1. Διδακτική πρόταση για τηνΔιδακτική πρόταση για την
Ιστορία της Γ΄ ΓυμνασίουΙστορία της Γ΄ Γυμνασίου
Από το βιβλίοΑπό το βιβλίο
«Νεότερη και Σύγχρονη«Νεότερη και Σύγχρονη
Ιστορία»Ιστορία»
Ευαγγελίας Λούβη και Δημήτρη ΞιφαράΕυαγγελίας Λούβη και Δημήτρη Ξιφαρά

2. Κεφάλαιο ΈβδομοΚεφάλαιο Έβδομο
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και ηΟ Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η
Ρωσική Επανάσταση (1914-Ρωσική Επανάσταση (1914-
1918)1918)
Ενότητα 31Ενότητα 31
Τα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπαΤα αίτια, η έκρηξη και τα μέτωπα
του Α΄ Παγκόσμιου πολέμουτου Α΄ Παγκόσμιου πολέμου

3. Ειδικοί διδακτικοί στόχοιΕιδικοί διδακτικοί στόχοι
Οι μαθητές επιδιώκεταιΟι μαθητές επιδιώκεται
 Να κατανοήσουν τα αίτια του Α΄Να κατανοήσουν τα αίτια του Α΄
Παγκόσμιου ΠολέμουΠαγκόσμιου Πολέμου
 Να γνωρίσουν τα αντίπαλα στρατόπεδα,Να γνωρίσουν τα αντίπαλα στρατόπεδα,
τις κύριες φάσεις και την έκβαση τουτις κύριες φάσεις και την έκβαση του
πολέμουπολέμου

4. Τι γνωρίζουν οι μαθητές;Τι γνωρίζουν οι μαθητές;
 Την ωρίμανση της Βιομηχανικής Επανάστασης (12) καιΤην ωρίμανση της Βιομηχανικής Επανάστασης (12) και
τους αποικιακούς ανταγωνισμούς των ευρωπαϊκώντους αποικιακούς ανταγωνισμούς των ευρωπαϊκών
κρατών (15)κρατών (15)
 Τις αλληλοσυγκρουόμενες εθνικές επιδιώξεις τωνΤις αλληλοσυγκρουόμενες εθνικές επιδιώξεις των
Βαλκανικών λαών (22)Βαλκανικών λαών (22)
 Την ανάμειξη των Δυνάμεων (Ρωσοτουρκική ΣυνθήκηΤην ανάμειξη των Δυνάμεων (Ρωσοτουρκική Συνθήκη
Αγίου Στεφάνου 1878, προσάρτηση Βοσνίας-Αγίου Στεφάνου 1878, προσάρτηση Βοσνίας-
Ερζεγοβίνης από την Αυστροουγγαρία 1908) σταΕρζεγοβίνης από την Αυστροουγγαρία 1908) στα
ζητήματα της Βαλκανικής (22,29)ζητήματα της Βαλκανικής (22,29)
 Τους Βαλκανικούς Πολέμους (29)Τους Βαλκανικούς Πολέμους (29)
 Την κατάσταση που διαμορφώθηκε στα ΒαλκάνιαΤην κατάσταση που διαμορφώθηκε στα Βαλκάνια
αμέσως μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (30)αμέσως μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους (30)

5. Πρόταση για αφόρμησηΠρόταση για αφόρμηση
 Ο διαρκής κίνδυνος γενίκευσης κάποιαςΟ διαρκής κίνδυνος γενίκευσης κάποιας
τοπικής πολεμικής σύγκρουσης σετοπικής πολεμικής σύγκρουσης σε
διάφορα σημεία της γης (π.χ. πόλεμος στοδιάφορα σημεία της γης (π.χ. πόλεμος στο
Ιράκ), όπου εμπλέκονται συμφέρονταΙράκ), όπου εμπλέκονται συμφέροντα
μεγάλων δυνάμεωνμεγάλων δυνάμεων

6. Κύρια σημείαΚύρια σημεία
 Τα αίτια του Α΄ Παγκόσμιου ΠολέμουΤα αίτια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου
 Τα αντίπαλα στρατόπεδαΤα αντίπαλα στρατόπεδα
 Τα κύρια μέτωπαΤα κύρια μέτωπα
 Συμμαχίες και ανακατατάξειςΣυμμαχίες και ανακατατάξεις
 Οι επιχειρήσεις του 1916Οι επιχειρήσεις του 1916
 Η καμπή του 1917Η καμπή του 1917
 Προς το τέλος του πολέμουΠρος το τέλος του πολέμου

7. ΑίτιαΑίτια
ΙμπεριαλισμόςΙμπεριαλισμός
ΕθνικισμόςΕθνικισμός
ΜιλιταρισμόςΜιλιταρισμός

8. ΙμπεριαλισμόςΙμπεριαλισμός
 Εξήγηση όρουΕξήγηση όρου:: Η πολιτική επέκτασηςΗ πολιτική επέκτασης
των βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατώντων βιομηχανικά αναπτυγμένων κρατών
σε βάρος άλλων κρατώνσε βάρος άλλων κρατών..
Την ετυμολογία και τη γενικότερη σημασία τουΤην ετυμολογία και τη γενικότερη σημασία του
όρου διδάχθηκαν οι μαθητές στην ενότητα γιαόρου διδάχθηκαν οι μαθητές στην ενότητα για
την 15 «Αποικιοκρατία και αποικιακοίτην 15 «Αποικιοκρατία και αποικιακοί
ανταγωνισμοί»ανταγωνισμοί»
Στην ενότητα 31 παρουσιάζεται η κορύφωσηΣτην ενότητα 31 παρουσιάζεται η κορύφωση
του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού ανάμεσα στητου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού ανάμεσα στη
Γερμανία, τη Βρετανία και τη Γαλλία.Γερμανία, τη Βρετανία και τη Γαλλία.

9. Παράθεμα για τον ΙμπεριαλισμόΠαράθεμα για τον Ιμπεριαλισμό
«Το βιομηχανικό δυναμικό κάθε έθνους«Το βιομηχανικό δυναμικό κάθε έθνους
αναγκάζεται να παράγει, να υπερπαράγει. Αυτή τηναναγκάζεται να παράγει, να υπερπαράγει. Αυτή την
υπερπαραγωγή πρέπει να τη διαθέσουμε. Κι έτσιυπερπαραγωγή πρέπει να τη διαθέσουμε. Κι έτσι
ριχνόμαστε στις παγκόσμιες αγορές ενώ κλείνουμε τηριχνόμαστε στις παγκόσμιες αγορές ενώ κλείνουμε τη
δική μας αγορά με προστατευτικά μέτρα {…} Έτσι μεδική μας αγορά με προστατευτικά μέτρα {…} Έτσι με
φυσική νομοτέλεια, η μία χώρα βαδίζει εναντίον τηςφυσική νομοτέλεια, η μία χώρα βαδίζει εναντίον της
άλλης, συγκρούεται μαζί της. Ποια θα εξασφαλίσει τηνάλλης, συγκρούεται μαζί της. Ποια θα εξασφαλίσει την
οριστική υπεροχή των εθνικών βιομηχανικών τηςοριστική υπεροχή των εθνικών βιομηχανικών της
προϊόντων και με ποιο τρόπο; {…} Μήπως μεπροϊόντων και με ποιο τρόπο; {…} Μήπως με
πόλεμο; Η Αγγλία και η Γερμανίαπόλεμο; Η Αγγλία και η Γερμανία
αλληλοϋποβλέπονταιαλληλοϋποβλέπονται∙ ο πόλεμος είναι η μόνη τους∙ ο πόλεμος είναι η μόνη τους
λύση»λύση»
Α. Μερχέμ, Η εργατική ζωή, 1911Α. Μερχέμ, Η εργατική ζωή, 1911
 Πώς προσπαθεί να διαθέσει την υπερπαραγωγή της κάθεΠώς προσπαθεί να διαθέσει την υπερπαραγωγή της κάθε
βιομηχανική χώρα, κατά την πηγή;βιομηχανική χώρα, κατά την πηγή;
 Ποιες ευρωπαϊκές χώρες ήταν οι κύριοι αντίπαλοι στονΠοιες ευρωπαϊκές χώρες ήταν οι κύριοι αντίπαλοι στον

10. ΕθνικισμόςΕθνικισμός
Η εξήγηση του όρου προαπαιτεί τηνΗ εξήγηση του όρου προαπαιτεί την
κατανόηση της έννοιας έθνος.κατανόηση της έννοιας έθνος.
Οι μαθητές πρέπει να έχουν υπόψη τους τιςΟι μαθητές πρέπει να έχουν υπόψη τους τις
δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το έθνοςδύο διαφορετικές αντιλήψεις για το έθνος
(πολιτική, πολιτισμική) που(πολιτική, πολιτισμική) που
παρουσιάζονται στα παραθέματα τηςπαρουσιάζονται στα παραθέματα της
ενότητας 6, καθώς και τον ορισμό πουενότητας 6, καθώς και τον ορισμό που
δίδεται στο Γλωσσάρι.δίδεται στο Γλωσσάρι.

11. Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για τοΔύο διαφορετικές αντιλήψεις για το
έθνοςέθνος
 α. «Στο έθνος ανήκουν όλοι όσοι αισθάνονται ότια. «Στο έθνος ανήκουν όλοι όσοι αισθάνονται ότι
ανήκουν σ’ αυτό»ανήκουν σ’ αυτό»
««Το έθνος είναι η συνένωση όλων των ανθρώπων, όσωνΤο έθνος είναι η συνένωση όλων των ανθρώπων, όσων
ζουν μαζί, είτε λόγω γλώσσας είτε λόγω ορισμένωνζουν μαζί, είτε λόγω γλώσσας είτε λόγω ορισμένων
γεωγραφικών παραγόντων, είτε λόγω του ρόλου πουγεωγραφικών παραγόντων, είτε λόγω του ρόλου που
τους όρισε η ιστορία, και αναγνωρίζουν την ίδια αρχή καιτους όρισε η ιστορία, και αναγνωρίζουν την ίδια αρχή και
βαδίζουν για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Πατρίδαβαδίζουν για την επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Πατρίδα
είναι, πρώτα απ’ όλα, η συνείδηση της πατρίδας.»είναι, πρώτα απ’ όλα, η συνείδηση της πατρίδας.»
Τζουζέπε Ματσίνι, Ιταλός πολιτικόςΤζουζέπε Ματσίνι, Ιταλός πολιτικός
Πηγή:Πηγή: http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/

12. β. «Το έθνος υπήρχε πάντα, ανεξάρτητα από το τιβ. «Το έθνος υπήρχε πάντα, ανεξάρτητα από το τι
αισθάνονταν οι άνθρωποι»αισθάνονταν οι άνθρωποι»
«Τα πρώτα, τα γνήσια και αληθινά εθνικά σύνορα των«Τα πρώτα, τα γνήσια και αληθινά εθνικά σύνορα των
κρατών είναι, αναμφίβολα, τα εσωτερικά σύνορα τωνκρατών είναι, αναμφίβολα, τα εσωτερικά σύνορα των
ανθρώπων. Όλοι όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα συνδέονταιανθρώπων. Όλοι όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα συνδέονται
μεταξύ τους με ένα πλήθος αόρατων δεσμών από την ίδιαμεταξύ τους με ένα πλήθος αόρατων δεσμών από την ίδια
τη φύση, πράγμα που συνέβαινε πολύ πριν αρχίσειτη φύση, πράγμα που συνέβαινε πολύ πριν αρχίσει
οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα, καταλαβαίνουν οοποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα, καταλαβαίνουν ο
ένας τον άλλον και έχουν τη δύναμη να συνεχίζουν ναένας τον άλλον και έχουν τη δύναμη να συνεχίζουν να
αλληλοκαταλαβαίνονται όλο και πιο καθαρά και αποτελούναλληλοκαταλαβαίνονται όλο και πιο καθαρά και αποτελούν
εκ φύσεως ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο.[…]. Απόεκ φύσεως ένα ενιαίο και αδιάσπαστο σύνολο.[…]. Από
αυτά τα εσωτερικά σύνορα, που χαράσσονται από τηναυτά τα εσωτερικά σύνορα, που χαράσσονται από την
πνευματική φύση του ανθρώπου καθεαυτόν, προκύπτει ωςπνευματική φύση του ανθρώπου καθεαυτόν, προκύπτει ως
συνέπεια η διαμόρφωση των εξωτερικών συνόρων […].συνέπεια η διαμόρφωση των εξωτερικών συνόρων […].
Γιόχαν Φίχτε, Γερμανός ΦιλόσοφοςΓιόχαν Φίχτε, Γερμανός Φιλόσοφος
Πηγή:Πηγή:http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/

13. Η πολιτισμική ερμηνεία του έθνουςΗ πολιτισμική ερμηνεία του έθνους
έχει υποστηριχθεί και από τονέχει υποστηριχθεί και από τον
ΗρόδοτοΗρόδοτο
……τὸ Ἑλληνικὸν ἐὸν ὅμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον καὶ θεῶντὸ Ἑλληνικὸν ἐὸν ὅμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον καὶ θεῶν
ἱδρύματά τε κοινὰ καὶ θυσίαι ἤθεά τε ὁμότροπαἱδρύματά τε κοινὰ καὶ θυσίαι ἤθεά τε ὁμότροπα……
Ηρόδοτος 8.144.Ηρόδοτος 8.144.14-1614-16

14. Ορισμός του «έθνους» στοΟρισμός του «έθνους» στο
ΓλωσσάριΓλωσσάρι
Έθνος:Έθνος:
Ομάδα ανθρώπων που κατοικούν, συνήθως,Ομάδα ανθρώπων που κατοικούν, συνήθως,
στην ίδια γεωγραφική περιοχή, έχουν κοινήστην ίδια γεωγραφική περιοχή, έχουν κοινή
καταγωγή, κοινή γλώσσα, κοινούς δεσμούςκαταγωγή, κοινή γλώσσα, κοινούς δεσμούς
ιστορικής παράδοσης, πολιτισμού καιιστορικής παράδοσης, πολιτισμού και
κουλτούρας, καθώς και συνείδηση ότι ανήκουνκουλτούρας, καθώς και συνείδηση ότι ανήκουν
σε μια κοινότητα με αυτά τα γνωρίσματασε μια κοινότητα με αυτά τα γνωρίσματα

15. Για τη σχέση έθνους-εθνικισμού είναι πολύΓια τη σχέση έθνους-εθνικισμού είναι πολύ
χρήσιμο το σχετικό παράθεμα με τίτλοχρήσιμο το σχετικό παράθεμα με τίτλο
«Εθνικισμός»«Εθνικισμός»
« Ο θρίαμβος των εθνών συνεπήρε ολόκληρη« Ο θρίαμβος των εθνών συνεπήρε ολόκληρη
την Ευρώπη με μια μεταδοτική κίνηση πουτην Ευρώπη με μια μεταδοτική κίνηση που
κάνει ολόκληρη την ήπειρο να ενδιαφέρεταικάνει ολόκληρη την ήπειρο να ενδιαφέρεται
για οποιαδήποτε αλλαγή επέρχεται σε μιαγια οποιαδήποτε αλλαγή επέρχεται σε μια
από τις χώρες που την απαρτίζουν.από τις χώρες που την απαρτίζουν.
Συγχρόνως το εθνικό συναίσθημαΣυγχρόνως το εθνικό συναίσθημα
μετατράπηκε σιγά σιγά σε αλαζονικό καιμετατράπηκε σιγά σιγά σε αλαζονικό και
απόλυτο πάθος, που δεν ικανοποιείται παράαπόλυτο πάθος, που δεν ικανοποιείται παρά
μόνο με την εξύψωση ενός κράτους σε βάροςμόνο με την εξύψωση ενός κράτους σε βάρος
άλλων.»άλλων.»
S.Berstein& P.Milza,S.Berstein& P.Milza, Ιστορία τηςΙστορία της
ΕυρώπηςΕυρώπης
 Σε τι μετατράπηκε το εθνικό συναίσθημα στις ευρωπαϊκές χώρες;Σε τι μετατράπηκε το εθνικό συναίσθημα στις ευρωπαϊκές χώρες;
 Γιατί η λέξη εθνικισμός έχει αποκτήσει αρνητική σημασία, ενώ ηΓιατί η λέξη εθνικισμός έχει αποκτήσει αρνητική σημασία, ενώ η
αρχική του σημασία αναφέρεται στον πατριωτισμό και τηαρχική του σημασία αναφέρεται στον πατριωτισμό και τη
φιλοπατρία;φιλοπατρία;

16. Ο μιλιταρισμόςΟ μιλιταρισμός
 Εξήγηση όρου: Ο υπερτονισμός τωνΕξήγηση όρου: Ο υπερτονισμός των
στρατιωτικών αξιώνστρατιωτικών αξιών
Ο μιλιταρισμός εκφράστηκε με τονΟ μιλιταρισμός εκφράστηκε με τον
ανταγωνισμό των εξοπλισμών μεταξύ τηςανταγωνισμό των εξοπλισμών μεταξύ της
Γερμανίας και των άλλων ευρωπαϊκώνΓερμανίας και των άλλων ευρωπαϊκών
δυνάμεων και με την προβολή τουδυνάμεων και με την προβολή του
πολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνώνπολέμου ως μέσου επίλυσης των διεθνών
διαφορώνδιαφορών

17. Παράθεμα για τον ΜιλιταρισμόΠαράθεμα για τον Μιλιταρισμό
«Μας εκπαίδευσαν δέκα εβδομάδες σ’ ένα«Μας εκπαίδευσαν δέκα εβδομάδες σ’ ένα
στρατόπεδο κι αυτό το διάστημα μας επηρέασε πιο βαθιάστρατόπεδο κι αυτό το διάστημα μας επηρέασε πιο βαθιά
από τα δέκα χρόνια του σχολείου. Μάθαμε πως ένααπό τα δέκα χρόνια του σχολείου. Μάθαμε πως ένα
γυαλιστερό κουμπί βαραίνει περισσότερο από τέσσεριςγυαλιστερό κουμπί βαραίνει περισσότερο από τέσσερις
τόμους του Σοπενάουερ [γερμανός φιλόσοφος].τόμους του Σοπενάουερ [γερμανός φιλόσοφος].
Ξαφνιασμένοι στην αρχή, ύστερα πικραμένοι και στοΞαφνιασμένοι στην αρχή, ύστερα πικραμένοι και στο
τέλος αδιάφοροι παραδεχτήκαμε πως, σημασία δεν έχει οτέλος αδιάφοροι παραδεχτήκαμε πως, σημασία δεν έχει ο
νους μα η βούρτσα των παπουτσιών, το πνεύμα μα τονους μα η βούρτσα των παπουτσιών, το πνεύμα μα το
σύστημα, η ελευθερία μα τα γυμνάσια»σύστημα, η ελευθερία μα τα γυμνάσια»
Ε. Μ. Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό μέτωποΕ. Μ. Ρεμάρκ, Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό μέτωπο
 Ο αφηγητής είναι ένας δεκαοχτάχρονος γερμανός στρατιώτης που κατατάχθηκεΟ αφηγητής είναι ένας δεκαοχτάχρονος γερμανός στρατιώτης που κατατάχθηκε
εθελοντής μαζί με τους συμμαθητές από πατριωτισμό.. Ποια συναισθήματαεθελοντής μαζί με τους συμμαθητές από πατριωτισμό.. Ποια συναισθήματα
προκάλεσε σ’ αυτόν και στους συμμαθητές του η στρατιωτική ζωή;προκάλεσε σ’ αυτόν και στους συμμαθητές του η στρατιωτική ζωή;
 Γιατί το βιβλίο αυτό κατατάσσεται στην αντιπολεμική λογοτεχνία;Γιατί το βιβλίο αυτό κατατάσσεται στην αντιπολεμική λογοτεχνία;

18. Τα αντίπαλα στρατόπεδαΤα αντίπαλα στρατόπεδα
Κεντρικές δυνάμεις
Γερμανία
Αυστρουγγαρία
Ιταλία
Εγκάρδια ή Τριπλή
Συνεννόηση/Αντάντ
Βρετανία
Γαλλία
Ρωσία

19. Η αφορμή του πολέμουΗ αφορμή του πολέμου
Τον Ιούνιο του 1914Τον Ιούνιο του 1914
δολοφονήθηκε στοδολοφονήθηκε στο
Σαράγεβο τηςΣαράγεβο της
Βοσνίας ο διάδοχοςΒοσνίας ο διάδοχος
του αυστριακούτου αυστριακού
θρόνου Φραγκίσκοςθρόνου Φραγκίσκος
ΦερδινάνδοςΦερδινάνδος
(αριστερά) από(αριστερά) από
νεαρό Σέρβονεαρό Σέρβο
εθνικιστή (δεξιά),εθνικιστή (δεξιά),
τον Γκαβρίλοτον Γκαβρίλο
ΠρίντσιπΠρίντσιπ

20. Έναρξη και γενίκευση τουΈναρξη και γενίκευση του
πολέμουπολέμου
 Η ΑυστροουγγαρίαΗ Αυστροουγγαρία
κηρύσσει πόλεμο κατάκηρύσσει πόλεμο κατά
της Σερβίαςτης Σερβίας
 Η Ρωσία και η ΓαλλίαΗ Ρωσία και η Γαλλία
δηλώνουν τηδηλώνουν τη
συμπαράστασή τουςσυμπαράστασή τους
στη Σερβίαστη Σερβία
 Η Γερμανία τάσσεταιΗ Γερμανία τάσσεται
στο πλευρό τηςστο πλευρό της
ΑυστροουγγαρίαςΑυστροουγγαρίας
 Ακολουθούν 60Ακολουθούν 60
κηρύξεις πολέμουκηρύξεις πολέμου

21. Η γερμανική προπαγάνδαΗ γερμανική προπαγάνδα

22. Η προπαγάνδα των ΣυμμάχωνΗ προπαγάνδα των Συμμάχων

23. Ο ενθουσιασμός για τον πόλεμοΟ ενθουσιασμός για τον πόλεμο

24. Ο Μεγάλος ΠόλεμοςΟ Μεγάλος Πόλεμος
ή Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμοςή Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος
Κύρια μέτωπα: ΔυτικόΚύρια μέτωπα: Δυτικό
και Ανατολικόκαι Ανατολικό
ΜέτωποΜέτωπο

25. Ο πόλεμος των χαρακωμάτων στηνΟ πόλεμος των χαρακωμάτων στην
τέχνητέχνη
Georg Schöbel, Erstürmung der 285 Argonnen 13. Juli 1915Georg Schöbel, Erstürmung der 285 Argonnen 13. Juli 1915

26. Νέα ήθη: Δηλητηριώδη αέρια γιαΝέα ήθη: Δηλητηριώδη αέρια για
την εξόντωση του αντιπάλουτην εξόντωση του αντιπάλου

27. ΕξελίξειςΕξελίξεις
 Οκτώβριος 1914:Οκτώβριος 1914: Είσοδος ΟθωμανικήςΕίσοδος Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας στον πόλεμο στο πλευρό των ΚεντρικώνΑυτοκρατορίας στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών
ΔυνάμεωνΔυνάμεων
 1915: Συμμαχία Βουλγαρίας με τις Κεντρικές Δυνάμεις.1915: Συμμαχία Βουλγαρίας με τις Κεντρικές Δυνάμεις.
 Φεβρουάριος 1915: Η Αντάντ επιχειρεί με αποτυχίαΦεβρουάριος 1915: Η Αντάντ επιχειρεί με αποτυχία
κατάληψη των Δαρδανελλίων και τον Οκτώβριοκατάληψη των Δαρδανελλίων και τον Οκτώβριο
αποβιβάζει στρατό στη Θεσσαλονίκηαποβιβάζει στρατό στη Θεσσαλονίκη
 Η Ιταλία εγκαταλείπει τις Κεντρικές Δυνάμεις και συμμαχείΗ Ιταλία εγκαταλείπει τις Κεντρικές Δυνάμεις και συμμαχεί
με την Αντάντ έναντι υποσχέσεων για εδαφικάμε την Αντάντ έναντι υποσχέσεων για εδαφικά
ανταλλάγματα στη Μ.Ασίαανταλλάγματα στη Μ.Ασία
 1916: Μάχες στο Βερντέν και στο Σομ1916: Μάχες στο Βερντέν και στο Σομ

28. Άσκηση ΆστρουΆσκηση Άστρου
1915
Η Βουλγαρία στο πλευρό
των ΚΔ
Οι ΚΔ κυριαρχούν στα
Βαλκάνια
Επιχείρηση
κατάληψης
Δαρδανελλίων
Αποβίβαση
στρατού στη
Θεσσαλονίκη
Η Ιταλία στο
πλευρό της ΑντάντΕγκατάλειψη ΚΔ
Παραχώρηση
εδαφών στη
Μ.Ασία
Υποσχέσεις
Αντάντ
Διάνοιξη
Στενών
Βοήθεια
στη
Ρωσία
Επιτυχής
απόκρουση
από τον
τουρκικό
στρατό

29. Πρόσθετο παράθεμα από ΒΚΠρόσθετο παράθεμα από ΒΚ

30. Η καμπή του 1917Η καμπή του 1917
 Ανταρσίες στοΑνταρσίες στο γαλλικόγαλλικό μέτωπο απόμέτωπο από
σοσιαλιστέςσοσιαλιστές
 Επανάσταση των κομμουνιστών στηΕπανάσταση των κομμουνιστών στη
ΡωσίαΡωσία
 Υπογραφή συνθήκης Μπρεστ ΛιτόβσκΥπογραφή συνθήκης Μπρεστ Λιτόβσκ
 ΟιΟι Η.Π.Α.Η.Π.Α. συμμαχούν με την Αντάντσυμμαχούν με την Αντάντ
 Τον Ιούνιο του 1917 ηΤον Ιούνιο του 1917 η ΕλλάδαΕλλάδα εισέρχεταιεισέρχεται
στον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντστον πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ

31. Προς το τέλος του πολέμουΠρος το τέλος του πολέμου
 Το φθινόπωρο του 1918Το φθινόπωρο του 1918
αρχίζουν νααρχίζουν να
συνθηκολογούν οισυνθηκολογούν οι
Κεντρικές Δυνάμεις και οιΚεντρικές Δυνάμεις και οι
σύμμαχοί τουςσύμμαχοί τους
 Στη Γερμανία επανάστασηΣτη Γερμανία επανάσταση
ανατρέπει τον Κάιζερ καιανατρέπει τον Κάιζερ και
την εξουσία παίρνει τοτην εξουσία παίρνει το
Σοσιαλδημοκρατικό κόμμαΣοσιαλδημοκρατικό κόμμα

32. Οι άμεσες συνέπειες του πολέμουΟι άμεσες συνέπειες του πολέμου
 8.000.000 νεκροί8.000.000 νεκροί
 20.000.000 τραυματίες20.000.000 τραυματίες
 Τεράστιες υλικές καταστροφέςΤεράστιες υλικές καταστροφές
 Η Ευρώπη εξαντλήθηκε και ηΗ Ευρώπη εξαντλήθηκε και η
παγκόσμια πρωτοκαθεδρία τηςπαγκόσμια πρωτοκαθεδρία της
κλονίστηκεκλονίστηκε

33. Μια σημαντική συνέπεια τουΜια σημαντική συνέπεια του
πολέμουπολέμου
Σχολιάστε την έκφραση
των γυναικών στη
φωτογραφία.
Γιατί είναι χαμογελαστές;

34. Δραστηριότητες/ΑξιολόγησηΔραστηριότητες/Αξιολόγηση

35. Βιβλίο ΚαθηγητήΒιβλίο Καθηγητή

36. Η Ευρωπαϊκή ισορροπία τωνΗ Ευρωπαϊκή ισορροπία των
ΔυνάμεωνΔυνάμεων