• บรรยากาศ หมายถึง อากาศ
  ที่หอหุมโลกอยู
  โดยรอบ ไวทั้งหมด
• บรรยากาศมีความสําคัญ
  ตอโลกอยางไร
• บรรยากาศชวยคุมครองสิ่งมีชีวต ิ
            โลกรับพลังงานสวนใหญมาจากดวงอาทิตยในรูปของคลืน       ่
  แมเหล็กไฟฟา ซึ่งมีทงรังสีทมีคุณประโยชนและเปนโทษแกสิ่งมีชีวต
                       ั้     ี่                                 ิ
      บรรยากาศของโลกปกปองรังสีคลืนสั้น เชน รังสีเอ็กซ และรังสีอุล
                                      ่
  ตราไวโอเล็ต ไมใหลงมาทําอันตรายตอสิ่งมีชีวตบนพื้นโลกได
                                              ิ
• การหายใจ บรรยากาศบริเวณ
  ลางสุดมีกาซออกซิเจนใชในการ
  หายใจของสิ่งมีชีวิต แตบรรยากาศ
  ชั้นสูงขึ้นไปมีกาซออกซิเจน ไม
  เพียงพอ
• การสังเคราะหดวยแสง กาซ
  คารบอนไดออกไซดซึ่งมีมากใน
  บรรยากาศชั้นลางสุดพืชนําไปใช
  ในการสังเคราะหดวยแสง
• แตละวันจะมีเทหวัตถุในอวกาศตกมายัง
  โลกเปนจํานวนมากขณะที่เทหวัตถุ
  เหลานั้นผานเขามายังบรรยากาศจะเกิดการ
  เสียดสีจนเทหวัตถุนั้นลุกไหมจนหมด
  กอนถึงพื้นโลก
• ถาเทหวัตถุนั้นมีขนาดใหญ การลุกไหมก็
  จะชวยลดขนาดของเทหวัตถุลงเปนการลด
  ความรุนแรงหรืออันตรายที่จะเกิดขึ้นได
• กาซเรือนกระจก
  การมีกาซเรือนกระจก อยูในบรรยากาศในปริมาณที่เหมาะสม เปน
                               
  สิ่งจําเปนสําหรับสิ่งมีชีวิต เนื่องจากกาซเรือนกระจกมีคุณสมบัติใน การ
  ดูดกลืนรังสีอินฟราเรดซึ่งแผออกจากโลก ทําใหโลกอบอุน และอุณหภูมิ
  ของกลางวันและกลางคืนไมแตกตางจนเกินไป
• ชั้นบรรยากาศชั้นลางสุดที่อยูสูง
  จากผิวโลกขึ้นไป10-12 กิโลเมตร
  เปนชั้นที่มีอากาศหนาแนนมาก
  ที่สุด มีไอน้ําอยูจํานวนมาก จึงทํา
  ใหเกิดปรากฏการณน้ําฟาตางๆ
  เชน เมฆ พายุ ฝน หิมะ เปนตน
• นักวิทยาศาสตรแบงบรรยากาศ
  ออกเปนชั้นๆ โดยใชเกณฑในการแบง
  หลายรูปแบบ เชนแบงตามความแตกตาง
  ของอุณหภูมิ สมบัติของแกส หรือแบง
  ตามสมบัตทางอุตนิยมวิทยา
             ิ    ุ
• การแบงชั้นบรรยากาศโดยใชอุณหภูมิ
  เปนเกณฑ มี 4 ชั้น

 เทอรโมสเฟยร

 เมโซสเฟยร
 สตราโทสเฟยร

 โทรโพสเฟยร
•อยูสูงจากผิวโลกขึ้นไป10-12 กิโลเมตร
 เปนชันทีมอากาศรอยละ 80ของอากาศ
        ้ ่ ี
 ทั้งหมด จึงเปนชั้นที่มีความหนาแนนมาก
 ที่สุด และใกลผิวโลกที่สุด
 •ในชั้นนี้จะเกิดปรากฏการณที่สําคัญ ๆ
 ไดแก เมฆ ฝน หิมะ พายุ
                               โทรโพสเฟยร

• เมื่อความสูงเพิ่มขึ้นอุณหภูมิลดลง 6.5 °C ตอทุกๆ 1 กิโลเมตร
• เนืองจากมีอากาศและละอองน้ําผิวโลกจึงสามารถดูดกลืนคลืนแสง เชน แสงที่
      ่                                                     ่
  มองเห็นดวยตาเปลา แสงอุลตราไวโอเลต แสงอินฟราเรด ไดมากกวา
• รอยตอระหวางชันนี้ และชั้นตอไปเรียกวาโทรโพสพอส เปนชวงที่มีอุณหภูมิคงที่
                   ้
• อยูที่ระดับความสูงเหนือชั้น
                  โทรโพสเฟยรขึ้นไปจนถึง
                  50 กิโลเมตรจากพื้นโลก
                • ในชั้นนี้แทบจะไมมีไอน้ําเลย
                • มีกาซโอโซนที่ระยะสูง
                  48 กิโลเมตร
สตราโทสเฟยร   • อุณหภูมิสูงขึ้นตามระดับ
                  ความสูงเพราะมีกาซโอโซน
                  ดูดกลืนรังสีอุลตราไวโอเล็ต
                  จากดวงอาทิตยเอาไว
• โอโซนในชั้นนีชวยกรองแสง UV ที่
                                 ้
              เปนอันตรายจาก ดวงอาทิตยไดถึง
                                       
              99% ทําใหมนุษย รอดพนจากการ
              เปนมะเร็งทีผวหนังและการเปนตอ
                           ่ ิ
              ที่ดวงตา
            • บรรยากาศชั้นสตราโตสเฟยรมี
              ความสงบ เครืองบินไอพนจึงนิยม
                               ่
              บินในตอนลางของบรรยากาศชั้นนี้
สตราโทสเฟยร เพือหลีกเลียงสภาพอากาศทีรนแรง
                  ่      ่            ุ่
              ในชั้นโทรโพสเฟยร
• เปนชั้นที่อยูถัดจากชั้นสตราโทสเฟยร
                ขึ้นไปอีก 40 กิโลเมตร
              • ชั้นนี้มโอโซนนอยมาก
                         ี
              • อุณหภูมจะลดลงตามลําดับ
                             ิ
              • อุณหภูมจะลดลงต่าเหลือ -100 °C ที่
                           ิ         ํ
                ระดับความสูง 90 กิโลเมตรจากผิว
เมโซสเฟยร     โลก
              • ที่ระดับ 90 กิโลเมตรจากผิวโลก
                อุณหภูมิจะเริ่มคงที่ เรียกชวงนี้ วา
                เมโซพอส ซึงจะเปนรอยตอระหวาง
                               ่
                ชั้นนี้กับชั้นตอไป
• เปนชั้นที่อยูระหวางความสูง
                   90 - 800 กโลเมตร
                               ิ
                 • อุณหภูมิเริ่มเพิ่มสูงขึ้นตามระดับ
                   ความสง ประมาณ 200 กโลเมตร
                            ู                 ิ
เทอรโมสเฟยร     จากผิวโลก
                 • มีอณหภูมิสงกวา 500 ºC และ ที่
                       ุ         ู
                   ระดับความสูง 700-800 กิโลเมตร
                   จะมีอณหภูมิ สูงกวา 100 ºC
                          ุ
                 • การที่อุณหภูมิ สูงขึ้นก็เพราะการ
                   ดูดกลืนรังสี UV โดย O2 และ N2
                   ซึ่งโมเลกุลสวนใหญอยูในรูปของ
                   อิออน
ความสูง (km)


                                                จงสรุป
               เทอรโมสเฟยร                   การเปลียนแปลง
                                                       ่
                                                ของอุณหภูมิ
               เมโซสเฟยร                      ของแตละชั้น
                                                บรรยากาศ
               สตราโทสเฟยร
                                                จากกราฟน้ี
               โทรโพสเฟยร

                                อุณหภูมิ (°C)
ความสัมพันธระหวางระดับความสูงกับความกดอากาศ
                       • ยิ่งใกลพื้นผิวโลก ก็ยิ่งมีการกดทับ
                         ของอากาศมาก
                       • ยิ่งมีการกดทับของอากาศมาก
                         ความหนาแนนของอากาศก็ยิ่งมาก
                       • เราเรียกน้ําหนักของอากาศที่กด
                         ทับลงมานี้วา “ความกดอากาศ”
                          • ดังนั้น ยิ่งสูงจากพื้นผิวโลก
                              ความกดอากาศจะเปนอยางไร
                          (ใหเขียนตอบลงในใบกิจกรรม)
กราฟความสัมพันธระหวางระดับความสูงกับความกดอากาศ
ความสูง (กโลเมตร)
          ิ                                • จากกราฟ ทีระดับน้าทะเลความ
                                                            ่      ํ
                                               กดอากาศมีคาเทาใด
                                           • จากกราฟ ทีระดับความสูงนอย
                                                              ่
                                               กวา8กิโลเมตรความกดอากาศมี
                                               คาเทาใด
                                           • จากกราฟ ความกดอากาศจะมีคา       
                                               นอยมากเมื่ออยูในชวงความสูง
                                               เทาใด
                                           • ดังนั้น ยิ่งสูงจากพื้นผิวโลก ความ
                                               ดันอากาศจะเปนอยางไร
                                           (ใหเขียนตอบลงในใบกิจกรรม)
                    ความกดอากาศ (มลบาร)
                                  ิิ
• นักเรียนคิดวาบรรยากาศชั้นใดใหประโยชนแกมนุษย
มากที่สุดเพราะเหตุใด
(ใหเขียนตอบลงในใบกิจกรรม)

บรรยากาศที่ห่อหุ้มโลก

  • 2.
    • บรรยากาศ หมายถึงอากาศ ที่หอหุมโลกอยู โดยรอบ ไวทั้งหมด
  • 3.
  • 4.
    • บรรยากาศชวยคุมครองสิ่งมีชีวต ิ โลกรับพลังงานสวนใหญมาจากดวงอาทิตยในรูปของคลืน ่ แมเหล็กไฟฟา ซึ่งมีทงรังสีทมีคุณประโยชนและเปนโทษแกสิ่งมีชีวต ั้ ี่ ิ บรรยากาศของโลกปกปองรังสีคลืนสั้น เชน รังสีเอ็กซ และรังสีอุล ่ ตราไวโอเล็ต ไมใหลงมาทําอันตรายตอสิ่งมีชีวตบนพื้นโลกได ิ
  • 5.
    • การหายใจ บรรยากาศบริเวณ ลางสุดมีกาซออกซิเจนใชในการ หายใจของสิ่งมีชีวิต แตบรรยากาศ ชั้นสูงขึ้นไปมีกาซออกซิเจน ไม เพียงพอ • การสังเคราะหดวยแสง กาซ คารบอนไดออกไซดซึ่งมีมากใน บรรยากาศชั้นลางสุดพืชนําไปใช ในการสังเคราะหดวยแสง
  • 6.
    • แตละวันจะมีเทหวัตถุในอวกาศตกมายัง โลกเปนจํานวนมากขณะที่เทหวัตถุ เหลานั้นผานเขามายังบรรยากาศจะเกิดการ เสียดสีจนเทหวัตถุนั้นลุกไหมจนหมด กอนถึงพื้นโลก • ถาเทหวัตถุนั้นมีขนาดใหญ การลุกไหมก็ จะชวยลดขนาดของเทหวัตถุลงเปนการลด ความรุนแรงหรืออันตรายที่จะเกิดขึ้นได
  • 7.
    • กาซเรือนกระจก การมีกาซเรือนกระจก อยูในบรรยากาศในปริมาณที่เหมาะสม เปน  สิ่งจําเปนสําหรับสิ่งมีชีวิต เนื่องจากกาซเรือนกระจกมีคุณสมบัติใน การ ดูดกลืนรังสีอินฟราเรดซึ่งแผออกจากโลก ทําใหโลกอบอุน และอุณหภูมิ ของกลางวันและกลางคืนไมแตกตางจนเกินไป
  • 8.
    • ชั้นบรรยากาศชั้นลางสุดที่อยูสูง จากผิวโลกขึ้นไป10-12 กิโลเมตร เปนชั้นที่มีอากาศหนาแนนมาก ที่สุด มีไอน้ําอยูจํานวนมาก จึงทํา ใหเกิดปรากฏการณน้ําฟาตางๆ เชน เมฆ พายุ ฝน หิมะ เปนตน
  • 9.
    • นักวิทยาศาสตรแบงบรรยากาศ ออกเปนชั้นๆ โดยใชเกณฑในการแบง หลายรูปแบบ เชนแบงตามความแตกตาง ของอุณหภูมิ สมบัติของแกส หรือแบง ตามสมบัตทางอุตนิยมวิทยา ิ ุ • การแบงชั้นบรรยากาศโดยใชอุณหภูมิ เปนเกณฑ มี 4 ชั้น เทอรโมสเฟยร เมโซสเฟยร สตราโทสเฟยร โทรโพสเฟยร
  • 10.
    •อยูสูงจากผิวโลกขึ้นไป10-12 กิโลเมตร เปนชันทีมอากาศรอยละ80ของอากาศ ้ ่ ี ทั้งหมด จึงเปนชั้นที่มีความหนาแนนมาก ที่สุด และใกลผิวโลกที่สุด •ในชั้นนี้จะเกิดปรากฏการณที่สําคัญ ๆ ไดแก เมฆ ฝน หิมะ พายุ โทรโพสเฟยร • เมื่อความสูงเพิ่มขึ้นอุณหภูมิลดลง 6.5 °C ตอทุกๆ 1 กิโลเมตร • เนืองจากมีอากาศและละอองน้ําผิวโลกจึงสามารถดูดกลืนคลืนแสง เชน แสงที่ ่ ่ มองเห็นดวยตาเปลา แสงอุลตราไวโอเลต แสงอินฟราเรด ไดมากกวา • รอยตอระหวางชันนี้ และชั้นตอไปเรียกวาโทรโพสพอส เปนชวงที่มีอุณหภูมิคงที่ ้
  • 11.
    • อยูที่ระดับความสูงเหนือชั้น โทรโพสเฟยรขึ้นไปจนถึง 50 กิโลเมตรจากพื้นโลก • ในชั้นนี้แทบจะไมมีไอน้ําเลย • มีกาซโอโซนที่ระยะสูง 48 กิโลเมตร สตราโทสเฟยร • อุณหภูมิสูงขึ้นตามระดับ ความสูงเพราะมีกาซโอโซน ดูดกลืนรังสีอุลตราไวโอเล็ต จากดวงอาทิตยเอาไว
  • 12.
    • โอโซนในชั้นนีชวยกรองแสง UVที่ ้ เปนอันตรายจาก ดวงอาทิตยไดถึง  99% ทําใหมนุษย รอดพนจากการ เปนมะเร็งทีผวหนังและการเปนตอ ่ ิ ที่ดวงตา • บรรยากาศชั้นสตราโตสเฟยรมี ความสงบ เครืองบินไอพนจึงนิยม ่ บินในตอนลางของบรรยากาศชั้นนี้ สตราโทสเฟยร เพือหลีกเลียงสภาพอากาศทีรนแรง ่ ่ ุ่ ในชั้นโทรโพสเฟยร
  • 13.
    • เปนชั้นที่อยูถัดจากชั้นสตราโทสเฟยร ขึ้นไปอีก 40 กิโลเมตร • ชั้นนี้มโอโซนนอยมาก ี • อุณหภูมจะลดลงตามลําดับ ิ • อุณหภูมจะลดลงต่าเหลือ -100 °C ที่ ิ ํ ระดับความสูง 90 กิโลเมตรจากผิว เมโซสเฟยร โลก • ที่ระดับ 90 กิโลเมตรจากผิวโลก อุณหภูมิจะเริ่มคงที่ เรียกชวงนี้ วา เมโซพอส ซึงจะเปนรอยตอระหวาง ่ ชั้นนี้กับชั้นตอไป
  • 14.
    • เปนชั้นที่อยูระหวางความสูง 90 - 800 กโลเมตร ิ • อุณหภูมิเริ่มเพิ่มสูงขึ้นตามระดับ ความสง ประมาณ 200 กโลเมตร ู ิ เทอรโมสเฟยร จากผิวโลก • มีอณหภูมิสงกวา 500 ºC และ ที่ ุ ู ระดับความสูง 700-800 กิโลเมตร จะมีอณหภูมิ สูงกวา 100 ºC ุ • การที่อุณหภูมิ สูงขึ้นก็เพราะการ ดูดกลืนรังสี UV โดย O2 และ N2 ซึ่งโมเลกุลสวนใหญอยูในรูปของ อิออน
  • 15.
    ความสูง (km) จงสรุป เทอรโมสเฟยร การเปลียนแปลง ่ ของอุณหภูมิ เมโซสเฟยร ของแตละชั้น บรรยากาศ สตราโทสเฟยร จากกราฟน้ี โทรโพสเฟยร อุณหภูมิ (°C)
  • 16.
    ความสัมพันธระหวางระดับความสูงกับความกดอากาศ • ยิ่งใกลพื้นผิวโลก ก็ยิ่งมีการกดทับ ของอากาศมาก • ยิ่งมีการกดทับของอากาศมาก ความหนาแนนของอากาศก็ยิ่งมาก • เราเรียกน้ําหนักของอากาศที่กด ทับลงมานี้วา “ความกดอากาศ” • ดังนั้น ยิ่งสูงจากพื้นผิวโลก ความกดอากาศจะเปนอยางไร (ใหเขียนตอบลงในใบกิจกรรม)
  • 17.
    กราฟความสัมพันธระหวางระดับความสูงกับความกดอากาศ ความสูง (กโลเมตร) ิ • จากกราฟ ทีระดับน้าทะเลความ ่ ํ กดอากาศมีคาเทาใด • จากกราฟ ทีระดับความสูงนอย ่ กวา8กิโลเมตรความกดอากาศมี คาเทาใด • จากกราฟ ความกดอากาศจะมีคา  นอยมากเมื่ออยูในชวงความสูง เทาใด • ดังนั้น ยิ่งสูงจากพื้นผิวโลก ความ ดันอากาศจะเปนอยางไร (ใหเขียนตอบลงในใบกิจกรรม) ความกดอากาศ (มลบาร) ิิ
  • 18.