Τα επαναστατικά κινήματα των ετών 1820-1821 στην Ευρώπη

1. ΙΣΤΟΡΙΑ
Γ’ Γυμνασίου
Ενότητα 6η
Τα επαναστατικά κινήματα των ετών
1820-1821 στην Ευρώπη

2. 1815: συνέδριο της Βιέννης
Οι ευρωπαϊκοί λαοί
αμφισβήτησαν τις
αποφάσεις του
συνεδρίου της
Βιέννης
διατυπώνοντας
πολιτικές και
εθνικές
διεκδικήσεις.
Ιζαμπέ, Το συνέδριο της Βιέννης

3. Πολιτικές διεκδικήσεις
 Οι λαοί διεκδικούσαν σύνταγμα, κοινοβουλευτικούς θεσμούς,
αναγνώριση ατομικών ελευθεριών και πολιτικών δικαιωμάτων.
 Σχηματίστηκαν 3 πολιτικά
ρεύματα :
 Οι μετριοπαθείς
φιλελεύθεροι: ζητούσαν
συνταγματική μοναρχία
 Οι ριζοσπάστες
δημοκρατικοί: ζητούσαν
αβασίλευτη δημοκρατία Το συνέδριο της Βιέννης χορεύει,
 Οι σοσιαλιστές: γκραβούρα, 19ος αι.
ζητούσαν ένα καθεστώς
οικονομικής και
κοινωνικής ισότητας

4. Εθνικές διεκδικήσεις
και η αρχή των εθνοτήτων (1)
 Η συνειδητοποίηση της ιδέας του έθνους είχε
ως αποτέλεσμα εθνικές διεκδικήσεις.
 Πληθυσμοί με εθνική συνείδηση δε διέθεταν
και αντίστοιχο κράτος, επειδή :
 ζούσαν στις μεγάλες και πολυεθνικές
αυτοκρατορίες της εποχής (Αυστριακή,
Οθωμανική),
 ζούσαν διάσπαρτοι σε διάφορα κράτη.

5. Εθνικές διεκδικήσεις
και η αρχή των εθνοτήτων (2)
Η Ευρώπη του 1815

6. Εθνικές διεκδικήσεις
και η αρχή των εθνοτήτων (3)
Η
πληθυσμιακή
σύσταση της
αυτοκρατορία
ς της
Αυστρίας, 19 ος
αι.

7. Εθνικές διεκδικήσεις
και η αρχή των εθνοτήτων (4)
Επιδίωξη : Συγκέντρωση όλων των ομοεθνών
σε ένα κράτος.
Αρχή των εθνοτήτων:
 Οι πληθυσμοί που ανήκουν σε ένα έθνος
έχουν δικαίωμα να ιδρύσουν ένα κράτος.
 Τα όρια του κράτους πρέπει να συμφωνούν
με τα όρια του έθνους.
 Οι πληθυσμοί έχουν το δικαίωμα της
απόσχισης.

8. Εθνικές διεκδικήσεις
και η αρχή των εθνοτήτων (5)
Η αρχή των εθνοτήτων πηγάζει από δύο πηγές:
 Τη γαλλική επανάσταση :
 Το έθνος είναι η πηγή όλων των εξουσιών σε μια
πολιτεία.
 Την αντίδραση στη γαλλική κυριαρχία, ειδικά
στο γερμανικό χώρο . Γερμανοί φιλόσοφοι διακήρυξαν
την ανάγκη επιστροφής στις παραδόσεις και ότι το έθνος
ήταν μια διαχρονική κοινότητα βασισμένη σε τρία
στοιχεία:
 την ιστορία
 τη γλώσσα
 τη θρησκεία

9.  Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το
έθνος (1)
α. «Στο έθνος ανήκουν όλοι όσοι
αισθάνονται ότι ανήκουν σε αυτό»
Το έθνος είναι η συνένωση όλων των ανθρώπων,
όσων ζουν μαζί, είτε λόγω γλώσσας είτε λόγω
ορισμένων γεωγραφικών παραγόντων, είτε λόγω
του ρόλου που τους όρισε η ιστορία, και
αναγνωρίζουν την ίδια αρχή και βαδίζουν για την
επίτευξη ενός κοινού σκοπού. Πατρίδα είναι,
πρώτα απ' όλα, η συνείδηση της πατρίδας.
Τζουζέπε Ματσίνι, Ιταλός πολιτικός.
Πηγή: http :/ www . spartacus . schoolnet . co . uk /

10.  Δύο διαφορετικές αντιλήψεις για το
έθνος (2)
β. «Το έθνος υπήρχε πάντα, ανεξάρτητα από το τι
αισθάνονταν οι άνθρωποι»
Τα πρώτα, τα γνήσια και αληθινά εθνικά σύνορα των
κρατών είναι, αναμφίβολα, τα εσωτερικά σύνορα των
ανθρώπων. Όλοι όσοι μιλούν την ίδια γλώσσα
συνδέονται μεταξύ τους με ένα πλήθος αόρατων δεσμών
από την ίδια τη φύση, πράγμα που συνέβαινε πολύ πριν
αρχίσει οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα,
καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον και έχουν τη δύναμη να
συνεχίζουν να αλληλοκατηγο-ρούνται όλο και πιο
καθαρά και αποτελούν εκ φύσεως ένα ενιαίο και
αδιάσπαστο σύνολο. [...] Από αυτά τα εσωτερικά
σύνορα, που χαράσσονται από την νευματική φύση του
ανθρώπου καθεαυτού, προκύπτει ως συνέπεια η
διαμόρφωση των εξωτερικών συνόρων [...]
Γιόχαν Φίχτε, Γερμανός φιλόσοφος.
Πηγή: http :// spartacus . schoolnet . uk /

11.  Η γαλλική επανάσταση μητέρα των
επαναστάσεων του 19ου αιώνα
2. Αντίθετα από ό,τι συνέβαινε με τις
επαναστάσεις στο τέλος του 18ου αιώνα, οι
επαναστάσεις της μεταναπολεόντειας περιόδου
ήταν εσκεμμένες ή ακόμη και προγραμματι-
σμένες. Γιατί το καταπληκτικότερο κληροδότημα
της ίδιας της γαλλικής επανάστασης ήταν τα
πρότυπα και τα οργανωτικά σχήματα της
πολιτικής αναταραχής που αυτή καθιέρωσε για
τη γενική χρήση των απανταχού επαναστατών.
Ε. J . Hobsbawm , Η εποχή των επαναστάσεων,
μτφρ. Μ. Οικονομοπούλου, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1990, σ. 154.

12. Εθνικές διεκδικήσεις
και η αρχή των εθνοτήτων (6)
Οι διεκδικήσεις αυτές γέννησαν 3 μεγάλα
επαναστατικά κύματα στην Ευρώπη:
• 1820-1821
• 1830
• 1848

13. Οι επαναστάσεις των ετών 1820-1821
(1)
Η επανάσταση στην Ισπανία :
 Στρέφεται εναντίον του αυταρχικού βασιλιά Φερδινάνδου Ζ’.
 Απαιτεί επιστροφή στο σύνταγμα του 1812.
 Καταπνίγεται από το γαλλικό στρατό, μετά από απόφαση της
Ιερής Συμμαχίας.
 Πυροδοτεί απελευθερωτικές επαναστάσεις στη Λατινική
Αμερική .
Η αυτοκρατορία της Ισπανίας στις αρχές του 19 ου αι.

14. Οι επαναστάσεις των ετών 1820-1821
(2)
Οι επαναστάσεις στην Ιταλία :
 Οργανώνονται από τους καρμπονάρους.
 Στρέφονται κατά της αυστριακής κυριαρχίας.
 Διεκδικούν εθνική ελευθερία και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις.
 Καταπνίγονται από τον αυστριακό στρατό, μετά από απόφαση της
Ιερής Συμμαχίας.
Καρμπονάροι
οδηγούνται
σιδηροδέσμιοι
σε δίκη μετά τις
αποτυχημένες
επαναστάσεις
των ετών 1820-
1821 στην
Ιταλία.
Η ιταλική
χερσόνησος το 1815

15. Οι επαναστάσεις των ετών 1820-1821
(3)
Η επανάσταση στην Ελλάδα:
 Το πρώτο εθνικό κίνημα που πέτυχε.
 Κατέληξε στη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού
κράτους το 1830.
Μία από τις
πολλές σημαίες
που
χρησιμοποιή-
θηκαν στην αρχή
της ελληνικής
επανάστασης

16. ΑΣΚΗΣΕΙ
Σ

17. Ερωτήσεις σύντομης ανάπτυξης
 Πώς αντέδρασαν οι ευρωπαϊκοί λαοί στις αποφάσεις του
συνεδρίου της Βιέννης το 1815;
 Ποιες ήταν οι πολιτικές διεκδικήσεις των λαών;
 Ποια πολιτικά ρεύματα σχηματίστηκαν και ποιες ήταν οι
θέσεις τους;
 Ποιες ήταν οι εθνικές διεκδικήσεις των εθνών; Γιατί δεν
μπορούσαν να πραγματοποιηθούν;
 Ποια επιδίωξη γέννησε την αρχή των εθνοτήτων; Ποιο
δικαίωμα έχουν οι λαοί σύμφωνα με αυτήν;
 Από πού πηγάζει η αρχή των εθνοτήτων;
 Σε ποια στοιχεία βασίζεται το έθνος ως διαχρονική
κοινότητα, σύμφωνα με τους Γερμανούς φιλοσόφους;
 Ποιες οι επαναστάσεις των λαών στα χρόνια 1820-1821
στην Ευρώπη και ποια τα αποτελέσματά τους;

18. Άσκηση σωστού - λάθους
- Χαρακτηρίστε τις ακόλουθες προτάσεις ως
σωστές ή λανθασμένες:
 Οι ευρωπαϊκοί λαοί τρομοκρατήθηκαν και
αποδέχθηκαν παθητικά τις αποφάσεις του
συνεδρίου της Βιέννης το 1815.
 Οι εθνικές διεκδικήσεις προέκυψαν ως
αποτέλεσμα της σταδιακής συνειδητοποίησης
των λαών.
 Από τις επαναστάσεις των ετών 1820-1821
μόνο η Ισπανική πέτυχε.

19. ‘ Ασκηση συμπλήρωσης κενών
 Το έθνος είναι μια ……………………… κοινότητα
βασισμένη στην…………………………, την
…………………… και τη………………………… .
 Οι ευρωπαϊκοί λαοί μετά το συνέδριο της Βιέννης το
1815 διατύπωναν ……………………… και
………………………… διεκδικήσεις.
 Σε πολιτικό επίπεδο προβάλλονταν τα αιτήματα της
παραχώρησης ……………………………, της θέσπισης
………………… θεσμών, της αναγνώρισης
……………………………… ελευθεριών και
……………………… δικαιωμάτων.
 Μορφοποιήθηκαν στη βάση αυτή τρία πολιτικά
ρεύματα: οι …………………………
…………………………, οι ……………………
…………………………… και οι ………………………… .
 Η επιδίωξη της συγκέντρωσης όλων των
………………… σε ένα κράτος γέννησε την …………
των ………………… .

20. ΑΣΚΗΣΕΙΣ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
 1. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι τα ιστορικά γεγονότα
διαμορφώνονται αποκλειστικά και μόνο από τη βούληση
των ισχυρών. Οι πολιτικές εξελίξεις στην Ευρώπη αμέσως
μετά το συνέδριο της Βιέννης επιβεβαιώνουν ή διαψεύδουν
αυτή την άποψη; Να τεκμηριώσετε τη θέση σας.
 2. Να μελετήσετε τις πηγές 1α και 1β. Κατόπιν να κάνετε
άσκηση (σε σχήμα) άστρου τοποθετώντας στο κέντρο την
έννοια «έθνος».
 3. Αφού μελετήσετε την πηγή 2, να αναφερθείτε στη σχέση
των επαναστάσεων των ετών 1820-1821 με τη γαλλική
επανάσταση του 1789.