Bergondo está situado na marxe esquerda da ría de Betanzos, e na beira do río Mandeo que forma un extenso esteiro de grande valor medioambiental. A costa ocupa o fondo da ría e está formada por extensos areais (praias de Gandarío, O Regueiro, A Cabana e O Pedrido) e cantís de escasa altura.

1. BERGONDO
A costa

2. Bergondo está situado na marxe
esquerda da ría de Betanzos, e na
beira do río Mandeo que forma un
extenso esteiro de grande valor
medioambiental. A costa ocupa o
fondo da ría e está formada por
extensos areais (praias de Gandarío,
O Regueiro, A Cabana e O Pedrido) e
cantís de escasa altura.
Acolle un rico patrimonio histórico
artístico e etnográfico.

3. PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC “Betanzos-Mandeo”
Punta de Gandarío

4. 1-RÍA DE BETANZOS
Mide 12 km de fondo e presenta dous sectores ben diferenciados. O primeiro, de Betanzos
ata a ponte do Pedrido, é un esteiro típico onde sedimentan os materiais transportados
polos ríos Mandeo e Mendo, unha zona estreita con amplas zonas lamacentas que quedan
descubertas coa marea baixa. O segundo, entre as puntas Lavadoira e Torrella, é máis amplo
e conflúe coa ría de Ares. As rochas dominantes son xistos, filitas e lousas. É unha importante
zona marisqueira (ameixa, berberecho...)

5. O RÍO MANDEO nace no Marco das Pías (Sobrado dos Monxes) e desemboca na ría de
Betanzos formando un amplo esteiro. O tramo final do río conserva unhas extensas
marismas de grande riqueza biolóxica.

6. 2-Esteiro do Mandeo

7. Esteiro do mandeo desde o pazo de Mariñán

8. Esteiro do Mandeo e ponte da autopista

9. 3-Pazo de Mariñán e ría de Betanzos

10. 4-Punta das Saíñas, onde houbo unhas antigas exlotacións para a extracción de sal
http://sigpac.mapa.es/fega/visor/

11. Área de interpretación das Saíñas, da Pasaxe e das embarcacións tradicionais

12. Área de interpretación das Saíñas, da Pasaxe e das embarcacións tradicionais

13. 5-A Pasaxe do Pedrido

14. A Pasaxe

15. A Pasaxe

16. Ponte do Pedrido

17. Ponte do Pedrido

18. Ponte do Pedrido

19. Ponte e praia do Pedrido

20. 6-Praia do Pedrido. O Mandeo forma uns amplos areais ao atoparse co mar.

21. Praia do Pedrido

22. Praia do Pedrido

23. Praia do Pedrido

24. 7-Praia da Cabana

25. Praia da Cabana

26. Praia da Cabana

27. Cantil entre as praias da cabana e do Regueiro/Moruxo

28. Praia do Regueiro/Moruxo

29. Praia do Regueiro/Moruxo

30. 9-Punta de Moruxo

31. Punta de Moruxo. A Pedreira.

32. Punta de Gandarío

33. Punta de Gandarío

34. Punta de Gandarío

35. 11-Praia de Gandarío, de 700 m de lonxitude

36. Praia de Gandarío

37. 12-Punta Corveiroa

38. VALOR XEOLÓXICO
As rochas dominantes son os xistos que dan lugar a cantís de pouca altura nos que podemos
ver fallas, furnas... Nas desembocaduras dos ríos deposítase unha grande cantidade
sedimentos que forman lameiros e areais.

39. Cantil entre as praias da cabana e do Regueiro/Moruxo

40. Cantil entre as praias da cabana e do Regueiro/Moruxo

41. Areal do Pedrido

42. VALOR BIOLÓXICO
O máis importante son os hábitas do esteiro dunha grande diversidade e riqueza.
Abondan as algas e as plantas adaptadas ás augas salobres: sebas, xuncos, salicornias,
verdoaga mariña, acelga salgada, herba das anduriñas, escirpo...
En canto á fauna o máis destacado son as aves acuáticas: garza, garzota, picapeixes, gabita,
gaivotas (patiamarela, chorona e escura), mazarico (galego e curlí), píllara real, lavanco real,
pato cincento, pato asubión, mergo, corvo mariño real...

43. Bocho (Fucus vesiculosus)

44. Verdoaga mariña (Halimione portulacoides). Vive nas marismas lamacentas onde cobre amplos
espazos na liñas das mareas. Pode quedar parcialmente mergullada.

45. Chantaxe mariño
(Plantago maritima)

46. Garza real
(Ardea cinerea)

47. Mazaricos

48. Pazo de Mariñán, á beira do esteiro do
Mandeo. Acolle un Centro Cultural da
Deputación de A Coruña. Nos xardíns, abertos
ao público, conserva especies monumentais de
numerosas árbores.
camelia, buxo, plátano, eucalipto, chopo, freixo
florido, pacana de illinois, palmeira datileira,
érbedo, mirto, teixo...

49. Eucalipto (Eucalyptus globulus) do Pazo de
Mariñán, plantado entre 1860 e 1870.

50. LIC/ZEC “Betanzos-Mandeo” En Bergondo acolle a costa da
marxe do Mandeo ata a punta de Gandarío.
Bergondo

51. Paneis informativos do LIC/ZEC “Betanzos-Mandeo” a carón do Pazo de Mariñán

52. USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo
-Turismo, lecer e deportes
O Pedrido

53. PERCORRIDO POLA
COSTA DE BERGONDO
9 km+camiñadas
O litoral de Bergondo ten
poucos accesos, xa que unha
boa parte da costa, en
especial a zona rochosa, está
ocupada por propiedades
particulares que non deixan
paso ou son áreas moi
escarpadas de complicada
circulación, tanto a pé como
en coche. Propoñemos unha
ruta cuns puntos de parada
que se pode complementar
con camiñadas polos areais
facendo coincidir a marea
baixa.

54. Praia de Gandarío, um bo areal para um peseo no inverno e unha praia moi concurrida no verán

55. PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
Ostra rizada, ostra xaponesa, ostra do Pacífico, ostra portuguesa ou ostión (Cassostrea gigas), unha
especie de ostra procedente dos mares de Xapón, China e Corea, e que debido á súa boa adaptación e ao
seu rápido crecemento, converteuse nunha especie invasora das rías do norte de Galiza.

56. Adela Leiro, Mon Daporta
Novembro 2020