Alevis, Bektashis and Qizilbashes in today's Turkey ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΝΕΡΓΟ ΜΠΛΟΓΚ “ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ” Το κείμενο του κ. Νίκου Μπαϋρακτάρη είχε αρχικά δημοσιευθεί την 4η Σεπτεμβρίου 2019. Στο κείμενό του αυτό, ο κ. Μπαϋρακτάρης συνεχίζει την παρουσίαση στοιχείων από διάλεξη την οποία είχα δώσει τον Ιανουάριο του 2019 στην Νουρσουλτάν (πρώην Αστανά) αναφορικά με τα ισλαμικά κινήματα με τα οποία οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες δεν επεχείρησαν ποτέ να επικοινωνήσουν επειδή τα θεωρούσαν δεδομένα ως εχθρικά. ---------------- First republished on 25th October 2021 here: https://medium.com/@megalommatis/αλεβίδες-μπεκτασήδες-κιζιλμπάσηδες-κι-η-τουρκία-σήμερα-αναδημοσιευση-16f9e5653a57

1. Αλεβίδες,
Μπεκτασήδες,
Κιζιλμπάσηδες κι η
Τουρκία σήμερα
https://greeksoftheorient.wordpress.com/2019/0
9/04/αλεβίδες-μπεκτασήδες-κιζιλμπάσηδες/
================
Οι Ρωμιοί της Ανατολής –
Greeks of the Orient
Ρωμιοσύνη, Ρωμανία, Ανατολική Ρωμαϊκή
Αυτοκρατορία
Τι σημαίνει σήμερα στην Τουρκία να είναι
κάποιος Κιζιλμπάσης;
Στο ερώτημα αυτό μπορούμε να
παρακολουθήσουμε τι απαντήσεις δίνουν οι
ίδιοι οι Τούρκοι που κάνουν δημόσια
ομολογίες κιζιλμπασικής πίστης.

2. Ένα παράδειγμα είναι το νέο βίντεο που
έχω πρόσφατα αναρτήσει (δείτε παρακάτω).
Στο εισαγωγικό σημείωμα εντοπίζω όλα τα
καθοριστικά σημεία της κιζιλμπασικής
ταυτότητας όπως ορίζονται στο οκτάλεπτο
βίντεο – θρησκευτική απαγγελία από τον
φημσιμένο Τούρκο Αλεβίδη τραγουδιστή
Aşık Gülabi
(σχετικά: https://www.biyografya.com/biyo
grafi/22282
και
https://www.facebook.com/SevdaliTurkule
rimiz/videos/aşık-gülabi-sefil-
baykuş/262892551263035/).
Όμως υπάρχει ένα άλλο ερώτημα πολύ πιο
σημαντικό που στην Ελλάδα και στον δυτικό
κόσμο γενικώτερα δεν φαίνεται να
υπάρχουν πολλοί που να εννοούν ότι πρέπει
να θέσουν.
Να ποιο:

3. Στις δημόσια πλέον στην Τουρκία και αλλού
απαγγελλόμενες και στις στο ιντερνέτ κάθε
τόσο αναρτώμενες ομολογίες κιζιλμπασικής
πίστης, οι Κιζιλμπάσηδες ορίζονται ως
Αλεβίδες και ως Μπεκτασήδες.
Οι Αλεβίδες είναι μια κατηγορία Σιιτών
που ζει στην Τουρκία.
Οι Μπεκτασήδες ήταν ένα θρησκευτικό
μυστικιστικό τάγμα των Αλεβίδων (ένα από
τα αρκετά θρησκευτικά αλεβιδικά τάγματα)
που καταργήθηκε ως επκίνδυνο ήδη από
τους Οθωμανούς το 1826, κι όσοι από
αυτούς διατηρήθηκαν μέχρι τα χρόνια του
Ατατούρκ, κατέφυγαν στην Αλβανία.
Τις τελευταίες δεκαετίες στην Τουρκία
έχουν επανασυσταθεί κάποια κινήματα που
ισχυρίζονται ότι αποτελούν συνέχεια των
πάλαι ποτέ Μπεκτασήδων αλλά φαίνεται να
έχουν ασήμαντο τμήμα της γνωστής παλιάς
ψυχικής ισχύος και των θεουργικών
ικανοτήτων εκείνων των οποίων την
μυστικιστική κληρονομιά θέλουν να λένε οι
σημερινοί Μπεκτασήδες ότι εκπροσωπούν.

4. Αλλά γιατί οι Κιζιλμπάσηδες που λένε ότι
είναι Αλεβίδες και Μπεκτασήδες δεν
σταματούν εκεί;
Γιατί δεν λένε μόνο ότι είναι Αλεβίδες ή
Μπεκτασήδες;
Αν θα έλεγαν μόνον ότι είναι Αλεβίδες, οι
Κιζιλμπάσηδες θα δήλωναν την
θρησκευτική ταυτότητά τους.
Αν θα έλεγαν μόνον ότι είναι Μπεκτασήδες,
οι Κιζιλμπάσηδες θα όριζαν ότι είναι μέλη
ενός επανασυσταθέντος θρησκευτικού
μυστικιστικού τάγματος.
Τι περισσότερο από ένα Αλεβίδη Μπεκτασή
μποεί να είναι σήμερα ένας Κιζιλμπάσης;
Στο ερώτημα αυτό, κάποιοι μπορεί να
απαντήσουν ότι πρόκειται απλά και μόνον
για εθνοφυλετική αναφορά.
Οι Κιζιλμπάσηδες ιστορικά ήταν ένα
μυστικό στρατιωτικό σώμα που
απαρτιζόταν βασικά από Τουρκμένους των
φυλών Αφσάρ, Σαχσεβάν και Κασκάι.

5. Αυτό σημαίνει ότι, αν σήμερα κάποιος θέλει
να αυτοπροσδιοριστεί εθνοφυλετικά, μπορεί
να δηλώσει ότι είναι Τουρκμένος, ή πιο
συγκεκριμένα Αφσάρ, Σαχσεβάν ή Κασκάι.
Ο Αλί στο κέντρο και οι υπόλοιποι ιμάμηδες
μέχρι τον Δωδέκατο Ιμάμη (στο άκρο
αριστερά) τον οποίο ταυτίζουν με τον
Μάχντι (Μεσσία) ορισμένοι Αλεβίδες,
Αλεβίτες και Σιίτες και του οποίου την
επανεμφάνιση αναμένουν

6. Η ομολογία κιζιλμπασικής ταυτότητας
συνεπάγεται ένα πράγμα μόνον: το μυστικό
στρατιωτικό σώμα διατηρήθηκε μέσα στους
αιώνες και επέζησε της περιόδου του
κεμαλικού κράτους με τους πατεράδες να
μυούν στα κρυφά τους γιους και κείνοι τους
δικούς τους.
Πρόκειται δηλαδή για μια συνέχεια ενός
κρυφού στρατιωτικού τάγματος που οι
Κεμαλιστές θεωρούσαν μέρος του
οθωμανικού παρελθόντος.
Αν όμως οι Κιζιλμπάσηδες, ως μυστικό
στρατιωτικό σώμα, επανεμφανίζονται
σήμερα δειλά-δειλά, αυτό σημαίνει ότι
έχουν μια δική τους ατζέντα που δεν μπορεί
παρά να είναι πολύ αντίθετη στα σχέδια και
στους στόχους των εξής:
– του ισλαμιστικού περί τον Ερντογάν
κατεστημένου
– του κεμαλικού τουρκικού κατεστημένου
– του επίσημου ιρανικού ισλαμικού
κατεστημένου

7. – του ουαχαμπικού σαουδαραβικού
κατεστημένου
– του σιωνιστικού κατεστημένου του Ισραήλ
– των κατεστημένων των μεγάλων
δυτικών χωρών της Ευρώπης και της
Αμερικής που εμπλέκονται στον ευρύτερο
ισλαμικό χώρο, και
– του ρωσσικού κατεστημένου.

8. Είναι άδηλο που θα εκδηλωθεί το πρώτο
ισχυρό κιζιλμπασικό κτύπημα. Αλλά είναι
σαφές ότι εμφανίζονται ήδη ως συνέχεια
ενός μεγάλου παρελθόντος και ως
διεκδικητές ενός ακόμη πιο σημαντικού
μέλλοντος.
Ντε φάκτο αποτελούν την πρώτη
εσχατολογική, μεσσιανική δύναμη του
ισλαμικού χώρου. Αλλά είναι ολότελα
απαλλαγμένοι από ξένες επιδράσεις ή χωρίς
να το αντιλαμβάνονται εργάζονται για
κάποιους που ενδιαφέρονται να
προξενήσουν νέες δραματικές εξελίξεις μέσα
στον ευρύτερο ισλαμικό χώρο;

9. “Η θρησκεία μου είναι ο Μωάμεθ και ο
ιμάμης μου είναι ο Αλί”.
Δείτε το βίντεο:
Многие турки сейчас признаются, что
являются кызылбашами и публично
заявляют о своей вере
https://www.ok.ru/video/149737806500
5
Περισσότερα:
В сегодняшней Турции формируется
настоящее цунами активизма в
пользу Кызылбаша. Движение снова
навязывает старую идентичность
многим туркам. Ашык Гюлаби,
известный турецкий религиозный
певец, выпустил много хитов, которые
привлекают все больше и больше людей
на путь идентичности и веры.
Настоящее видео является лишь
примером, в котором Ашык Гюлаби
поет декларацию веры. Главные столбы

10. идентичности Кызылбаша при этом
объявлены ниже:
00:30 Зульфикар – легендарный меч
Али, зятя пророка Мухаммеда,
первого имама и четвертого халифа
00:30 (также) «Ne Mutlu Aleviyim
Diyene»: «Какая радость быть алеви !!
Это полностью противоречит эмблеме
Турции, то есть светскому
государству Кемаля Ататюрка: Ne
Mutlu Türküm Diyene («Какая радость
быть турком»).
00:45 Ссылка на Али, Зульфикар,
религиозную музыку и танцевальную
самаа.
01:05 Али (справа) и двенадцатый
имам (Махди); последний
инновационно изображен со светящейся
головой

11. 01:58 Инновационное изображение льва
рядом с Али; возможный источник:
династия Сефевидов, Иран
02:35 Али и другие имамы, с
двенадцатым имамом слева
03:24 Хаджи Бекташ, 13 в.
Хорасанский тюркский мистик,
переехавший в Анатолию Сельджукидов;
основан в 16 в. Османский орден
Бекташи (тарика) значительно
изменил проповедь суннитского
мистика, включив в себя концепции
шиитов
04:42 Инсинуация сделана на
религиозном танце Самаа
05:23 Ссылка сделана на музыкальный
инструмент уд, который
используется в религиозных целях
06:10 Имя Али в арабской
каллиграфии
aleviyim.jpg

12. Δείτε το βίντεο:
Many Turks confess now that they are
Qizilbash and declare their faith in
public
https://vk.com/video434648441_456240
289
Περισσότερα:
A real tsunami of Qizilbash activism is
under formation in today’s Turkey,
imposing again an old identity to many
Turks. Aşık Gülabi, a famous Turkish
religious singer, released many hits that
attract more and more people to the path
of identity and faith. The present video is
only an example in which Aşık Gülabi
sings a faith declaration. The main
pillars of Qizilbash identity are herewith
announced as per below:
00:30 Zulfiqar – The legendary sword of
Ali, Prophet Muhammad’s son-in-law,
first imam, and fourth caliph

13. 00:30 (also) ‘Ne Mutlu Aleviyim Diyene’:
‘What a joy to be an Alevi!! This comes in
total contradiction to the emblem of
Turkey, i.e. of the secular state of Kemal
Ataturk: Ne Mutlu Türküm Diyene (‘What
a joy to be a Turk’).
00:45 Reference is made to Ali, the
Zulfiqar, religious music and the dance
samaa.
01:05 Ali (on the right) and the Twelfth
Imam (Mahdi) innovatively depicted with
a luminous head
01:58 Innovative depiction of a lion next
to Ali; possible source: Safavid Iran
02:35 Ali and the other Imams, with the
Twelfth Imam on the left
03:24 Haji Bektash, a 13th c. Khorasani
Turk mystic who moved to Seljuq
Anatolia; founded in the 16th c. the
Ottoman Bektashi Order (tariqa)
significantly altered the preaching of the

14. Sunni mystic, by incorporating Shia
concepts
04:42 Insinuation made at the religious
dance Samaa
05:23 Reference made to the music
instrument oud, which is used for
religious purposes
06:10 The name of Ali in Arabic
calligraphy

15. Ο Aşik Gülabi τραγουδιστής των
Κιζιλμπάσηδων
Δείτε το βίντεο:
Τούρκοι σήμερα ομολογούν ότι είναι
Κιζιλμπάσηδες και παρουσιάζουν τα Βασικά
Σημεία της Πίστης τους.
Περισσότερα:

16. Ο κιζιλμπασικός ακτιβισμός κινδυνεύει να
γίνει ένα πραγματικό τσουνάμι στη
σημερινή Τουρκία. Δείτε στο βίντεο αυτό
πως αυτο-προσδιορίζονται κι αυτο-
παρουσιάζονται οι σημερινοί Κιζιλμπάσηδες
Τούρκοι. Ο Aşık Gülabi είναι ένας πολύ
γνωστός, 70άρης, θρησκευτικός
τραγουδιστής (αν θέλετε, αναλογικά,
‘ψάλτης’) στην Τουρκία. Τα βασικά σημεία
αυτής της κιζιλμπασικής Ομολογίας Πίστης
είναι τα εξής:
00:30 Ζουλφικάρ: το θρυλικό σπαθί του Αλί
που είναι ευλογημένο από τον Αλλάχ.
Σχετικά:
https://en.wikipedia.org/wiki/Zulfiqar
00:30 (Επίσης) Ne Mutlu Aleviyim
Diyene (: Τι Χαρά να είναι – κάποιος –
Αλεβίδης) Αυτό αποτελεί παραλλαγή της
εμβληματικής πρότασης του Κεμάλ
Ατατούρκ που έγινε και είναι μέχρι σήμερα
το έμβλημα της Τουρκίας Ne Mutlu
Türküm Diyene (: Τι Χαρά να είναι –
κάποιος – Τούρκος).

17. Παλιότερα, οποιοσδήποτε έλεγε ‘Ne Mutlu
Aleviyim Diyene’, θα φυλακιζόταν, επειδή
η πρόταση θα εκλαμβανόταν ως άρνηση της
τουρκικής υπηκοότητας εκ μέρους ενός
Τούρκου πολίτη.
Αν ο κατηγορούμενος έλεγε ότι είναι και
Τούρκος, δεν θα πιστευόταν, διότι η
ομολογία αλεβιδικής ταυτότητας στον ίδιο
βαθμό (με την ίδια έκφραση) με την
επίσημη ομολογία τουρκικής ταυτότητας θα
εθεωρείτο ως απειλή για την τουρκική,
κοσμική, ταυτότητα, η οποία επιβάλλει την
απάλειψη κάθε θρησκευτικής αναφοράς σε
δημόσιο επίπεδο.
00:45 Αναφορά στον Αλί, γαμπρό του
Μωάμεθ, πρώτο ιμάμη και τέταρτο χαλίφη,
τον οποίο πολλοί Αλεβίδες, Αλεβίτες και
γενικώτερα Σιίτες δέχονται ως ίσης
ψυχικής αξίας με τον προφήτη του Ισλάμ
(κάτι που όλοι οι Σουνίτες αρνούνται).
Παράλληλα, αναφορά στο Ζουλφικάρ, στην
μουσική και στον χορό σαμάα, ο οποίος

18. εισάγει τους πιστούς σε έκσταση και
ενότητα με το Θείο.
01:05 Αναφορά μεσσιανικού κι
εσχατολογικού χαρακτήρα παρουσιάζει τον
Αλί (δεξιά) με τον Δωδέκατο Ιμάμη
(αριστερά), δηλαδή τον δωδέκατο απόγονο
του Αλί ο οποίος (κατά μία κατηγορία
Αλεβίδων, Αλεβιτών και Σιιτών) απεκρύβη
σε μια στιγμή στο παρελθόν και θα
επανεμφανιστεί στο Πλήρωμα του Χρόνου
για να εξουσιάσει όλο τον κόσμο έπειτα από
μια σειρά συγκρούσεων με τον Αντίχριστο.
Αυτή η πίστη ταυτίζει τον απόγονο του Αλί
(και συνεπώς του Μωάμεθ) με τον Μάχντι
(Μεσσία), στον οποίο αναφέρθηκε στους
προφορικούς λόγους, ομιλίες κι επεξηγήσεις
του Κορανίου (: Χαντίθ) ο Μωάμεθ ως
νικητή του Αντιχρίστου (Μασίχ αντ-
Ντετζάλ) κατά το Πλήρωμα του Χρόνου.
Με τον Μάχντι θα συμπαραταχθεί, κατά τις
Χαντίθ, ο Ιησούς (αραβ. Ισά
/ https://tr.wikipedia.org/wiki/İsa / https:
//en.wikipedia.org/wiki/Jesus_in_Islam),

19. τελευταίος προ του Μωάμεθ προφήτης, ο
οποίος δεν έχει πεθάνει κατά τους
μουσουλμάνους αλλά μετέστη σε άλλη
ψυχοσωματική διάσταση και θα
επανεμφανιστεί για να συγκρουστεί και
συντρίψει τον σημερινό κόσμο και τον
ηγέτη του, τον Αντίχριστο.
Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η λέξη
Μάχντι (: ‘καθοδηγημένος’, ενν. από τον
Θεό) δεν αναφέρεται στο Κοράνι.
01:58 Καινοφανής παρουσίαση ενός
λιονταριού δίπλα στον Αλί. Αυτό
παραπέμπει στην σημαία του σαφεβιδικού
Ιράν (1501-1736) το οποίο εκυβερνάτο από
την ‘σουφική’ (Σαφεβίγιε) δυναστεία που
ήταν η πρώτη σιιτική δυναστεία στο Ιράν
και γενικώτερα στον ισλαμικό κόσμο.
Αλεβίδες, Αλεβίτες και Σιίτες δεν
εμφανίζουν ποτέ το λιοντάρι στα σύμβολά
τους, ούτε κάνουν την σημαία του
σαφεβιδικού Ιράν (κύριου αντίπαλου της
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Ισλαμικού
Χαλιφάτου) σύμβολό τους. Αλλά η παρούσα

20. ομολογία πίστης είναι κιζιλμπασική – όχι
απλά αλεβιδική.
Οι Κιζιλμπάσηδες ήταν ένα μυστικό
στρατιωτικό σώμα το οποίο ιδρύθηκε από
τον Σεΐχη Χαϋντάρ, γιο του Σεΐχη
Τζουνάυντ, του ιδρυτή μυστικιστικού
σαφεβιδικού (‘σουφικού’) τάγματος με σκοπό
την υπεράσπιση των μελών του τάγματος.
Οι Κιζιλμπάσηδες, ως στρατιωτικό σώμα,
απαρτίζονταν ως επί το πλείστον από
Τουρκμένους των φυλών Αφσάρ, Σαχσεβάν
και Κασκάι. Οι Αφσάρ κι οι Σαχσεβάν έχουν
σήμερα διασκορπιστεί σε Ιράν,
Αζερμπαϊτζάν, Τουρκία, Ιράκ, Συρία,
Αφγανιστάν και Κεντρική Ασία και σε
μεγάλο βαθμό ζουν σε αστικά κέντρα, αλλά
οι Κασκάι αποτελούν ένα φύλο που κατοικεί
σε μια συγκεκριμένη ορεινή έκταση στο
Νότιο Ιράν και διατηρούν ακόμη σε μεγάλο
βαθμό την νομαδική οργάνωση της
κοινωνίας τους.
02:35 Ο Αλί (στο κέντρο ως πρώτος
χρονικά) κι οι υπόλοιποι ιμάμηδες μέχρι τον

21. Δωδέκατο Ιμάμη – Μάχντι (άκρο αριστερά).
Η αναπαράσταση του Δωδέκατου Ιμάμη με
ένα κατάλευκο κυκλικό φως στην θέση του
κεφαλιού του είναι καινοφανής και δεν
υπάρχει στην ιστορία των μαχντικών
παραδόσεων (μαχντιγιάτ).
Το θέμα αυτής της αναπαράστασης προξενεί
ατέρμονες εσχατολογικές ισλαμικές
συζητήσεις κι αντιπαραθέσεις. Δεν μπορώ
να επεκταθώ εδώ αλλά ενδέχεται να είναι
και υποβολιμιαίο.
03:24 Ο Χατζή Μπεκτάς, μύστης των
σελτζουκικών χρόνων και σουνίτης,
τουρκικής (Turkic) καταγωγής του οποίου
τα θεολογικά κηρύγματα υστερογενώς
αλλοιώθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για
σιιτική προπαγάνδα. Ο Χατζή Μπεκτάς δεν
ήταν ο ιδρυτής του ιστορικού τάγματος των
Μπεκτασήδων.
Ήταν ο αρχηγός μιας θεολογικής σχολής
(ταρίκα
/ https://en.wikipedia.org/wiki/Tariqa)
στην οποία υστερογενώς παρεισέφρυσαν

22. σιιτικά στοιχεία, εκμεταλλευόμενα κάποιες
θέσεις του Χατζή Μπεκτάς υπέρ του Αλί –
θέσεις ωστόσο εμφανώς σουνιτικές κι αντι-
σιιτικές. Το μυστικιστικό τάγμα των
Μπεκτασήδων διαβρώθηκε εκ των ένδον
από σαφεβιδικά στοιχεία, ενίσχυσε τον
αλεβιδισμό, κρίθηκε επικίνδυνο για την
κρατική ασφάλεια και καταργήθηκε από τον
Σουλτάνο Μαχμούντ Β’ το 1826.
Μετά την απαγόρευση κάθε θρησκευτικού
τάγματος από τον Κεμάλ Ατατούρκ το
1925, οι Μπεκτασήδες έκαναν την Αλβανία
κέντρο των δραστηριοτήτων τους. Στα
οθωμανικά χρόνια ωστόσο, οι Μπεκτασήδες
είχαν επανειλημμένα μεσολαβήσει υπέρ των
Κιζιλμπάσηδων στην Υψηλή Πύλη.
04:42 Εμφανής ομολογία αποδοχής του
θρησκευτικού χορού Σαμάα ως τρόπου
υπέρβασης των υλικών ορίων, συνένωσης
του ανθρώπου με την ψυχή του, και
θέωσης. Περισσότερα:
https://en.wikipedia.org/wiki/Sama_(Sufi
sm)

23. και
https://en.wikipedia.org/wiki/Sufi_whirli
ng
05:23 Αναφορά στο ούτι απαραίτητο
μουσικό όργανο για θρησκευτική αλεβιδική,
αλεβιτική και σιιτική μουσική και χορό.
Περισσότερα:
https://www.oud.gr/
και
https://en.wikipedia.org/wiki/Oud
06:10 Αραβούργημα με το όνομα του Αλί
====================================
=

24. Διαβάστε:
(Σημείωση) Το παρακάτω είναι ένα πολύ
ενδιαφέρον άρθρο για όσους έχουν το
λαθεμένο ερώτημα, αν η άνοδος του
αλεβιδισμού, του μπεκτασισμού και του
κιζιλμπασισμού στην Τουρκία είναι
απόρροια ιρανικής διήθησης, ξενόφερτης
σιιτικής προπαγάνδας και ιρανικής
κυβερνητικής πολιτικής κατά των
σουνιτών ισλαμιστών του Ερντογάν.
Ένα τέτοιο ερώτημα είναι όντως λάθος,
επειδή ξεκινάει από την αφελή κι

25. απλουστευτική θέση ότι “η Τουρκία είναι
μια σουνιτική χώρα και το Ιράν είναι μια
σιιτική χώρα”. Αυτό είναι μια σύγχυση που
έχει προκληθεί από υπερ-γενικεύσεις κι
υπερ-απλουστεύσεις που συνεχώς
εντοπίζονται σε δυτικά ΜΜΕ. Η
πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική κι
έχει ως ακολούθως:
Η Τουρκία είναι μια χώρα με σουνιτική
πλειοψηφία και πολύ σημαντική αλεβιδική
μειοψηφία που είχε επί Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας μια απόλυτα σουνιτική
εξουσία.
Το Ιράν είναι μια χώρα με σιιτική
πλειοψηφία και πολύ σημαντική σουνιτική
μειοψηφία που είχε επί των δυναστειών
Σαφεβιδών, Αφσάρ, και Κατζάρ μια απόλυτα
σιιτική εξουσία.
Στην διάρκεια της εξουσίας του Κεμάλ
Ατατούρκ και των συνεχιστών του, η
Τουρκία είχε ένα κοσμικό κατεστημένο το
οποίο οι Αλεβίδες αρχικά πολέμησαν κι
έπειτα υποστήριξαν. Στην διάρκεια της

26. ψευτο-δυναστείας Παχλεβί, το Ιράν είχε ένα
κοσμικό, εθνικιστικό περσικό κατεστημένο,
το οποίο τόσο οι Σουνίτες όσο και οι Αζέροι,
οι Τουρκμένοι κι άλλες μειονότητες
υποστήριξαν.
Το καθεστώς της Ισλαμικής Δημοκρατίας
του Ιράν (από το 1979) δεν αποτελεί
συνέχεια των σιιτικών δυναστειών
Σαφεβιδών, Αφσάρ, και Κατζάρ αλλά ένα
ολότελα αντίθετο καθεστώς.
Το ισλαμιστικό κατεστημένο του AKP και
του Ερντογάν (από το 2002) δεν αποτελεί
συνέχεια των Οθωμανών αλλά ένα ολότελα
αντίθετο καθεστώς.
Ως εκ τούτου, το σιιτικό κατεστημένο του
σημερινού Ιράν προτιμάει το σουνιτικό
κατεστημένο περί τον Ερντογάν στην
Τουρκία παρά ένα αλεβιδικό τουρκικό
κιζιλμπάσικο καθεστώς το οποίο
α) και θα προσέλκυε προς την Τουρκία την
πλειοψηφία των Ιρανών που ανήκουν σε

27. τουρανικά έθνη (Αζέροι, Τουρκμένοι,
Κασκάι, κα),
β) και θα κατέδειχνε εμφαντικά πόσο
ψευτο-σιιτικό καθεστώς είναι το ίδιο το
μασκαρεμένο χομεϊνικό καθεστώς.
Στην βάση των προαναφερμένων, το
παρακάτω άρθρο είναι εξαιρετικά
ενδιαφέρον. Για όσους δεν καταλαβαίνουν
τουρκικά θα κάνω μια μικρή περίληψη.
Το άρθρο με τίτλο “Η πραγματική σφαγη
των Αλεβιδών Κιζιλμπάσηδων έγινε στο
Ιράν” προσπαθεί να απαλύνει τις
εντυπώσεις και τις αναμνήσεις του πολύ
σκληρού κατατρεγμού των Κιζιλμπάσηδων
στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (από το
1500 μέχρι το 1923) και να επιρρίψει την
ευθύνη της καταδίωξης της οργάνωσης στο
σαφεβιδικό Ιράν!
Ο συγγραφέας προσπαθεί να πει ότι ο
Σουλτάνος Σελίμ Α’ δεν εξολόθρευσε τους
Κιζιλμπάσηδες στην Ανατολία αλλά μόνον
προετοιμάστηκε για την μάχη εναντίον τους

28. (κι εναντίον του αντιπάλου του, Σαφεβίδη
Σάχη Ισμαήλ Α’) και φυσικά έπρεπε να
νικήσει και νίκησε στο Τσαλντιράν (1514)
πολεμώντας εναντίον των Κιζιλμπάσηδων.
Αλλά στην συνέχεια, τονίζει ο σγγραφέας,
δεν υπήρξε μείζον γεγονός εναντίον των
Κιζιλμπάσηδων στην Οθωμανική
Αυτοκρατορία, ενώ αντίθετα εκείνοι
καταδιώχθηκαν συστηματικά κι επί μακρόν
στο Σαφεβιδικό Ιράν. Επιπλέον, όπως σωστά
αναφέρει ο συγγραφέας, επί Σάχη Ταχμάσπ
Α’ έλαβε χώρα στο Ιράν μια εθνοκάθαρση
εναντίον των Κιζιλμπάσηδων για την οποία
απλώς έχει γίνει προσπάθεια να
αποσιωπηθεί.
Αυτό είναι αλήθεια: στα μισά και στα τέλη
του 16ου αι. πολύ συχνά οι Σαφεβίδες
απομάκρυναν τους Κιζιλμπάσηδες από
σημαντικές θέσεις στην διοίκηση του Ιράν
για να τις δώσουν σε Γεωργιανούς κι
Αρμένιους.
Ακόμη κι η μεταφορά της πρωτεύουσας από
την Ταμπρίζ στο Κατσβίν κι αργότερα στο

29. Εσφαχάν ήταν κατ’ ουσίαν μια προσπάθεια
των Σαφεβιδών να μειώσουν την δύναμη
του μυστικού στρατιωτικού τάγματος. Καθ
αυτό έφθασε σε παροξυσμό επί Σάχη Αμπάς
Α’.
Τι σημαίνουν όλα αυτά στην σημερινή
Τουρκία;
Οι Τούρκοι Αλεβίδες Κιζιλμπάσηδες λένε
ανοικτά ότι οι ίδιοι είναι πολύ περισσότερο
εναντίον του σημερινού ψευτο-σιιτικού Ιράν
από όσο ο Ερντογάν ή η κεμαλική
αντιπολίτευση.
Λένε πολύ απλά: “μη μπερδεύετε τους
Τούρκους Αλεβίδες Κιζιλμπάσηδες με το
Ιράν λόγω κάποιων κοινών θρησκευτικών
δοξασιών”!

30. Asıl Alevi Kızılbaş Katliamı
İran’da Yapılmıştı
Tarihçi Mustafa Armağan’dan yine
günümüze ışık tutacak bir yazı.. Şu
‘Yavuz 40 bin Alev’iyi katletmişti’ tezini
biliyorsunuz, ikide bir ısıtılıp ısıtılıp
önümüze getirilir. Bu yüzden üçüncü
Boğaz köprüsüne Yavuz Sultan Selim
isminin verilmesine karşı çıkanlar
olduğunu da biliyoruz.
Yavuz’un böyle bir ‘katliam’ yapmadığı
da, zaten Osmanlı Devleti’nin, İran
seferleri haricinde Kızılbaşlar/Safeviler
aleyhine bir kindarlığı, onları ezme
gayreti olmadığı da açık. Öyle ki
Karacaahmet Mezarlığı’nda yatan
Osmanlılaşmış Safevi hanedanı üyeleri
dahi vardır.
Fakat öte yandan sanki İran’da
Kızılbaşlar hep baş üstünde taşınmış gibi
bir algı da oluşturulmuş durumda. Bu da
yanlış. Nasıl Osmanlılar Kızılbaşlara

31. yönelik zaman zaman takip, soruşturma,
kovuşturma, fişleme, yargılama ve
gerekirse cezalandırma yollarına baş
vurmuşlarsa aynı şekilde İran’da da
Kızılbaşlar tarafından Sünnilere yönelik
katliamlar yapılmıştır ve bunlar hiç de
azımsanacak miktarda değildir.
Mesela 40 bin Alevi/Kızılbaşın Çaldıran
öncesinde katledildiğine dair malumatın
yegane kaynağı olan İdris-i Bitlisi’nin
“Heşt Behişt” adlı tarihinde Şah İsmail’in
Tebriz’i ele geçirdikten sonra 40 bin
Sünniyi katlettirdiği de yazılıdır ama
Sünni kesimden kimse
Kızılbaşların/Alevilerin Sünni katliamı
yaptığını yazmayı aklına getirmezken
tersinin sık sık gündeme getiriliyor
oluşuna ancak Alevilikte yas/taziye
kültürünün kuvvetli bir damar teşkil
ettiğiyle cevap verilebilir.
Meselenin bir başka boyutuna ise bugüne
kadar yeterince dikkat edilmemiştir:
Kızılbaşlık bizzat İran’da tasfiye edilmiş

32. ve Şah İsmail’den sonra Safevi Devleti’nde
yoğun Kızılbaş Türkmen katliamı
yaşanmıştır. Öyle ki Kızılbaşların
kafaları yine Safevilerin kılıçlarıyla
kesilirken aynı şekilde Kızılbaşlık
yönetimden tasfiye edilmiş ve
devşirmelerden yeni bir ordu kurularak
nihayet Şah I. Abbas devrinde resmen
Oniki İmam Şiiliğine geçilmiştir.
Bugün İran’ın içinde Alevilerin Ehl-i
Hakk mezhebi gibi küçük azınlıklar
halinde hayatta kalmış olmaları, buna
mukabil Türkiye’de hala geniş bir nüfus
kitlesine sahip olarak yaşamaları da
kayda geçirilmesi gereken ilginç
hadiselerden biridir. Şimdi bizzat
İran’da Safevilerin yaptığı Kızılbaş
Türkmen katliamlarına bir göz atalım.
İran’da Kızılbaş Temizliği
Taha Akyol’un “Osmanlı’da ve İran’da
Mezhep ve Devlet” (Milliyet: 1999) adlı
çalışmasında başta R. Savory olmak üzere
aktardığı uzmanlardan bilgiler

33. çarpıcıdır. Meğer daha Şah İsmail
zamanında Kızılbaşlar devletten
sistematik bir şekilde nasıl tasfiye
edilmişler, görelim.
Şah İsmail’in vekilliğini yürüten lalası
ve Kızılbaş Türkmen Şamlu aşireti reisi
Hüseyin Beğ’in bizzat Şah İsmail
tarafından görevden alınıp yerine bir
Tacik’in getirildiğini biliyor muyuz?
Emir Necmeddin adlı Tacik öldüğünde
yerine bir Kızılbaş’ın getirildiğini
sanıyorsanız aldanıyorsunuz. Şah İsmail
devletini Fars kökenli birine teslim
etmişti. Onun ölümü üzerine yine bir
Farslı geliyor. Çaldıran’da onun da
ölmesi üzerine yine bir Farslı, Mirza Şah
atanıyor.
Kızılbaşlar hem devlet uğruna ölüp hem
de yönetimden dışlanmaya isyan ettiler
ve Mirza Şah’a suikast düzenleyip
öldürdüler. Kızılbaş “korçi”lerin
karşılıkları alkış olmadı elbette. Başları
vuruldu oracıkta. Yerine de inadına yine

34. bir Fars’iyi atadı. Böylece Kızılbaşlar,
uğruna canlarını feda ettikleri Şah
İsmail’den sadrazamlığın dengi olan bu
kurumu bir türlü alamadılar.
Şah İsmail’in yerine geçen Tahmasb’ın
çocukluğuna rastlayan devrede kısmen
bir Kızılbaş hakimiyetinden söz
edilebilir ama dizginleri eline alınca
yeni Şah da onları bir kenara itecek ve
Kızılbaş Türkmen aşiretlerinin seçip iş
başına getirdikleri Hüseyin Han
Şamlu’yu “Osmanlı işbirlikçisi”
suçlamasıyla idam ettirerek devleti
ellerinden kurtarmaya bakacaktı.
Şah İsmail’in torunu II. İsmail büsbütün
sertleşti ve Halifetül-Hulefa Türkmen
Hüseyin Kulu’nun gözlerine mil çektirdi,
emrindeki 1.200 sufiyi kılıçtan geçirtti.
Amaç, Kızılbaşların askeriye içindeki
gücünü kırmaktı. Zira Safeviler sessiz
sedasız Osmanlı’daki gibi devşirmelere
ağırlık veriyorlardı. Artık Kızılbaşların
tasfiyesi kaçınılmazdı. Çok geçmeden

35. yerlerini Ermeni ve Gürcü esirlerden
oluşan devşirmeler alacaktı.
Askerler Kızılbaşlardan müteşekkilken
bile Safevi bürokrasisi İranlı/Tacik
unsurlardan oluşmaktaydı. Şimdi
askerlik de ellerinden alınıyor, iyice
dışlanıyorlardı ama bu daha işin
başıydı. Daha kanlı sayfalar ileride
gelecekti.
İran’ın Kanuni’si denilen Şah I. Abbas
zamanında bu eğilim zirveye çıktı.
Büyük Safevi tarihçilerinden Savory’nin
verdiği bilgilere göre “Sipehsalar” adlı
bir komutanlığın yönetimine girmiş
bulunan Kızılbaş aşiretlerine artık geri
planda işler yaptırılmaktadır. “Savaşçılık
onuru konusundaki duyarlılıklarını
gördüğümüz Kızılbaş aşiretlerinin
bundan son derece rencide olduklarını
tahmin etmek zor değildir. Zaten
isyanlar düzenlemişler ama kanla
bastırılmışlardı.”
Görüldükleri yerde öldürüle!

36. Şah Abbas Türkmenleri tasfiyeye hız
vermekte, düzenli ordusunu devşirme
kölelerden oluştururken bürokrasisine ise
Farslıları doldurmaktaydı. Askeri
tasfiyede ise Kızılbaş Tekelü aşiretinin
kanlı bir şekilde toptan kılıçtan
geçirilmesi zirve noktasını teşkil eder.
Daha Tahmasb zamanında Tekelü
aşiretine karşı başlamış olan katliam
Şamlu aşiretinin de başına gelmiş ve
Abbas bir isyanı bahane ederek planlı
bir katliam düzenlemişti Kızılbaşlara
karşı. Tekelü aşiretinden herkesin
görüldüğü yerde öldürülmelerini
emretmiş ve Hemedan’dan temizlenmiştir.
Taha Akyol’un bu olaylardan çıkardığı
sonuç şudur: “Safevi devleti Kızılbaş
Türkmenlere Osmanlı’dan daha gaddar
davranmıştır.”
Bu katliamlara başka kaynaklardan da
örnekler vermek mümkün. Mesela Prof.
Tufan Gündüz, Tekelülerin ortadan
kaldırılışını şöyle anlatır:

37. “1596 yılında Amul kalesini ele geçiren
Tekelülerin kaleyi teslime
yanaşmamaları üzerine Şah Abbas bütün
Tekelülerin görüldükleri yerde
öldürülmelerini emretti. Böylece zaten
hiçbir nüfuzu kalmamış olan Tekelüler
Safevi Devleti’nin hizmetinden tamamen
tasfiye edilmiş oldular.” (Kızılbaşlar,
Osmanlılar, Safeviler, Yeditepe: 2015, s.
140.)
Nitekim Tahmasb’ın başkentini
Kızılbaşların denetimindeki Tebriz’den
bu etkiden uzak Kazvin’e, Abbas’ın da
Isfahan’a taşımalarının sebebi, devleti
Kızılbaş Türkmenlerin etkisinden
kurtarmaktı (G. Garthwaite, İran Tarihi,
İnkılap: 2011, s. 155-6.)
Son kalan Kızılbaşlar da ülkeyi işgal
eden Afganlılar tarafından
öldürüleceklerdi. Afganlı Mahmud
ayaklanmasından çekindiği 3 bin
Kızılbaş muhafızı katlettirmişti (1723).
Arkasından sıra Safevi ailesine gelmiş,

38. büyük küçük demeden 18 hanedan
üyesini öldürtmüştü.
Artık İran sahnesinde Kızılbaşların
bahse değer bir gücü kalmamıştı. Bu
arada Molla Muhammed Bakır el-Meclisi
ile birlikte başlayan kitabi Şiileşme
süreci, Kızılbaşlığın tamamen tasfiyesine
yol açacak ve Arap ülkelerinden getirilen
Şii ulema eliyle İran’da Oniki İmam
Şiiliği kurumsallaştırılacak ve ulema
geleneği modern İran’ın karakterini
belirleyecek olan performansını
sergilemeye başlayacaktı (Rula Abisaab,
Converting Persia, I.B. Tauris: 2004).
Nedense Yavuz’un Arap topraklarından
ulemayı getirerek Osmanlı’yı
Sünnileştirdiğini gündeme taşıyanlar Şah
Abbas’ın Arap ülkelerinden İran’a ulema
ithal ettiğinden söz etmezler. Biliyorlar
mı? O dahi bir bahs-i diğer…
https://www.risaleajans.com/gundem/asil
-alevi-kizilbas-katliami-iranda-
yapilmisti

39. Μετωπική επίθεση των Κιζιλμπάσηδων
κατά του Ερντογάν που τον αποκαλούν
μάλιστα ‘Ταλιμπάν’ επειδή τίμησε την
μνήμη του σεϊχουλισλάμη Αμπού Σουούντ
Εφέντι (Ebussuud Efendi) ο οποίος στα
χρόνια του Σουλεϋμάν Μεγαλοπρεπούς (τον
16ο αι.) είχε καταδιώξει τους
Κιζιλμπάσηδες.

40. Σχετικά:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Ebussuud_E
fendi
https://en.wikipedia.org/wiki/Ebussuud_
Efendi
https://ru.wikipedia.org/wiki/Эбуссууд-
эфенди
Συνάντηση γυναικών με παραδοσιακές
ενδυμασίες στην Τουρκία για επιτέλεση
θρησκευτικού χορού σεμάα

41. Η εκ μέρους Τούρκων Κιζιλμπάσηδων
σημερινή καλλιτεχνική αναζήτηση του
Σαφεβίδη Σάχη Ισμαήλ Α’, ο οποίος –
τουρκμενικής καταγωγής – είχε χάσει στην

42. μάχη του Τσαλντιράν (1514) από τον
Οθωμανό Σουλτάνο Σελίμ Α’.
Αν και θεωρητικά ‘εχθρός’ των Οθωμανών
(και θεωρητικά κατ' επέκτασιν των
σημερινών Τούρκων), ο Σάχης των Ιρανών
είναι σήμερα το ίνδαλμα των Τούρκων
Κιζιλμπάσηδων.
Αυτό δείχνει ότι στην υπόθεση αυτή δεν
υπάρχει καμμιά εθνική αντιπαράθεση και
δεν μπορεί άλλωστε να υπάρξει διότι το
Ιράν κυβερνήθηκε επί αιώνες από πολλές
τουρανικές δυναστείες, όπως η δυναστεία
Σαφεβιδών την οποία θεμελίωσε ο Ισμαήλ
Α’.
Αλλά πως αναπαρίσταται εδώ ο Ισμαήλ Α’;
Είναι (στην φαντασία των Τούρκων
Κιζιλμπάσηδων) ένας διανοούμενος και
φιλόσοφος ηγεμόνας που ντύνεται
προκλητικά και σε κόκκινα μεταξωτά ρούχα
και εμφανίζεται αρκετά ακάλυπτος.
Απέχει αυτή η καλλιτεχνική πρόσληψη από
την ιστορική πραγματικότητα;

43. Όχι! Γνωρίζουμε ότι ο Σάχης Ισμαήλ Α’
έπινε πολύ κι είχε ένα τεράστιο χαρέμι.
Συνεπώς οι σημερινοί Κιζιλμπάσηδες,
έχοντας ως ίνδαλμα ένα Ιρανό Σάχη,
αποτελούν τον τρόμο του ψευτο-σιιτικού
καθεστώτος των Αγιατολλάδων του
σημερινού Ιράν.
Επί ίσοις όροις όμως αποτελούν και τον
τρόμο του Ερντογάν και της συντηρητικής
και ολότελα λαθεμένης ερμηνείας του Ισλάμ
που ο ίδιος πρεσβεύει.