Service Oriented Architecture
Deel 2 - Organisatorisch perspectief




Amersfoort
12 september 2009
Bas Kruiswijk
Service Oriented Architecture




Overzicht
Deel 2: SOA vanuit organisatorisch perspectief

1. Basisconcepten
2. SOA vanuit organisatorisch perspectief
          – Software services en organisatiediensten
          – Domeinen
          – Lagenstructuur en procesondersteuning

3. Procesbesturing
4. SOA vanuit technisch perspectief
5. De SOA infrastructuur
6. SOA in het ontwerpproces



© Twynstra Gudde 12-9-2009                             2
Service Oriented Architecture




SOA Concepten
Vanuit organisatorisch perspectief

– Software- en organisatiediensten
          – Softwarediensten (services) corresponderen met organisatiediensten
          – Services zijn voor gebruikers betekenisvolle diensten

– Domeinen
          – Verantwoordelijkheidsgebied binnen een organisatie
          – Verleent diensten aan andere domeinen
          – Betrekt diensten van andere domeinen
          – Is zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop die diensten worden
            geleverd

– Diensten en processen
          – Services / Diensten zijn de verantwoordelijkheid van een domein
          – Processen overstijgen dit niveau

© Twynstra Gudde 12-9-2009                                                       3
Service Oriented Architecture




    Business-ICT paradigma
                       Diensten
                       (services)



                             =
                 IT organiseren o.b.v.                     Uitgaan van

                 business-                                 verschillende
                 activiteiten                              eigenaren
                                                           van systemen en gegevens




Ontwikkeling organisatie                                                 Belangen / politiek
(aanpassing aan veranderingen                                            dus slim organiseren
omgeving en technologie)      Accepteren

                                    heterogeniteit
                                    van systemen en technologie
                                                                         Losse koppelingen


    © Twynstra Gudde 12-9-2009                                                                  4
Service Oriented Architecture




Belofte van SOA
– IT oerwoud => Business controle
          –    IT Transparantie
          –    Afstemming van IT op de business

– IT rigiditeit => IT soepeler meebewegen met business (IT flexibiliteit)
          –    business innovatie
          –    makkelijk efficiency verbetering realiseren

– Maakt het mogelijk een veranderstrategie te kiezen die past bij
  veranderambitie (incrementeel versus bigbang)
– Output orientatie (stimuleert denken over nut en efficiency)
– Efficientie door hergebruik
          –    geen duplicatie van functionaliteit in verschillende applicaties
          –    services van buiten organisatie gebruiken


© Twynstra Gudde 12-9-2009                                                        5
Service Oriented Architecture




  Basisdiensten
  Elementaire diensten ontsluiten databases en bestaande systemen




Basisdiensten


Backends                                            Bestaand
                                    Database        systeem




  © Twynstra Gudde 12-9-2009                                        6
Service Oriented Architecture




  Afnemers gebruiken diensten

Afnemers
(presentatie)




Basisdiensten


Backends                                     Bestaand
                                  Database   systeem




  © Twynstra Gudde 12-9-2009                            7
Service Oriented Architecture




  Domeinen zijn eigenaar van diensten
  Eigenaarschap is in de organisatie belegd
Afnemers
(presentatie)




Basisdiensten


Backends                                      Bestaand
                                  Database    systeem




                                  Domein      Domein
  © Twynstra Gudde 12-9-2009                             8
Service Oriented Architecture




  Samengestelde diensten

Afnemer
(presentatie)




Samengestelde diensten


Basisdiensten


Backends                                     Bestaand
                                  Database   systeem




                                  Domein     Domein
  © Twynstra Gudde 12-9-2009                            9
Service Oriented Architecture




  Procesdiensten
  Ondersteuning van bedrijfsprocessen
Afnemers
(presentatie)


Procesdiensten


Samengestelde diensten


Basisdiensten


Backends                                     Bestaand
                                  Database   systeem




                                  Domein     Domein
  © Twynstra Gudde 12-9-2009                            10
Service Oriented Architecture




               Enterprise servicebus
             Afnemers
             (presentatie)


             Procesdiensten
Servicebus




             Samengestelde diensten


             Basisdiensten


             Backends                                     Bestaand
                                               Database   systeem




                                               Domein     Domein
               © Twynstra Gudde 12-9-2009                            11
Service Oriented Architecture




               Orkestratie engine
             Afnemers
             (presentatie)




                                                                      Orchestration
             Procesdiensten




                                                                         engine
Servicebus




             Samengestelde diensten


             Basisdiensten


             Backends                                     Bestaand
                                               Database   systeem




                                               Domein     Domein
               © Twynstra Gudde 12-9-2009                            12
Service Oriented Architecture




               Portaal
Portaal
             Afnemers
             (presentatie)




                                                                      Orchestration
             Procesdiensten




                                                                         engine
Servicebus




             Samengestelde diensten


             Basisdiensten


             Backends                                     Bestaand
                                               Database   systeem




                                               Domein     Domein
               © Twynstra Gudde 12-9-2009                            13
Service Oriented Architecture


Portaal                           J2EE Portlets
                                  .NET Web parts

Presentatie                       J2EE JSP / Java Beans)   HTML, XML, XSL
                                  .NET ASP / ActiveX)


Orkestratie engine
                                  BPEL

Procesdiensten


Samengestelde diensten
                                  J2EE (EJB etc.)
                                  .NET (C# etc.)
Basisdiensten

Servicebus                        XML, SOAP
                                  WSDL, UDDI


Backends                          ODBC, JDBC


  © Twynstra Gudde 12-9-2009                                         14
Service Oriented Architecture




                 SOA Classificatie
                 Volgens ‘SOA in practice’

                                             macro-flow                stateful
                         micro-flow


                                                                                      Process-enabled
orchestrated




               Procesdiensten                                                              SOA
  services




                                                                                      Federated
               Samengestelde diensten                                                   SOA


               Basisdiensten                                                       Fundamental
                                                                                      SOA



                                                                       stateless
                                                  basic      basic
                                                   data       logic
                                                 services   services


                 © Twynstra Gudde 12-9-2009                                                       15
Service Oriented Architecture




Nog een stap verder
Zie bijv. paper Papazoglou

– Service registry
                                               Service
                                              aanbieder
                                              (provider)
                                Find - UDDI                     Bind - SOAP


                                                                         Service
                                   Service
                                                                        afnemer
                                   registry
                                              Publish - WSDL        (consumer, client)



– Service interface is meer dan operaties




                                                                           op
                                                                 n
          – Signatures (operaties)




                                                                  io




                                                                              er
                                                               at




                                                                                at
                                                             er




                                                                                   io
                                                           op




                                                                                  n
          – Capabilities (doel, resultaat)
                                                                  implementatie
          – Behaviour (proces)




                                                                                  n
                                                            op




                                                                                 io
                                                               er




                                                                              at
          – Quality of service (kwaliteitskenmerken)




                                                                            er
                                                                 at
                                                                    io




                                                                          op
                                                                   n
© Twynstra Gudde 12-9-2009                                                               16
Service Oriented Architecture




Samengestelde services
zijn afhankelijke van andere services en verbergen complexiteit




© Twynstra Gudde 12-9-2009                                        17
Service Oriented Architecture




Stabiel service portfolio
Veranderlijke processen én technische implementatie




dynamisch                       Bedrijfsprocessen   orkestratie



    stabiel                     Service portfolio   interface



dynamisch                         ICT oplossing     implementatie




© Twynstra Gudde 12-9-2009                                          18
Service Oriented Architecture




Extended Service Oriented Architecture




© Twynstra Gudde 12-9-2009               19
Service Oriented Architecture




Bas Kruiswijk
bkr@tg.nl




www.twynstragudde.nl

Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot
deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit
deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar
gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra
Gudde.




© Twynstra Gudde 12-9-2009                                20

SOA organisatorisch perspectief

  • 1.
    Service Oriented Architecture Deel2 - Organisatorisch perspectief Amersfoort 12 september 2009 Bas Kruiswijk
  • 2.
    Service Oriented Architecture Overzicht Deel2: SOA vanuit organisatorisch perspectief 1. Basisconcepten 2. SOA vanuit organisatorisch perspectief – Software services en organisatiediensten – Domeinen – Lagenstructuur en procesondersteuning 3. Procesbesturing 4. SOA vanuit technisch perspectief 5. De SOA infrastructuur 6. SOA in het ontwerpproces © Twynstra Gudde 12-9-2009 2
  • 3.
    Service Oriented Architecture SOAConcepten Vanuit organisatorisch perspectief – Software- en organisatiediensten – Softwarediensten (services) corresponderen met organisatiediensten – Services zijn voor gebruikers betekenisvolle diensten – Domeinen – Verantwoordelijkheidsgebied binnen een organisatie – Verleent diensten aan andere domeinen – Betrekt diensten van andere domeinen – Is zelf verantwoordelijk voor de wijze waarop die diensten worden geleverd – Diensten en processen – Services / Diensten zijn de verantwoordelijkheid van een domein – Processen overstijgen dit niveau © Twynstra Gudde 12-9-2009 3
  • 4.
    Service Oriented Architecture Business-ICT paradigma Diensten (services) = IT organiseren o.b.v. Uitgaan van business- verschillende activiteiten eigenaren van systemen en gegevens Ontwikkeling organisatie Belangen / politiek (aanpassing aan veranderingen dus slim organiseren omgeving en technologie) Accepteren heterogeniteit van systemen en technologie Losse koppelingen © Twynstra Gudde 12-9-2009 4
  • 5.
    Service Oriented Architecture Beloftevan SOA – IT oerwoud => Business controle – IT Transparantie – Afstemming van IT op de business – IT rigiditeit => IT soepeler meebewegen met business (IT flexibiliteit) – business innovatie – makkelijk efficiency verbetering realiseren – Maakt het mogelijk een veranderstrategie te kiezen die past bij veranderambitie (incrementeel versus bigbang) – Output orientatie (stimuleert denken over nut en efficiency) – Efficientie door hergebruik – geen duplicatie van functionaliteit in verschillende applicaties – services van buiten organisatie gebruiken © Twynstra Gudde 12-9-2009 5
  • 6.
    Service Oriented Architecture Basisdiensten Elementaire diensten ontsluiten databases en bestaande systemen Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem © Twynstra Gudde 12-9-2009 6
  • 7.
    Service Oriented Architecture Afnemers gebruiken diensten Afnemers (presentatie) Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem © Twynstra Gudde 12-9-2009 7
  • 8.
    Service Oriented Architecture Domeinen zijn eigenaar van diensten Eigenaarschap is in de organisatie belegd Afnemers (presentatie) Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem Domein Domein © Twynstra Gudde 12-9-2009 8
  • 9.
    Service Oriented Architecture Samengestelde diensten Afnemer (presentatie) Samengestelde diensten Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem Domein Domein © Twynstra Gudde 12-9-2009 9
  • 10.
    Service Oriented Architecture Procesdiensten Ondersteuning van bedrijfsprocessen Afnemers (presentatie) Procesdiensten Samengestelde diensten Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem Domein Domein © Twynstra Gudde 12-9-2009 10
  • 11.
    Service Oriented Architecture Enterprise servicebus Afnemers (presentatie) Procesdiensten Servicebus Samengestelde diensten Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem Domein Domein © Twynstra Gudde 12-9-2009 11
  • 12.
    Service Oriented Architecture Orkestratie engine Afnemers (presentatie) Orchestration Procesdiensten engine Servicebus Samengestelde diensten Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem Domein Domein © Twynstra Gudde 12-9-2009 12
  • 13.
    Service Oriented Architecture Portaal Portaal Afnemers (presentatie) Orchestration Procesdiensten engine Servicebus Samengestelde diensten Basisdiensten Backends Bestaand Database systeem Domein Domein © Twynstra Gudde 12-9-2009 13
  • 14.
    Service Oriented Architecture Portaal J2EE Portlets .NET Web parts Presentatie J2EE JSP / Java Beans) HTML, XML, XSL .NET ASP / ActiveX) Orkestratie engine BPEL Procesdiensten Samengestelde diensten J2EE (EJB etc.) .NET (C# etc.) Basisdiensten Servicebus XML, SOAP WSDL, UDDI Backends ODBC, JDBC © Twynstra Gudde 12-9-2009 14
  • 15.
    Service Oriented Architecture SOA Classificatie Volgens ‘SOA in practice’ macro-flow stateful micro-flow Process-enabled orchestrated Procesdiensten SOA services Federated Samengestelde diensten SOA Basisdiensten Fundamental SOA stateless basic basic data logic services services © Twynstra Gudde 12-9-2009 15
  • 16.
    Service Oriented Architecture Nogeen stap verder Zie bijv. paper Papazoglou – Service registry Service aanbieder (provider) Find - UDDI Bind - SOAP Service Service afnemer registry Publish - WSDL (consumer, client) – Service interface is meer dan operaties op n – Signatures (operaties) io er at at er io op n – Capabilities (doel, resultaat) implementatie – Behaviour (proces) n op io er at – Quality of service (kwaliteitskenmerken) er at io op n © Twynstra Gudde 12-9-2009 16
  • 17.
    Service Oriented Architecture Samengesteldeservices zijn afhankelijke van andere services en verbergen complexiteit © Twynstra Gudde 12-9-2009 17
  • 18.
    Service Oriented Architecture Stabielservice portfolio Veranderlijke processen én technische implementatie dynamisch Bedrijfsprocessen orkestratie stabiel Service portfolio interface dynamisch ICT oplossing implementatie © Twynstra Gudde 12-9-2009 18
  • 19.
    Service Oriented Architecture ExtendedService Oriented Architecture © Twynstra Gudde 12-9-2009 19
  • 20.
    Service Oriented Architecture BasKruiswijk bkr@tg.nl www.twynstragudde.nl Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde. © Twynstra Gudde 12-9-2009 20