1. SEJARAH BOLA JARING<br />Bola jaring merupakan hasil pengubahsuaian daripada bola keranjang yang amat popular padaawal 1900-an.Ia berasal di Amerika Syarikat dan dikenali sebagai quot;
bola keranjang wanitaquot;
. Sukanini dicipta oleh Clara Gregory Baer. Kemudian sukan ini berkembang pesat di Asia dan Afrika.Pada tahun 1926, tertubuhlah Persatuan Bola Jaring Wanita Seluruh England (All EnglandWomens Netball Association). Perlawanan antarabangsa yang pertama telah diadakan di antaraEngland dan Scotland pada tahun 1938).<br />Perkembangan pesat untuk permainan bola jaring berlaku selepas Perang Dunia Kedua. Padatahun 1960 wakil-wakil negara komenwel telah memutuskan untuk menubuhkan sebuahpersatuan khusus untuk bola jaring dunia. Dengan itu tertubuhlah The International Federationof Netball Association. Pertubuhan ini berperanan untuk menyelaraskan peraturan dan undang-undang permainan bola jaring.<br />Bola jaring adalah permainan untuk wanita kerana ia tidak terlalu kasar. Sehingga hari ini, sukan<br />ini dimainkan lebih daripada 150 buah negara di seluruh dunia.<br />Sejarah bola jaring di Malaysia pula bermula apabila ia popular di kalangan sekolah mubalighKristian. Guru-guru Inggeris khususnya di bandar amat gemar bermain bola jaring. PersatuanBola Jaring Malaysia ditubuhkan pada tahun 1978. Persatuan ini telah mengambil bahagiandalam beberapa kejohanan antarabangsa sepertu Kejohanan Asia dan Kejohanan Piala Dunia.<br />Majlis Olimpik Malaysia telah mempelawa Persatuan Bola Jaring Malaysia untuk menganjurkanpertandingan bola jaring di sukan SEA 2001 di Kuala Lumpur. Persatuan Bola Jaring Malaysiajuga terlibat dalam Sukan Komenwel yang diadakan di Malaysia pada tahun 1998.<br />Majlis Sukan Sekolah-Sekolah Malaysia (MSSM) juga telah memainkan peranan dalammempopularkan permainan bola jaring di kalangan murid-murid sekolah. Malaysia bolehdikatakan amat berjaya dalam permainan ini. Penjaring gol bagi pasukan bola jaring Malaysia,Kadzlun Abas dinobatkan sebagai Best shooterdi World Junior Netball Championship 2000 yangdiadakan di Wales. Fadzlun Abas sekali lagi memenangi gelaran ini pada tahun 2001.<br />2.<br />PERALATAN<br />Ada beberapa peralatan yang diperlukan dalam sukan bola jaring. Antaranya ialah sebiji bola,<br />gelanggang (tertutup atau terbuka) dan tiang gol.<br />2.1<br />BOLA<br />Sukan bola jaring memerlukan bola khas untuk bola jaring. Rupayan seperti bolakeranjang. Bola tersebut mempunyai saiz 5, berdiameter 99-102 cm dan beratnya 6.35-7.26g. Bola ini diperbuat daripada getah atau kulit.<br />2.2<br />GELANGGANG<br />Terdapat dua jenis gelanggang bola jaring iaitu gelanggang terbuka dan tertutup.Gelanggang ini merupakan gelanggang berumput di kawasan terbuka atau dibuat khasdengan menggunakan simen atau perkey untuk gelanggang tertutup.<br />Gelanggang bola jaring besar sedikit dari gelanggang bola keranjang, sepanjang 30.5mdan selebar 15.25m. Garis panjang dikenali sebagai Garis Sisi dan garis panjang dikenalisebagai Garis Gol (Goal Lines). Gelanggang dibahagi kepada tiga kawasan sama besar.Bulatan Pusat bergaris pusat 90cm terletak ditengah gelanggang. Separuh bulatanbergaris pusat (radius) 4.9m pada setiap Garis Gol dikenali sebagai Bulatan Gol. Lebargaris gelanggang tidak lebih dari 50mm.<br />Gelanggang bola jaring boleh dibahagikan kepada 3 kawasan atau petak yang samaukuran. Dua buah kawasan merupakan kawasan gol. Kawasan lain ialahcentre ataukawasan tengah. Kawasan tengah ini pula terletaknya bulatan tengah.<br />Di kedua-dua hujung gelanggang, iaitu di kawasan pertama dan ketiga, terdapat<br />garisansemi-circle atau separuh bulatan yang merupakan bulatan gol.<br />Kawasan tengah<br />TIANG GOL<br />Di kedua-dua belang gelanggang dipasang tiang gol yang tingginya 3.05 m (10 kaki).Biasanya tiang gol diperbuat daripada besi. Bulatan besi berjaring yang terletak dibahagian atas tiang mempunyai diameter 38cm.<br />PEMAIN, KEDUDUKAN DAN HAD KAWASANNYA<br />Setiap pasukan terdiri daripada 10 orang iaitu 7 orang pemain di gelanggang dan 3 orang<br />sebagai simpanan. Setiap orang pemain mempunyai tugas dan had kawasan yang berlainan<br />antara satu sama lain.Berikut merupakan senarai tugas 7 orang pemain bola jaring:1)Penjaga gol (GK)2)Pertahanan gol (GD)<br />3) Pertahanan sayap (WD)4) Pemain tengah (C)5) Penyerang sayap (WA)<br />6)Penyerang gol (WD)<br />7)Penjaring gol (GS)<br />Berikut merupakan kedudukan pemain di dalam gelanggang (ketika membuat hantaran<br />tengah)<br />Berikut merupakan had kawasan bagi setiap pemain<br />UGAS PEMAIN DALAM PASUKAN<br />4.1<br />Penjaga gol(GK)<br />Penjaga gol (goal keeper = GK) menjaga penjaring gol (GS) pasukan lawan baik di dlamkawasan mahupun di luar kawasan jaringan. Penjaga gol boleh keluar masuk kawasangol. Di antara tugasnya ialah menjaga kawasan jaringan dan menghalang penyerang didalam kawasan jaringan. GK juga perlu bekerjasama dengan penahan gol (GD).<br />4.2<br />Penahan gol(GD )<br />Penahan gol (goal defence = GD), menjaga dan mengawal gerakan penyerang gol (GA)pasukan pihak lawan sama ada di dalam kawasan tengah, kawasan gol atau di dalamkawasan jaringan. GD boleh menghalang hantaran atau mengawal mana- mana pemaindalam kawasan tengah atau kawasan gol, tetapi tugas utamanya ialah menghalangpenyerang gol daripada membuat jaringan. GD juga boleh menerima bola dari hantarantengah.<br />4.3<br />Penahansayap(WD)<br />Penahan sayap (wing defence = WD) merupakan pemain pertahanan. Tugasnya ialahmenghalang gerak geri dan hantaran yang ditujukan kepada penyerang sayap (WA) pasukanlawan dalam bulatan jaringan.<br />WD juga boleh bertindak sebagai penyerang . Ini berlaksemasa bole di hantar ke tengah atauke dalam oleh pemain lawan. Apabila pemain lawan membuat jaringan, WD akan mengawal WA.<br />Kadangkala, WD boleh bertindak sebagai penyerang. Ini boleh berlaku semasa bola<br />dihantar ke tengah atau ke dalam oleh pemain lawan.<br />4.4<br />Pemaintengah(C)<br />Pemain tengah (centre = C) pula memainkan peranan yang penting kerana ia ditugaskansebagai penyerang dan merupakan pemain yang membuat hantaran tengah di awalpermainan. Kasawan C hampir meliputi keseluruhan padang bola jaring. C bolehbergerak ke semua kawasan kecuali di kawasan D.<br />4.5<br />Penyerangsayap(WA<br />Penyerang sayap (wing attack = WA) adalah juga penyerang, dan tugas utamanyamenghantar bola dari kawasan tengah ke kawasan jaringan. WA selalunya akanmenghantar bola kepada penjaring dan penyerang gol dengan kerjasama pemain tengah.<br />4.6<br />Penyerang gol(GA )<br />Penyerang gol (goal attact = GA) ditugaskan sebagai penjaring. GA akan bekerjasamadengan pemain tengah, penyerang sayap dan penjaring gol. GA juga selalu menerimahantaran tengah dan bertindak sebagai penyerang.<br />4.7<br />Penjaring gol(GS)<br />Penjaring gol (goal shooter = GS) bertugas sebagai penjaring gol. GS mestilah mahir<br />membuat jaringan.<br />PENGADIL<br />Terdapat dua orang pengadil dan dua orang pegawai yang terdiri daripada seorang penjagamasa dan seorang lagi pencatat masa. Pengadil bertanggungjawab untuk memeriksa gelanggang,peralatan, pakaian pemain sebelum permainan dimulakan serta mengawal permainan semasa iaberlangsung.<br />6.<br />PAKAIAN<br />Pemain akan memakai pakaian seragam yang sesuai. Kebiasaannya pakaian mereka terdiridaripada baju-t, seluar panjang, stoking, kasut dan bip. Bip dipakai diluar baju-t dan setiap bipditulis nama tugas setiap pemain. Nama tugas ini tertera di bahagian depan dan belakang bip.<br />7.<br />CARA BERMAIN<br />Bilangan keseluruhan pemain bagi satu pasukan dalam satu gelanggang ialah tujuh orang. Inibermakna ada 14 orang orang pemain dalam satu gelanggang. Tempoh masa juga telahditetapkan oleh pengadil dan diketahui oleh pemain.<br />7.1<br />PERMULAAN PERMAINAN<br />Sebelum permainan dimulakan, pengadil akan menentukan pasukan yang mana akanmembuat lontaran mula. Kebiasaannya, lontaran ini ditentukan melalui undi melontarsyiling. Setiap ketua pasukan akan memilih tanda belakang atau depan syiling tersebut.Bagi ketua pasukan yang dapat memilih dengan tepat akan membuat lontaran mula.<br />Manakala bagi pihak ketua pasukan lawan akan memilih kawasan gol yang digemarinya.Sebelum pengadil meniup wisel untuk memulakan permainan, setiap pemain akanberada di kawasan masing-masing. Manakala C (centre) akan bersedia di kawasannyauntuk memulakan lontaran mula.<br />7.2<br />TEMPOHPERMAINAN<br />Bola jaring dimainkan dalam tempoh sukuan waktu (quarter). Setiap suku waktu ialah 15minit dan akan diselang dengan waktu rehat selama 3 minit kecuali waktu rehat untukseparuh masa aiaitu 5 atau 10 minit. Waktu kecederaan dan gangguan akan diberikan,jika berlaku penangguhan permainan akibat sebarang gangguan atau sekiranya berlakukecederaan. Selain itu, tempoh permainan 20 minit untuk satu separuh masa juga turutdigunakan. Permainan akan diteruskan selepas sahaja gol dijaringkan.<br />7.3<br />PEMAIN GANTI<br />Markah dikira mengikut bilangan jaringan gol. Bola akan dimasukkan ke dalam bakuljaring yang berlubang. Penjaga gol (GK) akan melindungi bulatan golnya daripadadimasuki pihak lawan. Jika pasukan lawan berjaya menembusi kawasan ini maka pemainitu akan mencuba menjaringkan gol. Jaringan gol dibuat apabila bola dilontar masuk kedalam jaring dari atasnya. Gol hanya boleh dijaringkan oleh GS dan GA sahaja.<br />PERATURAN PERTANDINGAN BOLA JARING<br />8.1<br />AM<br />Pertandingan ini dinamakan Kejohanan Bola Jaring Penjara Malaysia<br />8.2.<br />PENGANJUR/PENGELOLA<br />Pertandingan ini dianjur oleh Majlis Sukan Penjara Malaysia dan dikelolakan oleh<br />Institusi Penjara yang dipilih.<br />8.3.<br />PENDAFTARAN<br />8.3.1Pertandingan ini terbuka kepada semua pegawai/anggota/kakitangan yang<br />bertugas di bawah Jabatan Penjara Malaysia.<br />8.3.2Setiap pasukan dibenarkan mendaftar seramai sepuluh (10) orang pemain<br />menggunakan Borang yang telah disediakan.<br />8.3.3Pemain yang tidak didaftarkan tidak dibenarkan mengambil bahagian. Sekiranyaberlaku sedemikian, penyertaan pasukan tersebut dalam pertandingan ini akandibatalkan secara automatik. Semua perlawanan sebelumnya yang disertai olehpasukan tersebut dianggap tidak sah. Jika menang, kemenangan percuma akandiberikan kepada pasukan lawan.<br />8.4. usingan Separuh Akhir dan Akhir:<br />Johan dan Naib Johan setiap kumpulan akan ke pusingan separuh akhir.Johan kumpulan A akan bertemu dengan Naib Johan Kumpulan B, danJohan Kumpulan B akan bertemu dengan Naib Johan Kumpulan A.Pemenang kedua-dua perlawanan tersebut akan ke pertandingan akhirmanakala yang kalah pula akan menentukan tempat ketiga dan keempat.<br />8.4.2.3 Pilihan 2 (sekiranya pasukan yang menyertai kurang dari enam (6)<br />pasukan):<br />8.4.2.1Pertandingan akan diadakan secara liga di mana semua pasukan akan<br />Bertemu antara satu sama lain.<br />9.<br />PERATURAN DAN UNDANG - UNDANG PERTANDINGAN<br />9.1<br />Pasukan / penukaran pemain<br />9.1.1Tiap-tiap pasukan mesti mempunyai sekurang-kurangnya lima (5) orang pemainsebelum satu-satu perlawanan dimulakan. Jika kurang pasukan tersebut dikirakalah.<br />9.1.2Bila seorang pemain mengalami kecederaan dan tidak menyambung permainan,permainan boleh dihentikan dua (2) minit untuk menentukan samada pemainitu boleh meneruskan permainannya. Keputusan akan dibuat oleh pegawaipasukan itu. Hanya dua (2) pegawai dibenarkan ke gelanggang pada masa itu.<br />9.1.3Pemain yang sakit atau cedera boleh diganti dan boleh bermain semula selepas<br />Waktu rehat separuh masa.<br />9.1.4Pemain yang lewat sampai tidak dibenarkan mengambil tempat seorang pemain<br />yang telah mengambil kedudukan lewat itu.<br />9.1.5Pemain hanya boleh diganti selepas permainan dihentikan kerana kecederaan<br />dan pertukaran pemain boleh dibuat selepas waktu rehat separuh masa.<br />9.1.6Pasukan yang akan bertanding hendaklah berada di gelanggang sepuluh (10)minit sebelum perlawanan dimulakan. Sekiranya mana-mana pasukan yanggagal berada di gelanggang selepas lima (5) minit dari masa sesuatu perlawanansepatutnya dimulakan, maka kemenangan percuma akan diberikaan kepadapasukan lawan dengan mata 15 - 0.<br />FORMATPERTANDINGAN<br />8.4.1Masa permainan adalah 25 minit (10 minit setiap separuh masa dan 5 minit<br />rehat).<br />8.4.2Pilihan 1 (sekiranya pasukan yang menyertai ialah enam (6) pasukan atau lebih):<br />8.4.2.1 Pusingan awal:<br />Pertandingan akan dijalankan secara liga dua kumpulan iaitu A dan B.Pasukan yang menyertai akan diundi bagi menentukan kumpulanmasing-masing pada tarikh dan masa yang ditetapkan oleh pihakpenganjur<br />elain daripada peraturan-peraturan pertandingan yang dinyatakan, pertandingan initertakluk dengan Undang-Undang Persekutuan Bola Jaring Antarabangsa (InternationalFederal of Netball-IFNA)<br />9.3<br />Sekiranya terdapat percanggahan di antara terjemahan undang-undang permainan<br />dengan undang-undang IFNA, maka undang-undang IFNA perlulah dipatuhi.<br />9.4<br />Sekiranya timbul perkara yang tidak dikuasai oleh kedua-dua undang-undang permainan,<br />maka keputusan akan ditentukan oleh Jawatankuasa Penganjur dari aspek teknikal.<br />9.5<br />Jawatankuasa Penganjur berhak meminda atau menambah mana-mana peraturan jika<br />difikirkan perlu.<br />9.6<br />Penentuan kemenangan - Setiap kemenangan akan diberi dua (2) mata, seri satu (1)mata, dan kalah (0) mata. Jika berlaku lebih dari satu pasukan mendapat mata yang sama,maka kaedah di bawah digunakan untuk menentukan pemenang:<br />i.<br />Sekiranya masih seri, pasukan yang menjaringkan gol terbanyak dikira<br />pemenang.<br />ii.<br />Sekiranya masih seri, pasukan yang paling kurang bolos dikira pemenang<br />iii.<br />Sekiranya masih seri juga, pasukan yang pernah mengalahkan lawannya di<br />peringkat awal dikira pemenang.<br />9.7<br />Pakaian:<br />9.7.1Pakaian yang digunakan oleh setiap pasukan bertanding hendaklah seragamiaitu mempunyai corak, bentuk dan warna yang sama. Pakaian tersebuthendaklah dipakai setiap kali bermain sepanjang pertandingan ini.<br />9.7.2Pemain hendaklah memakai baju/jersi dan seluar track/tight panjang.<br />9.7.3Setiap pasukan hendaklah menyediakan dua (2) set 'bibs' yang berlainan warna.Sekiranya kedua-dua pasukan mempunyai 'bibs' yang sama maka pasukan yangdisebutkan lebih awal hendaklah menukar 'bibs' mereka.<br />10.<br />PENGADIL PERTANDINGAN<br />Jawatankuasa pengelola akan menyediakan pangadil-pengadil yang bertauliah sepanjangpertandingan. Segala keputusan pengadil berkaitan undang-undang permainan adalahmuktamad.<br />11.<br />BANTAHAN<br />Segala bantahan boleh dibuat dengan merujuk kepada Jawatankuasa Bantahan dan Rayuan<br />yang dilantik oleh pihak penganjur kejohanan ini<br />http://www.scribd.com/doc/37083931/Sejarah-Bola-Jaring (8/03/2011)<br />