โครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบ้านนาตราว ตำบลดงรัก อำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 เป็นโครงการที่บริหารจัดการที่ดินที่ให้เกิดประโยชน์ต่อกิจกรรมการเรียนการสอน พัฒนาหลักสูตรการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมอัตลักษณ์ พัฒนาครูให้มีความรู้ความสามารถในการจัดการเรียนการสอนด้านงานอาชีพอย่างมืออาชีพ มีการสร้างเครือข่าย และเผยแพร่ผลงานเป็นที่ประจักษ์ ฝึกทักษะให้นักเรียนมีพื้นฐานและประสบการณ์ในการประกอบอาชีพที่มีในชุมชน ตามความถนัดและความสนใจ สามารถนำองค์ความรู้ ประสบการณ์เชื่อมโยงสู่การประกอบชีพในชุมชน สร้างรายได้กับตนเอง ครอบครัวเป็นการพัฒนาชีวิต ของนักเรียน การวิจัยเชิงประเมินครั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อประเมินโครงการโดยใช้รูปแบบซิป (CIPP Model) ประกอบด้วยการประเมินด้านบริบท (Context) ด้านปัจจัยนำเข้า (Input) ด้านกระบวนการ (Process) และด้านผลผลิต (Product)

1. ชื่อเรื่อง การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา)
ผูวิจัย นายวัฒนา จันทะวงษ
โรงเรียน โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ
สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3
ปการศึกษา ภาคเรียนที่ 1 และภาคเรียนที่ 2 ปการศึกษา 2555
บทคัดยอ
โครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห
จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 เปนโครงการที่บริหาร
จัดการที่ดินที่ใหเกิดประโยชนตอกิจกรรมการเรียนการสอน พัฒนาหลักสูตรการจัดการเรียนรูเพื่อ
สงเสริมอัตลักษณ พัฒนาครูใหมีความรูความสามารถในการจัดการเรียนการสอนดานงานอาชีพอยางมือ
อาชีพ มีการสรางเครือขาย และเผยแพรผลงานเปนที่ประจักษ ฝกทักษะใหนักเรียนมีพื้นฐานและ
ประสบการณในการประกอบอาชีพที่มีในชุมชน ตามความถนัดและความสนใจ สามารถนําองคความรู
ประสบการณเชื่อมโยงสูการประกอบชีพในชุมชน สรางรายไดกับตนเอง ครอบครัวเปนการพัฒนาชีวิต
ของนักเรียน การวิจัยเชิงประเมินครั้งนี้มีจุดมุงหมายเพื่อประเมินโครงการโดยใชรูปแบบซิป (CIPP
Model) ประกอบดวยการประเมินดานบริบท (Context) ดานปจจัยนําเขา (Input) ดานกระบวนการ
(Process) และดานผลผลิต (Product) คือ 1เพื่อประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา)
โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดานสภาวะแวดลอม สําหรับผูบริหาร ครูและคณะกรรมการสถานศึกษา
ขั้นพื้นฐาน 2 เพื่อประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก
อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดานปจจัย
นําเขา สําหรับผูบริหาร ครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 3เพื่อประเมินโครงการการปลูกพืช
เศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขต
พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดานกระบวนการ สําหรับผูบริหาร ครูและคณะกรรมการ
สถานศึกษาขั้นพื้นฐาน 4เพื่อประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว
ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3
ดานผลผลิต สําหรับผูบริหาร ครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สําหรับนักเรียน และสําหรับ
ผูปกครองนักเรียน 5 เพื่อเสนอแนะปญหา อุปสรรค และแนวทางพัฒนาการดําเนินงานของโครงการการ
ปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 กลุมตัวอยางที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลในการวิจัย
เชิงประเมินครั้งนี้ ประกอบดวย ผูบริหาร คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน และครู จํานวน 36 คน
ไดมาโดยการสุมอยางอยางงาย (Simple random sampling) นักเรียนจํานวน 87 คน ไดมาโดยการสุม
แบบแบงชั้นภูมิ (Stratify random sampling) และผูปกครอง จํานวน 87 คน ไดมาโดยใชวิธีการสุม

2. อยางงาย (Simple random sampling) ตามสูตรของทาโร ยามาเน (Yamane) และกลุมตัวอยาง
สําหรับการสนทนากลุม (Focus group) ใชวิธีการเลือกแบบเจาะจง (Purposive Selection)
จํานวน 12 คน ระยะเวลาที่ใชในการวิจัยคือ ปการศึกษา 2555 เครื่องมือที่ใชในการวิจัยมีลักษณะเปน
แบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) มี 3 ฉบับ คือ ฉบับที่ 1 ใชสอบถามความคิดเห็นผูบริหาร
ครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ใชสอบถาม 4 ดาน คือ ดานบริบท ดานปจจัยนําเขา
ดานกระบวนการ และดานผลผลิต จํานวน 65 ขอ มีคาอํานาจจําแนกอยูระหวาง 0.21 – 0.71 และ
มีคาความเชื่อมั่นทั้งฉบับเทากับ 0.94 ฉบับที่ 2 ใชสอบถามความคิดเห็นของนักเรียนผูเขารวมโครงการ
คือ ดานผลผลิตสําหรับนักเรียน จํานวน 20 ขอ มีคาอํานาจจําแนกอยูระหวาง 0.36 – 0.81 และมีคา
ความเชื่อมั่นทั้งฉบับเทากับ 0.93 และฉบับที่ 3 ใชสอบถามความคิดเห็นของผูปกครองนักเรียนที่เขารวม
โครงการ คือ ดานผลผลิตสําหรับผูปกครองนักเรียน จํานวน 20 ขอ มีคาอํานาจจําแนกอยูระหวาง
0.37 – 0.81 และมีคาความเชื่อมั่นทั้งฉบับเทากับ 0.92 สถิติที่ใชในการวิเคราะหขอมูล คือ คารอยละ
(Percentage) คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation)
ผลการวิจัยพบวา
1. การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดง
รัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดาน
สภาวะแวดลอม ภาพรวม อยูในระดับ มาก (x = 4.15, S.D. = 0.93) เมื่อพิจารณาโดยเรียงจาก
คาเฉลี่ยระดับ ความเหมาะสมสูงสุด 3 อันดับ พบวา อันดับแรก คือ ขอที่ 5 กิจกรรมของโครงการ
เหมาะสมกับสภาพ ปญหาและสามารถสงเสริมการศึกษาดานอาชีพ อยูในระดับ มาก (x = 4.41, S.D.
= 0.94) รองลงมาคือ ขอที่ 2 วัตถุประสงคของโครงการที่กําหนดไวมีความชัดเจน สามารถนําไปปฏิบัติ
ไดจริง อยูในระดับ มาก (x = 4.24, S.D. = 0.83) และขอที่ 6 กิจกรรมที่กําหนดไวในโครงการสามารถ
พัฒนาการจัดการศึกษาเพื่อสงเสริมอัตลักษณ อยูในระดับ มาก (x = 4.19, S.D. = 1.11) ตามลําดับ
สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ขอที่ 7 เปาหมายโครงการที่กําหนดสอดคลองกับความตองการจําเปนใน
การพัฒนาการจัดการศึกษา อยูในระดับ มาก (x = 3.88, S.D. = 0.93)
2. การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก
อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดานปจจัย
นําเขา ภาพรวม อยูในระดับ มาก (x = 3.63, S.D. = 1.13) เมื่อพิจารณาโดยเรียงจากคาเฉลี่ยระดับ
ความเหมาะสมสูงสุด 3 อันดับ พบวา อันดับแรก คือ ขอที่ 1 ผูบริหารมีวิสัยทัศน เห็นความสําคัญและ
ใหการสนับสนุนการจัดกิจกรรม อยูในระดับ มาก (x = 4.29, S.D. = 0.99) รองลงมาคือ ขอที่ 5 ครูมี
เจตคติที่ดีตอการจัดกิจกรรมการเรียนรูดานอาชีพ อยูในระดับ มาก (x = 4.24, S.D. = 0.90) และขอ
ที่ 4 ครูเสียสละและอุทิศเวลาในการดําเนินงาน อยูในระดับ มาก (x = 3.88, S.D. = 1.17) สวนขอที่มี
คาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ขอที่ 21 คุณภาพของสื่อ วัสดุ อุปกรณมีความเหมาะสมในการดําเนินโครงการ อยูใน
ระดับ ปานกลาง (x = 3.29, S.D. = 1.16)

3. 3. การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก
อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดาน
กระบวนการ สําหรับผูบริหารโรงเรียน ครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ภาพรวม อยูใน
ระดับ มาก (x =3.54, S.D. = 1.12) เมื่อพิจารณาโดยเรียงจากคาเฉลี่ยระดับ ความเหมาะสมสูงสุด 3
อันดับ พบวา อันดับแรก คือ ขอที่ 4 โรงเรียนกําหนดโครงสรางหลักสูตรการจัดการศึกษาสอดคลองกับ
สภาพผูเรียนและทองถิ่น (x =3.88, S.D. = 0.99) รองลงมา คือ ขอที่ 3 โรงเรียนกําหนดผูรับผิดชอบใน
การพัฒนาหลักสูตรการจัดการศึกษา (x =3.82, S.D. = 1.07) และขอที่ 1 โรงเรียนดําเนินการศึกษา
วิเคราะหสภาพ ปญหา และความตองการในการพัฒนาหลักสูตรการจัดการศึกษา (x =3.71, S.D. =
1.31) สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ขอที่ 14 โรงเรียนสามารถดําเนินการวิจัยตามแผนงานที่กําหนด (x
=3.29, S.D. = 0.99)
4. การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก
อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดานผลผลิต
สําหรับผูบริหาร ครูและคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สําหรับนักเรียน และสําหรับผูปกครอง
นักเรียน ปรากฏดังนี้
4.1 การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบล
ดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดาน
ผลผลิต สําหรับผูบริหารโรงเรียน ครู และคณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ภาพรวม อยูในระดับ
มาก (x =3.49, S.D. = 1.19) เมื่อพิจารณาโดยเรียงจากคาเฉลี่ยระดับ ความเหมาะสมสูงสุด 3 อันดับ
พบวา อันดับแรก คือ ขอที่ 1 โรงเรียนมีหลักสูตรที่มีความเหมาะสม และสอดคลองกับศักยภาพของ
นักเรียนและบริบทของโรงเรียน (x =3.76, S.D. = 1.03) รองลงมา คือ ขอที่ 9 นักเรียนมีความพึง
พอใจตอการจัดการศึกษา (x =3.71, S.D. = 1.10) และขอที่ 8 นักเรียนมีความรู ทักษะ และเจตคติที่ดี
ในการประกอบอาชีพ (x =3.59, S.D. = 1.12) สวนขอที่มีคาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ขอที่ 7 โรงเรียนนํา
ผลการวิจัยไปพัฒนา ปรับปรุงการดําเนินงาน (x =3.24, S.D. = 1.35)
4.2 การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบล
ดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดาน
ผลผลิต สําหรับนักเรียน ภาพรวมอยูในระดับ มาก (x = 3.57, S.D. = 1.10) เมื่อพิจารณาโดยเรียงจาก
คาเฉลี่ยระดับ ความเหมาะสมสูงสุด 3 อันดับ พบวา อันดับแรก คือ ขอที่ 6 นักเรียนมีความรู ทักษะ
และประสบการณในงานอาชีพ (x = 3.74, S.D. = 1.09) รองลงมาคือ ขอที่ 20 นักเรียนมีความ
ตองการพัฒนาอาชีพในทองถิ่นใหกาวทันยุคสมัย (x = 3.73, S.D. = 1.33) และขอที่ 13 นักเรียนมี
ความเขาใจในการจัดกิจกรรมการเรียนรูของโรงเรียน (x = 3.72, S.D. = 1.08) ตามลําดับ สวนขอที่มี
คาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ขอที่ 12 นักเรียนมีรายไดระหวางเรียนจากการจัดกิจกรรมตามโครงการ (x = 3.15,
S.D. = 1.20)

4. 4.3 การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบล
ดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ดาน
ผลผลิต สําหรับผูปกครองนักเรียน ภาพรวมอยูในระดับ มากที่สุด (x = 4.49, S.D. = 0.65) เมื่อ
พิจารณาโดยเรียงจากคาเฉลี่ยระดับ ความเหมาะสมสูงสุด 3 อันดับ พบวา อันดับแรก คือ ขอที่ 15 การ
จัดกิจกรรมตามโครงการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) สงผลใหนักเรียนมีความขยัน อดทน ซื่อสัตย ใฝรู
ใฝเรียน อยูในระดับ มากที่สุด (x = 4.77, S.D. = 0.50) รองลงมาคือ ขอที่ 17 การจัดกิจกรรมตาม
โครงการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) สงเสริมใหนักเรียนมีความสามารถตรงกับความตองการของ
ผูปกครอง ชุมชน และสถานประกอบการ อยูในระดับ มากที่สุด (x = 4.70, S.D. = 0.60) และขอที่ 2
การจัดกิจกรรมตามโครงการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) ชวยใหนักเรียนไดรับโอกาสมีงานทํา อยูใน
ระดับ มากที่สุด (x = 4.67, S.D. = 0.61) ตามลําดับ สวนรายขอที่มีคาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ขอที่ 9 การจัด
กิจกรรมตามโครงการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) สงผลตอการเรียนรูวิชาอื่น อยูในระดับ มาก (x =
4.27, S.D. = 0.64)
การประเมินโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ (ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ในภาพรวม
ทั้ง 4 ดาน โดยรวมอยูในระดับมาก (x = 3.79, S.D. = 1.04) เมื่อพิจารณาโดยเรียงจากคาเฉลี่ยระดับ
ความเหมาะสมสูงสุด 3 อันดับ พบวา อันดับแรก คือ สภาวะแวดลอม (x = 4.15, S.D. = 0.93)
รองลงมาคือ ดานผลผลิต (x = 3.85, S.D. = 0.98) และดานปจจัยนําเขา (x = 3.63, S.D. = 1.13)
ตามลําดับ สวนรายขอที่มีคาเฉลี่ยต่ําสุด คือ ดานกระบวนการ (x = 3.54, S.D. = 0.12)
5. ปญหา อุปสรรค และแนวทางพัฒนาการดําเนินงานของโครงการการปลูกพืชเศรษฐกิจ
(ยางพารา) โรงเรียนบานนาตราว ตําบลดงรัก อําเภอภูสิงห จังหวัดศรีสะเกษ สํานักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3 ปรากฏดังนี้ 1) ปญหา อุปสรรค คือ ขาดนโยบายที่ชัดเจน
บุคลากรยังขาดความสนใจและตระหนัก ขาดความรูความชํานาญ นักเรียนขาดคานิยมในการประกอบ
อาชีพ ขาดวิธีการที่มีคุณภาพ ประสิทธิภาพ ขาดความตอเนื่อง การจัดสรรรายไดยังไมชัดเจนทําใหขาด
แรงจูงใจในการทํางาน 2) แนวทางการปรับปรุงหรือพัฒนา การสํารวจความตองการของนักเรียน
วิเคราะห ความรู ความสามารถ ถนัดดาน มีการพัฒนาครูใหเปนครูมืออาชีพ สามารถประกอบอาชีพ
จริงได ปลูกจิตสํานึกทั้งวิชาการและวิชาชีพ กําหนดบทบาทหนาที่ คณะกรรมการดําเนินงาน มี
ผูรับผิดชอบและขับเคลื่อนกิจกรรมที่เปนรูปธรรม สรางเครือขายประสานความรวมมือชุมชน
4) ขอเสนอแนะอื่น ๆ ควรมีเพิ่มเติมดานความรูความเขาใจเกี่ยวกับแนวทางการประกอบอาชีพใหเปน
ปจจุบันเทาทันสังคมที่เปลี่ยนแปลง มีการสนับสนุนทรัพยากรจัดใหมีการแขงขัน ยกยอง เชิดชูเกียรติ
สรางความภาคภูมิใจ คานิยม เจตคติที่ดีดานอาชีพเพื่อสรางแรงจูงใจ และความกระตือรือรนใหกับ
ผูเรียน สงเสริมใหงานอาชีพใหเปนงานประจํา ปฏิบัติใหถึงแกนใหมีความรูประสบการณ ฝกฝนจนเกิด
ความยั่งยืน อยูในวิถีชีวิตประจําวัน