Quản Lý Nhà Nước Về Thu Hút Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Tại Tỉnh Đồng Nai.doc

Dịch vụ viết luận văn trọn gói website: luanvantot.com Zalo/tele 0934573149
Tham khảo miễn phí các tài liệu khác tại luanvantot.com
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
ĐOÀN THỊ HOÀNG ANH
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THU HÚT ĐẦU
TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI TỈNH
ĐỒNG NAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
TP. HỒ CHÍ MINH-NĂM 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ
………/………. …../….
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
ĐOÀN THỊ HOÀNG ANH
QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU HÚT ĐẦU TƢ
TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH ĐỒNG NAI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 8340403
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. ĐẶNG XUÂN HOAN

TP. HỒ CHÍ MINH-NĂM 2020

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Tất cả các thông
tin, số liệu, kết quả trình bày trong luận văn là trung thực.
Tôi xin chịu trách nhiệm trước pháp luật và cơ sở đào tạo về cam đoan này.
Ngƣời cam đoan
Đoàn Thị Hoàng Anh

LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận nhiều sự giúp đỡ quý báu, nhiệt
tình của Ban giám đốc, Khoa sau đại học cùng toàn thể quý thầy cô là giảng viên
Học viện Hành chính Quốc gia trong việc giảng dạy, hướng dẫn và giúp đỡ tôi
suốt quá trình tham dự khóa đào tạo Thạc sỹ và làm luận văn tốt nghiệp.
Đặc biệt, tôi cũng xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến TS. Đặng Xuân
Hoan, người thầy hướng dẫn khoa học đã nhiệt tình, tận tâm hướng dẫn tôi hoàn
thành luận văn này.
Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Văn phòng UBND tỉnh Đồng
Nai; các Sở, ngành của tỉnh; Ban Quản lý các khu công nghiệp, Sở Kế hoạch và
Đầu tư, các đồng nghiệp và gia đình đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong
quá trình học tập và nghiên cứu.
Luận văn được hoàn thành từ sự cố gắng, nỗ lực của bản thân trong suốt
quá trình học tập tại Học viện, quá trình nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn
công tác, tuy nhiên do khả năng còn hạn chế, kiến thức của bản thân chưa thật
đầy đủ nên luận văn không tránh khỏi thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự góp
ý của quý thầy, cô và bạn đọc để tôi được bổ sung kiến thức cho bản thân để tiếp
tục hoàn thiện luận văn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Tác giả
Đoàn Thị Hoàng Anh

MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các chữ viết tắt
LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 5
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6
7. Kết cấu của luận văn 6
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ KHOA HỌC QLNN VỀ THU HÚT ĐẦU 7
TƢ TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI (FDI)
11.1 Các khái niệm liên quan đến doanh nghiệp FDI và thu hút đầu 7
tư trực tiếp nước ngoài
1.1.1. Khái niệm về đầu tư trực tiếp nước ngoài và doanh nghiệp 7
FDI
1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp FDI 8
1.1.3. Vai trò của doanh nghiệp FDI 9

1.1.4. Các loại hình doanh nghiệp FDI 11
1.1.5. Khái niệm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài 11
1.2. Quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài 11
1.2.1. Khái niệm QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài 11
1.2.2. Sự cần thiết phải QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước 11
ngoài
1.2.3. Cơ sở pháp luật QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước 14
ngoài
1.2.4. Các nhân tố tác động đến QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp 16
nước ngoài
1.2.5. Nội dung cơ bản QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước 18
ngoài
1.2.5.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy 18
hoạch, kế hoạch, chính sách về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.2.5.2. Ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về 20
thu hút và quản lý hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.2.5.3. Xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, 22
đảm bảo an toàn cho sự vận động của FDI
1.2.5.4. Xây dựng và tổ chức bộ máy QLNN về thu hút đầu tư 23
trực tiếp nước ngoài
1.2.5.5. Đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ cán bộ, 25
công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ
1.2.5.6. Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư 26
1.2.5.7. Về hỗ trợ nhà đầu tư 27
1.2.5.8. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đầu 28

tư, xử lý vi phạm (nếu có)
1.3. Kinh nghiệm một số địa phương trong công tác QLNN về thu 29
hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
1.3.1. Kinh nghiệm của tỉnh Bình Dương 29
1.3.2. Kinh nghiệm của Thành phố Hồ Chí Minh 32
1.4. Bài học kinh nghiệm từ thực tiễn QLNN về thu hút đầu tư trực 32
tiếp nước ngoài của các địa phương trong nước
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 34
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU 35
HÚT ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH ĐỒNG
NAI
2.1. Các yếu tố vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội tác 35
động đến QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh
Đồng Nai
2.2. Thực trạng QLNN về hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước 40
ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.2.1. Khái quát tình hình hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước 40
2.2.2. Vai trò của các doanh nghiệp FDI đối với phát triển kinh tế 41
- xã hội tỉnh Đồng Nai
2.2.3. Phân tích thực trạng QLNN đối với hoạt động thu hút đầu 44
tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.2.3.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy 44
hoạch, kế hoạch, chính sách về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
2.2.3.2. Xây dựng cơ sở pháp lý về thu hút và quản lý hoạt 45

động đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Đồng Nai
2.2.3.3. Xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, 47
đảm bảo an toàn cho sự vận động của FDI
2.2.3.4. Xây dựng và tổ chức bộ máy QLNN về thu hút đầu tư 49
trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.2.3.5. Đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ cán bộ, 52
công chức, viên chức đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ
2.2.3.6. Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư 53
2.2.3.7. Về hỗ trợ nhà đầu tư 57
2.2.3.8. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đầu 60
tư, xử lý vi phạm (nếu có)
2.2.4. Đánh giá chung QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp 60
nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.2.4.1. Kết quả đạt được trong QLNN về thu hút đầu 61
tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.2.4.2. Hạn chế trong QLNN về thu hút đầu tư trực 61
tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế trong QLNN 63
về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
CHƢƠNG 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN 69
CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU HÚT ĐẦU TƢ
TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TẠI TỈNH ĐỒNG NAI ĐẾN
NĂM 2025
3.1. Định hướng về QLNN đối với hoạt động thu hút đầu tư trực 69

tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai
3.2. Giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN đối với hoạt động 75
thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai đến năm 2025
3.2.1. Hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách về đầu tư trực tiếp 75
nước ngoài
3.2.2. Hoàn thiện tổ chức bộ máy QLNN về đầu tư trực tiếp nước 76
ngoài
3.2.3. Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, 77
cung ứng lao động
3.2.4. Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính 78
3.2.5. Tăng cường và nâng cao hiệu quả xúc tiến đầu tư 79
3.2.6. Tăng cường các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp 80
3.2.7. Lựa chọn ngành nghề khuyến khích đầu tư 81
3.2.8. Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội 81
3.3. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác QLNN về thu hút 83
đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai đến năm 2025
3.3.1. Đối với UBND tỉnh Đồng Nai 83
3.3.2. Đề xuất UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị với Chính phủ và 85
các bộ, ngành Trung ương
KẾT LUẬN 89
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 91
PHỤ LỤC 96

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
ĐTNN: Đầu tư nước ngoài
FDI: Đầu tư trực tiếp nước ngoài
HĐND: Hội đồng nhân dân
KCN: Khu công nghiệp
UBND: Uỷ ban nhân dân
XTĐT: Xúc tiến đầu tư

LỜI MỞ ĐẦU
1.Tính cấp thiết của đề tài
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có vai trò quan trọng đối với sự phát triển
kinh tế - xã hội quốc gia. Ở nước ta, sau hơn 30 năm đổi mới mở cửa thu hút đầu
tư trực tiếp nước ngoài, kinh tế - xã hội đã có bước phát triển đáng kể, giúp đất
nước thoát khỏi đói nghèo, từng bước xây dựng nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân
chủ văn minh.
Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1987 là một trong những đạo
luật kinh tế đầu tiên của thời kỳ đổi mới. Việc ban hành Luật Đầu tư nước ngoài
tại Việt Nam là một chủ trương đúng đắn và đặt nền móng cho sự hình thành và
phát triển của khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam trong hơn
30 năm qua.
Tỉnh Đồng Nai là tỉnh nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, trải
qua hơn 30 năm thực hiện Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, tỉnh Đồng Nai
đã trở thành một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư trực
tiếp nước ngoài, đồng thời cũng là địa phương dẫn đầu cả nước trong việc phát
triển các khu công nghiệp.
Nhìn lại chặng đường đã đi qua, khu vực kinh tế có vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài trên địa bàn tỉnh đã không ngừng được mở rộng và phát triển, tạo
động lực lớn cho quá trình tiếp thu công nghệ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế và
phân công lao động phù hợp với xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, thúc đẩy chuyển
dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, góp phần nâng
cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, đóng góp tích cực vào công cuộc đổi
mới của đất nước. Tại tỉnh Đồng Nai, cùng với việc phát triển khu công
1

nghiệp và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, Đồng Nai đã có sự phát triển đột
phá về tăng trưởng công nghiệp, quy mô giá trị sản xuất công nghiệp so với năm
1985 tăng gần 200 lần.
Tuy nhiên, hiện nay, công tác QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
còn nhiều bất cập, hạn chế như: việc thu hút vốn đầu tư FDI chạy theo số lượng
mà chưa có sự quan tâm đúng mực đến chất lượng. Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu
tư không đủ năng lực, công nghệ cũ gây ô nhiễm môi trường, thâm dụng lao
động và tài nguyên thiên nhiên, hiện tượng chuyển giá, trốn thuế… đã mang lại
nhiều hệ lụy khôn lường cho công tác quản lý nhà nước.
Do đó, tác giả chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp
nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai” để giải quyết những vấn đề đặt ra nêu trên.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Trong quá trình thực hiện đề tài luận văn, tác giả đã tham khảo một số
nghiên cứu, bài viết về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài và một số đề tài luận
văn viết về vấn đề quản lý nhà nước về đầu tư trực tiếp nước ngoài, quản lý nhà
nước về doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, quản lý sau cấp phép đầu tư đối với
doanh nghiệp FDI. Qua nghiên cứu cho thấy, mỗi đề tài phản ánh một khía cạnh
khác nhau tại những thời điểm khác nhau về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
và vấn đề quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài.
Đề tài nghiên cứu “Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư của
doanh nghiệp vào khu công nghiệp tại thành phố Cần Thơ” của hai tác giả
Nguyễn Thị Ninh Thuận và Bùi Văn Trịnh (Kỷ yếu khoa học 2012, Trường Đại
học Cần Thơ). Qua đề tài nghiên cứu, các tác giả đã đánh giá về thực trạng môi
trường đầu tư kinh doanh của doanh nghiệp vào các KCN Cần Thơ, tìm hiểu các
yếu tố ảnh hưởng đến thu hút đầu tư của doanh nghiệp vào KCN
2

và đề xuất các giải pháp thu hút đầu tư vào KCN Cần Thơ trong thời gian tới
[33].
Bài viết “Nâng cao hiệu quả thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài” của TS
Phạm Việt Dũng đăng trên Tạp chí Cộng sản online ngày 04/6/2013, tác giả đã
đánh giá thực trạng và vai trò của nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và một
số vấn đề đặt ra đối với khu vực doanh nghiệp FDI, qua đó, đề ra một số giải
pháp nâng cao hiệu quả thu hút nguồn vốn FDI [17].
Đề tài “QLNN sau cấp phép đầu tư đối với các doanh nghiệp FDI ở tỉnh
Đồng Nai” của tác giả Nguyễn Văn Quang (Học viện Hành chính quốc gia,
2013) đã làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước sau cấp
phép đầu tư đối với các doanh nghiệp FDI ở Đồng Nai, chỉ ra những nguyên
nhân hạn chế và kiến nghị các giải pháp nhằm quản lý hiệu quả các doanh
nghiệp FDI sau cấp phép trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. [21]
Đề tài “QLNN đối với hoạt động thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh
Phú Thọ” của tác giả Hoàng Thị Thu Thanh (Đại học Thái Nguyên, 2019), tác
giả đã phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý thu hút đầu tư trực tiếp
nước ngoài trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, những hạn chế, tồn tại và phân tích
nguyên nhân chủ yếu; đánh giá được các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý
thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Phú Thọ trong thời gian qua
và đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý Nhà nước đối với hoạt động thu hút
đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, đảm bảo hoạt động đầu tư
trực tiếp nước ngoài đúng định hướng, hiệu quả, góp phần thúc đẩy tăng trưởng
và phát triển bền vững, toàn diện [28].
Đề tài “Giải pháp thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh
Bến Tre” của tác giả Ngô Trung Hùng (Luận văn Thạc sĩ Kinh tế Trường Đại
3

học Kinh tế Huế, 2013), tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về thu hút vốn đầu
tư trực tiếp nước ngoài, phân tích thực trạng môi trường đầu tư, thực trạng thu
hút và những đóng góp của vốn ĐTNN vào phát triển kinh tế - xã hội tại tỉnh
Bến Tre, qua đó đề xuất những giải pháp góp phần hoàn thiện môi trường thu hút
vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh Bến Tre [20].
Đến nay, tỉnh Đồng Nai được biết đến là một trong những địa phương dẫn
đầu cả nước về phát triển khu công nghiệp và thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
(số khu công nghiệp chiếm 10% tổng số khu công nghiệp của cả nước, nằm trong
top 6 tỉnh, thành dẫn đầu cả nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài). Bên
cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực
tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế nhất định. Do
đó, cần có giải pháp nhằm phát huy các kết quả đã đạt được trong thời gian qua
và hoàn thiện hơn nữa công tác quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài tại tỉnh Đồng Nai trong thời gian tới.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
Luận văn nghiên cứu nhằm đưa ra các kiến nghị, đề xuất các giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài tại tỉnh Đồng Nai.
3.2. Nhiệm vụ
Luận văn tập trung giải quyết những nhiệm vụ chủ yếu sau:
- Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
- Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài tại tỉnh Đồng Nai.
4

- Đề ra phương hướng và giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về
thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai đến năm 2025.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là công tác quản lý nhà nước về thu hút
đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi về không gian: Địa bàn tỉnh Đồng Nai.
- Phạm vi về thời gian: Từ năm 2015 đến năm 2019, phương hướng đến
năm 2025.
- Phạm vi về nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu quản lý nhà nước về
thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phƣơng pháp luận:
Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận của phương pháp luận duy
vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác – Lenin; Quan điểm, chủ
trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về quản lý nhà
nước về đầu tư trực tiếp nước ngoài.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để thực hiện luận văn, tác giả luận văn đã sử dụng các phương pháp nghiên
cứu cơ bản như: thu thập tài liệu; tổng hợp; phân tích; so sánh, đánh giá, dự báo.
Cụ thể là ở chương 1, tác giả đã thu thập tài liệu, nghiên cứu, tổng hợp để đưa ra
cơ sở khoa học quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Ở
chương 2, tác giả thu thập tài liệu thực tiễn công tác quản lý nhà nước về thu hút
đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai, qua đó tổng hợp, phân tích, đánh
5

giá làm rõ thực trạng, những thuận lợi, khó khăn, những kết quả và hạn chế trong
QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai. Ở chương 3, tác
giả đã sử dụng phương pháp phân tích, dự báo nhằm đưa ra các đánh giá, nhận
định và đề ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thu hút
đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai đến năm 2025.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa về mặt lý luận:
Hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận cơ bản quản lý nhà
nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
6.2. Ý nghĩa về mặt thực tiễn:
Luận văn đã đánh giá được thực trạng quản lý nhà nước về về thu hút đầu
tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai, qua đó, đề ra phương hướng và giải
pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
tại tỉnh Đồng Nai đến năm 2025.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, phụ lục và danh mục tài liệu tham
khảo, luận văn được bố cục làm 3 chương, cụ thể như sau:
Chƣơng 1: Cơ sở khoa học quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp
nước ngoài
Chƣơng 2: Thực trạng quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước
Chƣơng 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thu
hút đầu tư trực tiếp nước ngoài tại tỉnh Đồng Nai đến năm 2025.
6

CHƢƠNG 1
CƠ SỞ KHOA HỌC QLNN VỀ THU HÚT ĐẦU TƢ
TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI
1.1. Các khái niệm liên quan đến doanh nghiệp FDI và thu hút đầu tƣ
trực tiếp nƣớc ngoài
1.1.1. Khái niệm về đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài và doanh nghiệp FDI
Theo quy định tại Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đã được Quốc hội
nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam khoá VIII, kỳ họp thứ 2 thông qua
ngày 29 tháng 12 năm 1987: “Đầu tư ngước ngoài” là việc các tổ chức, cá nhân
nước ngoài trực tiếp đưa vào Việt Nam vốn bằng tiền nước ngoài hoặc bất kỳ tài
sản nào được Chính phủ Việt Nam chấp thuận để hợp tác kinh doanh trên cơ sở
hợp đồng hoặc thành lập xí nghiệp liên doanh hoặc xí nghiệp 100% vốn nước
ngoài theo quy định của Luật này” [22].
“Đầu tư trực tiếp nước ngoài” nguyên gốc tiếng Anh là: “Foreign Direct
Investment, viết tắt là FDI).
Tổ chức Thương mại thế giới đưa ra định nghĩa như sau về FDI như sau:
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xảy ra khi một nhà đầu tư từ một nước (nước
chủ đầu tư) có được một tài sản ở một nước khác (nước thu hút đầu tư) cùng với
quyền quản lý tài sản đó. Phương diện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các
công cụ tài chính khác. Trong phần lớn trường hợp, cả nhà đầu tư lẫn tài sản mà
người đó quản lý ở nước ngoài là các cơ sở kinh doanh. Trong những trường hợp
đó, nhà đầu tư thường hay được gọi là "công ty mẹ" và các tài sản được gọi là
"công ty con" hay "chi nhánh công ty" [46].
Theo Luật Đầu tư năm 2005 (đã hết hiệu lực) phân loại: “Doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài bao gồm doanh nghiệp do nhà đầu tư nước ngoài thành
7

lập để thực hiện hoạt động đầu tư tại Việt Nam; doanh nghiệp Việt Nam do nhà
đầu tư nước ngoài mua cổ phần, sáp nhập, mua lại” [23].
Luật Đầu tư năm 2014 không đề cập trực tiếp loại hình doanh nghiệp này
mà chỉ định nghĩa một cách khái quát tại Khoản 17 Điều 3 Luật Đầu tư 2014 như
sau: “Tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài là tổ chức kinh tế có nhà đầu tư
nước ngoài là thành viên hoặc cổ đông” [24].
Như vậy, theo quy định này, đối chiếu với khái niệm doanh nghiệp FDI
theo định nghĩa tiếng Anh, pháp luật Việt Nam hiện hành ghi nhận hoạt động của
các nhà đầu tư nước ngoài trong nền kinh tế nước ta ở một phạm vi rộng hơn (tổ
chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài) so với doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài.
Do đó, trong phạm vi này, ta có thể hiểu một cách cơ bản, doanh nghiệp
FDI là các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài, không phân biệt
tỷ lệ vốn của bên nước ngoài góp là bao nhiêu.
Doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài bao gồm: Doanh
nghiệp 100% vốn nước ngoài và doanh nghiệp liên doanh giữa nước ngoài và
các đối tác trong nước.
1.1.2. Đặc điểm của doanh nghiệp FDI
Doanh nghiệp FDI thiết lập quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư tới nơi được
đầu tư; đồng thời, thiết lập quyền sở hữu với quyền quản lý đối các nguồn vốn đã
được đầu tư. Bên cạnh đó, vốn FDI cũng có thể xem là sự mở rộng thị trường
của các doanh nghiệp, tổ chức đa quốc gia; thể hiện quyền chuyển giao công
nghệ, kỹ thuật của nhà đầu tư với nước bản địa. Nó luôn luôn có sự gắn liền của
nhiều thị trường tài chính và thương mại quốc tế.
8

Theo quy định của Luật Đầu tư năm 2014, các doanh nghiệp FDI sẽ được
thành lập theo các loại hình doanh nghiệp như: Công ty TNHH 1 thành viên,
công ty TNHH 2 thành viên, công ty cổ phần, công ty hợp danh.
1.1.3. Vai trò của doanh nghiệp FDI
Sau 30 năm đổi mới và mở cửa cùng với việc thu hút vốn FDI, Việt Nam đã
trở thành một trong những quốc gia thu hút FDI thành công nhất trong khu vực;
khu vực FDI cũng trở thành thành phần quan trọng của nền kinh tế Việt Nam.
Có thể nói doanh nghiệp FDI có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế
của đất nước ta trong thời gian qua và trong tương lai.
Một là, nguồn vốn FDI bổ sung cho nguồn vốn trong nước, đáp ứng nhu
cầu đầu tư phát triển xã hội và tăng trưởng kinh tế. Mức đóng góp của khu vực
này ngày càng tăng từ 9,3% năm 1995 lên 19,6% năm 2017 (chiếm 23,7% tổng
vốn đầu tư toàn xã hội, chiếm trên 72% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước,
trên 50% giá trị sản xuất công nghiệp, trên 17% tổng thu ngân sách nhà nước).
Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tính đến tháng 8/2018, cả nước có
hơn 26.500 dự án FDI với tổng vốn đăng ký hơn 334 tỷ USD, vốn thực hiện
khoảng 184 tỷ USD. Đầu tư nước ngoài đã đóng góp gần 20% GDP và là nguồn
vốn bổ sung quan trọng cho đầu tư phát triển với tỉ trọng khoảng 23,7% tổng vốn
đầu tư toàn xã hội.
Hai là, doanh nghiệp FDI góp phần vào việc tiếp thu công nghệ và bí quyết
quản lý, thúc đẩy chuyển giao công nghệ. Trong hơn 30 năm qua, nhiều dự án
đầu tư nước ngoài đã chuyển giao công nghệ, kinh nghiệm quản lý tiên tiến ở
một số ngành, lĩnh vực; tác động lan tỏa nhất định tới khu vực doanh nghiệp
trong nước, góp phần nâng cao trình độ công nghệ và quản trị của nền kinh tế.
9

Nhiều dự án lớn đã mang lại bước đột phá, đóng góp vào nguồn thu ngân sách
cho nhiều địa phương.
Ba là, doanh nghiệp FDI tham gia mạng lưới sản xuất toàn cầu trong xu thế
toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế. Đầu tư nước ngoài cũng tạo thuận lợi
cho Việt Nam mở rộng thị trường quốc tế, gia tăng kim ngạch xuất khẩu, từng
bước tham gia vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu, góp phần cân bằng
cán cân thương mại, giảm áp lực tỷ giá và cải thiện cán cân thanh toán quốc tế.
Bốn là, doanh nghiệp FDI giúp tăng số lượng việc làm và đào tạo nhân lực
chất lượng cao, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động và cải thiện chất lượng
nguồn nhân lực. Việc làm trực tiếp trong khu vực đầu tư nước ngoài đã tăng từ
330 nghìn người vào năm 1995 lên khoảng 3,6 triệu người năm 2017, đồng thời
tạo việc làm gián tiếp cho khoảng 5 - 6 triệu lao động. Bên cạnh đó, nhiều doanh
nghiệp FDI cũng là những đơn vị tiên phong trong đào tạo, nâng cao trình độ và
tác phong công nghiệp của đội ngũ công nhân, kỹ thuật viên, cán bộ quản lý; ở
một số doanh nghiệp cho thấy, nhiều vị trí việc làm trước đây do chuyên gia
nước ngoài đảm nhận, nay đã được thay thế bằng lao động Việt Nam.
Năm là, doanh nghiệp FDI cũng góp phần vào việc thúc đẩy phát triển
ngành dịch vụ chất lượng cao ở Việt Nam như tài chính - ngân hàng, bảo hiểm,
kiểm toán, vận tải biển, logistics, giáo dục - đào tạo, y tế, du lịch… Đồng thời,
đây còn là nhân tố góp phần chuyển đổi không gian phát triển, hình thành các
khu đô thị mới, các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu kinh tế…
Sáu là, hoạt động của doanh nghiệp FDI giúp mang lại nguồn thu ngân sách
lớn, điều này thể hiện qua số thu nộp ngân sách của khu vực đầu tư nước ngoài
tăng đều qua các năm và đạt hơn 8 tỷ USD trong năm 2017, chiếm 17,1% tổng
thu ngân sách nhà nước.
10

1.1.4. Các loại hình doanh nghiệp FDI
Doanh nghiệp FDI bao gồm các loại hình sau: Doanh nghiệp 100% vốn đầu
tư nước ngoài tại Việt Nam; Doanh nghiệp Việt Nam có các đối tác là nhà đầu tư
nước ngoài; Doanh nghiệp chi nhánh công ty nước ngoài tại Việt Nam.
1.1.5. Khái niệm thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
“Thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài” là việc sử dụng các giải pháp,
biện pháp khác nhau do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện nhằm kêu
gọi các nhà đầu tư nước ngoài đến đầu tư tại lãnh thổ, địa bàn theo định hướng
của Nhà nước.
1.2. Quản lý nhà nƣớc về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
1.2.1. Khái niệm QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
Theo Giáo trình Lý luận Hành chính Nhà nước của Học viện Hành chính
Quốc gia, Nhà xuất bản Hà Nội năm 2010, khái niệm quản lý nhà nước thể hiện
như sau: “Quản lý nhà nước là một dạng quản lý xã hội đặc biệt, mang tính
quyền lực nhà nước và sử dụng pháp luật và chính sách để điều chỉnh hành vi
của cá nhân, tổ chức trên tất cả các mặt của đời sống xã hội do các cơ quan trong
bộ máy nhà nước thực hiện, nhằm phục vụ nhân dân, duy trì ổn định và phát
triển của xã hội” [19, tr 3]
QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài là sự tác động của các chủ
thể mang tính quyền lực nhà nước bằng nhiều biện pháp khác nhau tới việc thu
hút nguồn vốn FDI trên cơ sở pháp luật nhằm đạt được các mục tiêu của nhà
nước trong phát triển kinh tế - xã hội.
1.2.2. Sự cần thiết phải QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
Thứ nhất, xuất phát từ chức năng của Nhà nước quản lý chung tất cả các
lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội; thông qua các công cụ quản lý vi mô như
11

hệ thống pháp luật, cơ chế chính sách và tổ chức bộ máy… Nhà nước thực hiện
việc định hướng và quản lý việc thu hút ĐTNN nhằm mục đích phát triển kinh tế
- xã hội, kết hợp với việc đảm bảo quốc phòng – an ninh, duy trì sự phát triển
bền vững.
Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế nói chung, hội nhập kinh tế
quốc tế nói riêng hiện nay, cơ hội và khả năng huy động vốn đầu tư FDI của các
quốc gia trên thế giới là như nhau. Trên thực tế việc huy động vốn phụ thuộc có
tính quyết định vào vai trò quản lý của nhà nước đối với nền kinh tế nói chung,
đặc biệt với hoạt động FDI. Vai trò của quản lý nhà nước trước hết thể hiện ở
khả năng tạo dựng môi trường đầu tư hấp dẫn. Sự hấp dẫn của môi trường đối
với các nhà đầu tư nước ngoài chính là sự ổn định chính trị, ổn định kinh tế vĩ
mô, môi trường pháp lý an toàn, các thủ tục hành chính đơn giản, cơ sở hạ tầng
kinh tế – xã hội phát triển và có những định hướng đúng đắn khuyến khích các
nhà đầu tư kinh doanh có hiệu quả và an toàn.
Nhà nước có vai trò hết sức quan trọng trong việc huy động và sử dụng có
hiệu quả nguồn vốn FDI. Với quyền lực và chức năng của mình, Nhà nước có
khả năng tạo lập được môi trường đầu tư mang tính cạnh tranh cao so với các
nước trong khu vực và thế giới để khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài. Vai
trò quản lý nhà nước đối với FDI được thể hiện thông qua vai trò của nhà nước
trong việc hình thành phát triển và hoàn thiện môi trường đầu tư cho sự vận động
có hiệu quả dòng vốn FDI.
Thứ hai, xuất phát từ hiệu quả của việc thu hút đầu tư nước ngoài đối với sự
phát triển kinh tế - xã hội theo mục tiêu của đất nước. QLNN về thu hút đầu tư
trực tiếp nước ngoài giúp tạo lập môi trường đầu tư thông thoáng, công khai,
12

minh bạch nhằm tạo sức hút đối với các nhà đầu tư nước ngoài; đảm bảo hài hòa
lợi ích giữa nhà nước – nhà đầu tư – người lao động và toàn xã hội.
Thứ ba, quá trình thu hút đầu tư nước ngoài có khả năng phát sinh những
rủi ro, hạn chế, bất cập.
Việc đầu tư dự án FDI vào các nước đang phát triển có thể là hình thức kéo
dài vòng đời công nghệ của các nước phát triển, phần lớn máy móc, thiết bị được
đưa vào nước tiếp nhận đã qua sử dụng ở nước đầu tư một thời gian dài và đã trở
nên lạc hậu, thâm dụng lao động, tiêu hao nhiều năng lượng, gây ô nhiễm môi
trường, ảnh hưởng tới đời sống dân sinh. Hiện tượng chuyển giá của các doanh
nghiệp FDI cũng gây ra nhiều khó khăc cho các nước tiếp nhận đầu tư. Ngoài ra,
một số vấn đề khác nảy sinh như mâu thuẫn giữa chủ doanh nghiệp và người lao
động… Do đó, công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động thu hút đầu tư trực
tiếp nước ngoài là hết sức quan trọng và cần thiết nhằm kiến tạo môi trường pháp
lý vừa thông thoáng nhưng đồng thời phải đúng quy định pháp luật, định hướng
và thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đúng định hướng (về địa bàn
thu hút, lĩnh vực thu hút…), đồng thời giúp hạn chế những tiêu cực của nền kinh
tế thị trường và việc thu hút không chọn lọc nguồn vốn FDI trong giai đoạn đầu
gây ra.
Mục tiêu của công tác quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài là thực hiện mục tiêu chung của Nhà nước trong quan hệ hợp tác với nước
ngoài, tranh thủ mọi nguồn lực của thế giới về vốn, công nghệ, kinh nghiệm quản
lý, thị trường và sự phân công lao động quốc tế, khai thác có hiệu quả tiềm năng
về lao động, tài nguyên của đất nước để phát triển sản xuất, đẩy mạnh xuất khẩu,
tăng tích lũy, cải thiện đời sống nhân dân, từng bước công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước.
13

Bên cạnh đó, quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài còn
giúp các nhà đầu tư thực hiện một cách tốt nhất, hiệu quả nhất các quy định về
đầu tư tại Việt Nam, tạo môi trường hoạt động thông thoáng, giải quyết xử lý và
điều chỉnh những phát sinh trong quá trình đầu tư, bảo đảm phát triển kinh tế -
xã hội một cách bền vững.
1.2.3. Cơ sở pháp luật QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
Có thể thấy, Luật Đầu tư nước ngoài ra đời trong bối cảnh kinh tế xã hội
Việt Nam đang đứng trước những khó khăn lớn về kinh tế, chính trị, xã hội. Bối
cảnh quốc tế bất lợi: Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, các
thế lực thù địch tìm cách chống phá Việt Nam trên nhiều mặt. Thế giới có những
diễn biến phức tạp về tình hình chính trị và an ninh quốc tế. Thời điểm này, các
nước đang phát triển ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á thực hiện cải cách kinh
tế, trở thành khu vực phát triển năng động của thế giới.
Bối cảnh trong nước đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức: Việt Nam là
một nước nông nghiệp lạc hậu bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh, nền kinh tế
kém phát triển, sản xuất nhỏ, mang nặng tính chất tự cấp tự túc, cơ chế quản lý
tập trung quan liêu bao cấp, nền kinh tế lâm vào tình trạng khủng hoảng trầm
trọng, mức lạm phát lên tới trên 700% vào năm 1986, sản xuất đình trệ, cơ sở kỹ
thuật lạc hậu, thiếu vốn sản xuất trầm trọng. Trong bối cảnh chung đó, Đảng ta
chủ trương mở cửa. Có thể nói, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI là dấu mốc
quan trọng, Đảng đã xác định: “Nhiệm vụ ổn định và phát triển kinh tế trong
chặng đường đầu tiên cũng như sự nghiệp phát triển khoa học kỹ thuật và công
nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa của nước ta tiến hành nhanh hay chậm, điều đó phụ
thuộc một phần vào việc mở rộng và nâng cao hiệu quả kinh tế đối ngoại” [18,
tr81].
14

Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, chính sách thu hút đầu tư nước
ngoài là một bộ phận quan trọng trong đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước
ta vì đây là loại hình hoạt động kinh tế quốc tế, ra đời và phát triển có tính tất
yếu, lâu dài cùng với xu thế toàn cầu hóa về kinh tế. Thu hút đầu tư trực tiếp
nước ngoài mang lại nhiều lợi ích thiết thực vì đó là nguồn vốn quan trọng cho
đầu tư phát triển, cho việc khai thác và nâng cao hiệu quả việc sử dụng các
nguồn lực trong nước, góp phần giải quyết công ăn việc làm cho người lao động,
tạo nguồn thu cho ngân sách, góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế,
đồng thời, đây là kênh quan trọng để tiếp thu công nghệ và kinh nghiệm quản lý
của các nước phát triển trên thế giới.
Sự ra đời của Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1987 đã tạo môi
trường pháp lý cao hơn để thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam và là
một trong những đạo luật đầu tiên của thời kỳ đổi mới. Việc ban hành Luật Đầu
tư nước ngoài tại Việt Nam năm 1987 đã thể chế hóa đường lối của đảng, mở
đầu cho việc thu hút và sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài
theo phương châm đa dạng hóa, đa phương hóa các quan hệ kinh tế đối ngoại,
góp phần thực hiện chủ trương phát huy nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc
tế.
Kể từ khi ban hành năm 1987 đến nay, Luật Đầu tư nước ngoài đã được sửa
đổi, bổ sung 5 lần vào các năm 1990, 1992, 2000, 2005, 2014. Hiện nay, công
tác QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài căn cứ theo Luật Đầu tư năm
2014, Luật Doanh nghiệp năm 2014 và hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật
có liên quan, các nghị định hướng dẫn thi hành.
Nhận thức được tầm quan trọng của vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với
sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số
15

50-NQ/TW ngày 20/8/2019 về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng
cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030. Đây là định
hướng quan trọng và làm tiền đề cho việc thu hút, quản lý, hợp tác đầu tư nước
ngoài theo đúng chủ trương, định hướng của Đảng và chính sách, pháp luật của
nhà nước về quy hoạch và phát triển.
1.2.4. Các nhân tố tác động đến QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp
nƣớc ngoài
Một là, cơ chế, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Trong những năm qua,
các bộ, ngành, địa phương đã nhận thức được tầm quan trọng của cải cách, cải
thiện môi trường kinh doanh cũng như các giải pháp nâng cao năng lực cạnh
tranh quốc gia. Hệ thống pháp luật không ngừng được hoàn thiện trên tinh thần
nỗ lực cải cách mang đến môi trường kinh doanh, đầu tư công khai, minh bạch.
Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 01/01/2019 của Chính phủ về tiếp tục thực hiện
những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao
năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019, định hướng đến năm 2021 là sự tiếp nối
các Nghị quyết 19/NQ-CP trước đây (2014 – 2018). Nhờ sự vào cuộc của các bộ,
ngành, địa phương một cách tích cực và toàn diện nên niềm tin của cộng đồng
doanh nghiệp trong và ngoài nước vào Chính phủ kiến tạo ngày càng được củng
cố, giúp cho Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước
ngoài.
Hai là, tình hình kinh tế, tài chính toàn cầu. Tình hình khu vực, thế giới dự
báo tiếp tục có những biến động khó lường, tăng trưởng kinh tế, thương mại, đầu
tư quốc tế có xu hướng giảm, cạnh tranh chiến lược, căng thẳng địa chính trị,
xung đột giữa một số quốc gia, nền kinh tế lớn diễn biến phức tạp, chủ nghĩa bảo
16

hộ gia tăng… đã tác động không nhỏ đến công tác QLNN về thu hút đầu tư trực
tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
Ba là, xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế diễn ra ngày càng sâu rộng tạo
điều kiện cho Việt Nam mở rộng quan hệ hợp tác trên tất cả các lĩnh vực với các
quốc gia, vùng lãnh thổ, trên cơ sở đó, thu hút đầu tư nước ngoài tạo thế và lực
phát triển kinh tế - xã hội.
Bốn là, định hướng chính trị, chính sách “hướng Nam” của các nhà đầu tư
quốc tế. Hiện nay, Việt Nam được đánh giá là điểm đến đầu tư chiến lược của
nhiều tập đoàn đa quốc gia và đang dần vươn lên nấc thang cao hơn trong chuỗi
giá trị toàn cầu. Các nhà đầu tư của Hàn Quốc, Đài Loan và Nhật Bản luôn xem
Việt Nam nói chung và Đồng Nai nói riêng là đối tác đầu tư chiến lược để phát
triển hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong những năm qua, số lượng dự án từ 03
quốc gia trên liên tục tăng và luôn ở nhóm dẫn đầu về số dự án cũng như vốn
đầu tư.
Quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa Hàn Quốc và ASEAN, Chính sách hướng
Nam mới của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và tiềm năng phát triển của
Việt Nam được cho là những điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp Hàn Quốc đẩy
mạnh đầu tư vào ASEAN nói chung và vào Việt Nam nói riêng. Ở châu Á, Việt
Nam đứng thứ hai (sau Trung Quốc) về thu hút vốn đầu tư từ Hàn Quốc. Lũy kế
đến tháng 11/2019, Hàn Quốc vẫn là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất tại Việt
Nam, với tổng vốn đăng ký trên 66,8 tỷ USD.
Năm là, xu hướng chuyển dịch nguồn vốn đầu tư. Trong những năm gần
đây, dòng vốn đầu tư nước ngoài đang gia tăng dịch chuyển vào Việt Nam. Cuộc
dịch chuyển này không chỉ do tác động của chiến tranh thương mại Mỹ - Trung,
mà còn do nỗ lực cải cách môi trường đầu tư - kinh doanh và việc thực hiện Hiệp
17

định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Dòng vốn
đầu tư dịch chuyển khỏi thị trường Trung Quốc thì Việt Nam được xem là một
lựa chọn hấp dẫn với nhà đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, dòng vốn đầu tư của
Trung Quốc vào Việt Nam cũng tăng mạnh do tác động của xung đột thương mại
Mỹ - Trung và việc tăng trưởng kinh tế suy giảm đã khiến Trung Quốc đẩy mạnh
đầu tư sang Việt Nam. Hiện nay, Trung Quốc đứng vị trí thứ 3 trong danh sách
các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư vào Việt Nam với tổng vốn đầu tư đăng
ký là 2,29 tỷ USD, chiếm 12,4% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam.
1.2.5. Nội dung cơ bản QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
1.2.5.1. Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lƣợc, quy hoạch, kế
hoạch, chính sách về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
Căn cứ quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội quốc gia, Chính phủ
hoạch định chiến lược thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài nhằm định hướng và
làm cơ sở để các địa phương xây dựng quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã
hội theo địa bàn lãnh thổ, trong đó có kế hoạch thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài và phát triển kinh tế đối ngoại.
Tùy vào đặc điểm và tình hình thực tiễn của mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ,
Nhà nước cần linh hoạt điều chỉnh chính sách thu hút đầu tư cho phù hợp, đảm
bảo lợi ích quốc gia, dân tộc nhưng đồng thời phải phù hợp với thông lệ và luật
pháp quốc tế, có tính cạnh tranh, hấp dẫn các nhà đầu tư FDI.
Để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài, Nhà nước lập quy hoạch phát triển
các ngành công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng… trong đó, đặc biệt quan trọng
là quy hoạch các khu công nghiệp. Đây chính là cơ sở để phát triển và xây dựng
cơ sở hạ tầng – kinh tế - kỹ thuật các khu công nghiệp nhằm thu hút các nhà đầu
tư FDI đến đầu tư.
18

Nhà nước định hướng và điều tiết hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài
thông qua các công cụ, chiến lược, mục tiêu, chương trình, kế hoạch, quy hoạch.
Chức năng QLNN trước hết thể hiện ở việc xác định đúng đắn chiến lược phát
triển kinh tế của đất nước, từ đó xác định phương hướng, nhiệm vụ kế hoạch
phát triển kinh tế xã hội trong từng thời kỳ. Trên cơ sở chiến lược phát triển dài
hạn và kế hoạch trong từng thời kỳ xây dựng các phương án, mục tiêu, chương
trình hành động quốc gia, quy hoạch và kế hoạch phát triển tổng thể nền kinh tế.
Từ đó tiến hành quy hoạch thu hút các nguồn vốn cho việc thực hiện các phương
án, mục tiêu, chương trình quốc gia. Công tác định hướng của nhà nước đối với
việc thu hút FDI được cụ thể hoá bằng việc xây dựng danh mục các dự án kêu
gọi vốn đầu tư nước ngoài, xác định các lĩnh vực ưu tiên, địa bàn ưu tiên thu hút
FDI. Để đạt được mục tiêu định hướng thu hút FDI vào các lĩnh vực ưu tiên, địa
bàn ưu tiên thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế, nhà nước cần vận dụng các
công cụ kinh tế để khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài.
Xây dựng quy hoạch theo từng ngành, từng sản phẩm, từng địa phương
trong đó có quy hoạch thu hút FDI phải dự trên quy hoạch tổng thể phát triển
kinh tế đất nước. Từ đó xác đinh danh mục các dự án ưu tiên kêu gọi vốn đầu tư
nước ngoài, ban hành các định mức kinh tế kĩ thuật, chuẩn mực đầu tư.
Ngoài ra, Nhà nước còn đóng vai trò quan trọng trong việc dự báo và định
hướng. Dự báo bao gồm dự báo tình hình thị trường hàng hoá, dịch vụ, lao động,
thị trường vốn trong và ngoài nước, xu hướng phát triển, tình hình cạnh tranh
trong khu vực và thế giới, chính sách thương mại của các chính phủ. Qua đó,
định hướng hoạt động thu hút đầu tư FDI thông qua hệ thống chính sách, pháp
luật. Đồng thời, Nhà nước bảo hộ, hỗ trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của
các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
19

1.2.5.2. Ban hành hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về thu hút và
quản lý hoạt động đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
Ban hành văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư trực tiếp nước ngoài theo
thẩm quyền luật định và xây dựng hệ thống pháp luật hoàn chỉnh nhằm tạo lập
môi trường pháp lý đảm bảo và khuyến khích FDI định hướng theo chủ trương
đường lối phát triển kinh tế của Đảng trong điều kiện kinh tế - xã hội của Việt
Nam, phù hợp với thông lệ và luật pháp quốc tế.
Nền kinh tế nước ta là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa
được nhà nước quản lý bằng pháp luật, kế hoạch và các công cụ quản lý khác.
Nhà nước đóng vai trò điều hành kinh tế vĩ mô (định hướng, điều tiết, hỗ trợ)
nhằm phát huy các mặt tích cực và ngăn ngừa các mặt tiêu cực của hoạt động
FDI. Các nhà đầu tư nước ngoài, các công ty nước ngoài hoạt động ở Việt Nam
mang tư cách pháp nhân Việt Nam phải tuân thủ pháp luật Việt Nam. Do vậy,
các định hướng kinh tế quan trọng đối với hoạt động FDI để phục vụ cho sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển kinh tế của đất nước cần được
thể hiện thông qua các quyết định của luật pháp, chính sách của nhà nước. Khi
luật pháp, chính sách được xây dựng đúng đắn, phù hợp, công tác chỉ đạo điều
hành thực thi nghiêm túc thì sẽ đạt được các định hướng và mục tiêu quản lý của
nhà nước đối với hoạt động FDI.
Hệ thống pháp luật càng hoàn chỉnh, phù hợp với các thông lệ của khu vực
và quốc tế, không có sự phân biệt giữa các doanh nghiệp trong hay ngoài nước,
công tác quản lý của nhà nước ngày càng đơn giản tạo điều kiện thuận lợi cho
các nhà đầu tư thì môi trường đầu tư càng có tính cạnh tranh cao và càng có khả
năng hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài.
20

Xây dựng và hoàn thiện hệ thống luật và các văn bản pháp luật liên quan
đến FDI bao gồm sửa đổi, bổ sung luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam các văn
bản hướng dẫn thực hiện cũng như các văn bản pháp quy khác để điều chỉnh
bằng pháp luật các quan hệ đầu tư nước ngoài tại Việt Nam nhằm định hướng
FDI theo mục tiêu đề ra.
Kể từ khi ban hành năm 1987 đến nay, Luật Đầu tư nước ngoài đã được sửa
đổi, bổ sung 5 lần vào các năm 1990, 1992, 2000, 2005, 2014. Luật Đầu tư nước
ngoài cùng với các văn bản dưới luật đã tạo môi trường pháp lý đồng bộ cho các
hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Cùng với việc hoàn thiện hệ thống
pháp luật, khung pháp lý song phương và đa phương liên quan đến đầu tư nước
ngoài cũng không ngừng được mở rộng và hoàn thiện, chất lượng quản lý được
nâng cao là các yếu tố và động lực góp phần đưa lại kết quả đáng khích lệ của
hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt về
thu hút vốn đầu tư nước ngoài ở khu vực và trên thế giới, hệ thống pháp luật về
đầu tư nước ngoài đã thực sự trở thành đòn bẩy quan trọng trong việc thu hút đầu
tư nước ngoài vào Việt Nam trong những năm qua, đảm bảo cho việc thực hiện
chủ trương thu hút đầu tư nước ngoài của Đảng và Nhà nước trong sự nghiệp
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Sau khi Luật Đầu tư năm 2014 ra đời, Chính phủ đã ban hành Nghị định
118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một
số điều của Luật Đầu tư; Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Thông tư
83/2016/TT-BTC ngày 17/6/2016 hướng dẫn thực hiện ưu đãi đầu tư theo quy
định của Luật Đầu tư và Nghị định số 118/2015/NĐ-CP ngày 12/11/2015 của
Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư.
21

Với vai trò là cơ quan QLNN về đầu tư nước ngoài, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch
và Đầu tư ban hành Thông tư 09/2016/TT-BKHĐT ngày 30/6/2016 hướng dẫn
về công tác theo dõi, kiểm tra và đánh giá đầu tư đối với hoạt động đầu tư nước
ngoài tại Việt Nam.
1.2.5.3. Xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, đảm bảo
an toàn cho sự vận động của FDI
Cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội là một trong những yếu tố cơ bản ảnh hưởng
đến hiệu quả kinh doanh của nhà đầu tư, là cơ sở hình thành các chỉ tiêu kinh tế-
kỹ thuật của các dự án đầu tư. Cơ sở hạ tầng kinh tế – xã hội phát triển tạo điều
kiện cung cấp các dịch vụ thông tin để mở rộng quan hệ thương mại, giao lưu
hàng hoá, giảm chi phí sản xuất đầu vào, hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận
cho nhà đầu tư. Vì vậy, đây là yếu tố tác động mạnh mẽ vào sự quyết định của
nhà đầu tư khi lựa chọn địa điểm đầu tư.
Căn cứ vào quy hoạch các khu công nghiệp, Nhà nước đẩy mạnh thu hút
đầu tư FDI vào việc xây dựng hạ tầng kinh tế - kỹ thuật các khu công nghiệp.
Đây được xem là một trong những yếu tố hàng đầu để thu hút vốn đầu tư FDI.
Bởi lẽ, tâm lý của các nhà đầu tư thường chọn những địa bàn có cơ sở hạ tầng tốt
để giảm chi phí đầu tư xây dựng cũng như thuận lợi cho việc vận chuyển hàng
hóa. Do đó, vai trò của QLNN là hết sức quan trọng trong việc huy động và phân
bổ các nguồn vốn tập trung đầu tư để phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế – xã hội.
Hoạt động đầu tư là hoạt động mang tính rủi ro và có tính mạo hiểm. Vì
vậy, một đất nước có nền chính trị ổn định, đảm bảo an ninh, trật tự an toàn xã
hội sẽ là yếu tố quan trọng thu hút các nhà đầu tư nước ngoài.
Chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước ta đối với quản lý
nhà nước về hoạt động đầu tư trực tiếp nước ngoài đều hướng đến thông điệp:
22

“Việt Nam muốn là bạn và là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc
tế, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển”.
1.2.5.4. Xây dựng và tổ chức bộ máy QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp
nƣớc ngoài
Bộ máy QLNN về đầu tư trực tiếp nước ngoài được xây dựng trên cơ sở
đảm bảo sự quản lý thống nhất từ Trung ương đến địa phương, kết hợp quản lý
theo ngành và quản lý theo lãnh thổ.
a) Chính phủ: thống nhất quản lý nhà nước về đầu tư trực tiếp nước ngoài
tại Việt Nam.
Chính phủ quy định việc cấp giấy phép đầu tư của Bộ Kế hoạch và Đầu tư:
Căn cứ vào quy định, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, lĩnh vực, quy mô, tính
chất của dự án đầu tư; quyết định việc phân cấp giấy phép đầu tư cho UBND
tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có đủ điều kiện, quy định việc cấp giấy
phép đầu tư đối với dự án đầu tư vào khu chế xuất, khu công nghiệp.
b) Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ: Là cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư nước
ngoài, giúp Chính phủ quản lý hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. Bộ Kế
hoạch và Đầu tư có nhiệm vụ và quyền hạn sau:
Chủ trì xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ chiến lược, quy hoạch thu hút
vốn đầu tư nước ngoài, soạn thảo các dự án pháp luật, chính sách về đầu tư nước
ngoài, phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trong
việc quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài, hướng dẫn UBND tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương trong việc thực hiện pháp luật, chính sách về đầu tư nước
ngoài.
Xây dựng tổng hợp danh mục đầu tư; hướng dẫn về thủ tục đầu tư, quản lý
nhà nước đối với các hoạt động xúc tiến và hướng dẫn đầu tư.
23

Tiếp nhận dự án đầu tư và chủ trì thẩm định, cấp giấy phép đầu tư cho các
dự án đầu tư thuộc thẩm quyền.
Làm đầu mối giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình hình thành,
triển khai và thực hiện dự án đầu tư nước ngoài.
Đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội của hoạt động đầu tư nước ngoài.
Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện các hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt
Nam theo quy định của pháp luật.
c) Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ: thực hiện việc
quản lý nhà nƣớc về đầu tƣ nƣớc ngoài theo chức năng và thẩm quyền
Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc xây dựng pháp luật, chính
sách, quy hoạch liên quan đến đầu tư nước ngoài; xây dựng kế hoạch, danh mục
dự án thu hút vốn đầu tư nước ngoài của ngành, tổ chức vận động, xúc tiến đầu
tư; tham gia thẩm định các dự án đầu tư; hướng dẫn giải quyết các thủ tục liên
quan đến triển khai thực hiện dự án đầu tư.
Kiểm tra, thanh tra các hoạt động của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài, các bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh thuộc lĩnh vực phụ trách.
Đồng thời, thực hiện các nhiệm vụ khác thuộc thẩm quyền theo quy định của
pháp luật.
d) UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ƣơng
Thực hiện việc quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài trên địa bàn lãnh thổ
theo chức năng và thẩm quyền; Căn cứ vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội
đã được phê duyệt lập và công bố danh mục dự án thu hút vốn đầu tư nước ngoài
tại địa phương tổ chức vận động, xúc tiến đầu tư; Tham gia thẩm định các dự án
đầu tư nước ngoài tại địa phương; Tiếp nhận dự án đầu tư, thẩm định, cấp giấy
phép đầu tư cho các dự án đầu tư nước ngoài tại Việt Nam theo phân cấp của
24

Chính phủ; Giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến hình thành triển khai
thực hiện dự án theo thẩm quyền. UBND cấp tỉnh thực hiện quản lý nhà nước
trên địa bàn lãnh thổ đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài, các bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh. Đồng
thời, kiểm tra, thanh tra hoạt động của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước
ngoài, các bên tham gia hợp đồng hợp tác kinh doanh.
Xây dựng và tổ chức bộ máy quản lý thích hợp trên cơ sở phối hợp nhịp
nhàng, ăn khớp và tối ưu các chức năng quản lý của các bộ phận trong bộ máy
quản lý hoạt động FDI. Đồng thời, có sự phối hợp chặt chẽ trong hệ thống các cơ
quan quản lý nhà nước trong việc ban hành các quy phạm pháp luật điều chỉnh
các hoạt động của các dự án và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
nhằm bảo vệ lợi ích, bảo hộ sản xuất trong nước và khuyến khích hoạt động FDI.
1.2.5.5. Đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức,
viên chức đáp ứng yêu cầu và nhiệm vụ
Đào tạo đội ngũ lao động Việt Nam đáp ứng nhu cầu của quá trình hợp tác
đầu tư từ đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đầu tư ở các cơ quan quản lý nhà
nước về đầu tư đến đội ngũ các nhà quản lý kinh tế tham gia trong các doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cũng như đội ngũ lao động kỹ thuật đáp ứng
nhu cầu sản xuất kinh doanh của khu vực này.
Cán bộ quản lý là khâu trọng tâm của hoạt động quản lý, có vai trò cực kì
quan trọng trong quản lý về đầu tư. Mục tiêu đặt ra đối với FDI, chủ trương,
đường lối, chính sách của đảng và nhà nước, các quan hệ pháp luật có liên quan
đến khu vực FDI có được thực hiện hay không phụ thuộc vào năng lực tổ chức,
điều hành, trình độ hiểu biết về luật pháp, khả năng vận dụng sáng tạo và tâm
huyết của đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về đầu tư. Vì vậy, đội ngũ cán bộ này
25

cần được tuyển chọn phù hợp với yêu cầu và thường xuyên được đào tạo để nâng
cao trình độ, kiến thức chuyên môn và phẩm chất đạo đức đáp ứng yêu cầu đề ra.
Sau tuyển chọn, trong quá trình hoạt động, các cơ quan QLNN cũng cần
chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ thông qua các lớp
bồi dưỡng, tập huấn kiến thức, kĩ năng, phẩm chất đạo đức công vụ để mỗi cán
bộ, công chức, viên chức phát huy hết vai trò và nâng cao trách nhiệm của mình
trong thực thi công vụ.
1.2.5.6. Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tƣ
Xúc tiến đầu tư (XTĐT) là hoạt động thúc đẩy, tìm kiếm cơ hội đầu tư, bao
gồm xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam và xúc tiến đầu tư trực
tiếp của Việt Nam ra nước ngoài.
Đối với việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam thì xúc tiến
đầu tư có vai trò rất quan trọng nhằm giới thiệu, quảng bá tiềm năng và môi
trường đầu tư, qua đó, thu hút các nhà đầu tư đến đầu tư trên địa bàn lãnh thổ
theo chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và chính sách định hướng đã đề ra.
Nhận thức được tầm quan trọng của xúc tiến đầu tư, Chính phủ và các bộ,
ngành Trung ương đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật để quản lý
nhà nước đối với hoạt động xúc tiến đầu tư. Ngày 14/01/2014, Thủ tướng Chính
phủ có Quyết định số 03/2014/QĐ-TTg ban hành Quy chế Quản lý Nhà nước đối
với hoạt động xúc tiến đầu tư. Bộ trưởng Bộ Tài chính và Bộ trưởng Bộ Kế
hoạch và Đầu tư cũng ban hành Thông tư liên tịch số 90/2015/TTLT-BTC-
BKHĐT hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính đối với hoạt động xúc tiến đầu tư.
Hoạt động XTĐT do các Bộ và UBND cấp tỉnh xây dựng hoặc đề xuất, bao
gồm các nội dung chính như: Nghiên cứu, đánh giá tiềm năng, thị trường, xu
hướng và đối tác đầu tư; Xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ cho hoạt động XTĐT;
26

Xây dựng danh mục dự án kêu gọi đầu tư; Xây dựng các ấn phẩm, tài liệu phục
vụ cho hoạt động XTĐT; Các hoạt động tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu về
môi trường, chính sách, tiềm năng, cơ hội và kết nối đầu tư; Đào tạo, tập huấn,
tăng cường năng lực về XTĐT; Hỗ trợ các tổ chức, doanh nghiệp, nhà đầu tư
trong việc tìm hiểu về pháp luật, chính sách, thủ tục đầu tư; tiềm năng, thị
trường, đối tác và cơ hội đầu tư, triển khai dự án sau khi được cấp Giấy chứng
nhận đầu tư; Thực hiện các hoạt động hợp tác trong nước và quốc tế về XTĐT.
Để thực hiện được các nội dung hoạt động XTĐT, cơ quan QLNN có vai
trò quan trọng trong việc quản lý và tổ chức các hoạt động XTĐT. Theo đó, nội
dung QLNN hoạt động XTĐT bao gồm: việc xây dựng và tổ chức thực hiện định
hướng XTĐT trong từng thời kỳ và hàng năm; hướng dẫn việc xây dựng và thực
hiện các chương trình XTĐT; điều phối các hoạt động XTĐT; theo dõi, tổng hợp
đánh giá tình hình và hiệu quả của hoạt động XTĐT; đồng thời, cần có sự phối
hợp chặt chẽ giữa các cơ quan QLNN, tổ chức và cá nhân trong hoạt động
XTĐT.
1.2.5.7. Về hỗ trợ nhà đầu tƣ
Chính phủ cam kết thực hiện chủ trương “Chính phủ đồng hành cùng doanh
nghiệp”. Định kỳ hàng năm, Chính phủ đều tổ chức Hội nghị “Thủ tướng với
doanh nghiệp”. Tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ cùng lãnh đạo các bộ, ngành
liên quan đã trực tiếp lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp, chuyên gia, hiệp hội,
các tổ chức quốc tế đề xuất các giải pháp và cam kết nỗ lực cùng Chính phủ thúc
đẩy lực lượng doanh nghiệp phát triển hiệu quả và bền vững trong bối cảnh hội
nhập quốc tế.
Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương luôn lắng nghe, đồng hành, tháo
gỡ khó khăn, vướng mắc cho cộng đồng doanh nghiệp, cam kết kiến tạo môi
27

trường đầu tư kinh doanh an toàn, thuận lợi, ban hành các chính sách, chương
trình hành động hỗ trợ doanh nghiệp.
Thực hiện chủ trương của Đảng, hàng loạt cải cách mạnh mẽ về môi trường
đầu tư kinh doanh và hoàn thiện chính sách pháp luật đã được thực hiện tạo hành
lang pháp lý và môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp và
nhà đầu tư.
Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 02/NQ-CP ngày 01/01/2019 về tiếp tục
thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh,
nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019, định hướng đến năm 2021 là
sự tiếp nối các Nghị quyết 19/NQ-CP trước đây (2014 – 2018) và nhiều văn bản
quy phạm pháp luật khác nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và nhà đầu tư.
1.2.5.8. Hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động đầu tƣ, xử
lý vi phạm (nếu có).
Quản lý các hoạt động đầu tư FDI nhằm thực hiện chức năng của nhà nước
trên cơ sở pháp luật để đạt được mục tiêu quản lý nhà nước như: điều chỉnh giấy
phép đầu tư, theo dõi địa điểm sản xuất kinh doanh, quản lý nhà nước về thuế,
hải quan, bảo hiểm, môi trường, lao động, an ninh trật tự, an sinh xã hội cho
người lao động.
Căn cứ các quy định của pháp luật, các cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra
phát hiện những sai sót, lệch lạc trong quá trình đàm phán triển khai và thực hiện
dự án đầu tư để có biện pháp đưa các hoạt động này vận động theo quy định
thống nhất. Hoạt động kiểm tra, giám sát còn là công cụ phản hồi thông tin quan
trọng để chính phủ đánh giá hiệu quả và mức độ hợp lý của những chính sách,
quy định đã được ban hành. Ngoài ra hoạt động kiểm tra, thanh tra, giám sát còn
28

nhằm tạo điều kiện giúp đỡ các nhà đầu tư nước ngoài tháo gỡ những khó khăn
trong khi triển khai và đưa dự án vào hoạt động.
Kiểm tra, kiểm soát việc tuân thủ pháp luật của các cấp, các ngành có liên
quan đến hoạt động đầu tư, kiểm tra kiểm soát và xử lý những vi phạm của các
doanh nghiệp trong việc thực hiện theo quy định của nhà nước về giấy phép đầu
tư, các cam kết của các nhà đầu tư.
1.3. Kinh nghiệm một số địa phƣơng trong công tác QLNN về thu hút
đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài
1.3.1. Kinh nghiệm của tỉnh Bình Dƣơng
Cùng nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía nam, qua hơn 30 năm thực
hiện công cuộc đổi mới của Đảng, Bình Dương đã có những chính sách, chiến
lược mới trong thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Theo đó, Bình Dương từng
bước chuyển từ thu hút đầu tư những ngành thâm dụng lao động, công nghệ lạc
hậu, ô nhiễm môi trường… sang những ngành công nghệ cao, dịch vụ hiện đại,
lĩnh vực công nghệ cao tạo ra giá trị kinh tế lớn. Với những thành quả đạt được
sau hơn 30 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Bình Dương đã và đang hướng đến
một cơ cấu kinh tế năng động, giá trị gia tăng cao và ít ô nhiễm môi trường; đồng
thời huy động tối đa, hiệu quả các nguồn lực đầu tư nước ngoài trong mọi lĩnh
vực nhằm tạo động lực cho sự phát triển toàn diện và bền vững tỉnh nhà. Đến
nay, Bình Dương chiếm 10% tổng số doanh nghiệp FDI trong cả nước.
Bình Dương hiện có trên 2.270 doanh nghiệp FDI với hơn 3.500 dự án,
tổng số vốn đăng ký trên 32,5 tỷ USD, trở thành địa phương đứng thứ 3 trong cả
nước về thu hút vốn FDI, chỉ sau TP.Hồ Chí Minh và Hà Nội. Tại hội nghị tổng
kết 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài do Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức vừa
qua, tỉnh Bình Dương là một trong những địa phương tiêu biểu được lựa chọn để
29

báo cáo tham luận và vinh dự được trao tặng bằng khen của Thủ tướng Chính
phủ.
Trong những năm qua, Bình Dương đã tận dụng và khai thác hiệu quả các
tiềm năng, lợi thế của mình nhằm thu hút nguồn lực đầu tư ngoài nước, đẩy
mạnh phát triển công nghiệp, dịch vụ và đô thị, qua đó tạo tiền đề cho kinh tế,
văn hóa - xã hội của tỉnh phát triển toàn diện và bền vững.
Từ thực tế đó, năm 2015, trên cơ sở những tiềm lực đã được tích lũy từ
nhiều năm, đồng thời để đáp ứng yêu cầu của người dân và doanh nghiệp trong
thời kỳ hội nhập, tỉnh đã chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp với Tổng Công ty
Becamex tìm hiểu, nghiên cứu mô hình “Đô thị thông minh” từ thành phố kết
nghĩa Eindhoven, Hà Lan để xây dựng và triển khai Đề án Thành phố thông
minh Bình Dương theo mô hình “ba nhà” (Nhà nước - nhà trường - nhà doanh
nghiệp). Đây là sự thiết lập tầm nhìn mới của tỉnh trong việc thực hiện mục tiêu
của mình, tạo nền tảng trong việc tăng cường hợp tác đa phương, thúc đẩy
chuyển giao khoa học - công nghệ, phát triển các khu khoa học - công nghệ,
cùng với đó chú trọng đầu tư vào công nghệ sạch, tiết kiệm năng lượng, từ đó
đóng góp thiết thực vào nỗ lực giảm thiểu tác động tiêu cực và những hệ lụy của
quá trình phát triển công nghiệp.
Để thực hiện mục tiêu thu hút vốn FDI trong giai đoạn 2016-2020, cũng
như phát triển các doanh nghiệp trong nước trên địa bàn, Bình Dương cũng đã đề
ra nhiều giải pháp. Theo đó, tỉnh tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng,
sự quản lý, điều hành của chính quyền trong việc đẩy mạnh thu hút đầu tư; xây
dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư; đồng thời tập trung đầu tư,
cải thiện kết cấu hạ tầng kỹ thuật thiết yếu phục vụ nhu cầu thu hút đầu tư; tiếp
30

tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc
tiến, kêu gọi đầu tư, phát triển mô hình “ba nhà”.
Bên cạnh đó, Bình Dương tập trung xây dựng các khu công nghiệp công
nghệ cao, đây là bước ngoặt để đưa Bình Dương phát triển công nghiệp lên một
tầm cao mới.
Xác định đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong chuyển
dịch cơ cấu kinh tế của địa phương, hiện nay Bình Dương đã và đang tập trung
thu hút đầu tư có chọn lọc. Theo đó, tỉnh chú trọng thu hút đầu tư các dự án có
quy mô lớn, công nghệ hiện đại, có sức cạnh tranh và lan tỏa, sản phẩm có giá trị
gia tăng cao, sử dụng ít đất, tiêu thụ ít năng lượng, thân thiện môi trường. Bên
cạnh đó, tỉnh cũng ưu tiên thu hút dự án các ngành sản xuất công nghệ cao, công
nghệ sinh học, dược phẩm…; đồng thời chú trọng phát triển dịch vụ về tài chính,
công nghệ, sở hữu trí tuệ, dịch vụ vận tải, logistics, công nghiệp hỗ trợ... có giá
trị gia tăng cao.
Thời gian qua, Bình Dương đặc biệt chú trọng phát triển ngành logistics.
Tỉnh dành quỹ đất hợp lý, quy hoạch xây dựng hệ thống cảng, cơ sở hạ tầng để
phát triển dịch vụ logistics, kho vận đáp ứng nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa
của các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh. Tỉnh cũng xác định tập trung thu hút
các doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ. Trong thời
gian tới, về thu hút FDI, tỉnh tiếp tục chú trọng tăng chất lượng, tăng nhanh
ngành dịch vụ, công nghiệp kỹ thuật cao, thu hút các dự án công nghiệp hỗ trợ.
Hiện nay, Bình Dương đang là điểm đến hấp dẫn của các doanh nghiệp lĩnh
vực công nghiệp công nghệ cao. Số dự án, quy mô các dự án công nghiệp công
nghệ cao trên địa bàn tỉnh tăng dần theo thời gian. Theo các chuyên gia, Bình
Dương cần tiếp tục có những chính sách tốt để khuyến khích doanh nghiệp đầu
31

tư và sáng tạo. Đây là một thách thức và cũng là cơ hội đặt ra cho Bình Dương
sau khi đã có kinh nghiệm nhiều năm phát triển công nghiệp.
Bên cạnh đó, Bình Dương luôn nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, hoàn
thiện và nâng cấp cơ sở hạ tầng nhằm phục vụ ngày càng tốt hơn nhu cầu thu hút
đầu tư trong và ngoài nước, phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
1.3.2. Kinh nghiệm của Thành phố Hồ Chí Minh
Có thể nói, đánh dấu sự thành công của hoạt động thu hút FDI tại thành phố
Hồ Chí Minh là việc thành lập các khu chế xuất, như khu chế xuất Tân Thuận.
Ngay từ khi thành lập vào năm 1991, khu chế xuất Tân Thuận đã thu hút được
hơn 100 doanh nghiệp đến đầu tư và đang ngày càng trở thành một khu chế xuất
kiểu mẫu bởi giá trị sản xuất và tỷ trọng xuất khẩu rất cao.
Các nhà đầu tư thường chọn các địa phương phát triển và tốc độ tăng
trưởng cao để đầu tư. Do đó, có thể thấy, thành phố Hồ Chí Minh có sức hút đối
với các nhà đầu tư nước ngoài. Năm 2017, tăng trưởng GDP của thành phố Hồ
Chí Minh đạt 8,25%. Đây chính là một trong những yếu tố quan trọng để thành
phố Hồ Chí Minh thu hút đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó phải kể đến việc ứng dụng hiệu quả Luật Đầu tư và Luật doanh
nghiệp năm 2014 một cách hiệu quả và linh hoạt đưa ra cách sáng kiến cải cách
thủ tục hành chính, tạo điều kiện cho nhà đầu tư. Chia sẻ về một trong những
nguyên nhân khiến nhà đầu tư Hàn Quốc là Tập đoàn CJ mở rộng đầu tư tại
thành phố Hồ Chí Minh đó là do tốc độ tăng trưởng cao của thành phố và việc
đối xử công bằng giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp địa phương, đặc biệt
là trong hoạt động cải cách thủ tục hành chính.
1.4. Bài học kinh nghiệm từ thực tiễn QLNN về thu hút đầu tƣ trực
tiếp nƣớc ngoài của các địa phƣơng trong nƣớc
32

Qua nghiên cứu thực tiễn hoạt động QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài, có thể thấy, hiệu quả của QLNN về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài
xuất phát từ những yếu tố chính sau đây:
Một là, vị trí địa lý thuận lợi, tình hình kinh tế - xã hội là một trong những
lợi thế đầu tiên để thu hút đầu tư trong và ngoài nước.
Hai là, chính sách pháp luật minh bạch, thông thoáng, hiện đại, có ưu đãi
theo tiêu chí định hướng, phù hợp với pháp luật trong nước và thông lệ quốc tế
tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư.
Ba là, đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, kinh tế, kỹ thuật hiện đại
cùng các chính sách định hướng thu hút theo ngành, theo vùng và lĩnh vực.
Bốn là, đẩy mạnh công tác cải cách hành chính đi đôi với kiến tạo môi
trường kinh doanh thông thoáng, bình đẳng cho các nhà đầu tư.
Năm là, thu hút đầu tư gắn liền với việc thực hiện các chính sách an sinh xã
hội, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
33

TIỂU KẾT CHƢƠNG 1
Sau hơn 30 năm đổi mới và mở cửa với dấu mốc là Đại hội Đảng toàn quốc
lần thứ VI tháng 12 năm 1986, cùng với sự ra đời của Luật Đầu tư nước ngoài tại
Việt Nam năm 1987, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia thu
hút đầu tư trực tiếp nước ngoài thành công nhất trong khu vực. Từ đó đến nay,
chính sách thu hút đầu tư của Việt Nam luôn linh hoạt trong đón nhận dòng vốn
đầu tư phù hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước, điều này được thể
hiện qua các lần sửa đổi và ban hành Luật Đầu tư cũng như việc không ngừng
hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật. Theo Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế
hoạch và Đầu tư), chính sách thu hút FDI của Việt Nam khá thuận lợi và cởi mở,
đây là một trong những “điểm cộng” quan trọng giúp Việt Nam nhận được sự
quan tâm của nhiều nhà đầu tư trên thế giới.
Để phát huy những mặt tích cực và khắc phục những hạn chế, tồn tại của
việc thu hút và quản lý, sử dụng dòng vốn FDI, vai trò của quản lý nhà nước hết
sức quan trọng và cần thiết. Quản lý nhà nước về thu hút đầu tư trực tiếp nước
ngoài nhằm hoàn thiện thể chế, nâng cao năng lực cạnh tranh để lựa chọn, thu
hút các dự án FDI chất lượng cao, phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế - xã
hội của đất nước, cũng như những biến đổi của khoa học công nghệ trong cuộc
cách mạng 4.0 và xu hướng chuyển dịch dòng vốn đầu tư quốc tế.
34

CHƢƠNG 2:
THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ THU
HÚT ĐẦU TƢ TRỰC TIẾP NƢỚC NGOÀI TẠI
TỈNH ĐỒNG NAI
2.1. Các yếu tố vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội tác động
đến QLNN về thu hút đầu tƣ trực tiếp nƣớc ngoài tại tỉnh Đồng Nai
2.1.1. Về vị trí địa lý:
Đồng Nai có vị trí địa lý thuận lợi với diện tích 5.907 km2
, chiếm 1,78%
diện tích cả nước; dân số trên 3,1 triệu người, chiếm khoảng 3,2% dân số cả
nước. Tỉnh có 11 đơn vị hành chính cấp huyện (trong đó có 2 thành phố là thành
phố Biên Hòa và thành phố Long Khánh), 170 đơn vị cấp xã. Thành phố Biên
Hòa là trung tâm hành chính của tỉnh.
Tỉnh Đồng Nai phía Tây giáp thành phố Hồ Chí Minh, cách trung tâm thành
phố Hồ Chí Minh khoảng 01 giờ đi ôtô, phía Tây Bắc giáp tỉnh Bình Dương và
Bình Phước, phía Đông giáp tỉnh Bình Thuận, phía Đông Bắc giáp tỉnh Lâm
Đồng, phía Nam giáp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu. Đồng Nai nằm ở vị trí trung tâm
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, một trong những vùng kinh tế phát triển
năng động nhất Việt Nam.
2.1.2. Về điều kiện tự nhiên:
Đồng Nai nằm trong vùng nhiệt đới gió mùa, khí hậu ôn hòa, thuộc vùng ít
bão lụt, không ngập nước, không động đất, nhiệt độ bình quân hàng năm 25-
260
C, gồm 2 mùa mưa nắng, lượng mưa tương đối cao khoảng 1.500mm -
2.700mm, độ ẩm trung bình 82%.
Đồng Nai có địa hình vùng đồng bằng và bình nguyên, kết cấu đất có độ
cứng chịu nén tốt (trên 2kg/cm2
), thuận lợi cho việc đầu tư phát triển công
nghiệp và xây dựng công trình với chi phí thấp. Các khu vực tỉnh chọn quy
35

hoạch phát triển KCN có vị trí thuận lợi về cơ sở hạ tầng, có địa chất tốt, chi phí
xây dựng công trình ít tốn kém.
Đồng Nai có quỹ đất cho sản xuất nông nghiệp phong phú và phì nhiêu,
thích hợp cho các loại cây: cao su, cà phê, cây ăn trái, cây lương thực, rau quả…
2.1.3. Về cơ sở hạ tầng:
Đồng Nai có hệ thống cơ sở hạ tầng tương đối đồng bộ, hệ thống giao thông
kết nối, thuận tiện.
Về cấp điện: Tình hình cung cấp điện trên địa bàn tỉnh trong các năm qua
luôn ổn định, đáp ứng đầy đủ nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội (không có cắt
điện định kỳ).
Về cấp nước: Hệ thống cấp nước hiện hữu đạt trên 360.000m3
/ngày và một
số nhà máy đang lập kế hoạch mở rộng công suất, đủ cung cấp nước cho dân cư
đô thị và các khu công nghiệp.
Các dịch vụ khác: Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, viễn thông phát triển
nhanh, đảm bảo kết nối nhanh mạng internet. Hệ thống ngân hàng đáp ứng nhu
cầu tài chính của nhà đầu tư.
Về giao thông: Tỉnh Đồng Nai có hệ thống giao thông thuận tiện với nhiều
tuyến đường huyết mạch quốc gia đi qua như quốc lộ 1A, quốc lộ 20, quốc lộ 51,
quốc lộ 56; đuờng cao tốc thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây;
tuyến đường sắt Bắc - Nam; Đồng Nai chỉ cách sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất
30km, gần cụm cảng Sài Gòn, cụm Cảng Thị Vải - Vũng Tàu, cụm cảng Đồng
Nai…, thuận lợi về giao thương trong nước và quốc tế. Tương lai tỉnh có sân bay
quốc tế Long Thành và cụm cảng biển ở Nhơn Trạch.
2.1.4. Về nguồn nhân lực:
36

Đồng Nai có nguồn nhân lực trẻ được đào tạo cơ bản, đáp ứng yêu cầu
nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp. Dân số trong độ tuổi lao động trên 1,9
triệu người, chiếm khoảng 68% dân số cả tỉnh, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt gần
70%, quen với tác phong công nghiệp, cần cù và cầu tiến.
Tỉnh Đồng Nai hiện có 08 trường Đại học, 10 trường Cao đẳng, 13 trường
Trung cấp, 50 Trung tâm và đơn vị dạy nghề khác đang hoạt động. Hàng năm
đào tạo nghề cho khoảng 70 nghìn người.
2.1.5. Về an sinh xã hội:
Bên cạnh các khu công nghiệp đều có quy hoạch vị trí để xây dựng khu nhà
ở công nhân và dịch vụ khép kín như siêu thị, quán ăn, trường học, y tế, thể dục
thể thao. Tỉnh tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các công ty hạ tầng và các nhà
đầu tư xây dựng công trình phục vụ chuyên gia và công nhân. Nhà đầu tư xây
dựng nhà ở công nhân được miễn tiền thuê đất, miễn giảm thuế thu nhập doanh
nghiệp. Các cơ sở giáo dục, y tế được tỉnh quan tâm đầu tư. Tại Đồng Nai đã có
trường quốc tế cho học sinh từ mẫu giáo trở lên.
2.1.6. Về môi trƣờng phát triển kinh tế
Một là, tỉnh Đồng Nai là một trong những địa phương đứng đầu cả nước về
thu hút số lượng lớn doanh nghiệp làm ăn hiệu quả cao. Bên cạnh doanh nghiệp
FDI, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai có gần 30.000 doanh nghiệp trong nước đang
hoạt động sản xuất kinh doanh, chưa bao gồm hộ kinh tế gia đình và trang trại.
Đối với doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, lũy kế từ khi bắt
đầu thu hút đầu tư nước ngoài có 47 quốc gia và vùng lãnh thổ có dự án đầu tư
tại tỉnh Đồng Nai với 1.436 dự án, tổng vốn đăng ký 29,81 tỷ USD. Các nước và
vùng lãnh thổ đầu tư tại Đồng Nai có số dự án và vốn đầu tư lớn là: Đài loan,
Hàn Quốc, Nhật Bản.
37

Quản Lý Nhà Nước Về Thu Hút Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Tại Tỉnh Đồng Nai.doc

Quản Lý Nhà Nước Về Thu Hút Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Tại Tỉnh Đồng Nai.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Quản Lý Nhà Nước Về Thu Hút Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Tại Tỉnh Đồng Nai.doc

Similar to Quản Lý Nhà Nước Về Thu Hút Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Tại Tỉnh Đồng Nai.doc (20)

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Quản Lý Nhà Nước Về Thu Hút Đầu Tư Trực Tiếp Nước Ngoài Tại Tỉnh Đồng Nai.doc