1. Dit congres is een initiatief van:
Meer winst uit
samenwerking
Veilig bouwen is meer dan V&G-
coördinatie
Programma
• Welkom
• Het bouwproces in hoofdlijnen
• Stakeholders
• Falen van constructieve veiligheid
• Casus Bos en Lommerplein
• De veiligheidskundige als V&G coördinator?
• Tips
1

2. Arbo en brandveiligheidszorg
Copla Opleiding & Training b.v. - Ontwikkeling
- Organisatie
- Uitvoering
Copla Consultants b.v. - Onderzoek & advies
- Plannen, procedures, documenten
- Projectondersteuning & detachering
- Meting & auditing
- Managementsystemen
VERDER MET VEILIGHEIDSZORG...
VERDER MET COPLA!
2

3. Het bouwproces
I n i t ia t i e f n e m e n ( id e e , in v e s t e re n , b e le g g e n )
O n t w ik k e le n ( lo c a t i e v e rw e r v e n , f in a n c i e re n )
P ro g ra m m a v a n E is e n o p s t e lle n , o n t w e rp e n
O r g a nise r e n , m a n ag e n
F a b r ic e r e n , t ra n s p o r t e r e n , le v e re n
B o u w e n , i n s t a lle re n
G e b ru ik s g e re e d m a k e n , t e s t e n , o p le v e r e n
G e b ru ik e n e n o n d e r h o u d e n
Bron: Nlingenieurs (ONRI)
Stakeholders
F in a n c ie r O p d ra c h t g e v e r C o n s u lt a n t
P ro j e c t D e f in it i e
O n tw e r p m an a g e r P ro j e c t m a n a g e r D i re ct ie v o e ri n g & T o e z i c h t
A rc h it e c t A a n n e m e rs :
P ro c e s s e n g i n e e r - f u n d e ri n g
W e rt u i g b o u w k u n d ig a d v is e u r - ru w b o u w
E le k t ro t e c h n is ch a d v is e u r - in s t a l la t ie s ( W )
C o n str uc t e u r - in s t a l la t ie s ( E )
- a fbo u w
3

4. Constructieve veiligheid
• Belastingen:
– Permanent
– Veranderlijk
– Bijzonder
• Sterkte, stabiliteit en stijfheid door weerstand tegen de belastingen
• Zorgen voor voldoende:
– Sterkte: niet bezwijken t.g.v. belastinggrootte
– Stabiliteit: niet bezwijken t.g.v. belastingrichting
– Stijfheid: niet te veel doorbuigen en bewegen.
Patio Sevilla; 2 doden
4

5. Galerij flat Leeuwarden
B-tower Rotterdam; 5 gewonden
5

6. Grolsch Veste; 2 doden
Stelling 1
• Behalve dat het over ‘veiligheid’ gaat, hebben constructieve veiligheid en
arbeidsveiligheid niets met elkaar te maken.
Eens? 
6

7. Constructieve- versus arbeidsveiligheid
• Veiligheid op de bouwplaats
– Bouwwerk als bouwvloer
– Tijdelijke/hulpconstructies
• B-tower & Grolsch Veste
• Veiligheid tijdens het (zakelijk) gebruik van een bouwwerk
– Belastingen door aankleding/meubilair, transportmiddelen, machines, etc.
• Patio Sevilla & galerij van flat te Leeuwarden
• Veiligheid tijdens onderhoud, renovatie en sloop van een bouwwerk
– Tijdelijke/hulpconstructies
– Verwijderen delen hoofddraagconstructie
• Ingestorte steiger Amercentrale bij Geertruidenberg (5 doden).
Stelling 2
• Het V&G plan is het instrument bij uitstek om de constructieve veiligheid van een
bouwwerk in de bouwfase te borgen.
Eens? 
7

8. Bos en Lommer
2006: Vrachtwagen rijdt op marktplein (dak parkeergarage)  verzakkingen!
Gevolg: algehele ontruiming
Tekortkomingen
• Onvoldoende wapening / wapening op de verkeerde plaatsen
• PvE onvoldoende duidelijk over maatgevende belastingsituaties
• Onnodig verschillende detailontwerpen voor dezelfde situaties
• Onvoldoende ‘management of change’
• Onvoldoende samenhang in planvorming, bouwuitvoering en toezicht.
8

9. Citaat uit hoofdrapport Onderzoekscommissie Bos en
Lommerplein
• De onderzoekscommissie heeft wel van Hillen & Roosen een algemeen schema
'Risico-analyse‘ ontvangen, dat nietszeggend is. Dit formulier (2 A4-tjes) bevat een
specificatie van werkzaamheden (van grondwerk tot en met
gevelonderhoudsinstallaties) met een niet-ingevulde matrix waarvan de betekenis
de onderzoekscommissie ontgaat. De directeur van Hillen & Roosen BV schrijft
hierover niettemin in een brief d.d. 15 november 2006 aan de commissie:
"Met behulp van deze aandachtspuntenlijst wordt per stabu-code
(besteksparagraaf) het werk op zijn risico's beoordeeld.“
• Taak-Risico-Analyse (TRA) als onderdeel van het V&G plan
• Voorts heeft de directeur van Hillen & Roosen de onderzoekscommissie mondeling
gemeld dat in de uitgevoerde risico-analyse de betonwapening geen extra
aandacht heeft gekregen. De analyse richt zich namelijk op die zaken die afwijken
van de standaard, en het verwerken van wapening in beton is "business as usual".
Conclusies
• Bij project ‘Bos en Lommerplein’:
– Onduidelijkheid over de maatgevende situaties voor veranderlijke belastingen
en maatgevende scenario’s voor bijzondere belastingen
– V&G plan inclusief TRA is gemaakt
– Constructieve veiligheid (in ieder geval betonwapening) is niet opgenomen in
V&G plan
• Onderzoekscommissie ‘Bos en Lommerplein’:
– Kent de betekenis en functie van V&G plan niet
– Gaat niet in op de rol van de V&G coördinator
– Heeft geen zicht op de relatie arbeidsveiligheid  constructieve veiligheid.
9

10. V&G coördinatie
(AB Hfdstk. 2 afd. 5)
• Ontwerpfase:
– Zo veel mogelijk elimineren van V&G risico’s voor de uitvoeringsfase in het
ontwerp
• Uitvoeringsfase:
– Coördineren van werkzaamheden van de diverse werkgevers binnen de
uitvoerende partij  V&G risicobeheersing
• Opmerkingen:
– V&G coördinator ≠ adviseur
– V&G coördinator ≠ veiligheidskundige
– V&G coördinator ≠ hoofdverantwoordelijk voor constructieve veiligheid!.
Tips
• Opdrachtgever
– Specificeer belastingen in PvE:
• Veranderlijke (maatgevende situaties)
• Bijzondere (scenario’s)
– Bouwproces volgens KISS
– Stel een Hoofdconstructeur aan = (ook) V&G coördinator - O
• Uitvoerende partij
– Maak werk van V&G coördinatie
– Inclusief constructieve veiligheid
• Veiligheidskundige
– Maak werk van constructieve veiligheid
– Afhankelijk van positie.
10

11. Stelling 3
• Behalve dat het over ‘veiligheid’ gaat, hebben constructieve veiligheid en
arbeidsveiligheid niets met elkaar te maken.
Eens? 
11