1. Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης – Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών
1ο Γενικό Λύκειο Αγίου Δημητρίου 2010 – 2011
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΧΩΡΟΙ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ
ΜΕ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟ
Γεωργία Σουλαδάκη, Άννα Χριστοδούλου
‘Ανάπηρος’ είναι το άτομο, το οποίο λόγω σωματικής αδυναμίας ή ανεπάρκειας αντιμετωπίζει μόνιμη ή
προσωρινή δυσκολία στην πρόσβαση σε οικοδομή ή δρόμο. Γι αυτό το λόγο σύμφωνα με νόμο κάθε αναπτυγμένου
κράτους σε κάθε δημόσιο κτίριο πρέπει υποχρεωτικά να υπάρχει κατάλληλα διαμορφωμένο κεκλιμένο
επίπεδο(ράμπα), που να συνδέει την κύρια είσοδο του κτιρίου με δημόσιο δρόμο η πεζοδρόμιο, έτσι ώστε να
διευκολύνεται η πρόσβαση αναπήρων σε αυτά τα κτίρια. Επίσης είναι αναγκαίο να υπάρχουν τέτοιες ράμπες στο
τελείωμα κάθε πεζοδρομίου, ώστε να συνδέουν τα πεζοδρόμια με τους δρόμους. Τα περισσότερα κράτη τηρούν
αυτούς τους νόμους όσο αφορά την κατασκευή των ειδικά διαμορφωμένων κεκλιμένων επιπέδων, δεν φροντίζουν
όμως ώστε να παραμένουν οι ράμπες ελεύθερες και να μπορούν οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα να
διασχίζουν τους δρόμους ανεμπόδιστα.
Ένα συχνό, λοιπόν, φαινόμενο που απασχολεί τα σύγχρονα κράτη και μέσα σε αυτά και την Ελλάδα είναι η
κατάληψη των ραμπών που υπάρχουν στους δημόσιους δρόμους από ιδιωτικά οχήματα.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες που οδηγούν σε αυτό το φαινόμενο είναι:
 Η αδιαφορία των περισσότερων οδηγών για τα ειδικά σήματα για αναπήρους,
 Η βιασύνη των περισσότερων ανθρώπων καθώς πηγαίνουν στις δουλειές τους, που τους αναγκάζει πολλές
φορές να σταθμεύουν σε τέτοια μέρη ξεχνώντας τους συνάνθρωπους τους,
 Αλλά και η αδιαφορία της πολιτείας να διατηρήσει
αυτούς τους χώρους ελευθέρους για εκείνους τους
ανθρώπους που πραγματικά τους χρειάζονται.
Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται έντονα και στον δήμο
του Αγίου Δημητρίου. Ο Άγιος Δημήτριος αποτελεί νότιο
προάστιο της Αθήνας, στην Ελλάδα και ο πληθυσμός του
υπολογίζεται γύρω στις 65.173 κατοίκους. Ο Άγιος
Δημήτριος παρουσιάζει έλλειψη ραμπών καθώς σε πολλά
δημόσια κτίρια του δήμου δεν υπάρχει στην είσοδο το
ειδικά διαμορφωμένα κεκλιμένο επίπεδο που διευκολύνει
την πρόσβαση των αναπήρων. Όμως, ακόμα και στα
σημεία όπου το κράτος έχει φροντίσει να υπάρχουν
ράμπες η πρόσβαση των αναπήρων εμποδίζεται από τα
οχήματα, τα οποία είναι σταθμευμένα εκεί. Στην οδό Καράμπαμπα η ράμπα έχει κλείσει από
αυτοκίνητο
Όμως κανείς δεν θα μπορούσε να περιγράψει καλύτερα αυτή
την κατάσταση από κάποιον που τη ζει καθημερινά και
αντιμετωπίζει δυσκολίες σε πράγματα που εμείς θεωρούμε
αυτονόητα. Γι αυτό το λόγο μιλήσαμε με ένα δημότη του Αγ.
Δημητρίου τον κ. Αθανασόπουλο, ο οποίος μετά από ατύχημα
που είχε αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα και κυκλοφορεί
στην πόλη του Αγ. Δημητρίου με αναπηρικό αμαξίδιο. Μας
μίλησε για τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζει
κατά τη μετακίνηση του αλλά και τι σκοπεύει να κάνει για να
αλλάξει αυτή την κατάσταση καθώς πρόσφατα εκλέχθηκε στο
δημοτικό συμβούλιο του δήμου μας:
Στην οδό Νοταρά κατεστραμμένη ράμπα.…
1

2. Πιστεύετε ότι η πόλη του Αγ. Δημητρίου είναι κατάλληλα διαμορφωμένη, ώστε να βοηθάει ανθρώπους που
αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα;
Όχι , σε καμία περίπτωση δεν μας βοηθάει να κινούμαστε, αντίθετα εμποδίζει σε μεγάλο βαθμό την ασφαλή
μετακίνηση μας μέσα στην πόλη. Υπάρχουν βέβαια και σημεία στον Αγ. Δημήτριο που τηρούν τις προϋποθέσεις
για να κινούμαστε κι εμείς με άνεση, αλλά εκεί μας εμποδίζουν οι πράξεις των ανθρώπων, οι οποίοι λειτουργώντας
ασυνείδητα αφήνουν τα αυτοκίνητα τους ή άλλα εμπόδια και δυσκολεύουν για ακόμη μια φορά την μετακίνησή
μας. Όπως και να χει, πρέπει να είμαστε πολύ τυχεροί για να καταφέρουμε να κινηθούμε έστω και μια μέρα χωρίς
προβλήματα.
Ποιες καθημερινές δυσκολίες αντιμετωπίζετε καθώς μετακινήστε μέσα στην πόλη του Αγ. Δημητρίου;
Εκτός από τα συνηθισμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και τα γνωρίζουν οι περισσότεροι, όπως να
κλείνονται οι ράμπες από τα αυτοκίνητα ή να μην είναι τα πεζοδρόμια κατάλληλα διαμορφωμένα για εμάς,
υπάρχουν κι άλλες εξίσου σημαντικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε καθημερινά και τις γνωρίζουν λίγοι. Για
παράδειγμα, οι ανελκυστήρες σε πολλά δημόσια, και όχι μόνο, κτίρια είναι μικροί και στενοί με αποτέλεσμα να μην
χωράει το αμαξίδιο κι έτσι να μην μπορούμε να πάμε στη δουλειά που θέλουμε. Επίσης αποκλείεται και η
πρόσβασή μας σε πολλά καταστήματα καθώς οι ιδιοκτήτες δεν σκέφτηκαν να τοποθετήσουν κάποια ράμπα στην
είσοδο ώστε να έχουμε κι εμείς δικαίωμα να μπούμε σε αυτόν τον χώρο. Τέλος, τα μέσα μαζικής μεταφοράς
σίγουρα δεν έχουν υπολογίσει την ύπαρξη μας, καθώς τα περισσότερα από αυτά δεν είναι φτιαγμένα έτσι, ώστε να
εξυπηρετούν κι εμάς. Άρα αναγκαζόμαστε να μην κυκλοφορούμε μόνοι μας γιατί χρειαζόμαστε πάντα κάποιον να
μας βοηθάει αφού δεν το κάνει το κράτος.
Ποιες αλλαγές θα επιθυμούσατε να πραγματοποιήσετε στον Αγ. Δημήτριο, ώστε να μην εμποδίζεται η
μετακίνηση σας;
Η καινούρια διοίκηση του δήμου, στην οποία ανήκω και εγώ, έχει σκοπό να πραγματοποιήσει όσες περισσότερες
αλλαγές μπορεί ώστε να βοηθηθεί η μετακίνηση ανθρώπων με κινητικά προβλήματα. Το ευχάριστο είναι ότι πλέον
βρίσκεται στην προτεραιότητα του δήμου να διευκολύνει όλους τους ανθρώπους όπου μπορεί και γι αυτό
δημιουργήθηκε και η <<Επιτροπή ποιότητας ζωής>> η οποία όπως φαίνεται κι από το όνομά της έχει ως σκοπό να
καλυτερέψει την ποιότητα της ζωής τουλάχιστον των κατοίκων του Αγ. Δημητρίου, οπότε θα γίνουν πολλές
αλλαγές έτσι ώστε να γίνει σωστή διαμόρφωση των δρόμων κι όχι μόνο.
Υπάρχουν όμως και κάποιες θετικές εικόνες στο δήμο μας τις οποίες και πρέπει να προβάλουμε…
Στην είσοδο του δημαρχείου υπάρχει ειδική ράμπα Στην είσοδο του Ι.Κ.Α δεν υπάρχουν σκαλιά κι έτσι
δεν εμποδίζεται η πρόσβαση των ανθρώπων με κινητικά προβλήματα…
ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ...
Οι άνθρωποι όμως που αντιμετωπίζουν κινητικά
προβλήματα δεν είναι μόνο ενήλικοι, αλλά υπάρχουν
και πολλά παιδιά που αντιμετωπίζουν μια τέτοιου είδους
αναπηρία. Συνεπώς είναι απαραίτητο να υπάρχουν
ράμπες και στους χώρους που παρευρίσκονται παιδιά
και συγκεκριμένα στα σχολεία, στα όποια τα παιδιά
περνούν πολλές ώρες της μέρας.
Γι αυτό το λόγο πραγματοποιήσαμε μια έρευνα στα
σχολεία του δήμου μας για να διαπιστώσουμε εάν
υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, για να μπορούν
να φιλοξενηθούν παιδιά με κινητικά προβλήματα.
2

3. Δίπλα παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής (με κόκκινο είναι το σύνολο των σχολείων που
ρωτήθηκαν και με μπλε οι απαντήσεις).
Οι τρόποι για να αντιμετωπιστεί αυτό το λυπηρό φαινόμενο είναι πολλοί για να είναι όμως και αποτελεσματικοί
χρειάζεται να υπάρχει θέληση και προσπάθεια τόσο από τους κρατικούς φορείς όσο και από τους απλούς πολίτες.
Κάποιες πιθανές λύσεις για την μείωση του φαινομένου θα ήταν:
 Η αύξηση του προστίμου για όσους σταθμεύουν παράνομα σε ράμπες ή σε θέσεις για αναπήρους.
 Η ευαισθητοποίηση των πολιτών, μέσω διαφημιστικών φυλλαδίων, ώστε να μάθουν να σέβονται τους
ανθρώπους που αντιμετωπίζουν κινητικά προβλήματα.
 Επίσης, ωφέλιμο θα ήταν να διδάσκονται τα παιδιά από μικρά στο σχολείο κυκλοφοριακή αγωγή και πως
πρέπει να φέρονται όταν βλέπουν ειδικά σήματα για στάθμευση αναπήρων.
 Το κράτος θα πρέπει να τοποθετήσει σε όλους τους χώρους, που θεωρείται απαραίτητο ράμπες και να
επισκευάσει τις κατεστραμμένες.
 Τέλος, αποτελεσματικό θα μπορούσε να ήταν εάν οι άνθρωποι με κινητικά προβλήματα συναντιούνταν με
τους υπόλοιπους πολίτες και τους μιλούσαν για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κατά την μετακίνηση τους
στους δρόμους της πόλης. Με αυτό τον τρόπο οι πολίτες πιθανόν να καταλάβουν τα εμπόδια που βάζουν σε αυτούς
τους ανθρώπους και αλλάξουν τρόπο σκέψης.
Ανάπηρη είναι η πόλη που εμποδίζει τους ανάπηρους να ζήσουν με αξιοπρέπεια και να κινηθούν απρόσκοπτα.
Γι’ αυτό θα πρέπει να φροντίσουμε όλοι ώστε να μην εμποδίζεται η μετακίνηση αυτών των ανθρώπων, καθώς η
δυνατότητα πρόσβασης όλων των πολιτών σε ζωτικούς χώρους, δομές και υπηρεσίες είναι βασικό ανθρώπινο
δικαίωμα.
Βιβλιογραφία:
1. Ηλεκτρονική εξυπηρέτηση Αγ. Δημητρίου: www.dad.gr
2. Γραφείο Σχεδιασμού για τα άτομα με Αναπηρία:
http://www.mcw.gov.cy/mcw/dbpd/disabledaccess.nsf/All/3BC82DF3DA86360BC22572A6004A620D?OpenDocument
3. Δημόσιος χώρος: http://dimosiosxoros.wordpress.com/2009/04/01/
4. Σχολεία Αγ. Δημητρίου
5. Special education: http://www.specialeducation.gr/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=111
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
ΚΑΙ ΤΑ ΖΩΑ ΕΧΟΥΝ ΨΥΧΗ!
Σύνθια Τρομπέτα, Αγγελική Χλωρού
Στην σημερινή εποχή υπάρχουν πολλά ζώα στον κόσμο, που δεν έχουν κάποια στέγη να μείνουν ή κάποιον
άνθρωπο να τα φροντίζει, π.χ. να τους παρέχει τροφή. Έτσι, καταλήγουν στους δρόμους αβοήθητα. Βλέποντς αυτό
το πρόβλημα κάναμε μια έρευνα στην περιοχή μας συγκεκριμένα, ρωτώντας ύστερα κάποιους ανθρώπους της
περιοχής για τρόπους τυχόν αντιμετώπισης.
Ο Άγιος Δημήτριος είναι περιοχή νοτιοδυτικά της Αθήνας (Αττική). Το πρόβλημά της, σχετικά με το θέα των
αδέσποτων ζώων είναι αρκετά μεγάλο. Μετά από έρευνα διαπιστώσαμε πως υπάρχει ένα ποσοστό 40% αδέσποτων
σκύλων και γατών στην περιοχή μας. Ζούνε σε πολύ άσχημες καταστάσεις, αφού δεν υπάρχει κάποιος να τους
φροντίσει... μερικά από αυτά ψοφάνε λόγω πείνας και άλλα από ατυχήματα, αφού έχουν έρθει σε σύγκρουση με
αυτοκίνητο!
Ρωτήσαμε ανθρώπους της περιοχής τις εξής Θα θέλατε να βοηθήσετε για την υιοθέτηση κάποιων ζώων
ερωτήσεις: ή για την φροντίδα τους;
• θα θέλατε να βοηθήσετε για την υιοθέτηση 48
Ναι
κάποιων ζώων ή για τη φροντίδα τους; 36
Ναι, αλλά δεν προλαβαίνω
• φροντίζετε ήδη κάποια από αυτά; 3 Έχω σοβαρότερα προβλήματα
5
• πιστεύετε πως το πρόβλημα στην περιοχή μας 8
Εδώ ο κόσμος χάνεται
είναι μεγάλο; Αν ναι, πόσο; Δεν έχω άποψη, δε απαντώ
Μετά από αρκετές μέρες έρευνας καταλήξαμε 0 20 40 60
στις παρακάτω απαντήσεις: Ποσοστό απαντήσεων %
Στην περιοχή μας δεν υπάρχει κάποα ομάδα που
να μαζεύει και να φροντίζει τα αδέσποτα ζώα γι αυτό και εμείς σκεφτήκαμε να οργανώσουμε κάτι τέτοιο. Βέβαια,
3

4. για να οργανωθεί κάποια τέτοια ομάδα θα πρέπει να βρούμε κάποιο χώρο και άτομα που να ενδιαφέρονται για το
πρόβλημα αυτό. Με βάση και τις παραπάνω απαντήσεις, εμείς ως ομάδα θα προχωρήσουμε στην προσπάθεια
εύρεσης κάποιου χώρου για την φροντίδα αυτών των τριχωτών μας φίλων. Με την ελπίδα πως θα βοηθήσουμε την
περιοχή μας και τα ζώα. Έτσι, θα έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μια καλύτερη ζωή με καλύτερες συνθήκες. Γιατί
όπως και να έχει και τα ζώα έχουν ψυχή και υποφέρουν, όχι μόνο εμείς οι άνθρωποι!
ΖΟΟΜ ΣΤΟ ΡΕΜΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗΣ
Σκουλίκα Αγγελική, Τασσόπουλος Πέτρος, Τατσιοπούλου Κωνσταντίνα, Τριπύλα Αφροδίτη
Μια πρώτη γνωριμία
Το ρέμα Πικροδάφνης (αρχαϊκά: Νήριον) πηγάζει από τις ανατολικές
υπώρειες του Υμηττού και διασχίζει τους δήμους της νότιας περιοχής της
Αθήνας: Ηλιούπολης, Αγίου Δημητρίου, Παλαιού Φαλήρου και Αλίμου. Το
μήκος του κυρίως ρέματος είναι 9310 μ. και καταλήγει στο Σαρωνικό. Το
κυρίως ρέμα, που διατηρείται ακόμη φυσικό, έχει μήκος 6000 μ. Ονομάστηκε
έτσι από τις πολλές πικροδάφνες που υπάρχουν εκεί. Πρόκειται για το
τελευταίο μεγάλο ρέμα στο ΝΑ λεκανοπέδιο, ένα από τα ελάχιστα ρέματα που
έχουν απομείνει στην Αττική.
Ένα αξιοσημείωτο οικοσύστημα
Το ρέμα της Πικροδάφνης είναι ένα αξιοσημείωτο οικοσύστημα του οποίου το
πράσινο ανέρχεται σε 400 τουλάχιστον στρέμματα. Η βλάστηση είναι πυκνή, με
εναλλαγές πεύκων, ευκαλύπτων, διάφορων θάμνων, καλαμιών και
πικροδαφνών. Αποτελεί νησίδα άγριας ζωής αλλά και φιλοξενεί πλήθος από
βατράχους, σκαντζόχοιρους, χερσαίες χελώνες. Αυτό καθιστά το ρέμα ιδιαίτερα
σημαντικό για τις ανάγκες των παραπάνω ειδών κατά την διαχείμαση, την αναπαραγωγή και την μετανάστευση.
Μάλιστα, έχει χαρακτηριστεί από το Υπουργείο Χωροταξίας και Περιβάλλοντος ως «Ιδιαίτερου Περιβαλλοντικού
Ενδιαφέροντος» αλλά και από την Ορνιθολογική Εταιρεία ως «μεταναστευτικός σταθμός πουλιών».
Το ρέμα παρέχει:
• Αντιπλημμυρική προστασία
• Πανίδα - χλωρίδα υδροβιότοπου, μοναδικά δώρα σε αστικό περιβάλλον
• Πλούσιο υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα
• Προστασία στη βιοποικιλότητα
• Την ανανέωση του αέρα της πόλης, απομακρύνοντας ατμοσφαιρικούς ρύπους
Η ιδέα της επιχωμάτωσης
Τα παλιότερα χρόνια ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλη την
Αττική η ιδέα της επιχωμάτωσης των ρεμάτων (και η δημιουργία
υποδομών στις εκτάσεις αυτές). Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνταν
νέες εκτάσεις γης οι οποίες θα πωλούνταν με χαμηλό κόστος σε
ιδιώτες. Αυτή η διαδικασία ήταν εξαιρετικά επικερδής για τους
παράγοντες που εμπλέκονταν. Στο πλαίσιο αυτό τις προηγούμενες
δεκαετίες, επιχωματώθηκε μεγάλο τμήμα του ρέματος στην
Ηλιούπολη και στο δήμο μας τα παραρέματα Αμαλίας (οδός Όθωνος),
Καλογραιών (οδός Βεργίνας) και Καλογήρων (οδός Σωκράτους) για
να δημιουργηθούν χώροι όπου ανεγέρθηκαν ταχύτατα πολυκατοικίες
και να κατασκευαστούν δρόμοι, γήπεδα και πάρκα.
Η παρέμβαση των ανθρώπων στο ρέμα
Το καλοκαίρι του 2000 ξεκίνησε η επικάλυψη με τσιμέντο της φυσικής κοίτης της ρεματιάς στην Ηλιούπολη.
Παράλληλα είχε ήδη εγκριθεί η επιχωμάτωση όλης της ρεματιάς στον Άγιο Δημήτριο. Η απόφαση αυτή
κινητοποίησε δημότες από τους τέσσερις δήμους οι οποίοι συντονίστηκαν δημιουργώντας την ένωση πολιτών
φίλων του φυσικού ρέματος με την επωνυμία «διαδημοτική πρωτοβουλία κατοίκων Π. Φαλήρου, Αλίμου, Αγίου
Δημητρίου, Ηλιούπολης, για την διάσωση του ρέματος της Πικροδάφνης». Τελικά μετά από πιέσεις της ένωσης των
πολιτών παρεμποδίστηκε το μπάζωμα του ρέματος στον Άγιο Δημήτριο.
Το ρέμα σήμερα
4

5. Η πολυδιάσπαση όμως των ευθυνών, σε συνδυασμό με την έλλειψη ενδιαφέροντος από την Νομαρχία, την
ΕΥΔΑΠ και τα αρμόδια Υπουργεία, έχει σαν αποτέλεσμα το ρέμα της Πικροδάφνης να παραμεληθεί. Συγκεκριμένα,
η ρίψη απορριμμάτων και μολυσμένων νερών έχει οδηγήσει στην δημιουργία ενός σκουπιδότοπου. Στις παραρεμάτιες
περιοχές η κατάσταση είναι εξίσου άναρχη καθώς υπάρχουν πολλές αυθαιρεσίες στη δόμηση.
Αυτή η εικόνα εγκατάλειψης συνοδεύεται από σοβαρές αρνητικές
συνέπειες. Η ποιότητα ζωής των κατοίκων υποβαθμίζεται από την σημερινή
κατάσταση του ρέματος ενώ η περιοδική δυσοσμία είναι επικίνδυνη για την
δημόσια υγεία. Ο κίνδυνος για πλημμύρες είναι αυξημένος διότι το ρέμα δεν
έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα. Ακόμη, τα απορρίμματα και τα μολυσμένα νερά
συνθέτουν ένα εχθρικό περιβάλλον για την πανίδα και τη χλωρίδα του
οικοσυστήματος.
ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΡΕΜΑ ΤΗΣ ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗΣ
Για την μελέτη των απόψεων των κατοίκων του δήμου του Αγίου
Δημητρίου σχετικά με το ρέμα οργανώθηκε μια έρευνα. Ρωτήθηκαν σχετικά
85 κάτικοι - γείτονες του ρέματος και τα αποτελέσματα είναι τα εξής:
Συμπεράσματα
Η πλειοψηφία των κατοίκων διαφωνεί με την σημερινή
εικόνα του ρέματος. Η δυσαρέσκειά τους πηγάζει κυρίως από
την συσσώρευση απορριμμάτων στις παραρεμάτιες περιοχές
γεγονός που έπεται της γενικότερης παραμέλησής του. Ακόμη,
οι περισσότεροι είναι αντίθετοι στην επιχωμάτωση του
ρέματος αλλά μόνο ένα μικρό ποσοστό έχει συμβάλλει στην
βελτίωσή του. Παρόλο αυτά, η προθυμία των κατοίκων να βοηθήσουν είναι ελπιδοφόρα.
Μέτρα που μπορούν να ληφθούν :
• Οριοθέτηση του ρέματος στην αρχική του μορφή
• Θεσμική προστασία του
• Δενδροφύτευση με δένδρα ελληνικής χλωρίδας (πλατάνια) και φυτά συγκρά-τησης οχθών όπου χρειάζεται
• Δημιουργία ποδηλατοδρόμων, παιδικών χαρών και πεζοδρόμων στα παραρε-μάτια τμήματα
• Δημιουργία μικρών λιμνών με πάπιες και άλλα υδρόβια ζώα
• Παρατηρητήρια πουλιών
• Πέτρινα γεφυράκια
Το ρέμα της Πικροδάφνης επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής των κατοίκων των δήμων από όπου περνάει. Η
υιοθέτηση ενός οργανωμένου σχεδίου για την αξιοποίηση του ρέματος σε συνδυασμό με την δραστηριοποίηση των
κατοίκων φαίνεται να είναι ο μοναδικός δρόμος για την ανάδειξή του σε μια μικρή όαση.
5

6. Βιβλιογραφία
http://remapikrodafnis.blogspot.com
http://www.energosdimotis.gr
http://sites.google.com/site/anazitontastinpikrodaphni
http://greeknaturephotography.blogspot.com
http://www.nom-athinas.gov.gr
ΜΑΣ... ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΑ ΦΩΤΑ
Παναγιώτης Τουρής, Δημήτρης Τζήμος, Αντρέας Τζιόγκας
Σε πολλές περιοχές του δήμου Αγίου Δημητρίου, ο οποίος είναι ένα προάστιο
της Αθήνας, παρουσιάζονται προβλήματα στον φωτισμό των οδών. Πολλοί
κάτοικοι καταγγέλλουν ότι ο δήμος αλλάζει τους καμένους λαμπτήρες μόνο στα
κεντρικά σημεία και αδιαφορεί για τις γειτονιές. Επίσης, υποστηρίζουν πως
παρά το γεγονός ότι οι υπεύθυνοι είναι γνώστες της κατάστασης δεν λαμβάνουν
κάποια μέτρα. Είναι λογικό, λοιπόν, αυτός ο ανεπαρκής φωτισμός να θέτει σε
κίνδυνο τόσο την ακεραιότητα των πεζών όσο και των οδηγών. Ακόμα, πολλοί
στύλοι παρουσιάζονται κατεστραμμένοι με καλώδια να προεξέχουν γεγονός που
είναι πολύ επικίνδυνο τόσο για τα μικρά παιδιά όσο και για του υπόλοιπους
κατοίκους. Τέτοιο παράδειγμα είναι η λάμπα της οδού Παπαναστασίου στη
διπλανή εικόνα.
Παρακάτω ακολουθούν κάποια στατιστικά στοιχεία σχετικά με το φωτισμό σε
ορισμένες οδούς του δήμου μας, όπως προέκυψαν από δική μας έρευνα *.
ΟΔΟΣ ΛΑΜΠΕΣ** ΔΟΥΛΕΥΟΥΝ ΧΑΛΑΣΜΕΝΕΣ ΠΑΛΙΕΣ
ΚΛΕΑΡΧΟΥ 42 32 (76.2%) 6 (14,3%) 4 (9,5%)
ΛΥΣΑΝΔΡΟΥ 29 19 ( 65,5%) 8 (27,6%) 2 (6,9%)
Λ. ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 78 59 (75,6%) 16 (20,5%) 3 (3.9%)
* περιοχή έρευνας: ΙΚΑ Αγίου Δημητρίου - μετρό Δάφνης
** όλες είναι λάμπες πυρακτώσεως
Εδώ πρέπει να σημειωθεί, ότι όπως διαπιστώθηκε κατά την έρευνα δεν υπάρχει σωστά μονόπλευρη διάταξη των
φωτιστικών σωμάτων, καθώς οι δρόμοι είναι μεν μονής κυκλοφορίας, όμως οι λάμπες είναι τοποθετημένες οι μισές
αριστερά και οι άλλες μισές δεξιά.
Όσον αφορά το είδος των λαμπτήρων που χρησιμοποιούνται στην ηλεκτροδότηση των οδών του δήμου μας είναι
στην πλειοψηφία τους λάμπες πυρακτώσεως. Οι λαμπτήρες αυτού του είδους ήταν κάποτε οι πιο δημοφιλείς, καθώς
ήταν απλοί, φθηνοί και εύκολα εγκαταστάσημοι.
Ωστόσο, η χαμηλή τους φωτεινή απόδοση και ο
περιορισμένος τους χρόνος ζωής τους έχουν
καταστήσει, πλέον, ανεπιθύμητους σε νέες
εγκαταστάσεις. Ο Τόμας Έντισον έβαλε τη λάμπα
πυρακτώσεως για πρώτη φορά στο εμπόριο το 1879.
Η ενεργειακή της απόδοση είναι ιδιαίτερα χαμηλή,
καθώς το 90% της ενέργειας που καταναλώνει
μετατρέπεται σε θερμότητα, ενώ η μέση διάρκεια
ζωής της είναι ένας χρόνος. Αργότερα,
ανακαλύφθηκε ότι μια λάμπα πυρακτώσεως
προκαλεί έκλυση 150 κιλών διοξειδίου του άνθρακα
το χρόνο και για αυτό το λόγο αποφασίστηκε η
σταδιακή
απομάκρυνσή τους από την αγορά.
Σπασμένη λάμπα στην Αγ. Δημητρίου, εξαιρετικά
επικίνδυνη καθώς βρίσκεται στο κέντρο πεζοδρομίου
6

7. Τέτοια εποχή πέρυσι (Νοέμβριος του 2009) αποσύρθηκε από την αγορά ο λαμπτήρας πυράκτωσης 100W, ενώ
παρελθόν αποτελεί από φέτος ο λαμπτήρας πυράκτωσης των 75W. Τέλος, τον Σεπτέμβριο του 2011 θα ξεκινήσει η
εξάντληση των αποθεμάτων λαμπτήρων 60W από τα ράφια των καταστημάτων και τον ίδιο μήνα του 2012
παίρνουν την... άγουσα οι λαμπτήρες των 40W και 25W.
Παρόλα αυτά ο δήμος μας εξακολουθεί να χρησιμοποιεί κατά κύριο λόγο αυτό το
είδος λαμπτήρων υπολογίζοντας μόνο το κόστος αντικατάστασης και όχι τα
οικολογικά και περιβαλλοντολογικά οφέλη. Η γνώμη μας, λοιπόν, είναι ότι οι
παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στην επιλογή του κατάλληλου τύπου
λαμπτήρα είναι η φωτεινή απόδοση, δηλαδή ο βαθμός αξιοποίησης της ηλεκτρικής
ενέργειας, η ικανότητα του λαμπτήρα να διατηρεί τα φωτεινά του χαρακτηριστικά σε
βάθος χρόνου, η διάρκεια ζωής, το χρώμα, η τιμή και η διασπορά του φωτός.
Για αυτό το λόγο, εμείς θα προτείναμε τρία είδη λαμπτήρων που θεωρούμε ότι θα
μπορούσαν να μας ωφελήσουν όλους. Και το δήμο με την τιμή τους και τους
κατοίκους με την μεγαλύτερη αποδοτικότητά τους αλλά και το περιβάλλον. Αυτά
είναι:
Καμένη λάμπα στην οδό Κλεάρχου
• Λαμπτήρες Φθορισμού:
Οι λαμπτήρες αυτοί καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια, με ως και
δεκαπενταπλάσια ζωή, είναι αποδοτικότεροι, έχουν καλύτερη διασπορά φωτός με
αποτέλεσμα να αποδίδουν καλύτερα το φώς επάνω σε βρεγμένο οδόστρωμα.
• Λαμπτήρες LED:
Το αρκτικόλεξο LED προέρχεται από τις αγγλικές λέξεις "light-emitting diode" (δίοδος εκπομπής φωτός) και
πρόκειται για μια τεχνολογία που αναπτύσσεται ραγδαία. Η απόδοσή τους
σε εφαρμογές φωτισμού είναι ισάξια των λαμπτήρων φθορισμού, ενώ η
διάρκεια ζωής τους είναι ακόμη μεγαλύτερη. Οι λαμπτήρες LED
καταναλώνουν έως και 80% λιγότερη ενέργεια από τους λαμπτήρες
πυράκτωσης ενώ είναι και 70% αποδοτικότεροι απ’ αυτούς.
Οι λαμπτήρες αυτοί από πολλούς χαρακτηρίζονται ως οι λαμπτήρες του
μέλλοντος διότι είναι προϊόντα με τεράστιο χρόνο ζωής, πάρα πολύ μικρή
ενεργειακή κατανάλωση και γενικά έχουν πολύ μεγαλύτερη δυνατότητα
εξέλιξης σε σχέση με τους λαμπτήρες φθορισμού. Επίσης, αντίθετα από τους λαμπτήρες πυρακτώσεως αλλά και
τους φθορισμού, σχεδόν όλη η ενέργεια που καταναλώνουν μετατρέπεται σε φως και όχι σε θερμότητα. Από την
άλλη πλευρά, οι λαμπτήρες LED παρουσιάζουν ένα μειονέκτημα το οποίο είναι πως στην παρούσα φάση, έχουν
πολύ υψηλό κόστος σε σχέση με τους φθορισμού, αλλά θεωρείται ότι με την πάροδο του χρόνου θα γίνουν
φθηνότεροι και θα προτιμώνται.
• Λαμπτήρες solar light
Τέλος, το τελευταίο είδος λαμπτήρα που θα μπορούσε να
χρησιμοποιηθεί είναι αυτό του αυτόνομου φωτισμού των οδών ο
οποίος γίνεται με τη χρήση φωτοβολταικού αξιοποιώντας την ηλιακή
ενεργεία για την ηλεκτροδότηση των οδών. Φυσικά, το μεγάλο
πλεονέκτημα αυτού του είδους είναι το μηδαμινό του κόστος
ενέργειας.
Βιβλιογραφία
FTS Energy Η Ευρώπη "αποχαιρετά" τις λάμπες πυρακτώσεως
http://energy.fts.gr/index.php/el/replacement-of-fluorescent-lamps.html
http://ec.europa.eu/energy/lumen/overview/avariedchoice/led/index_el.ht
m
7

8. http://free-energia.blogspot.com/2009_12_01_archive.html
www.milamouprasina.gr
ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΠΑΝΤΟΥ…ΘΑ ΒΡΕΘΕΙ ΠΟΤΕ ΛΥΣΗ;
Νίκος Σταυρόπουλος, Μαρία Τριανταφυλλοπούλου, Γιάννης Χάλαρης
Στην εποχή που ζούμε, η χώρα μας πρέπει να συνειδητοποιήσει
ότι η ανάπτυξη και η οικονομική ευημερία εάν δε συμβαδίσουν με
την προστασία του περιβάλλοντος και την ποιότητα ζωής
καταλήγουν σε κομφούζιο. Τα σκουπίδια είναι ένα ζωντανό
παράδειγμα αυτής της διαπίστωσης.
Από την υποανάπτυκτη Ελλάδα, των αρχών του 20ου αιώνα που
η παραγωγή των σκουπιδιών είναι σχεδόν ανύπαρκτη, φτάσαμε
στην “ανεπτυγμένη” του 2010, που δεν έχει αφυπνιστεί τελείως
περιβαλλοντικά. Κατά συνέπεια παράγουμε εκατομμύρια τόνους
σκουπίδια κάθε χρόνο και γεμίζουμε τις πόλεις με σωρούς από
αυτά και όλη τη χώρα μας με απαράδεκτες εικόνες από τις
ανεξέλεγκτες χωματερές.
Μετά από μια γενική αναφορά στο πρόβλημα θα μελετήσουμε πιο
συγκεκριμένα το πρόβλημα των σκουπιδιών στο δήμο Αγίου
Δημητρίου, το δικό μας δήμο. Μετά από μια έρευνα στoύς δρόμους
της γειτονιάς μας διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο
πρόβλημα με τα σκουπίδια ή με τον τρόπο που μαζεύονται τις
καθημερινές παρά μόνο τα Σαββατοκύριακα καθώς το
απορριμματοφόρο δεν περνάει Σάββατο και Κυριακή (βλέπε διπλανή
φωτογραφία).
Αξίζει να πούμε όμως ότι ο δήμος μας τοποθέτησε καινούργιους και
καθαρούς κάδους σε όλους
τους δρόμους. Επίσης πρέπει να αναφερθούμε και στη προσπάθεια που
είχε ξεκινήσει πριν μερικά χρόνια στο δήμο μας για να μάθουν οι πολίτες
να ανακυκλώνουν τα οικιακά απορρίματά τους. Είχαν τοποθετηθεί κάδοι
ανακύκλωσης παντού αλλά ξαφνικά εξαφανίστηκαν διότι ενώ οι πολίτες
είχαν αρχκικά δεχθεί θετικά αυτή τη προσπάθεια ξαφνικά στους δρόμους
εμφανίστηκαν άσχημες εικόνες όπως η παρακάτω.
Τα ειδικά απορριμματοφόρα για τους συγκεκριμένους κάδους δεν
περνούσαν τακτικά και αυτό λοιπόν οδήγησε σε αυτή τη κατάσταση.
Κατά συνέπεια η προσπάθεια αυτή σταμάτησε πριν καν αρχίσει.
Μια τοπική έρευνα έδειξε ότι 7 στους 10 ανθρώπους της γειτονιάς μας θα προτιμούσαν την επιστροφή των
καδών. Όσοι απάντησαν αρνητικά ισχυρίστηκαν ότι δεν θέλουν πίσω τους κάδους για τον λόγο που προαναφέραμε
και δείξαμε στις εικόνες. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε Παρασκευή μεσημέρι, εργάσιμη μέρα.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ
1-ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΦΗ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ
Οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) είναι χώροι ειδικά
διαμορφωμένοι στους οποίους γίνεται η ταφή των απορριμμάτων των πόλεων Η
διαμόρφωση του χώρου των ΧΥΤΑ προβλέπεται να γίνεται με τέτοιο τρόπο
ώστε τοξικά, οργανικά και άλλα απόβλητα από το χώρο απόθεσης να μη
διαφεύγουν στο γύρω περιβάλλον ή στον υδροφόρο
ορίζοντα τυχόν κατοικημένων περιοχών που
8

9. βρίσκονται σε μικρή απόσταση. Αυτό επιτυγχάνεται με τη στεγανοποίηση των απορριμμάτων με τσιμέντο, χώμα,
πλαστικές μεμβράνες και άλλα υλικά.
2-ΠΡΕΣΕΣ ΣΥΜΠΙΕΣΗΣ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ
Ακριβά αλλά χρήσιμα μηχανήματα τα οποία συμπιέζουν και μικραίνουν τον όγκο των σκουπιδιών. Τα συστήματα
συμπίεσης και δεματοποίησης απορριμμάτων / ανακυκλώσιμων υλικών αποτελούν μια σύγχρονη τεχνολογική
μέθοδο για την μείωση του όγκου τόσο των σύμμεικτων οικιακών απορριμμάτων όσο και των ανακυκλώσιμων
υλικών
3-ΚΑΥΣΗ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ
Η καύση είναι ο πλέον συνηθισμένος τρόπος μείωσης του όγκου των
απορριμμάτων παρόλο που είναι αρκετά επιβλαβής. Χρησιμοποιείται αρκετά σε
υποανάπτυκτες χώρες στο τομέα της τεχνολογίας αλλά και σε πιο ανεπτυγμένες
ωστόσο. Μέσω της καύσης των σκουπιδιών παράγεται ηλεκτρική ενέργεια και
για αυτό θεωρείται ανανεώσιμη πηγή ενέργειας.
4-ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ
Ανακύκλωση απορριμμάτων είναι η διαδικασία με την οποία επαναχρησιμοποιείται εν
μέρει ή ολικά οτιδήποτε αποτελεί έμμεσα ή άμεσα αποτέλεσμα της ανθρώπινης
δραστηριότητας και το οποίο στη μορφή που είναι δεν αποτελεί πλέον αγαθό για τον
άνθρωπο. Στην διαδικασία αυτή συνήθως τα απορρίμματα μετατρέπονται σε πρώτες ύλες
από τις οποίες παράγονται νέα αγαθά και παρόλο που αποτελεί τον πιο φιλικό προς το
περιβάλλον τρόπο μείωσης του όγκου των απορριμμάτων δεν εφαρμόζεται στο βαθμό που
θα έπρεπε.
ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΙΔΙΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ;
ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ-ΣΧΟΛΙΑ-ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Νίκος Σταυρόπουλος : Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να υπάρχουν κάδοι ανακύκλωσης σε όλους τους δρόμους
του δήμου μας, ώστε να διαχωρίζονται τα σκουπίδια και να αναπαράγονται. Το πλήθος των οδοκαθαριστών πρέπει
να μεγαλώσει για να γίνεται πιο αποτελεσματική η καθαριότητα των δρόμων. Τέλος, η πιο συχνή δραστηριότητα
των απορριμματοφόρων είναι απαραίτητη καθώς υπάρχουν διαστήματα μερικών ημερών, όπου οι σακούλες
σκουπιδιών γεμίζουν τα πεζοδρόμια και η δυσοσμία αγανακτεί τους κατοίκους της γύρω περιοχής. ΄Οσον αφορά τη
δική μου περιβαλλοντική συμπεριφορά, προσπαθώ πάντα να πετάω τα σκουπίδια μου στους κάδους, χωρίς πάντα
να το τηρώ στο έπακρον. Επίσης, διαχωρίζω αρκετά συχνά τα ανακυκλώσιμα υλικά από τα υπόλοιπα .
Μαρία Τριανταφυλλοπούλου : Kατά την άποψη μου ο δήμος μας θα πρέπει να λάβει ενεργά μέρος στο
πρόβλημα με τα σκουπίδια. Αρχικά θα μπορούσε να επιβληθεί για την συχνότερη διέλευση των
απορριμματοφόρων. Επίσης για την αποτελεσματικότερη καθαριότητα των δρόμων, θα πρέπει να αυξηθεί το
πλήθος των κάδων απορριμμάτων αλλά και των κάδων ανακύκλωσης. Τέλος για την αποτελεσματικότερη
αντιμετώπιση του προβλήματος, ο δήμος μας θα μπορούσε να εφαρμόσει κάποια προγράμματα στα σχολεία έτσι
ώστε με αυτόν τον τρόπο τα παιδιά να εξοικειώνονται από μικρά με την οικολογική συνείδηση και την συνήθεια
της ανακύκλωσης. Όσον αφορά την δική μου συμπεριφορά απέναντι στο περιβάλλον, προσπαθώ όσο είναι
δυνατόν να μην επιβαρύνω το περιβάλλον με τα σκουπίδια μου αλλά να τα πετάω σε κάδους. Επιπλέον, προσπαθώ
όχι μόνο να μην ρυπαίνω το περιβάλλον αλλά να ξεχωρίζω και τα ανακυκλώσιμα υλικά από τα υπόλοιπα και να τα
πετάω στους κατάλληλα διαμορφωμένους κάδους.
Γιάννης Χάλαρης : Η προσωπική μου άποψη για την συμπεριφορά που πρέπει να έχει ο δήμος μας όσον αφορά
τα σκουπίδια στηρίζεται κυρίως στον τρόπο διαχείρισης των κάδων και των απορριμματοφόρων. Πιστεύω ότι τα
απορριμματοφόρα πρέπει να περνάνε συχνότερα για να μαζέψουν τα σκουπίδια διότι μαζεύονται αρκετά και
γεμίζουν οι κάδοι, ως αποτέλεσμα έχουμε άσχημες εικόνες στους δρόμους και δυσωδία. Επίσης προτείνω να
δημιουργηθεί ένα ειδικό μέρος στο οποίο να καθαρίζονται οι κάδοι ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Η δική μου
περιβαλλοντική συμπεριφορά πιστεύω πως δεν είναι αρκετά καλή διότι πάντα όταν βρίσκομαι στο δρόμο και
κρατάω κάτι στα χέρια μου (πχ ένα εισιτήριο) θα το πετάξω κάτω αντί να το πετάξω στον κάδο, τον τελευταίο
καιρό όμως έχω κόψει αυτή τη κακή συνήθεια και όσο μπορώ δεν επιβαρύνω τους δρόμους του δήμου μου με
περισσότερα σκουπίδια.
Βιβλιογραφία
9

10. 1.ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
2.ΒΙΚΙΠΑΙΔΙΑ
3. Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών Β΄ Λυκείου
4. Διαχείριση απορριμάτων
http://www.tzampazi.gr/diaxeirisi_aporrimmatwn.pdf
ΤΟ ‘ΜΠΑΖΩΜΑ’ ΤΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗΣ
Ανδρέας Ρούσσος, Νίκος Ρούσσος
Το Ρέμα της Πικροδάφνης με απόφαση του ΥΠΕΧΩΔE έχει
χαρακτηριστεί ως «χώρος ιδιαιτέρου περιβαλλοντικού
ενδιαφέροντος». Το ρέμα περνάει από τους δήμους Ηλιούπολης,
Αγίου Δημητρίου, Παλαιού Φαλήρου, Αλίμου και χύνεται στον
κόλπο του Σαρωνικού, δημιουργώντας ένα μοναδικό φυσικό άξονα
πρασίνου γι’ αυτές τις περιοχές.
Η τύχη της οικολογικής προστασίας και της περιβαλλοντικής
διαχείρισής του όμως παραμένει στάσιμη, με αποτέλεσμα την
κατάσταση που εμφανίζεται στις εκβολές του στο Π. Φάληρο
(σκουπίδια, λύματα κλπ).
Τσιμεντάρισμα του ρέματος μετά από απόφαση της ΕΥΔΑΠ
Η απόφαση για το τσιμεντάρισμα πάρθηκε μετά από μελέτη της
ΕΥΔΑΠ και έγκριση του ΥΠΕΧΩΔΕ (παρά την αντίθεση της
Διεύθυνσης Ειδικών Έργων Αναβάθμισης Περιοχών). Η ΕΥΔΑΠ
ανέθεσε την υπόθεση στη Νομαρχία Αθηνών και στη συνέχεια, εκείνη
σε ιδιώτη εργολάβο την εκτέλεση της κατασκευής του «έργου». Οι
συνέπειες του έργου θα ήταν ηηαλλοίωση του μικροκλίματος της
περιοχής, η καταστροφή των καταφυγίων των σημαντικών
πληθυσμών πουλιών και των 16 ειδών ορνιθοπανίδας, καθώς και η
εξάλειψη των βατραχιών, χελωνών, σκαντζόχοιρων και άλλων μικρών
ζώων που διαβιούν στο χώρο του ρέματος.
Η Ηλιούπολη εν δράσει για να μη μπαζωθεί το ρέμα μας
Για τη σωτηρία της Πικροδάφνης από τις βλέψεις των κύκλων της ΕΥΔΑΠ, της Νομαρχίας, της πλειοψηφίας του
Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ηλιούπολης (και εργολάβων που θα αναλάβουν, ενδεχομένως, να
οικοδομήσουν νέες πολυκατοικίες στους χώρους που θα προκύψουν από τις διευθετήσεις του ρέματος)
συγκροτήθηκε διαδημοτικό κίνημα πολιτών, που ξεκίνησε με την πρωτοβουλία της Παρέμβασης Δημοτών
Ηλιούπολης και Επιτροπές Κατοίκων των άλλων δήμων. Συνελεύσεις, συγκεντρώσεις, υπομνήματα σε υπουργεία
και οργανισμούς, ερωτήσεις στη Βουλή, είναι τα «κλασικά» μέσα που έχουν χρησιμοποιηθεί για την
ευαισθητοποίηση των κατοίκων της περιοχής γύρω από το ρέμα παράλληλα με την σύνταξη επιστημονικών
μελετών με τη βοήθεια ερευνητών του Πολυτεχνείου, την προσφυγή κατοίκων από το Παλαιό Φάληρο και τον
Άλιμο στο Συμβούλιο της Επικρατείας καθώς και την καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Ένωση το καλοκαίρι του 2001.
Άλλοι φορείς που ασχολήθηκαν με το τσιμεντάρισμα
Άλλοι φορείς που ασχολήθηκαν με το θέμα παρουσιάζοντας μελέτες, με βάση τις οποίες οι κινητοποιημένοι
πολίτες υποστήριξαν τις θέσεις τους για το σταμάτημα του τσιμενταρίσματος και την αποκατάσταση του ρέματος
στην αρχική φυσική μορφή του, ήταν: το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Γεωργικό Πανεπιστήμιο Αθήνας και
το Πανεπιστήμιο Μονάχου.
Η σημερινή εικόνα του ρέματος - ανθρώπινη παρέμβαση (βρώμα)
10

11. Tι είπαν οι κάτοικοι...
Η δική μας θέση στο πρόβλημα αυτό είναι:
 ΤΟ ΡΕΜΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΧΩΡΟΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΗΚΕ ΕΤΣΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΥΠΕΧΩΔΕ
 ΔΕΝ ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΜΠΑΖΩΘΕΙ, ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΡΦΟ ΑΛΛΑ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ
ΚΑΙ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΖΩΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΖΟΥΝ ΣΕ ΑΥΤΟ...
Βιβλιογραφία
WWW.GOOGLE.GR/REMAPIKRODAFNHS/EIKONES
ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ
Ζωή – Χαρά Χολέβα, Γεωργία Τσότρα
11

12. Από τα πρώτα χρόνια που ο άνθρωπος ζούσε στην φύση και στο φυσικό περιβάλλον, ότι χρειαζόταν τα έπαιρνε
από την Φύση γύρω του. Με την πάροδο των ετών δυστυχώς άλλαξε συνήθειες, δεν του αρκούσαν αυτά που του
προσέφερε η φύση , με τον τρόπο της.... 'Εγινε καταναλωτικό όν.
Το Περιβάλλον ποτέ δεν θα είχε σκουπίδια. 'Οσα φυσικά σκουπίδια δημιουργούσε η Φύση, μόνη της τα
ανακύκλωνε. Τα αποφάγια δεν ήταν σκουπίδια, αλλά τροφή για τα ζώα. Τα αγαθά ήταν κατασκευασμένα από
φυσικά υλικά και μπορούσαν εύκολα να επανενταχθούν στη φύση μετά από το τέλος της χρήσιμης ζωής τους. Οι
συσκευασίες ήταν πιο απλές, το πλαστικό δεν υπήρχε πουθενά. Τα πιο συνηθισμένα υλικά ήταν ΠΗΛΟΣ και
ΓΥΑΛΙ. Τα μεταφορικά μέσα ήταν από δίχτυα, φυσικά καλάθια, υφασμάτινες τσάντες.....
Με την καταναλωτική μανία δημιουργούνται πολλά άχρηστα αντικείμενα (σκουπίδια). Το πρόβλημα έγινε
εντονότερο στις μεγαλουπόλεις όπου τα τελευταία χρόνια συγκεντρώθηκε το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού.
Με την τεχνολογική ανάπτυξη δημιουργήθηκαν χιλιάδες νέα προϊόντα και έγινε δυνατή η μαζική παραγωγή τους.
Έτσι αυξανόταν διαρκώς η ποσότητα των απορριμμάτων, με αποτέλεσμα τα σκουπίδια να μολύνουν το
περιβάλλον.
Tι είναι Ανακύκλωση
Τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή έχουν έναν κύκλο ζωής. Όπως δημιουργούνται,
μετά την χρησιμοποίηση τους θα πρέπει να μην συσωρευτούν σαν σκουπίδια,αλλά να υποστούν μια μικρή
ανανέωση και να ξαναχρησιμοποιηθούν
Ποια είναι τα στάδια ζωής ενός προϊόντος;
" Απόκτηση πρώτων υλών
" Κατασκευή (υλικών και προϊόντων)
" Συσκευασία και τυποποίηση
" Μεταφορά και διανομή
" Χρήση/ επαναχρησιμοποίηση/ συντήρηση
" Ανακύκλωση/ ανάκτηση απορριμμάτων και
αποβλήτων
" Τελική διάθεση / απόρριψη
Επομένως Ανακύκλωση είναι:
Η διαδικασία της συστηματικής συλλογής, διαλογής και
επαναφοράς των χρήσιμων υλικών από τα απορρίμματα στον κοινωνικό και οικονομικό κύκλο ζωής.
Άλλοτε τα υλικά αυτά χρησιμοποιούνται και πάλι για τον ίδιο σκοπό (π.χ. παλιά κουτάκια αλουμινίου και
γυάλινες φιάλες ξαναγίνονται κουτιά ή φιάλες) και άλλοτε τα παλιά υλικά μετατρέπονται σε τελείως διαφορετικά
και νέα προϊόντα.
Πλεονεκτήματα και οφέλη της ανακύκλωσης Τι ανακυκλώνουμε
" Η μείωση του όγκου και του βάρους των * Αλουμινένια κουτάκια από αναψυκτικά
απορριμμάτων και μπύρες
" Η εξοικονόμηση χώρου * Σιδερένιες κονσέρβες από γάλα και
" Η μείωση του κόστους συλλογής, μεταφοράς και τρόφιμα
διάθεσης των απορριμμάτων * Γυάλινα μπουκάλια κάθε είδους
" Η εξοικονόμηση πρώτων υλών, ενέργειας και νερού * Πλαστικά μπουκάλια νερού,
" Η δημιουργία θέσεων εργασίας σε βιομηχανίες και αναψυκτικά, απορρυπαντικά
προγράμματα ανακύκλωσης * Χαρτοκιβώτια, χάρτινες συσκευασίες
" Η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των υγρών προϊόντων από χυμούς και γάλατα
κινδύνων για τη δημόσια υγεία * Έντυπα (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία)
" Η ευκαιρία που δίνεται σε όλους τους πολίτες να
δράσουν για περιβάλλον
Μετά αδειάζουμε όλα τα υλικά στον ειδικό μπλε κάδο που έχει τοποθετηθεί σε ειδικό σημείο της γειτονιάς μας.
Στη συνέχεια ειδικά οχήματα συλλογής αδειάζουν τους κάδους και μεταφέρουν τα υλικά στο Κέντρο Διαλογής
Ανακυκλώσιμων Υλικών. Εκεί διαχωρίζονται, συμπιέζονται και δεματοποιούνται (εκτός από το γυαλί) και
στέλνονται στις αντίστοιχες βιομηχανίες για αξιοποίηση και ανακύκλωση. Προϋπόθεση για το μοντέλο αυτό είναι
η Διαλογή των Απορριμμάτων στην Πηγή (στο σπίτι, στο γραφείο, στη βιομηχανία, στο σχολείο, κλπ)
12

13. Ανακύκλωση με διαφορετικούς κάδους για κάθε υλικό (χαρτί, γυαλί, κλπ)
Τοποθετούμε τα υλικά για ανακύκλωση σε ειδικούς κάδους ανάλογα με τη σήμανση ή το χρώμα κάθε κάδου. Οι
κάδοι ανακύκλωσης τοποθετούνται σε κεντρικά σημεία, ώστε να υπάρχει εύκολη πρόσβαση. Τα υλικά
μεταφέρονται σε χώρο προσωρινής αποθήκευσης, σε Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών ή απευθείας στις
βιομηχανίες αξιοποίησης και ανακύκλωσης.
Σχολική Ανακύκλωση
Την προηγούμενη χρονιά πάνω από 1.300 σχολεία της χώρας συμμετείχαν σε προγράμματα και δίκτυα
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης;
Μερικές απλές κινήσεις που μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε τα απορρίμματα που περιέχουν
επικίνδυνες ουσίες
• διαβάζουμε προσεκτικά τα συστατικά των προϊόντων που αγοράζουμε
• δεν αγοράζουμε ή αποφεύγουμε προϊόντα που βλάπτουν τον άνθρωπο και το περιβάλλον
• αγοράζουμε μη τοξικά προϊόντα όποτε είναι δυνατόν
• χρησιμοποιούμε εναλλακτικά προϊόντα καθαρισμού όπως το ξύδι ή το λεμόνι
Για να μειώσουμε τα σκουπίδια που φθάνουν στις χωματερές
• δεν πετάμε απερίσκεπτα
• νοικιάζουμε, μοιραζόμαστε και δανειζόμαστε
αντί να αγοράζουμε καινούργια πράγματα
• πουλάμε ή χαρίζουμε σε φίλους και γείτονες ότι
δεν μας είναι πια χρήσιμο
• φτιάχνουμε δώρα και κάρτες για τους
αγαπημένους μας αντί να τα αγοράσουμε
• φυτεύουμε λαχανικά και λουλούδια στον κήπο
μας
• αγοράζουμε βιβλία από δεύτερο χέρι
Για να μειώσουμε τις συσκευασίες
• προτιμούμε συσκευασίες από ανακυκλωμένα υλικά ή συσκευασίες ανακυκλώσιμες
• διαλέγουμε τα προϊόντα συσκευασμένα με τρόπο που διευκολύνει τη χρήση και την κατανάλωσή τους
• αποφεύγουμε τα αγαθά με μεγάλες και ογκώδεις συσκευασίες
• δεν αγοράζουμε πολλά προϊόντα μιας χρήσης (χαρτομάντιλα, χαρτί κουζίνας, κλπ)
• αγοράζουμε προϊόντα που αντέχουν και έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής
• φέρνουμε τις δικές μας τσάντες όταν πάμε για ψώνια
Ξεκινάμε την ανακύκλωση στο σπίτι
1. Ενημερωνόμαστε για την ανακύκλωση στη γειτονιά μας. Μαθαίνουμε τι γίνεται στο δήμο σας. Υπάρχει
πρόγραμμα ανακύκλωσης; Τι πρέπει να κάνουμε εμείς; Τι υλικά μπορούμε να ανακυκλώσουμε; Κινούμαστε
γρήγορα και ενημερωνόμαστε !!! Η ανακύκλωση ξεκινάει από το κατώφλι του σπιτιού μας !!!
2. Διαχωρίζουμε τα σκουπίδια μας. Μόλις μάθουμε τι προϊόντα μπορούμε να ανακυκλώσουμε, θα πρέπει να
βρούμε ένα μέρος για να τα συγκεντρώνουμε. Ενθαρρύνουμε όλα τα μέλη της οικογένειάς μας να σκεφτούν τι
μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί ή να ανακυκλωθεί πριν το πετάξουν στα σκουπίδια.
3. Βγάζουμε τα σκουπίδια που είναι για ανακύκλωση. Ενημερωνόμαστε για τις ημέρες που ο δήμος μας
συλλέγει τα ανακυκλώσιμα. Κάποιοι δήμοι τα συλλέγουν κάθε βδομάδα και άλλοι κάθε δεκαπέντε ημέρες.
Βιβλιογραφία
http://www.electrocycle.gr/new/
http://anakyklono.blogspot.com/
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%BA%CF%8D%CE%BA%CE%BB%CF
%89%CF%83%C E%B7
ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΑΓΙΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
13

14. Μάριος Φωλίνας, Τρύφωνας Χριστοφιλάκης, Νίκος Ωραιόπουλος
Ο Άγιος Δημήτριος είναι νότιο προάστιο της Αθήνας. Ο δήμος ανήκει διοικητικά στη νομαρχία Αθηνών.
Μερικές από τις συνοικίες του δήμου είναι ο Ασύρματος, η Ανθέων, το Σούλι και η Άνοιξη.
Ο δήμος του Αγίου Δημητρίου με βάση τον πληθυσμό που τον απαρτίζει είναι πλήρης όσο αφορά τις αθλητικές
του εγκαταστάσεις-κέντρα.
Δημοτικό Στάδιο Αγίου Δημητρίου Κλειστό Γυμναστήριο Αργοστολίου
Περιλαμβάνει: Διαθέτει Εγκαταστάσεις για:
• Γήπεδο Ποδοσφαίρου • Βόλλεϋ
• 2 Γήπεδα Τέννις Βοηθητικό Γήπεδο Ποδοσφαίρου 9Χ9
• Ανοικτό μπάσκετ • Εγκαταστάσεις Ποδοσφαίρου 9Χ9
• Στίβος Γήπεδο Ποδοσφαίρου 5Χ5
• Κλειστό γυμναστήριο μπάσκετ – βόλλεϋ Περιέχει εγκαταστάσεις :
Νέο Κλειστό Γυμναστήριο Αγίου Δημητρίου • Ποδόσφαιρου
Περιλαμβάνει εγκαταστάσεις για: • Χόκεϋ επί χόρτου
• Μπάσκετ Γήπεδο Τέννις
• Ρυθμική • Περιέχει εγκαταστάσεις Τέννις
Επιπλέον έχει ξεκινήσει με μεγάλη επιτυχία την περίοδο 2010-2011 το
πρόγραμμα «ΑΘΛΗΣΗΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ»,το οποίο στηρίζουν ο αθλητικός
οργανισμός και το γραφείο αθλητικών δραστηριοτήτων. Οι δημότες του Αγίου
Δημητρίου μπορούν πλέον να μετέχουν σε ποικίλες δραστηριότητες.
Παρ’ όλα αυτά όμως ο αθλητισμός στον Άγιο Δημήτριο γίνεται γνωστός μέσα
από τις τοπικές αθλητικές ομάδες ποδοσφαίρου και μπάσκετ. Οι υποδομές της
ποδοσφαιρικής ομάδας του Αγίου Δημητρίου και της ομάδας του Κρόνου
υπόσχονται πολλά για μια καλή σταδιοδρομία στον κόσμο του αθλητισμού.
Επειδή όμως δεν είμαστε ειδικοί για να μιλάμε για όλα αυτά ρωτήσαμε και ορισμένους δημότες να μας πούνε
και εκείνοι τις δίκες τους απόψεις.
Στο ερώτημα «Πιστεύετε ότι οι συνθήκες άθλησης στο δήμο μας είναι ικανοποιητικές;» οι απαντήσεις
παρουσίασαν τα ακόλουθα ποσοστά:
55%(ικανοποιητικές)
30%(αρκετά ικανοποιητικές)
15%(μη ικανοποιητικές)
Πάντως, νομίζουμε ότι υπάρχουν περισσότεροι που δεν είναι στην
πραγματικότητα ικανοποιημένοι από τις αθλητικές εγκαταστάσεις του
δήμου και τις υποδομές για διάφορους λόγους.
Τα κυριότερα προβλήματα, που πρέπει να προσεχτούν κατά τη γνώμη μας, από το δήμο είναι:
• Τα γήπεδα πρέπει να ανακαινιστούν
• Οι εθελοντικές αθλητικές δραστηριότητες πρέπει να γίνουν περισσότερο γνωστές
• Οι ακαδημίες πρέπει να είναι μπορούν να δέχονται και άτομα τα οποία έχουν πρόβλημα χρημάτων
ΤΑ ΑΔΕΣΠΟΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
14

15. Παναγιώτα Μαρουλάκη, Χριστίνα Παπαχρήστου, Μαριάννα Πατσαρίση
Ναταλία Περπινιώτη, Δέσποινα – Αλαξάνδρα Ραψανιώτη
Αδέσποτα ζώα...ένα γεγονός που μάστιζε την κοινωνία απo
πάντοτε αλλά τώρα έχει φτάσει στο ζενίθ του. Σε κάθε
γειτονιά,πλέον,αντικρίζουμε καθημερινά πολλές περιπτώσεις
τετράποδων φίλων μας που χρειάζονται την άμεση βοήθειά
μας!
Όσον αφορά την περιοχή του Αγ.Δημητρίου ο αριθμός τους
έχει αυξηθεί δραματικά.Όπου και να στρέψεις το βλέμμα σου
υπάρχουν αδέσποτα σκυλιά και γάτες τα οποία δημιουργούν
συχνά προβλήματα στους κατοίκους.Εξαιτίας της πείνας τους
βρίσκουν τροφή στα σκουπίδια με αποτέλεσμα να τα σκορπίζουν
παντού.Στη συνέχεια,αναζητούν καταφύγιο σε αυλές και κήπους
και έτσι άθελά τους μερικές φορές προκαλούν ζημιές!Αυτό
δυστυχώς κάνει τους κατοίκους να τα απεχθάνονται μέρα με τη
μέρα πράγμα που τους οδηγεί στο να θέλουν το κακό τους(π.χ η
χρήση φόλας).
Η δραματική αυτή πραγματικότητα καθιστά επιτακτική ανάγκη
την πρόληψη μέτρων αντιμετώπισης.Καλό θα ήταν να γίνει
πλήρης καταγραφή του αριθμού των αδέσποτων.Εφαρμόζοντας
πρόγραμμα στείρωσης και σήμανσης καθώς και προγράμματα
περίθαλψης άρρωστων
ζώων, διανομής τροφής ,
εμβολιασμού και
αποπαρασίτωσης όλων
των αδέσποτων μπορούμε
να σταθεροποιήσουμε τον
αριθμό τους και να τους
χαρίσουμε έναν καλύτερο
τρόπο ζωής.Απαραίτητη
προυπόθεση για να
καταστούν αυτά εφικτά
είναι σαφώς η ευαισθητοποίηση των δημοτών για διάφορα θέματα
προστασίας αδέσποτων ζώων καθώς και η κοινωνική ευαισθητοποίηση, ενημέρωση και επιμόρφωση που φτάνει
μέχρι την υιοθεσία ζώων από τους δημότες.Για να γίνετε και εσείς ‘’νονός’’ κάποιου αδέσποτου ζώου μπορείτε να
επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.adespoto.gr και να ενημερωθείτε σχετικά με το θέμα.
Θα ήταν ευχής έργο αν όλοι μας συνεργαστούμε αρμονικά για την υλοποίηση των παραπάνω
προτάσεων έτσι ώστε να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε αυτή τη μάστιγα και να προσφέρουμε μια
καλύτερη ζωή σε αυτά τα αβοήθητα πλάσματα…
15

16. ΠΩΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΜΕ;
Αγγελική Σκουλίκα - Ανδρούτσου
Τη Δευτέρα 14 Φεβρουαρίου 2011 και ώρα 1.30 μ.μ., η ομάδα Είδος μεταφορικού μέσου Αριθμός
μας πραγματοποιήσε κάποιες μετρήσεις όσον αφορά στα
Ι.Χ. 125
τροχοφόρα μέσα μεταφοράς.
Λεωφορεία 9
Φορτηγά 16
Μοτοσυκλέτες 33
Ταξί 12
Ασθενοφόρο 1
Ποδήλατα 0
Χρονική διάρκεια παρατήρησης: 20 λεπτά
Τοποθεσία: Στρ. Παπάγου 23, Άγιος Δημήτριος
Εντύπωση μας προκάλεσε το γεγονός ότι δεν εντοπίστηκε κανένα ποδήλατο. Μιας και τα περισσότερα ήταν ΙΧ
επιλέξαμε να κάνουμε ένα μικρό διαχωρισμό. Μετρήσαμε έτσι τον αριθμό των αυτοκινήτων με έναν, δύο, τρεις,
τέσσερεις και πέντε επιβάτες.
Αυτές οι μετρήσεις από την πλευρά τους μας έδωσαν
Αριθμός επιβατών Αριθμός αυτοκινήτων Ι.Χ.
κίνητρο ώστε να καταλήξουμε σε μερικά συμπεράσματα. Οι
1 77 περισσότεροι από μας λοιπόν για τη μετακίνησή μας
2 35 επιλέγουμε ιδιωτικά μέσα. Λίγες είναι οι φορές που
επιβιβαζόμαστε σε μέσα μαζικής μεταφοράς και σχεδόν
3 4
μηδαμινές αυτές που χρησιμοποιούμε μέσα φιλικά προς το
4 0 περιβάλλον. Ακόμα, μέσα από αυτή την έρευνα
5 0 επιβεβαιώνεται για ακόμα μια φορά ο εγωισμός και η
απερισκεψία των Ελλήνων, αφού κατά τη μετακίνησή τους
χρησιμοποιούν ο καθένας ξεχωριστό αυτοκίνητο, αν και το καθένα χωράει πέντε επιβάτες.
Θα μπορούσαμε όμως να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί, καθώς η προστασία του περιβάλλοντος είναι
υπόθεση όλων μας. Η αποφυγή των Ι.Χ. αυτοκινήτων πρέπει να γίνει καθημερινή μας συνήθεια και η ομαδική μας
μετακίνηση να επιλέγεται συχνότερα. Ο πλανήτης μας χρειάζεται, ας μην του γυρίσουμε την πλάτη.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΝΕΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ»
Οι ‘Νέοι Δημοσιογράφοι για το Περιβάλλον’ είναι ένα διεθνές δίκτυο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που στην
Ελλάδα υποστηρίζεται από την ‘Ελληνική Εταιρεία για την Προστασία της Φύσης’.
Το πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της ομάδας του σχολείου για τη σχολική χρονιά 2010 – 2011 είχε
τίτλο ‘Νέοι Δημοσιογράφοι για το περιβάλλον – στον Άγιο Δημήτριο’.
Οι μαθήτριες και οι μαθητές που πήραν μέρος στο πρόγραμμα ήταν όσες και όσοι παρακολουθούσαν το μάθημα
επιλογής της Β΄ Λυκείου ‘Αρχές Περιβαλλοντικών Επιστημών’, στα πλαίσια του οποίου πραγματοποιήθηκε. Σε
μικρές ομάδες δύο έως τεσσάρων ατόμων οι μαθητές έκαναν έρευνες και έγραψαν ρεπορτάζ για συγκεκριμένα
περιβαλλοντικά θέματα και προβλήματα της πόλης όπου ζουν. Τα θέματα αφορούσαν κυρίως το αστικό
περιβάλλον, αφού το σχολείο ανήκει στον Άγιο Δημήτριο, ένα προάστιο της Αθήνας. Οι πηγές τους ήταν το
διαδίκτυο και βιβλία γενικών γνώσεων, όπως το βιβλίο του μαθήματος αλλά και η έρευνα επιτόπου, η
φωτογράφιση, οι συνεντεύξεις με κατοίκους, η διενέργεια μικρών ερευνών και δημοσκοπήσεων.
Ο σκοπός του προγράμματος ήταν το να αποκτήσουν οι μαθητές γνώσεις για τα περιβαλλοντικά θέματα, αλλά
συγχρόνως και η συνεργασία μέσα σε μικρές ομάδες, και η ενασχόλησή τους με κοντινά προβλήματα που
αντιμετωπίζουν καθημερινά οι ίδιοι και οι οικογένειές τους. Με τον τρόπο αυτό ο όρος ‘περιβαλλοντικό
πρόβλημα’ δεν παραμένει κάτι μακρινό αλλά τους αφορά άμεσα.
16

17. Όλα τα ρεπορτάζ βρίσκονται στον ιστότοπο ‘Νέοι Δημοσιογράφοι για το περιβάλλον – στον Άγιο Δημήτριο’
στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://sites.google.com/site/neoidimosiographi
Οι υπεύθυνες καθηγήτριες: Γ. Παπαγεωργάκη, Ε. Μαρματσούρη, Ε. Οικονομοπούλου.
17