PV system service and installation

1. Нарны цахилгаан станцын угсралт
суурилуулалт, ашиглалт, засвар
үйлчилгээ

2.  Энэхүү таниулах материалд НЦС –ын
зөвхөн нэг төрөл болох бие даасан
(Stand alone) хэрэглэгчид зориулсан
станцын угсралт, ашиглалт, засвар
үйлчилгээний тухай дурдсан болно.

3. 1. НЦС –ын угсралт суурилуулалт
 Solar Power Plant - Нарны цахилгаан станц
(НЦС) –ын угсралт суурилуулалтын ажил
нь батлагдсан ТЭЗҮ болон зураг, төсвийн
дагуу хийгдэнэ.

4.  Угсралтын ажил нь дараах үндсэн
бүрдэл хэсгүүдтэй. Үүнд:

5. Нарны зайн суурийн угсралт
 Газарт суурилуулахад манай орны нөхцөлд
ихэнхдээ төмөр бетон суурь цутгаж хийдэг.
Ингэхдээ дараах тооцоо судалгаанд үндэслэж
бетоны марк, бат бөхийг сонгоно.
Тухайн газрын хөрсний бүтцийн судалгаа
хийгдсэн байх
Суурийн хийцийн салхины үйлчлэлийн болон
механик бат бөх, даацын тооцоо хийгдсэн байх
Чанх урд зүгээс нар халхлах ямар нэг саадгүй
байх
Эгнээ хоорондоо сүүдэрлэхгүй байхаар зай
талбайтай байх гм

6. Нарны зайн суурийн угсралт
 Дээвэр дээр суурилуулахад тухайн барилгын
дээврийн даацад тохируулж суурийг төмөр
хийцээр хийх ба доош нь өрөмдөж боолтоор
бэхэлнэ. Үүнд дараах шаардлага тавигдана.
Тухайн барилгын дээвэр нь нарны зайг
суурийн хамт хангалттай даахаар байх
Суурийн хийцийн салхины үйлчлэлийн болон
механик бат бөх, даацын тооцоо хийгдсэн байх
Чанх урд зүгээс нар халхлах ямар нэг саадгүй
байх
Эгнээ хоорондоо сүүдэрлэхгүй байхаар зай
талбайтай байх гм

7. Газар шорооны ажил
 Суурийн нүх ухах
 Кабелийн шуудуу ухах
 Газардуулгын хүрээ хийх
 Аянга зайлуулагчийн суурь ухах
 Станцын хашаа барих гм
- Эдгээр ажлууд бүгд батлагдсан зургийн
дагуу хийгдэнэ.

8. Тоног төхөөрөмжийн өрөөний барилга
 Техникийн өрөө нь дараах хэсгүүдтэй
байна.
 Операторын байрлах өрөө
 Үндсэн тоног төхөөрөмж (инвертер,
контроллѐр, хуваарилах щит гм) - үүдийн
өрөө
Аккумуляторын өрөө
 Энд аккумуляторын аж ахуй болон
үндсэн тоноглолуудад суурь хийсэн
байна.

9. Аккумуляторуудыг суурилуулж холбосон байдал

10. Нарны зайн угсралт, холболт
 Нарны зайнуудыг бэлэн болсон
сууринд чангалж бэхэлнэ.
Системийн хүчдэл хэд байхаас
хамааруулан нарны зайг хооронд нь
зэрэгцээ болон цуваагаар холбож,
групп үүсгэн гаралтын хайрцагнуудад
холбоно.
Эндээс нарны зайн ерөнхий щит рүү
холбогдож тэндээсээ цэнэг
зохицуулагчид руу хуваарилагдана.

11. Үндсэн тоноглолуудын холболт

18. НЦС –ыг ажилд оруулах
 Угсралт суурилуулалтын ажил бүрэн
дууссаны дараа станцыг туршилтын
журмаар ажиллуулж ямар нэг алдаа
дутагдал гарвал цаг тухайд нь арилгана.
 Станц найдвартай ажиллагаанд орсны
дараагаар комиссыг ажиллуулж захиалагч
болон ашиглагчид хүлээлгэн өгнө.
 Цаашид станцын найдвартай ажиллагааг
хангаж ажиллах операторуудыг НЦС –ын
ашиглалтын талаарх сургалтанд зайлшгүй
хамруулж байх шаардлагатай.

19. 2. НЦС –ын ашиглалт, засвар
үйлчилгээ
 НЦС нь бусад сэргээгдэх эрчим хүч
(СЭХ) -ний төрлүүдтэйгээ адил
ашиглалтын болон ажиллах хүчний
зардал маш бага байдаг.
 Гэвч тодорхой давтамжтайгаар үзлэг
үйлчилгээ, операторуудын давтан
сургалт, гэмтэл гарсан үед засварын
ажил хийгдэх шаардлага гардаг.

20. Байнга хийгдэх үзлэг үйлчилгээ
 Үүнийг операторууд өөрсдөө байнга хийж
байх үйлчилгээнүүд юм.
Нарны зайн дээр тогтсон шороо тоос,
цасыг арилгаж цэвэрлэж байх.
Цахилгааны холболтын кабелиудыг
шалгаж, чангалж байх
Аккумуляторуудын цэнэглэлтийг байнга
хянаж, цэнэглэлтгүй муудсан аккумулятор
байвал яаралтай солих талаар мэдээлэх гм

21. Өвөлжилтийн бэлтгэл хангуулах үзлэг
үйлчилгээ
 Цэнэг хураагуурын банк тус бүрийн
хүчдэлийг хэмжиж цуваа холбогдсон мөр
болгонд хүчдэл нь унасан банк байгаа эсхийг
тодорхойлж, цаашид солих талаар дүгнэлт
гаргах. Мөн банк тус бүрийн холболтын
контактуудыг шалгаж исэлдэлт явагдаж
бохирдсоныг цэвэрлэж, дахин боож чангалах,
 Цэнэг хураагуурыг тэнцвэржүүлэх
цэнэглэлтийг дор хаяж 3 хоногийн турш
хийж ашиглалтыг дээшлүүлэх,

22. Өвөлжилтийн бэлтгэл хангуулах үзлэг
үйлчилгээ
 Үзлэгийн үед операторын өрөөний болон
аккумуляторын өрөөний доторхи температур
шаардлага хангаагүй бол дулаалах арга
хэмжээ авах.
 Цэнэг хураагуурийн багтаамж хадгалагдаж
байгаа эсэхийг туршилт хэмжилтээр
тодорхойлж зохих хугацаанд барихгүй байгаа
бол солих талаар дүгнэлт гарах,

23. Өвөлжилтийн бэлтгэл хангуулах үзлэг
үйлчилгээ
 Инвертерийн ажиллагаанд хяналт хэмжилт
хийж, ачаалалаа дааж зохих горимийн дагуу
ажиллаж байгааг тодорхойлж автомат салгалт
залгалтын дээд доод хязгааруудад
шаардлагатай бол өөрчлөлт оруулах,
 Цэнэг зохицуулагчийг ажиллагааг
нарийвчлан хэмжиж цэнэг хураагуурын
цэнэглэлт, алдагдлыг зөв хянаж байгаа
эсэхийг тогтоох, шаардлагатай бол засварлах,

24. Өвөлжилтийн бэлтгэл хангуулах үзлэг
үйлчилгээ
 Станцын бүх шугам, кабелийн оруулгын
цэвэрлэгээ хийх,
 Станцын бүх тоноглолуудын тоос шороог
цэвэрлэх,
 Станцын операторын болон цэнэг
хураагуурын байрыг дулаалах, өвөлжилтөд
бэлтгэх,
 Дизель агрегатуудыг инвертертой холбож
зэрэгцээ ажиллагааны бэлэн байдлыг шалгах,

25. Цэнэг хураагуурын тоосыг арчиж, цэвэрлэж байгаа нь

26. Нарны зайн гүйдэл хүчдлийн хэмжилт

27. Нарны дэлгэцийн тоосыг арчиж байгаа нь

28. Операторуудад сургалт зохион байгуулах
 НЦС –д хэрхэн үзлэг үйчилгээ хийх талаарх
сургалт
 Тоноглол тус бүрийн үйлдвэрлэгчээс өгсөн гарын
авлага, ашиглалтын заавруудад тулгуурласан
сургалт
 Нарны эрчим хүчийг цахилгаан эрчим хүч болгон
хувиргах анхан шатны онолын үндэс,
 Гэмтлийн оношлох, зарим хэмжилт хийх
аргачлалуудад сургах,
 Аваарь ослын үеийн авах арга хэмжээ, аваарь
эсэргүүцэх дасгал,
 Станцын ажиллагааны талаар мэдээлэл, тайлан
бэлтгэх аргад сургах

29. Ашиглагч байгууллагын инженер техникийн
ажилтнуудад сургалт зохион байгуулах
 Нарны эрчмийн нөөцийг цахилгаан эрчим хүч
болгон хувиргах онолын хичээл
 НЦС–ын системийн дизайн гаргах, аргачлал, тоног
төхөөрөмжийн сонголт хийх,
 Тоноглолуудын ажиллах зарчим, түгээмэл гардаг
гэмтлүүд
 Станцын ашиглалтын явцад гарсан гэмтлүүдийг
оношлох, мэдээлэх
 Иргэдэд сэргээгдэх эрчим хүчийг зөв зохистой
ашиглах аль болохоор энерги хэмнэгч цахилгаан
хэрэгсэл хэрэглэх талаар ухуулга сурталчилгааны
ажлыг зохион байгуулах явуулах

30. Түгээмэл гардаг гэмтлүүд
 Цэнэг зохицуулагч гэмтэх, шатах
 Инвертер гэмтэх, шатах
 Аккумуляторын түвшин буурах, цэнэглэлт
муудах
 Нарны зай хагарах, хулгайд алдагдах гм

31. Шалтгаан
 DC талаас богино холболт үүсэх
 Дизелиэр цэнэглэлт хийх горим зөрчигдөх
 Хэрэглэгч талдаа фаз тэнцүү биш байх
 Шугамын утас хавирч богино холболт үүсгэх (түгээх
шугам муудсан)
 Аккумуляторын ашиглалтын хугацаа дуусах
 Аккумуляторын өрөөний агааржуулалт муу,
температур бага байх
 Операторын буруутай ажиллагаа (асаах, унтраах
дараалал зөрчих гм)
 Иргэдийн зүй бус хандлага (нарны дэлгэц хагалах,
хулгайлах гм)

32. Гэмтсэн нарны дэлгэц

33. Хоорондоо хавирч буй түгээх шугам

34. Инвертерийн шатсан тэжээлийн блок

35. Засвар үйлчилгээ хийхэд тулгардаг бэрхшээл
 Ихэнхдээ контроллѐр, инвертер зэрэг
электроникийн тоноглолууд гэмтдэг ба
түүнийг орлуулах зүйл манайд байдаггүй.
Иймд гадаадаас өндөр үнээр захиалахаас
гадна хугацаа их алддаг (хөрөнгө мөнгөний
асуудал).
 Энэ чиглэлээр мэргэшсэн боловсон хүчин
дутмаг.

36. Анхаарал тавьсанд баярлалаа