхимийн урвал, түүний төрөл
химийн урвал, түүний төрөл
 
химийн тэмдэг
химийн тэмдэгхимийн тэмдэг
химийн тэмдэг
 
Uusax chanar
Uusax chanarUusax chanar
Uusax chanar
 
атом масс
атом массатом масс
атом масс
 
бмххууль
бмххуульбмххууль
бмххууль
 
валент чанар
валент чанарвалент чанар
валент чанар
 
валент
валентвалент
валент
 
уусмал бэлтгэх
уусмал бэлтгэхуусмал бэлтгэх
уусмал бэлтгэх
 
химийн тэмдэг
химийн тэмдэгхимийн тэмдэг
химийн тэмдэг
 
атом масс
атом массатом масс
атом масс
 

сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар

  • 1. “Дэлхий бол гариг мөн”бүлэг сэдэв Сарны хөдөлгөөн түүний үр дагавар
  • 2. Сарны тухай товчхон Сар – Манай дэлхийн цорын ганц дагуул юм. Сарны диаметр – 3476 км Дэлхийгээс алслагдсан дундаж зай – 384 400 км Татах хүч нь дэлхийгээс 6 дахин бага юм. Гадаргын үндсэн хэлбэр нь өрх тогоо ба уул нурууд Температур нь өдөр талдаа +130°с,шөнө талдаа -170°с байдаг
  • 3. Сар бол манай дэлхийн цорын ганц дагуул бөгөөд хамгийн ойр орших тэнгэрийн эрхэс юм. Сар дэлхийн адил тэнхлэгээрээ эргэхээс гадна 29,5 хоногт дэлхийгнэг удаа тойрон эргэнэ.
  • 4. Саран дээр дууны долгион дамжихгүй.Учир нь агааргүй вакум гэсэн үг. Эзэлхүүн нь дэлхийгээс 50 дахин бага,татах хүч нь 6 дахин сул,усны нягтаас 3,3 дахин нягт байдаг нь дэлхийн газрын давхаргын нягттай ойрлцоо юм.
  • 5. ыйбйөйөөы Сарны гадаргуу нь солирын бөмбөгдөлтөнд өртөж байсан ул мөр бүхий өрх тогоо ихтэй.Өрх хэлбэрийн хамгийн том нь 250 км-ийн диаметртэй байхад зарим нь хэдхэн см-ийн диаметртай ч байдаг.
  • 6. Сарны дэлхий харсан тал нь хүрмэн лааваар хучигдсан өргөн тал,уул нуруудтай. Саран дээрх хамгийн өндөр уул нь 8 км.
  • 7. Саран дээрх хамгийн өргөн уудам талыг “Шуурган тэнгис” гэж нэрлэдэг.
  • 9. Сарны тэнхлэгээ эргэх хугацаа нь дэлхийг тойрох хугацаатай бараг тэнцүү учир дэлхий рүү зөвхөн нэг талаараа харна. Саран дээр өдөр ба шөнө тус бүр долоо хоног үргэлжилнэ.
  • 10. Нар,сар,дэлхий гурвын харилцан байрлал өөрчлөгдөн сар өөр хэлбэртэй харагддаг.
  • 11. 1.Битүүн: Дэлхий ба нарны хооронд сар оршиж гэрэлтэй тал нь нар луу харж,сүүдэр тал нь дэлхий хардаг. Сар янз бүрийн хэлбэртэй харагдахыг “Сарны фаз” гэнэ. Сарны фазын үндсэн дөрвөн хэлбэр байдаг. 1.Битүүн 2.Тэргэл 3.Хавирган 4.Тал сар
  • 12. 2. Тэргэл сар: Бидэнд бүтэн харагдана. Нар,сар хоёрын дунд дэлхий орших тохиолдолд сарны бүтэн гэрэлтэй тал нь дэлхий рүү харах тул бидэнд сар тэргэл үзэгдэнэ.
  • 13. Билгийн жил(29,5x12сар=354хоног) аргын тооллын жилээс (365хоног) даруй 11 хоногоор дутуу учир энэ 2 тоолол хоорондоо зөрдөг.Иймд 3 жил болоод 1 илүү сар бий болно. Сар дэлхийг тойрч байгаа хугацааг нэг сар гэж үзэн цаг хугацааг тоолж байгаа тооллыг “Билгийн тоолол”гэнэ.
  • 14. Саран дээр хамгийн анх хөл тавьсан АНУ-ын Сансрын нисгэгч Нейл Армстронг юм.
  • 15. Шинэ үзсэн хичээлээрээ 15 тест зохио. Гэрийн даалгаварт
  • 16. Анхаарал тавьсан хайрт шавь нартаа баярлалаа.