สภาคณาจารย์ มีบทบาทสำคัญอย่างมากในการถ่วงดุลการบริหาร เพื่อให้เกิดธรรมาภิบาลในมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะสภาคณาจารย์ของไทยนั้นมีความเป็นมาที่พิเศษแตกต่างไปจากสภาคณาจารย์ของชาติอื่นๆ เป็นการสืบสานพระราชปณิธานของสมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก นับแต่แรกมีมหาวิทยาลัยขึ้นในประเทศไทย ...... มีบทบาทสำคัญ คู่กับการเปลี่ยนแปลงของประเทศไทยมาโดยตลอด ไม่ว่าจะเป็นยุค 14 ตุลา 6 ตุลา พฤษภาทมิฬ .....และมีบทบาทสำคัญในการช่วยแสวงหาทางออกมรยามที่ประเทศชาติมีวิกฤต