2. Περιεχόμενα
• Χρονολογικά γεγονότα
• Σι είναι;
• Περιγραφι
• Πϊσ δθμιουργείται το
πρόβλθμα με εικόνεσ;
• Γιατί αποτελεί πρόβλθμα;
• Αίτια
• Επίδραςθ ανκρϊπινθσ
δραςτθριότθτασ
• Επιπτϊςεισ
• Ενδείξεισ
• Διεκνείσ Προςπάκειεσ
• Προτεινόμενεσ λφςεισ
• Βιβλιογραφία
3. Χρονολογικά γεγονότα του φαινομζνου κερμοκθπίου
• 1824 Ο Ηοηζφ Φουριζ κζτει το κζμα
του ρόλου που παίηει θ ατμόςφαιρα
τθσ Γθσ ςτθ κερμοκραςία του • 1896 Ο ουθδόσ βάντε Αρρζνιουσ
πλανιτθ, κακϊσ και τθσ επιπτϊςεισ υποςτθρίηει ότι θ κερμοκραςία του
τθσ βιομθχανίασ ςτο κλίμα. εδάφουσ επθρεάηεται από τα αζρια που
ςυγκρατοφν τθ κερμότθτα.
•1957 Ο Σςαρλσ Ντζιβιντ Κίλινγκ μετράει τθν
ςυγκζντρωςθ του διοξειδίου του άνκρακα
ςτθν ατμόςφαιρα ςυμπεραίνοντασ ότι ςε
περίοδο ζξι ετϊν, φαίνεται κακαρά θ αφξθςθ •1980 Ο ουθδόσ Μπερτ Μπολίν
τθσ ςυγκζντρωςθσ του ποςοςτοφ του διαπιςτϊνει πωσ θ κερμοκραςία τθσ Γθσ
διοξειδίου του άνκρακα ςτθν ατμόςφαιρα. αυξάνεται εδϊ και ζνα αιϊνα.
• 1997 το Κιότο τθσ Ιαπωνίασ 38 βιομθχανικζσ
•2001 τθ Βόννθ γίνεται το
χϊρεσ δεςμεφονται να μειϊςουν ωσ το 2010 τισ
πρϊτο βιμα για τθν επικφρωςθ
εκπομπζσ αερίων που προκαλοφν το φαινόμενο
του πρωτόκολλου του Κιότου
του κερμοκθπίου κατά 5.2% (μζςοσ όροσ) ςε
ςχζςθ με το 1990. Σο πρωτόκολλο αυτό δεν ζχει
επικυρωκεί.
4. Σι είναι ;
• Φαινόμενο του κερμοκθπίου κεωρείται θ
πικανολογοφμενθ αφξθςθ τθσ μζςθσ γιινθσ
κερμοκραςίασ ωσ ςυνζπεια τθσ ςυνεχοφσ
αφξθςθσ τθσ ςυγκζντρωςθσ του διοξειδίου
του άνκρακα ςτθν ατμόςφαιρα.
Από ποφ πιρε το όνομά του;
• Σο Φαινόμενο του Θερμοκθπίου
ονομάςτθκε ζτςι γιατί λειτουργεί με τον ίδιο
τρόπο που λειτουργεί και ζνα κερμοκιπιο.
Είναι χριςιμο;
• Σο φαινόμενο του κερμοκθπίου το
χρειαηόμαςτε για να διατθροφμε τθ Γθ μασ
ηεςτι, ϊςτε να υπάρχει ηωι.
• Χάρθ ςτο φαινόμενο αυτό θ μζςθ
κερμοκραςία τθσ Γθσ διατθρείται ςτο
επίπεδο των 15οC.
5. Η Γθ δζχεται ςυνολικά θλιακι ακτινοβολία. Ζνα μζροσ τθσ απορροφάται από το ςφςτθμα
Γθσ-ατμόςφαιρασ, ενϊ το υπόλοιπο διαφεφγει ςτο διάςτθμα. Περίπου το 30% τθσ
ειςερχόμενθσ θλιακισ ακτινοβολίασ ανακλάται, ςε ποςοςτό 6% από τθν ατμόςφαιρα, 3%
από τα νζφθ και 4% από τθν επιφάνεια τθσ Γθσ. Σο 70% τθσ θλιακισ ακτινοβολίασ
απορροφάται, κατά 16% από τθν ατμόςφαιρα (ςυμπεριλαμβανομζνου και του
ςτρατοςφαιρικοφ ςτρϊματοσ του όηοντοσ), κατά 3% από τα νζφθ και κατά 51% από τθν
επιφάνεια και τουσ ωκεανοφσ.
Λόγω τθσ κερμοκραςίασ τθσ, θ Γθ εκπζμπει κερμικι ακτινοβολία θ οποία αντιςτοιχεί ςε
μεγάλα μικθ κφματοσ, ενϊ θ αντίςτοιχθ θλιακι ακτινοβολία είναι μικροφ μικουσ κφματοσ. Η
ατμόςφαιρα τθσ Γθσ διακζτει μεγάλθ αδιαφάνεια ςτθν, μεγάλου μικουσ κφματοσ, γιινθ
ακτινοβολία, ζχει δθλαδι τθν ικανότθτα να απορροφά το μεγαλφτερο μζροσ τθσ, ποςοςτό
περίπου 71%. Η ίδια θ ατμόςφαιρα επανεκπζμπει κερμικι ακτινοβολία μεγάλου μικουσ
κφματοσ, μζροσ τθσ οποίασ απορροφάται από τθν επιφάνεια τθσ Γθσ, θ οποία κερμαίνεται
ακόμθ περιςςότερο.
Σα αζρια του κερμοκθπίου απορροφοφν τθν μεγάλου μικουσ κφματοσ γιινθ ακτινοβολία και
επανεκπζμπουν κερμικι ακτινοβολία κερμαίνοντασ τθν επιφάνεια. Οριςμζνα αζρια, όπωσ
το όηον, ζχουν αδιαφάνεια και ςτθν θλιακι ακτινοβολία, με αποτζλεςμα να απορροφοφν
ζνα μζροσ τθσ, ςυμβάλλοντασ ςε ζνα βακμό και ςτθν ψφξθ τθσ γιινθσ επιφάνειασ.
Περίπου το 86% τθσ κατακρατοφμενθσ από τθν ατμόςφαιρα γιινθσ ακτινοβολίασ, οφείλεται
ςτθν παρουςία υδρατμϊν, διοξειδίου του άνκρακα και νεφϊν. Οι υδρατμοί αποτελοφν
ενεργό ςυςτατικό, κατά ποςοςτό 60%, ενϊ μικρότερθ ςυνειςφορά ζχουν και τα αζρια
μεκανίου , οξειδίου του νατρίου και όηοντοσ (περίπου 8%).
6. Η επιφάνεια τθσ γθσ
εκπζμπει ενζργεια
Η ατμόςφαιρα εκπζμπει
ενζργεια
Η θλιακι
ακτινοβολία
κερμαίνει τθν
επιφάνεια τθσ γθσ
Σα αζρια του
φαινομζνου του
κερμοκθπίου
κερμαίνονται από τθν
ακτινοβολία που
εκπζμπει θ γθ
7. Σα κυριότερα αζρια του κερμοκθπίου;
• Διοξείδιο του άνκρακα (CO2)
• Μεκάνιο (CH4)
• Όηον (Ο3)
• Διοξείδιο του αηϊτου (NO2)
• Χλωροφκοράνκρακεσ (CFCs, HCFC-22)
• Τδρατμοί (H20)
Σα αζρια του φαινομζνου του κερμοκθπίου (με κερμαντικι
επίδραςθ) παραμζνουν ςτθν ατμόςφαιρα για 100 ζτθ
8. Πϊσ δθμιουργείται το πρόβλθμα με εικόνεσ;
Οι υδρατμοί, το διοξείδιο του άνκρακα και μεκάνιο ςχθματίηουν
ζνα φυςικό διαχωριςτικό γφρω από τθ Γθ. Πάντωσ θ καφςθ ορυκτϊν
καυςίμων ζχει οδθγιςει ςτθν αφξθςθ του ποςοφ του CO2 αλλά και
άλλων αερίων όπωσ το μεκάνιο και οξείδια του αηϊτου, που
εκλφονται ςτθν ατμόςφαιρα.
Θ επιφάνεια τθσ Γθσ κερμαίνεται από τον ιλιο. Κακϊσ
κερμαίνεται, ανακλά πίςω προσ τθν ατμόςφαιρα
κερμότθτα.
Περίπου το 70% τθσ ενζργειασ του ιλιου, ακτινοβολείται προσ τα
πίςω, ςτο διάςτθμα. Αλλά κάποιο ποςό τθσ υπζρυκρθσ ακτινοβολίασ
παγιδεφεται από τα αζρια του κερμοκθπίου, που κερμαίνουν ακόμθ
περιςςότερο τθν ατμόςφαιρα.
Αυτό ζχει ςαν αποτζλεςμα, θ Γθ να διατθρείται κερμι και να εμφανίηεται το
φαινόμενο τθσ ηωισ. Αλλά οι αυξθμζνεσ ποςότθτεσ των εκπομϊν των
αερίων, αλλάηουν τθν ιςορροπία του ςφνκετου αυτοφ ςυςτιματοσ, προξενϊντασ
τθν παγκόςμια άνοδο τθσ κερμοκραςίασ.
9. Γιατί το φαινόμενο του κερμοκθπίου αποτελεί
πρόβλθμα ;
•Μια ςειρά από δραςτθριότθτεσ του ανκρϊπου αυξάνουν ςε τρομακτικό βακμό
τθν ποςότθτα των αερίων του κερμοκθπίου και ειδικότερα του διοξειδίου του
άνκρακα.
•Αυτό ζχει ωσ αποτζλεςμα το λεπτό φράγμα αερίων να γίνει πιο παχφ και ζτςι θ
υπζρυκρθ ακτινοβολία να μθν μπορεί να διαφφγει ςτο διάςτθμα και να μζνει όλθ
ςτθν ατμόςφαιρά μασ.
•Αυτό ςυντελεί ϊςτε θ Γθ να γίνεται ολοζνα και κερμότερθ
με αποτελζςματα καταςτροφικά για τον πλανιτθ μασ.
15. Επίδραςθ ανκρϊπινθσ δραςτθριότθτασ
• Θ αποψίλωςθ των δαςϊν, θ χριςθ ορυκτϊν καυςίμων, θ παραγωγι θλεκτρικισ
ενζργειασ, οι ςυγκοινωνίεσ, οι βιομθχανικζσ εγκαταςτάςεισ και θ οικιακι
κζρμανςθ) ςυμβάλλουν
A. ςτθν αφξθςθ τθσ ςυγκζντρωςθσ των αερίων του κερμοκθπίου
B. ςτθν ζκλυςθ άλλων ιχνοςτοιχείων (π.χ. χλωροφκοράνκρακεσ).
• Σα τελευταία χρόνια, καταγράφεται μία αφξθςθ ςτθ ςυγκζντρωςθ αρκετϊν
αερίων του κερμοκθπίου, ενϊ ειδικότερα ςτθν περίπτωςθ του διοξειδίου
του άνκρακα, θ αφξθςθ αυτι ιταν 31% τθν περίοδο 1750-1998.
• Θ παραγωγι διοξειδίου του
άνκρακα, οφείλεται
A. χριςθ ορυκτϊν καυςίμων και
B. ςε αλλαγζσ που ςυντελοφνται ςτο
ζδαφοσ, κυρίωσ μζςω τθσ αποδάςωςθσ.
16.
17. ΕΠΙΠΣΩΕΙ
ταδιακό λιϊςιμο Ερθμοποίθςθ
των πάγων ςτουσ περιοχϊν τθσ
πόλουσ. Εφκρατθσ ηϊνθσ και
Ανφψωςθ τθσ λειψυδρία.
ςτάκμθσ των Εμφάνιςθ ακραίων
καλαςςϊν. καιρικϊν
Ολόκλθρεσ περιοχζσ φαινομζνων
ςε νθςιά ι (πλθμμφρεσ,
παρακαλάςςιεσ καταιγίδεσ).
πόλεισ κα Μετακίνθςθ των
εξαφανιςτοφν. ηωνϊν βροχόπτωςθσ
Εξαφάνιςθ πολλϊν από τον ιςθμερινό
καλαςςίων ειδϊν. προσ το Βορρά.
Άνκιςθ επιδθμιϊν.
18. Οι πρϊτεσ ενδείξεισ
Σο λιϊςιμο των παγετϊνων των μεγάλων
βουνϊν ζχει ξεκινιςει. ( π.χ.
Άλπεισ, Γροιλανδία και Β. Ατλαντικόσ)
Αφξθςθ κερμοκραςίασ ςτθν Ανταρκτικι, ςτθ
ιβθρία
τθν Καραϊβικι και τον Ινδικό οι κυκλϊνεσ
είναι ιςχυρότεροι, καταςτροφικότεροι και
πιο ςυχνοί.
Όπου δεν υπάρχει υγραςία οι ξθραςίεσ είναι
εντονότερεσ (ζχουμε ερθμοποίθςθ
,μειωμζνεσ ςοδειζσ και λιμοφσ)
Από Σουρκία μζχρι και ΘΠΑ ,οι καφςωνεσ
είναι ανυπόφοροι και οι πυρκαγιζσ
ανεξζλεγκτεσ.
Αφξθςθ καταςτροφικϊν βροχϊν ςτθ Ρωςία.
19. Οι ενδείξεισ ςτθ χϊρα μασ
Αφξθςθ κερμοκραςίασ ςτθν Ελλάδα από 1-5 βακμοφσ
Κελςίου, κίνδυνοσ ξθραςίασ
Ανομβρία και καφςωνεσ το καλοκαίρι.
Αςυνικιςτεσ κερμοκραςίεσ μερικά διαςτιματα το
φκινόπωρο και χειμϊνα.
Οι λίγεσ γενικά βροχζσ μζχρι τϊρα ,ζχουν γίνει
καταρρακτϊδεισ με χαλάηι ςυχνό, πλθμμφρεσ και
κατολιςκιςεισ.
Σο χειμϊνα ζχουμε χιόνια και παγετό.
Ζχουμε αλλαγζσ:
A. ςτθ χλωρίδα πάνια είδθ μειϊνονται ι
«μεταναςτεφουν» βόρεια (π.χ.
ορχεοειδι, ενδθμικά).
B. τθν πανίδα Σα ζντομα μειϊνονται. Πολλά
κθλαςτικά μετακινοφνται βόρεια. Τπάρχει αλλαγι
και ςτο χρόνο αναπαραγωγισ τουσ.
20. Διεκνείσ Προςπάκειεσ
• H διάςκεψθ του Ρίο Βραηιλίασ (1992) όπου αποφαςίςτθκε μείωςθ των
εκπομπϊν αερίων ωσ το ζτοσ 2000. Σίποτα δεςμευτικό δεν αποφαςίςτθκε.
• Kαι του Κιότο Ιαπωνίασ (1997) όπου αποφαςίςτθκε ςτακεροποίθςθ των
ςυγκεντρϊςεων αερίων. Οι μεν αναπτυγμζνεσ χϊρεσ δεν διατίκενται να
μειϊςουν τισ εκπομπζσ καυςαερίων και να περιςτείλουν τθν
υπερκαταναλωτικι μανία των πολιτϊν τουσ, οι δε υπό ανάπτυξθ χϊρεσ
αρνοφνται και αυτζσ να ανακόψουν
τουσ ρυκμοφσ ανάπτυξθσ, ςτθν
προςπάκειά τουσ να βελτιϊςουν το
δικό τουσ βιοτικό επίπεδο.
Άπαντεσ ζχουν πρϊτθ
προτεραιότθτα το χριμα ενϊ
θ λιψθ μζτρων ςθμαίνει κόςτοσ.
Tα ςυμφζροντα δεν επιτρζπουν τθν
λιψθ αποτελεςματικϊν μζτρων
21. Προτεινόμενεσ Λφςεισ
• Χριςθ ιπιων μορφϊν ενζργειασ δθλ. θλιακισ, γεωκερμικισ, αιολικισ, τθσ
βιομάηασ αλλά και τθσ πυρθνικισ ενζργειασ.
• Χριςθ φυςικοφ αερίου.
• Εκςυγχρονιςμόσ των βιομθχανιϊν και των οχθμάτων για να εκπζμπουν
λιγότερα καυςαζρια.
• Περιοριςμόσ των εκπομπϊν των αερίων (χλωροφκοράνκρακεσ, όηον κλπ).
• Περιοριςμόσ τθσ
υπερκαταναλωτικισ μανίασ των
πολιτϊν.
• Θ οικολογικι ςυνείδθςθ πρζπει να
γίνει ςτόχοσ του εκπαιδευτικοφ
μασ ςυςτιματοσ για να
διαμορφϊςουμε οικολογικά
ευαιςκθτοποιθμζνουσ πολίτεσ.
• Δενδροφυτεφςεισ που βοθκοφν
ςτθν απορρόφθςθ του CO2
22.
23. Ακόμη και με μικρά βήματα θα πετφχουμε
αποτελέςματα…
24. «Την γη δεν ηην έτοσμε κληρονομήζει από ηοσς προγόνοσς
μας.
Απλώς ηην έτοσμε δανειζηεί από ηα παιδιά μας…»