27 آگسٽ 2015 تبليغ قرآن و سنت جي عالمگير غير سياسي تحريڪ دعوت اسلامي جي تحت هفته وار سنتن ڀريي اجتماع ۾ ٿيڻ وارو سنتن ڀريو بيان ”مدني انعامات، راههِ نجات“ توهان جي لاءِ هڪ تمام گهڻو مفيد ۽ اهم سنتن ڀريو بيان جنهن کي پڙهڻ سان توهان جي علم ۽ نيڪين ۾ اِن شآء الله عز و جل اضافو ٿيندو. توهان هن بيان کي ويب سائٽ تي موجود رهندي آن لائن پڙهڻ جي لاءِ Read جي بٽڻ ۽ ڊاؤن لوڊ ڪرڻ جي لاءِ Download جي بٽڻ تي ڪلڪ ڪريو. هن بيان جي باري ۾ پنهنجا تاثرات هيٺ ڏنل Comments Box ۾ ڏيو.
This is a series of Capacity Building documents that was prepared by the Sudanese Youth Leadership Development Program.
هذه مجموعة من المقالات في مجالات تدريبية متعددة مناسبة للجمعيات الطوعية تم تطويرها بين عامي 2003-2008 للبرنامج السوداني لإعداد القيادات الشبابية
27 آگسٽ 2015 تبليغ قرآن و سنت جي عالمگير غير سياسي تحريڪ دعوت اسلامي جي تحت هفته وار سنتن ڀريي اجتماع ۾ ٿيڻ وارو سنتن ڀريو بيان ”مدني انعامات، راههِ نجات“ توهان جي لاءِ هڪ تمام گهڻو مفيد ۽ اهم سنتن ڀريو بيان جنهن کي پڙهڻ سان توهان جي علم ۽ نيڪين ۾ اِن شآء الله عز و جل اضافو ٿيندو. توهان هن بيان کي ويب سائٽ تي موجود رهندي آن لائن پڙهڻ جي لاءِ Read جي بٽڻ ۽ ڊاؤن لوڊ ڪرڻ جي لاءِ Download جي بٽڻ تي ڪلڪ ڪريو. هن بيان جي باري ۾ پنهنجا تاثرات هيٺ ڏنل Comments Box ۾ ڏيو.
This is a series of Capacity Building documents that was prepared by the Sudanese Youth Leadership Development Program.
هذه مجموعة من المقالات في مجالات تدريبية متعددة مناسبة للجمعيات الطوعية تم تطويرها بين عامي 2003-2008 للبرنامج السوداني لإعداد القيادات الشبابية
1. 1
`tpt
13
dunIaM dI SurUaAt ny dyiKaA ik eh cgA sI= SAm hoE aty fyr svyr
pihlA idn—rOSnI ho gE= eh tIsrA idn sI=
2
1 prmySur ny akAS ty DrtI ^ sAijaA= pihlM
DrtI iblkul s|K,I sI; DrtI `%ty kuJ vI nhIN
sI= hnyry ny smu»dr ^ k|ijaA hoeaA sI< aty prmySur 14
cOTA idn—sUrj< cn aty tAry
Fyr prmySur ny aAiKaA< “rAtM ^ idnM nAloN v|K
3
dA aAtmA pA,I `%ty cldA sI= Fyr prmySr ny aAiKaA<
u krn lE akAS iv|c rOSnI@ ho,= eh rOSnI@
4
“rOSnI ho jAvy⁄” aty rOSnI cmk, l|gI= prmySur ny prbM dI@ ru|tM aty idnM aty sAlM lE skyt ho,=
15
rOSnI ^ vyiKaA< aty `s ny jAi,aA ik `h cgI sI= eh rSnIaM DrtI `ty rSnI cmkA`, lE aAkAS
O | O
5
Fyr prmySur ny rOSnI ^ hnyry toN v|K kItA= prmySur iv|c ho,gIaM=” aty ehI vApiraA=
16
ny rOSnI ^ “idn” dA nAm id|tA< aty hnyry ^ “rAt” es lE prmySur ny do ivSAl rOSnIaM sAjIaM=
dA nAm id|tA= prmySur ny idn ty hkUmt krn lE ivSAl rOSnI
SAm hoE aty Fyr svyr hoE= eh pihlA idn sI= aty rAt ty hkUmt krn lE CoqI rOSnI dI sAjnA
17
kItI= `s ny tAry vI sAjy= prmySr ny enHM rOSnIaM
u
dUsrA idn—akAS ^ DrtI `%ty cmk, lE aAkAS iv|c Dr id|tA=
6 18
fyr prmySur ny aAiKaA< “pA,I ^ do ih|isaM iv|c prmySur ny enHM rOSnIaM ^ idn aty rAt `%ty
7
v., lE vAwUm».l hovy⁄” es lE prmySur ny hkUmt krn lE akAS iv|c pA id|tA= enHM rOSnIaM
vAwUm».l sAijaA aty vAwUm».l dy hyQly pA,I ^ ny rOSnI ^ hnyry nAlooN v|K kr id|tA aty prmySur ny
vAwUm».l dy `|prly pA,I toN v|K kItA= ehI kuJ vyiKaA eh cgA sI=
8 19
vApir!= prmySur ny hvA ^ “akAS” dA nAm id|tA= SAm ho gE aty Fyr svyr hoE= eh cOTA idn
SAm hoE< aty fyr svyr hoE= eh dUsrA idn sI= sI=
tIsrA idn—KuSk zmIn aty pØdy p»jvM idn—sm¨»drI jIv aty p»CI
9 20
Fyr prmySur ny aAiKaA< “akAS dy hyQlA pA,I prmySur ny aAiKaA< “pA,I bhut sAry jIivt
e|k jgHA ty ek|QA ho jAvy aty sukI zmIn pRgq hov=”
| y pRA,I@ nAl Br jAvy aty akAS dy vAwUm».l dy !r-
10 21
ehI vApiraA= prmySur ny KuSk zmIn ^ “DrtI” pAr p»CI `%.dy rih,=” es lE prmySr ny ivSAl
u
dA nAm id|tA= aty prmySur ny ek|Qy hoX pA,I ^ sm¨»drI jAnvrM aty hr trHM dy jIivt pRA,I@ dI
“sm¨»dr” dA nAm id|tA= prmySur ny dyiKaA ik eh sAjnA kItI jo smu»dr iv|c ivcrdy hn= prmySur ny
cgA sI= akAS iv|c `%., vAly hr pRkAr dy p»CIaM ^ sAijaA=
11
Fyr prmySr ny aAiKaA< “DrtI GAh ty pØdy `gAvy
u aty prmySur ny vyiK! eh cgA sI=
22
ijh/y anAz aty FldAr ru|K pYdA krn ijh/y bIzM prmSr ny enM jAnvrM ^ asIs idtI= prmSr
y u H | y u
vAly Fl pdA krn= `h DrtI `%ty `%g, aty !p,I
Y ny `nHM ^ bhut sAry b|cy pYdA krn aty sm¨»dr ^ Br
iksm anusAr bIz pYdA krn= ehI kuJ vApiraA=” dy, lE aAiKaA aty prmySur ny DrtI `tly p»CIaM
12
DrtI ny anAz pYdA krn vAlA GAh aty pØdy `gAX ^ hor anykM p»CI pYdA krn lE aAiKaA=
23
aty esny ru|K `gAX ijnHM ty bIzM vAly Fl sn= hr SAm ho gE aty Fyr svyr hoE= eh p»jvM
pØdy ny aAp,I iksm dy bIj b,AX= aty prmySur idn sI=
2. `tpt 1:24-2:19 2
CyvM idn—DrtI `tly jAnvr aty lok mn¨|KtA dI S¨rUaAt
24 4
Fyr prmySr ny aAiKaA< “DrtI hr pRkAr dy jIivt
u eh akAS aty DrtI dA eithAs hY= eh `nHM
pRA,I@ ^ pYdA kry= e|Ty hr pRkAr dy pAltU aty g|lM dI khA,I hY ijh/IaM prmySur dy DrtI aty
5
rINg, vAly jAnvr aty jglI jAnvr ho,=” ehI akAS bnA`, vyly vAprIaM= eh zmIn `%ty pØdy
kuJ vApir!= `|g, toN pihlM dI g|l hY= KytM iv|c kuJ vI nhIN
25
es trHM< prmySur ny hr trHM dy jglI jAnvr< `%g irhA sI= eh es lE sI ik`N ik whvAh prmSr
o y u
hr pRkAr dy pAltU jAnvr aty DrtI `|ty rINg, ny hAly mINh nhIN ByijaA sI aty `|Ty pØidaM dI dyK
6
vAly hr pRkAr dy jAnvrM dI sAjnA kItI= prmySur BAl krn lE koE vI mnu|K nhIN sI= esdI jgHA<
ny vyiKaA eh cgA sI= DrtI iv|cNo e|k Dud* aAE aty zmIn ^ ig|lA kItA=
26 7
Fyr prmySur ny aAiKaA< “aAP hu, aAdmI dI Fyr whovAh prmySur ny DrtI toN im|qI lE aty
sAjnA krIX= asIN lokM ^ aAp,I nkl dy rUp iv|c aAdm ^ sAijaA= whovAh ny aAdm dy n|k iv|c jIvn
sAjMgy= lok sA.y vrgy ho,gy= `h sm¨»dr dy sAry dA sAh FUikaA< aty aAdm ij`NdA jIv b, igaA=
8
jIvM aty hvA dy sAry p»CIaM `%ty rAj krngy= `h Fyr whovAh prmySur ny pUrb iv|c adn nAm dy e|k
sAry v|.y jAnvrM aty DrtI `%ty rINg, vAly sAry sTAn `%ty e|k bAZ lAeaA= whovAh prmySr ny aAp,y
u
Coqy jIvM `%ty rAj krngy=” du!rA sAjy hoX aAdm ^ `s bAZ iv|c r|K id|tA=
27 9
es lE prmySur ny aAdmI ^ aAp,y aks iv|c whovAh prmySur ny zmIn iv|coN ru|K `gAX: hr
sAijaA= `s ny `s ^ !p,y Kud dy cirtR mutAibk KUbsUrt ru|K aty hr `h ru|K jo Bojn lE cgA sI=
sAij!= `s ny `nHM ^ nr aty nArI dy rUp iv|c bAZ dy m|D iv|c< whovAh prmySur ny jIvn dA ru|K
28
sAij!= prmySr ny `nHM ^ asIs id|tI aty aAiKaA<
u lAeaA aty `h ru|K vI lAeaA jo igaAn iddA sI
10
“bhut sAry b|cy pYdA kro= DrtI ^ Br idP aty es^ ik< kI cgA sI ty kI mA/A= adn iv|c e|k ndI
aAp,y aiDkAr iv|c lY lvo= sm¨»drI jIvM aty hvAE vgdI sI ijh/I bAZ ^ isjdI sI= `h ndI Fyr cAr
11
p»CIaM `%ty rAj kro= DrtI `%ty t¨rn iFrn vAlI SAKAvM iv|c pAq gE= pihlI ndI dA nAm pIson
hr SYa `%ty rAj kro=” sI= eh ndI hvIlAh< dy smu|cy dyS dy duaAly vgdI
29 12
prmySur ny aAiKaA< “mYN tuhA^ anAz pYdA krn sI ij|Ty sonA hY= (hvIlAh ivclA sonA cgA hY= `s
13
vAly smUh pØdy aty smUh FldAr ru|K dy irhA hM= `h dyS iv|c motI aty sulymAnI vI hn=) dUsrI ndI dA
ru|K bIjM vAly Fl pYdA krdy hn= eh anAz aty Fl nAm gIhon sI= eh ndI smu|cy kUS dyS duaAly vgdI
30 14
t¨hA.A Bojn ho,gy= aty mYN smUh hry pØdy jAnvrM sI= tIsrI ndI dA nAm ih|dkAl sI= eh ndI
^ dy irhA hM= `h hry pØdy `nHM dA Bojn ho,gy= a|SUr dy pUrb iv|c vgdI sI= cOTI ndI FrAt sI=
15
DrtI `tlA hr jAnvr< hvA ivclA hr p»CI< aty whovAh prmySur ny aAdm ^ adn dy bAZ iv|c
`h sAry Coqy jIv ijh/y DrtI `%ty rINgdy hn< `s zmIn `%ty km krn aty bAZ dI dK BAl lE riKaA=
y |
16
Bjn ^ KA,g=” aty eh sArIaM glM vApr gEaM=
o y | whovAh prmySur ny aAdm ^ eh aAdyS id|tA=
31
prmSr ny `nM sArI@ cIzM vl tik! jo `sny
y u H | | whovAh prmySur ny aAiKaA< “tU bAZ ivcly hr ru|K
17
sAjI@ sn aty `s ny vyiKaA ik sB kuJ bhut cgA dA Fl KA skdA hYN= pr tY^ `s ru|K dA Fl nhIN
sI= SAm ho gE aty Fyr svyr hoE= eh CyvM idn sI= KA,A cAhIdA ijh/A igaAn iddA ik kI cgA ty kI
burA= jy tU `s ru|K dA Fl KAvyNgA tM tU mr jAvyNgA=”
s|tvM idn—arAm pihlI aØrt
18
2 es trHM DrtI akAS aty `nHM ivclI hr SYa
2
dI sAjnA spUrn ho gE= prmySur ny aAp,A
km< jo `h kr irhA sI ˘Ktm kr ilaA= es lE
Fyr whovAh prmySur ny aAiKaA< “aAdm lE
ek|ilaM ho,A cgI g|l nhIN= mYN `s lE e|k shAek
sAjMgA jo `s vrgA hovygA=”
3 19
prmySur ny s|tvyN idn arAm kItA= prmySur ny s|tvyN whovAh prmySur ny DrtI dI im|qI lE aty KytM
idn ^ asIs id|tI aty es ^ piv|tr idn b,Ae!< dy hr jAnvr aty akAS dy hr p»CI dI sAjnA kItI=
ik`N ik `s ny `nHM sAry kmM toN arAm il! jo `h
ssAr dI sAjnA krn vyly kr irhA sI= Dud jM< “pA,I=”
3. 3 `tpt 2:20-3:17
whovAh prmySur ny eh sAry jAnvr aAdmI kol eh Fl toi/! aty KA ilaA= `s dA ptI vI `s dy nAl
dyK, lE ilaMdy ik `h `nHM ^ kI bulA`NdA hY= sI< es lE `s ny Fl iv|coN kuJ ih|sA `s ^ vI id|tA
20
aAdmI ny hr e|k jAnvr ^ nAm id|tA= aAdmI ny aty `s ny vI KADA=
7
pAltU jAnvrM< akAS dy sAry p»CI@ aty sAry jglI Fyr dovyN aAdmI aty aØrt cIzM ^ hor trHM vyK
jAnvrM dy nAm vI Dry= aAdmI ny anykM jAnvr aty skdy sn= `nHM ny mihsUs kItA ik `h ngy sn= es
p»CI vyKy< pr `s ^ koE vI aijhA shAek nhIN lE `nHM ny a»jIr dy kuJ p|ty lYky `nHM ^ is`N ilaA
21
l|iB! jo `s lE jcdA hovy= es lE whovAh aty `nHM ^ k|pi/aM vMgU pihn il!=
8
prmySur ny aAdmI ^ gihrI nINd iv|c sulA id|tA= idn dy suhAvny smyN< whovAh prmySur bAZ iv|c
jdoN aAdmI sutA hoeaA sI< whovAh prmySr ny aAdmI
| u sYr kr irhA sI= aAdm aty aØrt ny `s dI aAhq
9
dy SrIr dI e|k p|slI lE= Fyr whovAh prmySur ny su,I< aty bAZ dy ruKM iv|c Cup gX= whovAh prmySr
| u
aAdmI dI cm/I dI `h TM bd kr id|tI ij|ToN `s ny ny aAdm ^ aAvAz id|tI< “ik|Ty hYN tU?”
22 10
p|slI k|>I sI= whovAh prmySur ny `s p|slI toN jo aAdm ny aAiKaA< “mNY thA.I bAZ ivc trn iFrn
u | u
`sny aAdmI coN k|>I sI e|k aØrt sAjI= Fyr whovAh dI aAhq su,ky mYN .r igaA sI= mYN ngA sI es lE
23
prmySur aØrt ^ aAdm kol lY aAeaA= aAdmI ny mYN Cup igaA=”
11
aAiKaA< whovAh prmySr ny aAdmI ^ aAiKaA< “tY^ iksny
u
“aAiKrkAr⁄ myry vrgA e|k ensAn⁄ `s dIaM d|isaA ik tU ngA hYN? kI tU `s KAs ru|K dA Fl KADA?
h|.IaM myrIaM h|.IaM toN hn= `s dA SrIr myry SrIr mYN tY^ hukm id|tA sI ik tU `s ru|K dA Fl nA KAvIN⁄”
12
toN hY= `s ^ aAdmI toN ilaA igaA sI< es lE `h aAdmI ny aAiKaA< “ijh/I aØrt tU myry lE sAjI
aØrt sdAE jAvygI=” sI `sy ny mY^ `s ru|K dA Fl id|tA sI= es lE mYN KA
24
ehI kAr, hY ik aAdmI aAp,y iptA aty mAtA ^ ilaA=”
13
C|. ky aAp,I ptnI nAl ju/ jMdA hY= es trHM< do tM whovAh prmySur ny aØrt ^ aAiKaA< “tU kI
j,y e|k b, jMdy hn= kr bYQI hYN?”
25
aAdmI aty `s dI ptnI ngy sn< pr `h Srim»dA aØrt ny aAiKaA< “s|p ny mY^ gumrAh kr id|tA sI<
nhIN sn= es lE mYN Fl KA ilaA=”
14
es lE whovAh prmySur ny s|p ^ aAiKaA<
pAp dI SurUaAt “tU eh bhut m»dI g|l kItI< es lE tyry nAl
3 s|p `nHM sAiraM jglI jAnvrM iv|coN sB toN
cAlAk sI jo whovAh prmySur duaArA sAjy gX
sn= s|p ny aØrt nAl g|l kItI ty aAiKaA< “hy aØrt<
m»dIaM g|lM vAprngIaM= tyry nAl hor iksy vI jAnvr
nAloN m»dA hovygA= tY^ i>|. BAr rINg,A pvygA aty
tY^ jIvn Br lE im|qI KA,I pvygI=
15
kI prmySur ny s|cmu|c tY^ aAiKaA sI ik tY^ bAZ mYN tY^ aty aØrt ^ e|k dUjy dy duSm, b,A
ivcly iksy vI ru|K dA Fl nhIN KA,A cAhIdA?” id@gA= tyry b|cy aty `s dy b|cy e|k dUjy dy duSm,
2
aØrt ny s|p ^ jvAb id|tA< “asIN bAZ dy ru|KM dy ho,gy= `s dA pu|tr tyrA isr kuclygA< aty tU `sdy
3
Fl KA skdy hM= pr e|k ru|K hY ijsdy Fl sA^ nhIN pYr ^ .syNgA=”
16
KA,y cAhIdy= prmySur ny sA^ aAiKaA sI< ‘tuhA^ `s Fyr whovAh prmySur ny aØrt ^ aAiKaA<
ru|K dA Fl nhIN KA,A cAhIdA ijh/A bAZ dy ivckAr “mYN tY^ bhut du|K dyvMgA jdoN tU grBvtI hovyNgI<
hY= tuhA^ `s ru|K ^ h|T vI nhIN lA`,A cAhIdA< aty jdoN tU b|cy j,yNgI< tY^ bhut drd hovygA= tU
nhIN tM tusIN mAry jAPNgy=’” aAp,y ptI ^ bhut cAhyNgI pr `h tyry `%ty rAj
4
pr s|p ny aØrt ^ aAiKaA< “tusIN mroNgy nhIN= krygA=”
5 17
prmySur jA,dA hY ik jy tusIN `s ru|K dA Fl KA Fyr whovAh prmySur ny aAdmI ^ aAiKaA<
ilaA tusIN prmySur vrgy ho jAvoNgy< ik`N ik tusIN “mYN tY^ aAdyS id|tA sI< ik Ps ru|K dA Fl nA
jA, jAvoNgy ik kI cgA hY ty kI burA=” KAvIN= pr tU aAp,I ptnI dI g|l su,ky Ps ru|K dA
6
aØrt ny dyiKaA ik ru|K b/A soh,A sI= `s ny Fl KA ilaA= es lE tyrI KAtr mYN DrtI ^ srAp
dyiKaA ik Fl KA, lE cgA sI aty eh ik ru|K `s dyvMgA= tY^ DrtI toN Bojn lY, lE jIvn Br s˘Kt
^ isaA,I b,A skdA sI= eslE aØrt ny ru|K toN imhnt krnI pvygI=
4. `tpt 3:18-4:14 4
18
DrtI tyrI lE Kr ptvAr ty k.y `gAvygI= aty kuJ ih|sA lYky !e! ijh/A `s ny DrtI ty `gAeaA
tY^ jglI pØdy KA,y pY,gy ijh/y KytM a»dr `gdy sI= pr hAbl aAp,y e|j/ iv|coN kuJ jAnvr lYky
4
hn=* aAeaA= pr hAbl aAp,y e|j/ iv|coN plyQy jnmy
19
tY^ aAp,y Bojn lE s˘Kt imhnt krnI pvygI jAnvrM ^ ilaAeaA aty `s ny aAp,IaM sB toN
jdoN tIk ik tyrA ichrA mu/Hky nAl iB|j nhIN jMdA= cgIaM By.M dA sB toN cgA ih|sA Byq kItA=*
tY^ mrn tIk s˘Kt imhnt krnI pvygI= Fyr tU KAk es lE whovAh ny hAbl aty `sdI sugAt ty
5
ho jAvyNgA= mYN tY^ KAk nAl sAijaA sI aty mrky iFr ikrpA idRSqI nAl vyiKaA= pr whovAh ny ken aty
toN tU KAk ho jAvyNgA=” `s dI Byq ^ pRvAn nhIN kItA= es kAr, ken
20
aAdm ny aAp,I ptnI ^ h|vAh dA nAm id|tA= `dAs ho igaA< aty `h bhut gu|sy iv|c aA igaA=
6
aAdm ny eh nAm `s ^ es lE id|tA ik`N ik whovAh ny ken ^ pu|iCaA< “tU gu|sy iv|c ik`N hYN?
7
h|vAh hr Ps bdy dI mM hY ijh/A kdy jIivaA sI= tyry ichry `%ty `dAsI ik`N JlkdI hY? jy tU cgy
21
whovAh prmySur ny jAnvrM dIaM K|lM lE@ km kryNgA tM myry nAl tyrA sbD QIk ho jAvygA= Fyr
aty aAdmI ty `s dI ptnI lE k|p/y b,AX= Fyr mYN tY^ pRvAn kr lvMgA= pr jy tU m»dy km kIty tM
`h k|p/y `s ny `nHM `|pr pA id|ty= `h pAp tyry jIvn iv|c hY= tyrA pAp tyry `%ty kAbU
22
whovAh prmySur ny aAiKaA< “dyKo< aAdmI sA.y pA`,A cAhygA pr tY^ aAp,y pAp `%ty kAbU pA`,A
vMg b, igaA hY—aty `h jA,dA hY kI cgA hY aty pvygA=”*
8
kI mA/A aty hu, sBv hY ik aAdm jIvn ibrK dA ken ny aAp,y BrA hAbl ^ aAiKaA< “aA< Kyt
Fl KA lvy= jy aAdmI ny `s ru|K dA Fl KA ilaA tM iv|c c|lIX=” es lE ken ty hAbl Kyt a»dr cly
`h sdA lE ij`NdA rhygA=” gX= Fyr ken ny aAp,y BrA hAbl `%ty hmlA kr
23
es lE whovAh prmySur ny aAdm ^ adn dy id|tA aty `s ^ mAr id|tA=
9
bAZ iv|coN bAhr k|> id|tA= aAdm ^ `s DrtI ^ bAad iv|c< whovAh ny ken ^ puiCaA< “tyrA BrA<
|
vAhu, lE mjbUr kr id|tA igaA ijs iv|coN `h hAbl< ik|Ty hY?”
24
sAij! ig! sI= whovAh prmySur ny aAdm ^ bAZ ken ny jvAb id|tA< “mY^ nhIN ptA= kI myrA km
iv|coN k|> id|tA= Fyr whovAh ny bAZ ^ jMdy rAsty dI aAp,y BrA dI dyK BAl krnA hY?”
10
rAKI krn lE krUbI dUtM ^ tYnAt kr id|tA= whovAh tM whovAh ny aAiKaA< “tU kI kr id|tA hY? tU
prmySur ny `%Ty agnI dI tlvAr r|K id|tI= eh aAp,y BrA ^ ktl kr id|tA hY⁄ `s dA KUn `s
tlvAr jIvn ibrK ^ jMdy rsty dI rAKI krn lE aAvAz vrgA hY ijh/I DrtI toN mY^ pukAr rhI hY=
11
hr pAsy ilSkdI sI= tU aAp,y BrA ^ ktl kr id|tA aty DrtI tyry h|TM
iv|coN `s dA KUn lY, lE KulH gE= es lE hu,< mYN
12
pihlA pirvAr `s DrtI `%ty aAFtA G|lMgA= atIt iv|c< tU bIjdA
4 aAdm aty `s dI ptnI h|vAh ny ijnsI sbD
b,AX aty h|vAh ny e|k b|cy ^ jnm id|tA= es
b|cy dA nAm ken r|iKaA igaA= h|vAh ny aAiKaA<
sI aty tyry pØdy cgy `gdy sn= pr hu, jdoN tU bIjyNgA
DrtI tyry pØidaM ^ `%g, iv|c shAetA nhIN krygI=
DrtI `%ty tyrA Gr nhIN hovygA= tU TM-TM BqkyNgA=”
13
“whovAh dI shAetA nAl< mYN e|k !dmI ^ pRApt tM ken ny aAiKaA< “eh szA myry sih, toN
14
kItA hY=” vDyry hY⁄ dyKo< tusIN mY^ myrI DrtI toN bAhr k|> rhy
2
estoN mgroN h|vAh ny e|k hor b|cy ^ jnm id|tA= hoN mYN tuhA^ dyK nhIN skMgA aty tuhA.y ny/y nhIN ho
eh b|cA ken dA BrA hAbl sI= hAbl e|k aAj/I skMgA⁄ myrA Gr nhIN hovygA⁄ mY^ DrtI `%ty TM-TM
b, igaA= ken e|k iksAn b, igaA= Bqk,A pvygA aty jo koE vI mY^ l|B lvygA< mY^
mAr dyvygA=”
pihlA ktl
3 hAbl ... Byq kItA mUlarT< “Xbl aAp,IaM kuJ plyQIaM
vA>I dy smyN< ken whovAh lE sugAt vjoN kuJ
By.M< KAskr `nHM dI crbI ilaAeaA=”
Fl aty sbzIaM lY ky aAeaA= ken `s Bojn dA
pr jy tU ... kAbU pA`,A pvygA jM< “pr jykr tU shI nhIN
kryNgA< tM pAp tyry dr ty dbkA irhA hY= eh tY^ locdA<
DrtI ... a»dr `gdy hn `tpt 1:18-29. pr tY^ es `%ty hkUmt krnI cAhIdI hY=”
5. 5 `tpt 4:15-5:23
15
tM whovAh ny ken ^ aAiKaA< “mYN aijhA nhIN aAdm dy pirvAr dA eithAs
ho, dyvMgA⁄ ken< jy koE tY^ mArygA< tM mYN `s bdy
^ s˘Kt szA dyvMgA=” tM whovAh ny ken `%ty e|k
inSAn lA id|tA= eh inSAn drsA`NdA sI ik iksy
5
2
eh aAdm dy pirvAr bAry pustk hY= prmySur ny
aAp,y lokM dI sAjnA aAp,I nkl `%ty kItI=*
prmySur ny `nHM ^ nr ty mAdA b,AeaA= aty Psy
bdy ^ `s ^ nhIN mArnA cAhIdA= idn jdoN prmySur ny `nHM ^ sAijaA sI `s ny `nHM
^ “aAdm” dA nAm id|tA=
3
ken dA pirvAr jdoN aAdm 130 virHaM dA sI< `sny aAp,y hI
16
ken whovAh koloN dUr cilaA igaA= ken nod aks iv|c e|k pu|tr ^ jnm id|tA< jo suBAa iv|c `s
4
dI DrtI `%ty rih»dA sI= vMg hI sI= aAdm ny `sdA nAm syT DiraA= syT dy
17
ken ny aAp,I ptnI nAl ijnsI irStA joi/aA= jnm toN bAad< aAdm 800 vrHy jIivaA= `s smyN
5
`h grBvtI ho gE aty `s ny hnok nAm dy e|k dOrAn aAdm dy hor DIaM pu|tr hoX= es trHM aAdm
pu|tr ^ jnm id|tA= ken ny e|k Sihr `sAiraA ku|l 930 vrHy jIivaA; Fyr `s dA dyhMt ho igaA=
6
aty `s Sihr ^ aAp,y pu|tr hnok dA nAm id|tA= jdoN syT 105 vrHy dA hoeaA `s dy Gr anoS nAm
18 7
hnok dy e|k pu|tr hoeaA ijsdA nAm ErAd sI= dA pu|tr pYdA hoeaA= anoS dy jnm toN bAad syT
807 vrHy jIivaA= `s smyN dOrAn `s dy hor DIaM
ErAd dy e|k pu|tr hoeaA ijsdA nAm mhUwAxyl sI=
8
mhUwAXl dy e|k pu|tr hoeaA ijsdA nAm mTUSAXl pu|tr hoX= es trHM syT ku|l 912 vrHy jIivaA; Fyr
sI= mTUSAXl dy e|k pu|tr hoeaA ijsdA nAm lAmk `h mr igaA=
9
sI= jdoN anoS 90 virHaM dA sI `s dy e|k pu|tr
19 10
lAmk ny do aØrtM nAl SAdI kItI= `s dI e|k hoeaA ijsdA nAm kynAn sI< kynAn dy jm, toN
ptnI dA nAm aAdAh aty dUsrI ptnI dA nAm iz|lAh bAad anoS 815 vrHy jIivaA= `s smyN dOrAn `s dy
20 11
sI= aAdAh ny wAbl ^ jnm id|tA= wAbl `nHM hor DIaM pu|tr hoX= es trHM anoS ku|l 905 vrHy
lokM dA iptA sI ijh/y tbUaM iv|c rih»dy sn aty pSU jIivaA; Fyr `h mr igaA=
21 12
pAl, krky jIvn dA inrbAh krdy sn= aAdAh jdoN kynAn 70 vrHy dA sI `s dy Gr mhllyl
13
dA e|k hor pu|tr vI sI jUubl= (jUbl< wAbl dA BrA nAm dA pu|tr pYdA hoeaA= mhllyl dy jnm toN
sI) jUbl `nHM lokM dA iptA sI ijh/y srgI ty bsrI mgroN kynAn 840 vrHy jIivaA= es smyN dOrAn kynAn
22 14
bjA`Ndy sn= iz|lAh ny tUbl ken ^ jnm id|tA= dy Gr hor DIaM pu|tr hoX= es trHM kynAn ku|l 910
tUubl ken `nHM lokM dA iptA sI ijh/y tMby aty lohy vrHy jIivaA; Fyr `h mr igaA=
15
dA km krdy sn= tUbl ken dI BY, dA nAm nAmAh jdoN mhllyl 65 virHaM dA sI `sdy Gr wrd
16
sI= nAm dA pu|tr pYdA hoeaA= wrd dy jnm toN bAad
23
lAmk ny aAp,IaM ptnIaM ^ aAiKaA: mhllyl 830 vrHy jIivaA= `s smyN dOrAn `s dy hor
17
“aAdAh ty iz|lAh< myrI g|l su,⁄ lAmk dIP ptnIP<
o DIaM pu|tr hoX= es trHM mhllyl ku|l 895 vrHy
myrI g|l su,o= mYN e|k aAdmI ^ mAr id|tA ijsny mY^ jIivaA; Fyr `h mr igaA=
18
zKmI kItA aty e|k jvAn !dmI ^ ijsny mY^ kuiqaA=
| jdoN wrd 162 virHaM dA sI `sdy Gr hnok
24 19
ken ^ mArn dI szA bhut v|.I sI⁄ es lE nAm dA pu|tr jnimaA= hnok dy jnm toN bAad
mY^ mArn dI szA hor vI v.yrI hovygI⁄” wrd 800 virH@ t|k jIivaA= `s smyN dOrAn< `sdy
20
hor DIaM pu|tr hoX= es trHM wrd ku|l 962 vrHy
aAdm ty h|vAh dA e|k hor pu|tr jIivaA; Fyr `h mr igaA=
25 21
aAdm ny Fyr h|vAh nAl ijnsI irStA joi/aA= jdoN hnok 65 virHaM dA sI `s dy Gr mTUslh
22
aty h|vAh ny e|k hor pu|tr ^ jnm id|tA= `nHM ny nAm dA pu|tr jnimaA= mTUslh dy jnm toN bAad<
esdA nAm syT r|iKaA= h|vAh ny aAiKaA< “prmySur ny hnok ny prmySr dy nAl turidaM 300 vrHy hor ibtAX=
u
23
mY^ e|k hor pu|tr id|tA hY= ken ny hAbl ^ mAr `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX= es trHM<
26
id|tA sI< pr hu, myry kol syT hY=” syT dy vI e|k
pu|tr hoeaA= `s ny `s dA nAm anoS r|iK!= `s prmySur ny ... nkl `%ty kItI mUlarT< “`sny `s ^
vyly< lok whovAh a|gy pRArTnA krn l|gy= prmySur dy rUp iv|c b,AeaA= `tpt 1:27; 5:13.
6. `tpt 5:24-6:22 6
24
hnok kul 365 vrHy jIivaA=
| e|k idn hnok prmySr
u ivaktI< hryk jAnvr aty hr Ps SYa ^ tbAh kr
dy nAl tr irhA sI< aty hnk gAeb ho igaA= prmSr
u o y u idaMgA ijh/I DrtI `%ty rINgdI hY aty mYN akAS
ny `s ^ `QA ilaA= ivcly dy sAry p»CIaM ^ tbAh kr idaMgA ik`N ik
25
jdoN mTUslh 187 virHaM dA sI< `sdy Gr lAmk mY^ aFsos hY ik mYN `nHM dI sAjnA kItI=”
26 8
nAm dA pu|tr jnimaA= lAmk dy jnm toN bAad pr DrtI dA e|k aijhA aAdmI sI ijs `%ty
mTUslh 782 vrHy jIivaA= `s smyN dOrAn `s dy hor whovAh pRsn sI—`h sI nUh=
27
DIaM pu|tr hoX= es trHM mTUslh ku|l 969 vrHy
jIivaA; Fyr `h mr igaA= nUh aty v|.A h/H
28 9
jdoN lAmk 182 virHaM dA sI< `s dy Gr e|k eh khA,I nUh dy pirvAr bAry hY= nUh aAp,y
29
pu|tr jnimaA= lAmk ny aAp,y pu|tr dA nAm nUh jIvn Br cgA ensAn irhA= nUh hmySA prmySur dA
10
r|iKaA= lAmk ny aAiKaA< “iksAnM vMg kr/I imhnt pYrokAr irhA= nUh dy it»n pu|tr sn: Sym< hAm aty
11-12
kr< ik`N ik prmySur ny DrtI ^ srAp id|tA sI= pr wAfT= prmySur ny DrtI v|l t|ikaA aty dyiKaA
nUh sA^ arAm dyvygA=” ik lokM ny es ^ brbAd kr id|tA sI= hr TM ihsA
30
nUh dy jnm toN bAad lAmk 595 vrHy jIivaA= FYlI hoE sI lokIN m»dy aty zAlm b, gX sn=
31 13
`s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX= es trHM es lE prmySur ny nUh ^ aAiKaA< “smUh lokM
lAmk ku|l 777 vrHy jIivaA; Fyr `h mr igaA= ny DrtI ^ kroD aty ihsA nAl Br id|tA hY= es lE
32
jdoN nUh 500 virHaM dA sI `sdy Gr Sym< hAm mYN sAry jIvM ^ ˘Ktm kr idaMgA= mYN enHM ^ DrtI
14
aty wAFT nAm dy pu|tr jnmy= `%toN hqA idaMgA= gofr dI l|k/ lY atyy aAp,y
lE e|k ikStI b,A= ikStI iv|c kmry b,A aty
lok bury b,y es ^ a»droN aty bAhroN lu|k nAl >k dy=
15
6 DrtI `%ty lokM dI ig,tI vDdI gE= enHM
lokM dy GrIN ku/IaM jmIaM=
2 -4
prmySr dy putrM
u
16
|
“mYN cAhudA hM ik tU es nAp dI ikStI b,AvyN:
300 ik~ibq lbI< 50 ik~ibq cO/I aty 30 ik~ibq
ny dyiKaA ik eh ku/IaM sudr sn= es lE prmySur `%cI= ikStI lE esdI C|t toN 18 e»c hyQM e|k
dy pu|trM ny aAp,I cu,I hoE iksy vI ku/I nAl SAdI iK/kI b,A= ikStI dy e|k pAsy v|l drvAzA r|KIN=
kItI= ikStI dIaM it » n m » j lM h o , ; `%prlI mi z l<
enHM aØrtM ny b|icaM ^ jnm id|tA= `s smyN dOrAn ivckArlI m»izl aty hyQlI m»izl=
17
aty bAad iv|c< DrtI `%ty nyiFlIm lok rih»dy sn= “jo mYN aAK irhA hM `s ^ smJ lY= mYN DrtI `%ty
`h mShUr lok sn= `h purA,y vyilaM toN hI nAek pA,I dA e|k v|.A h/H ilaAvMgA= mYN `nHM sAry jIvM
sn=* ^ tbAh kr idaMgA ijh/y akAS dy hyQM rih»dy hn=
18
Fyr whovAh ny aAiKaA< “lok tM isrF ensAn hn; DrtI dI hr SYa mr jAvygI= mYN tyry nAl e|k KAs
mYN aAp,y aAtmy ^ `nHM KAitr sdA lE prySAn nhIN ekrArnAmA krMgA= aty tU< tyry pu|tr< tyrI ptnI<
19
krMgA= mYN `nHM ^ 120 virHaM dA jIvn dyvMgA= aty tyrIaM nUhM sAry hI ikStI iv|c cly jAvoNgy= aty
5
whovAh ny dyiKaA ik DrtI dy lok bhut m»dy sn= tY^ cAhIdA hY ik DrtI `%ty ij`, vAlI hr SYa dA
whovAh ny dyiKaA ik lok hr smyN kyvl m»dIaM g|lM e|k jo/A pRApt kr lvyN= `h nr ty mAdA ho, aty
6
bAry socdy sn= whovAh ^ bhut aFsos hoeaA ik `nHM ^ ikStI iv|c lY aAvIN= `nHM ^ aAp,y nAl
20
`s ny DrtI `%ty lokM dI sAjnA kItI sI= es nAl ij`NdA rKIN=
| DrtI ty rih, vAly hr trHM dy p»CIaM
7
whovAh dy idl a»dr bhut `dAsI Br gE= es dA e|k jo/A aty DrtI `%ty rih, vAly hr trHM dy
lE whovAh ny aAiKaA< “mYN `nHM smUh lokM ^ tbAh jAnvrM dA e|k jo/A ij`NdA rih, lE tyry kol
21
kr idaMgA ijnHM ^ mYN DrtI `%ty sAijaA hY= mYN hryk !vygA= aty DrtI `tly hr trHM dy Bojn ^ vI
ikStI iv|c r|K lY= eh Bojn tyry lE aty jAnvrM
enHM aØrtM ny ... nAek sn jM< “nFIilm `nHM idnM jM
lE hovygA=”
bAad iv|c `s DrtI ty rihdA sI< jdoN prmySur dy pu|trM ny 22
nUh ny eh sArIaM g|lM kItIaM= nUh ny `nHM
aAdmIaM dIaM DIaM nAl ivaAh krvAeaA< aty enHM
aØrtM ny `nHM b|icaM ^ jnm id|tA ijh/y pRAcIn smyN toN sAry aAdySM dI pAl,A kItI ijh/y prmySur ny id|ty
pRis|D nAek sn=” sn=
7. 7 `tpt 7:1-8:12
h/H dA aArB ho,A phA/M toN `%cA `%Q, l|gA= pA,I sB toN `%cy phA/
7 Fyr whovAh ny nUh ^ aAiKaA< “mYN dyiKaA hY ik tU
cgA aAdmI hYN< es smyN dy m»dy lokM iv|c rih»dA
hoeaA vI= es lE aAp,y sAry pirvAr ^ ek|iQaM
toN vI 20 Fu|q `%cA `%Q igaA=
21-22
DrtI `tlA hr jIv mr igaA—hr aAdmI
ty hr aØrt< hr p»CI< aty DrtI dA hr trHM dA jAnvr
2
krky ikStI iv|c lY jA= sAry pAk jAnvrM dy s|t mr igaA= su|kI DrtI `%ty rih, vAlI aty sAh lY,
23
jo/y (nr aty mAdA) jo blI dy lAek ho, aty hor sAry vAlI hr SYa mr gE= prmySur ny DrtI dI hr
jAnvrM dA e|k jo/A (e|k nr ty e|k mAdA) lY lvIN= ij`NdI SYa ^ tbAh kr id|tA: hr aAdmI< hr jAnvr<
3
sAry p»CIaM dy s|t jo/y lY lvIN (s|t nr ty s|t mAdA) hr rINg, vAlA jIv aty hr p»CI= eh sArIaM SYaM
4
es trHM eh sAry jAnvr ij`Ndy rih,gy= a|j toN DrtI toN tbAh ho gEaM sn= ijh/A jIvn bcAe!
s|tM idnM bAad mYN DrtI `%ty BArI bAirS ByjMgA= igaA `h nUh aty `s dy nAl ikStI iv|c svAr lok
24
cAlI idnM aty cAlI rAtM t|k bAirS hudI rhygI= aty jIivt pRA,I sn= pA,I 150 idnM t|k DrtI
aty mYN DrtI dy ichry `%toN hr SYa ^ pU»J su|qMgA= mYN `%ty FYilaA irhA=
hr Ps cIz ^ tbAh kr idaMgA ijs ^ mYN sAijaA
5
sI=” nUh ny hr `h g|l kItI ijsdA whovAh ny `s h/HM dI smAptI
^ krn lE hukm id|tA sI=
6
jdoN h/H !X< nUh 600 virHaM dA sI= nUh aty
`s dA pirvAr h/H toN bc, lE ikStI a»dr cilaA
7
8 pr prmySur ny nUh aty `sdy nAl ikStI iv|c
svAr smUh jAnvrM ^ cyty r|iK!= prmySur ny
DrtI `%ty hvA vgAE= es nAl sArA pA,I Gq,A
igaA= nUh dI ptnI aty `s dy pu|tr aty nUhM `s dy SurU ho igaA=
8 2
nAl ikStI iv|c sn= sAry pAk jAnvr< DrtI dy hor akAS iv|coN bAirS ho,I bd ho gE aty DrtI hyQoN
3- 4
sAry jAnvr< p»CI aty DrtI `%ty rINg, vAly jIv< pA,I vg,A bd ho igaA= ijs pA,I ny DrtI ^
9
nUh dy nAl hI ikStI iv|c cly gX= eh jAnvr k|ijaA hoeaA `h hyQM jA,A SurU ho igaA= 150 idnM
prmySur dy aAdyS anusAr joi/aM< nr aty mAdA< dy mgroN pA,I e»nA Gq igaA ik ikStI Fyr e|k vArI
10
rUp iv|c gX sn= s|tM idnM bAad h/H SurU ho igaA= DrtI ^ CUh, l|gI= ikStI arArAt dy prbt dI
DrtI `%ty bAirS ho, l|g pE= e|k coqI `%ty ruk gE= eh s|tvyN mhIny dA stArvM
11 5
nUh dy 600 vrHy dI `mr dy dUsry mhIny dy 17 vyN idn sI= pA,I hyQM `%trdA irhA aty dsvyN mhIny
idn ^< DrtI hyQly smUh Jrny Fq ky Fu|q pX Psy dy pihly idn toN prbtM dIaM coqIaM ids, l|g
idn< DrtI `%ty BArI bAirS ho, l|g pE ijvyN ik pEaM=
12 6
akAS dIaM iK/kIaM KulH gEaM ho,= cAlI idn cAlI idnM mgroN< nUh ny `h iK/kI KolHI< ijh/I
13 7
ty cAlI rAtM BArI bAirS hudI rhI= Psy idn nUh `sny ikStI iv|c b,AE sI= Fyr nUh ny e|k kM ^
aty `sdI ptnI< `sdy pu | t r—Sy m < hAm aty C|i.aA= p»CI DrtI dy su|k jA, aty pA,I dy cly jA,
8
wAFT—aty `nHM dIaM ptnIaM ikStI iv|c clIaM tIk e|k TM toN dUjI TM ty `%.dA irhA= nUh ny e|k
14
gEaM= `h lok aty DrtI dy hor sAry jAnvr Gu|gI vI C|.I= nUh cAhudA sI ik Gu|gI su|kI DrtI l|B
ikStI iv|c sn= hr trHM dy pSU< hr trHM dy DrtI lvy= `h jAn,A cAhudA sI ik kI pA,I ajy vI sArI
`%ty rINg, vAly jAnvr< aty hr trHM dy p»CI ikStI DrtI `%ty FYilaA hoeaA sI=
15 9
iv|c sn= hr trHM dy ij`, vAly pRA,IaM dA e|k- Gu|gI ^ iqkA,y vAlI koE TM nhIN l|BI ik`N ik
16
e|k jo/A nUh kol ikStI a»dr aA igaA= eh smUh pA,I ny hAly vI DrtI ^ >ikaA hoeaA sI< es lE
jAnvr `sy trHM joi/aM (nr aty mAdA) iv|c ikStI Gu|gI ikStI iv|c vAps prt aAE= nUh ny h|T vDA ky
iv|c cly gX ijvyN prmySur ny nUh ^ hukm id|tA sI= Gu|gI ^ F/ ilaA aty es^ ikStI iv|c lY aMdA=
10
Fyr whovAh ny nUh dy ip|Cy drvAzA bd kr id|tA= s|tM idnM bAd< nUh ny e|k vAr Fyr GugI ^ C|i.aA=
|
17 11
DrtI `%ty cAlI idnM t|k h/H FYilaA irhA= pA,I aty `s SAm ^ Gu|gI nUh kol vAps prt aAE=
c/H,A SurU ho igaA aty `sny ikStI ^ DrtI toN `%pr Gu|gI dI cuj iv|c jYtUn dA e|k tAzA p|tA sI= eh
18
`QA id|tA= pA,I c/HdA igaA aty ikStI DrtI toN nUh ^ eh drsA`, dA skyt sI ik DrtI `%ty su|kI
19 12
`%pr pA,I `%ty tYrn l|gI= pA,I e»nA c/H igaA zmIn sI= `s ny s|tM idnM mgroN GugI ^ Fyr C|i.aA=
|
20
ik sB toN `%cy phA/ vI pA,I nAl >ky gX= pA,I pr es vArI Gu|gI vAps nhIN prtI=
8. `tpt 8:13-9:19 8
13
estoN mgroN< nUh ny ikStI dA drvAzA KolH id|tA= iksy vI `s jAnvr dI jAn dI m»g krMgA ijh/A
nUh ny nzr mArI aty dyiKaA ik DrtI su|kI sI= eh iksy bdy ^ mArygA aty mYN iksy vI Ps bdy dI jAn dI
pihly mhIny dA pihlA idn sI= nUh 601 virHaM dA m»g krMgA ijh/A iksy hor !dmI dI jAn lvygA=
14 6
sI= dUsry mhIny dy 27 vyN idn DrtI pUrI trHM su|kI “prmySur ny lokM ^ aAp,I nkl `%ty sAijaA sI=
15 16
sI= Fyr prmySur ny nUh ^ aAiKaA< “ikStI iv|coN es lE ijh/A bdA iksy hor bdy ^ mArdA hY< `h
bAhr aA jA= tY^< tyrI ptnI< tyry pu|trM aty tyrIaM iksy hor bdy dy h|ToN mAiraA jAvygA=
17 7
nUhM ^ hu, bAhr aA jA,A cAhIdA hY= ikStI ivcly “nUh< tY^ aty tyry pu|trM ^ bhut sAry b|cy pYdA
aAp,y nAl dy smUh ij`Ndy jAnvrM ^ bAhr ilaA— krny cAhIdy hn= aAp,y lokM nAl DrtI ^ Br idP=”
8
smUh p»CIaM< jAnvrM aty DrtI `%ty rINg, vAlI Fyr prmySur ny nUh aty `sdy pu|trM ^ aAiKaA<
9
hr SYa ^= `h jAnvr hor bhut sAry jAnvr pYdA “hu, mYN tuhA.y nAl aty tuhA.y `|trAiDkArI@ nAl
10
krngy< aty e|k vArI Fyr `h DrtI ^ Br dy,gy=” e|k ekrAr krdA hM= mYN sAry p»CIaM< sAry pSUaM<
18
es lE nUh aAp,y pu|trM< aAp,I ptnI aty aty `nHM smUh jAnvrM nAl ijh/y tuhA.y nAl ikStI
19 11
aAp,IaM nUhM nAl bAhr aA igaA= smUh jAnvr< iv|coN bAhr aAX hn< ekrAr krdA hM= tuhA^ myrA
rINg, vAly jIv aty hr p»CI aty hr jIivt pRA,I jo ekrAr eh hY: DrtI `%ty sArA jIvn h/H ny tbAh
DrtI `|ty cldA ikStI iv|coN pirvArM nAl bAhr aA kr id|tA sI= pr aijhA Fyr kdy nhIN vAprygA= hu,
gX= kdy vI Fyr h/H DrtI dy sAry jIvn ^ tbAh nhIN
20
Fyr nUh ny whovAh dI `pAsnA lE e|k jgvydI krygA=”
12
`sArI= nUh ny pAk p»CIaM iv|coN kuJ p»CIaM ^ il! aty prmySur ny aAiKaA< “aty es g|l ^ sAbt
aty SuD jAnvrM iv|coN kuJ jAnvrM ^ ilaA< aty `nHM krn vAsty ik mYN eh ekrAr id|tA hY< mYN tuhA^ kuJ
^ sugAt vjoN prmySur ^ c/HA id|tA= idaMgA= eh sbUt drsAvygA ik mYN tuhA.y nAl aty
21
whovAh ny enHM blIaM dI sugD lE aty es DrtI dy smUh jIvM nAl e|k ekrArnAmA kItA hY=
nAl pRsn ho igaA= whovAh ny mn iv|c aAiKaA< “mYN eh ekrArnAmA hmySA lE hovygA= sbUt eh hY:
13
Fyr kdy vI lokM ^ szA dy, lE DrtI ^ srAp nhIN mYN b|dlM iv|c e|k D,uk b,Ae! hY= eh D,uk
dyvMgA= jvAnI vyly toN lok m»dy hudy hn= eslE mYN mry aty DrtI `%ty rih, vAilaM ivckAr ekrArnAmy
y
Fyr kdy vI DrtI `%ty rih, vAly jIvM ^ es trHM dA sbUt hY=
22 14
tbAh nhIN krMgA ijvyN hu,y kItA hY= ij»nA icr “jdoN vI mYN DrtI `%ty b|dl ilaAvMgA< tusIN
15
DrtI kAem hY< e|Ty sdA hI bIj bIj, aty Fsl b|dlM iv|c D,uk dyKNo gy= jdoN mYN es D,uk ^ dyKMgA<
k|q, dA smM rhygA= e|Ty DrtI `%ty sdA hI srdI ty mYN `s ekrArnAmy ^ wAd krMgA ijh/A mYN tuhA.y
grmI< grmI dI ru|t aty srdI dI ru|t< idn aty rAt nAl aty DrtI ty rih, vAly sAry jIivt pRA,I@
rih,gy=” nAl kItA hY= ekrArnAmA aAKdA hY ik h/H DrtI
16
`%ty sAry jIvn ^ kdy vI tbAh nhIN krngy= jdoN
nvIN SurUaAt vI mYN b|dlM v|l dyKMgA aty D,uk ^ dyKMgA< mYN aAp,y
9 prmySur ny nUh aty `sdy pu|trM ^ asIs id|tI=
prmySur ny `nHM ^ aAiKaA< “bhut sAry b|cy pYdA
kro= aAp,y lokM nAl DrtI ^ Br idP= DrtI `tlA
2
aty DrtI dI hr ij`NdI SYa ivcly es sdIvI
ekrArnAmy ^ wAd krMgA=”
17
es lE whovAh ny nUh ^ aAiKaA< “eh D,uk
hr jAnvr< hvA ivclA hr p»CI< DrtI `%ty rINg, `s ekrArnAmy dA sbUt hY ijh/A mYN DrtI dy smUh
vAlA hr jIv aty smu»dr ivclA hr jtU tuhA.y koloN jIivt pRA,I@ nAl kItA hY=”
3
.rygA= `h sAry hI tuhA.y kAbU iv|c ho,gy= (atIt
iv|c) mYN tuhA^ KA, vAsty hry pØdy id|ty sn= hu, hr muSiklM Fyr SurU hudIaM hn
18
jAnvr vI tuhA.A Bojn hovygA= mYN DrtI `tlI hr nUh dy pu|tr `sdy nAl ikStI iv|coN bAhr aA
4
SYa tuhA^ dyvMgA—eh tuhA.I hY= pr mYN tuhA^ e|k gX= `nHM dy nAm sn Sym< hAm aty wAFT= (hAm knAn
19
aAdyS dyvMgA= tuhA^ `h mAs kdy nhIN KA,A cAhIdA dA iptA sI=) eh it»ny aAdmI nUh dy pu|tr sn=
5
ijs iv|c hAly jAn (KUn ) hovy= mYN tuhA.IaM izdgIaM aty DrtI dy sAry lok `nHM it»nM pu|trM dI `lAd
lE tuhA.y KUn dI m»g krMgA= mtlb eh ik< mYN sn=
9. 9 `tpt 9:20-10:28
20 8
nUh e|k iksAn b, igaA= `sny a»gUrM dA bAZ kuUS dA vI e|k pu|tr sI ijsdA nAm inmrod sI=
21
lAeaA= nUh ny mYa b,AE aty pItI= `h SrAbI ho inmrod tAkt iv|c pil! aty DrtI ty e|k mhAn
9
igaA aty aAp,y tbU iv|c lyq igaA= nUh ny k|p/y woDA b, ig!= inmrod whovAh dI ingAh iv|c e|k
22
nhIN pihny hoX sn= knAn dy iptA< hAm ny aAp,y mhAn iSkArI bi,aA= esy lE lok tulnA krky aAKdy
ngn iptA v|l vyiKaA= hAm ny tbU dy bAhr aAp,y hn< “inmrod vMg< jo whovAh dI ingAh iv|c e|k
23
BrAvM ^ d|isaA= Fyr Sym aty wAFT ny e|k koq mhAn iSkArI sI=”
10
ilaMdA= `h koq ^ aAp,IaM ip|QM `%ty cu|k ky tbU inmrod dA rAj bAbl< ark< a|kd aty klnyh
iv|c gX= `h tbU iv|c ipCly pYrIN gX= es trHM iv|coN SurU hoeaA< jo ik iSnAr dI DrtI iv|c sn=
11
`nHM ny aAp,y iptA dA ngyz nhIN dyiKaA= inmrod a|SUr iv|c vI igaA= a|SUr iv|c inmrod ny
24 12
bAd iv|c nUh jAg ipaA= (`h mYa pI, kAr, nInvAh< rhoboTEr< kAlh aty rsn dI `sArI
sutA hoeaA sI=) Fyr `s^ ptA c|ilaA ik `sdy jvAn
| kItI= (rsn nInvAh aty kAlh dy ivckAr e|k v|.A
25
pu|tr< hAm ny `s nAl kI kItA sI= es lE nUh ny Sihr hY=)
13
aAiKaA< imSrixm (imsr) lUdI< anAmI< lhAbI< nFtUhI<
14
“knAn ^ srAp l|gy⁄ `h aAp,y BrAvM dA gulAm ptrUusI< kuslUhI aty kFtorI dy lokM dA iptAmA sI=
ho jAvy=” (iFlstI lok kuslUhI toN aAX sn=)
26 15
nUh ny eh vI aAiKaA< knAn< sIdn dA iptA sI= sIdn< knAn dA plQA
o o y
16
“Sym dy whovAh prmySur ^ asIs idP⁄ knAn Sym putr sI= knAn ih|tI lokM hyT< ijnHM dA iptA sI
| aty
17
dA gulAm ho jAvy= knAn wbUsI lokM< amorI lokM< igrgASI lokM< ih|vI
27 18
prmySur wAFT ^ hor DrtI dyvy< prmySur Sym dy lokM< arkI lokM< sInI lokM< arvAdI lokM< smArI
tbUaM iv|c rhy= aty knAn `nHM dA gulAm hovy=” lokM aty hmAtI dy lokM dA iptAmA vI sI= knAn dy
28 29
h/H mgroN nUh 350 vrHy jIivaA= nUh ku|l 950 pirvAr dunIaM dy v|K v|K ih|isaM iv|c FYl gX=
19
vrHy jIivaA< Fyr `h mr igaA= knAn dy lokM dI DrtI `%tr iv|c sIdon to lY ky
d|K, v|l grAr t|k< p|Cm iv|c a|zh toN lYky< pUrb
kOmM vDdIaM FuldIaM hn v|l sdUm aty amUrAh t|k< admAh aty sboEm toN
20
10 nUh dy pu|trM sn Sym< hAm aty wAFT= h/H toN
mgrNo enM itnM aAdmIaM ny bht sAry ptrM
H » u
^ jnm id|tA= Sym< hAm aty wAfT dy pu|trM dI sUcI
|u
lky lASA tk sI=
Y | eh smUh lok hAm dy `%trAiDkArI
H
sn= enHM smUh pirvArM dIaM aAp,IaM BASAvM sn=
`h v|KrIaM-v|KrIaM kOmM b, gX=
eh hY=
Sym dy `%trAiDkArI
21
wAFT dy `%trAiDkArI Sm wAFT dA v.A BrA sI= Sm dy `%trAiDkArIaM
y | y
2
wAFT dy pu|tr sn: gomr< mAgog< mAdE< wAvAn< iv|coN e|k Xbr sI< smUh ebrAnI lokM dA iptAmA*=
22
tUbl< msk aty tIrAs= Sym dy pu|tr sn XlAm< a|SUr< arpkSd< lUd
3
gomr dy pu|tr sn: aSknz< rIft aty togrmAh= aty arAm=
4 23
wAvAn dy pu|tr sn: alISAh< trSIs< ik|tIm aty arAm dy pu|tr sn ~s< hUl gTr aty mS=
5 24
dodAnIm= `h sAry lok ijh/y smu»drI tq dI arpkSd SAlh dA iptA sI= SAlh Xbr dA
25
zmIn dy aAly-duaAly rihdy hn `h wAFT dy enHM iptA sI= Xbr do pu|trM dA iptA sI= e|k pu|tr dA
pu|trM dy `|trAiDkArI hI hn= hr pu|tr dI Kud dI nAm plg sI= `s^ eh nAm es lE id|tA igaA
zmIn sI= hr pirvAr vD ky al|g kOm b, ig!= sI ik`N ik DrtI `sdy jIvn kAl dOrAn v.I gE
hryk kOm dI aAp,I BASA sI= sI= dUsry pu|tr dA nAm sI wAkqAn=
26
wAkqAn almodAd< SAlF< hsrmAvt< wrAh<
27 28
hAm dy `%trAiDkArI hdorAm< ~zAl< idklAh< PbAl< abImAXl< SbA<
6
hAm dy pu|tr sn: kuUS< imsrem< pUq aty knAn=
7
kuUS dy pu|tr sn: sbA< hvIlAh< sbtAh< rAmAh aty Sym dy ... lokM dy iptAmA mUlrT< Sym ^ Xbr dy pu|trM dA
sbtkA= rAmAh dy pu|tr sn: SbA aty ddAn= iptA j,imaA sI=
10. `tpt 10:29-11:31 10
29
PiFr< hvIlAh aty wobAb dA iptA sI= eh sAry Sym dy pirvAr dI khA,I
30 10
lok wAkqAn dy pu|tr sn= eh lok mySA aty pUrb eh Sym dy pirvAr dI khA,I hY= h/H toN do virHaM
dy phA/I pRdS* dy elAky iv|c rihdy sn= mySA sfAr
y bAd< jdoN Sym 100 viraM dA sI< `s dA ptr arpksd
H |u
11
dy dyS v|l sI= jimaA= `s tNo bAd Sm 500 vrHy hor jIivaA= `sdy
y
31
`h lok Sym dy pirvAr iv|coN hn= `nHM dI v. hor DIaM pu|tr vI hoX=
12
pirvArM< BASAvM< dySM aty kOmM anusAr kItI gE hY= jdoN arpksd 35 virHaM dA SI< `sdA pu|tr
32 13
eh nUh dy pu|trM dy pirvAr hn= `h aAp,IaM Slh jimaA= Slh dy jnm toN bAd< arpksd
jAtM anusAr SAiml kIty gX sn= `nHM toN kOmM h/H 403 vrHy hor jIivaA= `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM
toN bAad sArI DrtI `%ty FYl gEaM= pu|tr hoX=
14
jdoN Slh 30 virHaM dA sI< `sdA pu|tr Xbr
15
jimaA= Xbr dy jm, toN bAd< Slh 403 vrHy hor
dunIaM v.I gE jIivaA= `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX=
16
11 h/H toN mgroN sArI dunIaM e|k BASA boldI
2
sI= sAry lok e|ko ijhy Sbd boldy sn= lok
pUrb toN c|l pX= `nHM ny iSnAr dy dyS iv|c e|k
jimaA=
jdoN Xbr 34 virHaM dA sI< `sdA pu|tr plg
17
plg dy jm, toN bAd< Xbr 403 vrHy hor
jIivaA= `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX=
18
mYdAn dI Koj kItI= lok `%Ty rih, lE iqk gX= jdoN plg 30 virHaM dA sI< `sdA pu|tr r~
3 19
lokM ny aAiKaA< “sA^ e|qM p|T,IaM cAhIdIaM jimaA= r~ dy jm, toN bAd< plg 209 vrHy hor
hn= aty `nHM ^ a|g iv|c tpA`,A cAhIdA hY= tM jo jIivaA= `s smyN dOrAn `s dy hor DIaM pu|tr hoX=
20
`h bhut p|kIaM ho jA,=” es lE lokM ny aAp,y jdoN r~ 32 virHaM dA sI< `sdA pu|tr srUg
21
GrM dI `sArI lE pTr nhIN vrty sgNo eqM vrtIaM=
| | jimaA= srUg dy jm, toN bAd< r~ 270 vrHy hor
aty lokM ny mordAr dI bjAe lu|k dI vrtoN kItI= jIivaA= `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX=
4 22
Fyr lokM ny aAiKaA< “sA^ aAp,y lE Sihr `sArnA jdoN srUg 30 virHaM dA sI< `sdA pu|tr nAhor
23
cAhIdA hY= aty sA^ e|k aijhA burj `sArnA cAhIdA jimaA= nAhor dy jm, toN bAd< srUg 200 vrHy hor
hY ijh/A aAkAS ^ CuhdA hov= asIN mShUr ho jAvMgy=
y jIivaA= `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX=
24
aty eh sA^ ek|iQaM r|KygA= asIN sArI DrtI `%ty jdoN nAhor 29 virHaM dA sI< tM `sdA putr tArh
|
25
nhIN iK|lrMgy=” jimaA= tArh dy jm, toN bAd< nAhor 119 vrHy hor
5
whovAh Sihr ^ aty bhut `%cI emArt ^ dyK, jIivaA= `s smyN dOrAn `sdy hor DIaM pu|tr hoX=
26
lE hyQM aA igaA= whovAh ny lokM ^ eh cIzM jdoN tArh 70 virHaM dA sI< `sdy pu|tr abrAm
6
`sAridaM dyiKaA= whovAh ny aAiKaA< “eh lok nAhor< aty hArAn jmy=
sAry hI e|ko BASA boldy hn= aty mYN dyK irhA hM ik
`h eh km krn lE ek|Qy ho gX hn= eh tM `s tArh dy pirvAr dI khA,I
27
g|l dI isrF SurUaAt hI hY ik `h kI kr skdy hn= eh tArh dy pirvAr dI khA,I hY= tArh abrAm<
7
CytI hI `h mn cAhI hr g|l kr sk,gy= es lE nAhor aty hArAn dA iptA sI= hArAn lUt dA iptA sI=
28
sA^ hyQM jA,A cAhIdA hY aty `nHM dI BASA ^ `lJA hArAn aAp,y j|dI ksby< ksdIaM dy ~r iv|c miraA<
29
dy,A cAhIdA hY= Fyr `h e|k dUsry dI g|l nhIN smJ jdoN ik `sdA iptA tArh hAly ij`NdA sI= abrAm
sk,gy=” aty nAhor dohM ny SAdI kItI= abrAm dI ptnI dA
8
es lE< whovAh ny lokM ^ sArI dunIaM iv|c nAm sArE sI= nAhor dI ptnI dA nAm imlkAh sI=
iK».A id|tA< aty `nHM ny !p,y Sihr dI `sArI bd imlkAh hArAn dI DI sI= hArAn imlkAh aty iwskAh
9 30
kr id|tI= ehI `h TM hY ij|Ty whovAh ny dunIaM dI dA iptA sI= sArE dy aØlAd nhIN hoE ik`Nik `h
BASA ^ rl g. id|tA= es lE `s TM ^ bAbl bMJ sI=
31
aAiKaA jMdA hY= eslE whovAh ny lokM ^ `s TM toN tArh aAp,y pirvAr ^ lYky ksdIm dy ~r ^
iK».A ky DrtI dIaM hornM TAvM `%ty FYlA id|tA= C|. igaA= `nHM ny knAn jA, dI wojnA b,AE=
pUrb dy phA/I pRdyS aAm tor ty esdA arT hY itigRs tArh aAp,y pu|tr abrAm< aAp,y poty lUt (hArAn dy
aty frAt ndI ivclA Kytr prSIan glF ijnI dUr tAE= pu|tr) aty aAp,I ^h sArE (abrAm dI ptnI) ^
11. 11 `tpt 11:32-13:3
nAl lY igaA= `nHM ny hArAn Sihr t|k sfr kItA lE abrAm imsr iv|c rih, lE clA igaA=
32 11
aty PTy hI iqk jA, dA inr,A kItA= tArh 205 abrAm ny dyiKaA ik `sdI ptnI sArE iknI
vrHy jIivaA= `h hArAn iv|c miraA= KUbsUrt sI= es lE imsr phuc, toN rtA ku pihlM
abrAm ny sArE ^ aAiKaA< “mYN jA,dA hM ik tU
12
prmySur dA abrAm ^ s|dA bhut KUbsUrt aØrt hYN= imsr dy aAdmI tY^ dyK,gy=
12 whovAh ny abrAm ^ aAiKaA< “aAp,A dyS
aty aAp,y lokM ^ C|. dy= aAp,y iptA dA
q|br C|. dy< aty `s DrtI ty jAh ijh/I mYN tY^
`h aAK,gy< ‘eh aØrt esdI ptnI hY=’ Fyr `h
mY^ mAr dy,gy aty tY^ ij`NdI rih, dy,gy=
lE lokM ^ eh aAKIN ik tU myrI BY, hYN= Fyr `h mY^
13
es
idKAvMgA= nhIN mArngy= `h eh soc,gy ik mYN tyrA BrA hM<
2
mYN tyry iv|cNo e|k mhAn kOm `sArMgA= mYN tY^ asIs aty `h myry nAl cgA slUk krngy= es trHM krn
dyvMgA aty tyrA nAm mShUr kr idaMgA= lokIN tyrA nAl tU myrI izdgI bcA skyNgI=”
14
nAm hornM lokM ^ asIs dy, lE vrt,gy= es lE abrAm imsr iv|c clA igaA= imsr
3
mYN `nHM lokM ^ asIs dyvMgA ijh/y tY^ asIs dy lokM ny dyiKaA ik sArE bhut KUbsUrt aØrt sI=
15
dy,gy< aty mYN `nHM lokM ^ srAp dyvMgA ijh/y tY^ kuJ imsrI aAgUaM ny vI `s ^ dyK ilaA= `nHM ny
srAp dy,gy= mYN DrtI dy smUh lokM ^ asIs dy, ifr~n ^ aAiKaA ik `h bhut KUbsUrt aØrt sI=
16
lE tyry nAm dI vrtoN krMgA=” `h aAgU sArE ^ ifr~n dy Gr lY gX= ifr~n
abrAm ty dwAlU sI ik`N ik `sdA iKaAl sI ik
abrAm knAn jMdA hY abrAm sArE dA BrA sI= ifr~n ny abrAm ^ By.M<
4
es lE abrAm ny hArAn C|. id|tA ijvyN ik .gr aty Koty id|ty= abrAm ^ dAs< dAsIaM aty ~Q
whovAh ny aAiKaA sI= aty lUt `sdy nAl clA igaA= vI imly=
17
abrAm 75 virHaM dA sI< jdoN `sny hArAn C|i.aA= ifr~n ny abrAm dI ptnI ^ hAisl kr ilaA=
5
abrAm ny aAp,y nAl aAp,I ptnI sArE< aAp,y es lE whovAh ny ifr~n aty `sdy Gr dy sAry
18
BtIjy lUt< sAry gulAmM aty `nHM sArIaM cIzM ^ lY lokM v|l bhut burIaM ibmArIaM ByjIaM= es lE
ilaA ijh/IaM `sny hArAn iv|c hAisl kItIaM sn= ifr~n ny abrAm ^ bulAeaA= ifr~n ny aAiKaA<
Fyr abrAm aty `sdA smUh knAn dI DrtI v|l tur “tU myry nAl bhtu burA slUk kItA hY⁄ tU mY^ eh nhIN
6 19
ipaA= abrAm knAn dI DrtI iv|coN lGdA hoeaA d|isaA ik sArE tyrI ptnI sI⁄ ik`N? tU tM aAiKaA
Skm dy Sihr tIk cilaA igaA aty Fyr mohr ivKy sI< ‘eh myrI BY, hY=’ tU eh g|l ik`N aAKI? mYN `s
v|.y ru|K kol clA igaA= `s smyN `s sTAn `%ty ^ es lE hAisl kItA tM jo myrI ptnI b, sky=
knAnI lok rih»dy sn= pr hu, mYN tY^ tyrI ptnI vAps iddA hM= es ^ lYky
7 20
whovAh ny abrAm ^ dIdAr id|tA= whovAh ny clA jAh⁄” Fyr ifr~n ny aAp,y aAdmIaM ^ hukm
aAiKaA< “mYN eh DrtI tyry `%trAiDkArI ^ dyvMgA=” id|tA ik abrAm ^ imsr iv|coN bAhr k|> dy, es
whovAh ny `s TM `%ty abrAm ^ dIdAr id|tA= lE abrAm aty `sdI ptnI `s TM toN cly gX=
es lE abrAm ny `%Ty whovAh dI `pAsnA lE aty `h aAp,y nAl aAp,IaM cIzM vI lY gX=
8
jgvydI b,AE= Fyr abrAm `h TM C|. ky bYtXl
dy pUrb v|l phA/IaM ^ clA igaA= abrAm ny PTy abrAm dI knAn iv|c vApsI
aAp,A tbU lA ilaA= bYtXl p|Cm v|l aty aAE pUrb
v|l sI= `s TAvyN< abrAm ny whovAh lE e|k hor
jgvydI b,AE aty abrAm ny PTy whovAh dI `pAsnA
13 es trHM< abrAm ny imsr C|. id|tA= abrAm
aAp,I ptnI aty aAp,I sArI mlkIat smyt
nygyv iv|coN hoky liGaA= lUt vI `nHM dy nAl sI=
9 2
kItI= estoN mgroN< abrAm e|k vArI Fyr aAp,y es smyN< abrAm bhut amIr sI= `sdy pAs bhut
sFr ty inkl ipaA= `h nyjyv v|l clA igaA= sAry pSU aty sonA cMdI sI=
3
abrAm aAly-duaAly sFr krdA irhA= `sny nygv
y
abrAm imsr iv|c ^ C|. id|tA aty bYt-Xl ^ vAps clA igaA= `h
10
es smyN dOrAn DrtI bhut KuSk sI= bAirS nhIN `s TM ty clA igaA ijh/I bYt-Xl dy Sihr aty
sI hoE aty Bojn `gAeaA nhIN sI jA skdA= es aAE Sihr dy ivckAr sI= eh PhI TM sI ijTy abrAm
|
12. `tpt 13:4-14:12 12
4
aty `sdy pirvAr ny pihlM vI .yrA lAeaA sI= eh hbron Sihr dy ny/y sI= `s TM `%ty vI abrAm ny
PhI TM sI ij|Ty abrAm ny jgvydI `sArI sI= es whovAh dI `pAsnA lE e|k jgvydI `sArI=
lE abrAm ny e|Ty whovAh dI `pAsnA kItI=
lUt Fi/aA jMdA hY
abrAm aty lUt dA iv|C/nA
5
es smyN dOrAn< lUt vI abrAm dy nAl sFr kr
irhA sI= lUt kol bhut sAry jAnvr aty tbU sn=
14 amrAfl isnAr dA rAjA sI= arwok a|lAsAr
dA rAjA sI= kdArlAPmr XlAm dA rAjA
2
sI= aty itdAl goEm dA rAjA sI= enHM sAry rAijaM
6
abrAm aty lUt kol e»ny jAnvr sn ik `s DrtI ny sdUm dy rAjy brA< amUrAh dy rAjy ibrsA< admAh
7
`%ty dohM dA guzArA k|Qy nhIN ho skdA sI= knAnI dy rAjy isnAb< sboEm dy rAjy smybr aty blA dy rAjy
lok aty pir|zI lok vI `s vyly `sy DrtI `%ty rih nAl jg l/I= (blA ^ soaAr vI aAiKaA jMdA hY=)
3
rhy sn= abrAm aty lUt dy awAlIaM iv|c l/AE enHM sAry rAijaM ny is|dIm dI vAdI iv|c aAp,IaM
Jg/A ho, l|g ipaA= FOjM ek|QIaM kr lEaM= (is|dIm dI vAdI a|j k|lH
8 4
es lE abrAm ny lUt ^ aAiKaA< “tyry aty myry KArA smu»dr hY=) enHM rAijaM ny kdArlAPmr dI
drimaAn koE Jg/A nhIN ho,A cAhIdA= tyry bidaM bArHM vrHy t|k syvA kItI sI= pr tyrvyN vrHy iv|c enHM
5
aty myry bidaM ^ Jg/nA nhIN cAhIdA= tU aty mYN sAiraM ny `sdy ivru|D bgAvt kr id|tI= es lE
9
BrA hM= sA^ v|K ho jA,A cAhIdA hY= tU ijh/I vI TM cOdvyN vrHy iv|c rAjA kdArlAPmr aty `sdy nAl dy
cAhyN cu, skdA hYN= jy tU K|by pAsy jAvyNgA tM mYN s|jy rAjy `nHM nAl l/n lE aA gX= kdArlAPmr aty
pAsy cilaA jAvMgA= jy tU s|jy pAsy jAvyNgA tM mYN K|by `sdy sATI rAijaM ny rFAEaM lokM ^ astroT
pAsy cilaA jAvMgA=” krnem ivKy hrA id|tA= `nHM ny zUzIaA lokM ^ vI
10
lUt ny aAly-duaAly nzr mArI aty wrdn dI hAm iv|c hrA id|tA= `nHM ny XmI@ lokM ^ sAvyh
6
vAdI dyKI= lUt ny dyiKaA ik PTy kAFI pA,I sI= (eh ikrwAtem ivKy hrA id|tA= `nHM ny horI lokM ^ hrA
g|l whovAh dy sdUm aty amUrAh ^ tbAh krn toN id|tA ijh/y phA/I pRdyS syxIr toN lYky Xl-pArAn dy
pihlM dI hY=) `s smyN wrdn vAdI soaAr t|k whovAh elAky tAE rih»dy sn= (Xl pArAn mArUTl dy ny/y
7
dy bAZ vMg FYlI hoE sI= eh DrtI imsr dy vMg hY=) Fyr rAjA kdArlAPmr vAps mu/ ipaA aty Xn
11
cgI sI= es lE lUt ny wrdn dI vAdI iv|c imspAq (ijh/A ik kAdys hY) v|l clA igaA aty
rih, dI co, kItI= dovyN aAdmI v|K ho gX aty lUt amAlykIaM dy elAky ^ ij|t ilaA= `sny hisson
12
pUrb v|l c|l ipaA= abrAm knAn dI DrtI `%ty tAmr iv|c rihdy amorI lokM ^ vI hrA id|tA=
8
Qihr igaA aty lUt vAdI dy SihrM a»dr rih, l|gA= `s smyN sdUm dA rAjA< amUrAh dA rAjA< admAh
lUt dUr d|K, v|l sdUm ^ clA igaA aty PTy hI dA rAjA< sboEm dA rAjA aty blA (soaAr) dA rAjA
13
aAp,A .yrA lA ilaA= whovAh jA,dA sI ik sdUm sAry e|k dUjy nAl rl gX aty aAp,y duSm,M nAl
dy lok bhut bd aty pApI sn= l/n lE gX= `h jg krn lE is|dIm dI vAdI
14 9
lUt dy cly jA, toN bAd< whovAh ny abrAm ^ iv|c gX= `nHM ny XlAm dy rAjy kdArlAPmr< goEm
aAiKaA< “aAp,y aAly-duaAly dyK< `%tr v|l aty d|K, dy rAjy itdAl< isnAr dy rAjy amrAfl aty a|lAsAr
15
v|l dyK< aty pUrb aty p|Cm v|l dyK= eh sArI dy rAjy arwok dy i˘KlAF jg kItI= es trHM p»jM
DrtI ijh/I t U d y K irhA h Y N < m Y N t Y ^ at y t y r y nAl jg krn vAly cAr rAjy sn=
10
`|trAiDkArIaM ^ dy dyvMgA= eh hmySA tuhA.I hI is|dIm dI vAdI iv|c luk nAl BrIaM hoEaM anykM
|
16
rhygI= mYN tuhA.y bidaM dI ig,tI iv|c e»nA vADA K|.M sn= sdUm aty amUrAh dy rAjy aty `nHM dIaM
kr idaMgA ijnI DrtI `%ty DU/ hY= jy lokI sArI FOjM B|j gEaM= bhut sAry ispAhI enHM K|.M iv|c
DrtI dI DU/ ^ ig, skdy hn tM `h tyry lokM dI i.|g pX= pr dUsry phA/M v|l n|s gX=
17 11
ig,tI vI kr sk,gy= es lE jAP= aAp,I es trHM< `nHM dy duSm,M ny sdUm aty amUrAh dy
DrtI dI lbAE aty cO/AE duaAly c|lo< ik`N ik mYN lokM dIaM sArIaM cIzM Koh lEaM= `nHM ny `nHM dA
12
eh tuhA^ dy dyvMgA=” sArA Bojn Koh ilaA aty cly gX= abrAm dA BtIjA
18
es trHM abrAm ny aAp,A tbU pu|q ilaA= `h lUt< sdUm iv|c rih irhA sI aty duSm,M ny `s^
mmry dy v|.y ru|KM ny/y jAky rih, l|g ipaA= eh TM bdI b,A ilaA= duSm, ny `sdI@ sArI@ cIzM lY
13. 13 `tpt 14:13-15:10
13 24
lE@= `nHM iv|coN e|k aAdmI ijh/A Fi/aA nhIN aAKy< ‘mYN abrAm ^ amIr b,AeaA=’ isrF e|ko
igaA sI< abrAm ebrAnI v|l igaA aty `s^ jAky cIz ijh/I mYN pRvAn krMgA `h Bojn hY ijh/A myry
sArA hAl d|isaA= abrAm dA .yrA `nHM ru|KM dy lAgy jvAnM ny KADA hY= pr tY^ cAhIdA hY ik hornM aAdmIaM
sI jo mmry amorI dy sn= mmry< aSkol aty aAnyr ny ^ `nHM dA ih|sA dy dyvy= `h cIzM lY lvo ijh/IaM
abrAm nAl e | k d U s r y dI shAetA krn dA asIN jg iv|c ij|tIaM hn aty kuJ aAnyr< aSkol
ekrArnAmA kItA hoeaA sI= aty mmry ^ dy dyvo= enHM aAdmIaM ny myrI jg iv|c
shAetA kItI sI=
abrAm dA lUt ^ Cu.A`,A
14
abrAm ^ ptA c|ilaA ik lUt Fi/aA igaA sI= prmySur dA abrAm nAl ekrArnAmA
es lE abrAm ny aAp,y sAry pirvAr ^ ek|QA kr
ilaA= `s iv|c 318 isiKat FOjI sn= abrAm ny
enHM aAdmIaM dI agvAE kItI aty duSm, ^ dAn
15 enHM g|lM dy vAprn toN bAd< abrAm ^
whovAh dy Sbd dA drSn hoeaA= prmySur
ny aAiKaA< “abrAm< .rIN nA= mYN tyrI r|iKaA krMgA=
15
Sihr t|k BjA id|tA= `s rAt `s ny aty `sdy aty mYN tY^ bhut v|.A enAm dyvMgA=”
2
aAdmIaM ny duSm, `%ty acAnk hmlA kr id|tA= pr abrAm ny aAiKaA< “whovAh prmySr< e|Ty koE
u
`nHM ny duSm, ^ hrA id|tA aty `s^ hobAh< dimsk vI aijhI SYa nhIN ijh/I mY^ dy sky ^ aty ijh/I
16
dy `%tr v|l BjA id|tA= Fyr abrAm ny `h sArIaM mY^ KuSI dy sky= ik`N ik myrA koE pu|tr nhIN= es
cIzM vAps ilaMdIaM ijh/IaM duSm, ny luq lEaM
| lE myrA dimsk vAlA gulAm< alIazr myrI mØt toN
sn= abrAm aØrtM< nOkrM< lUt aty lUt dI hr SYa ^ bAd myrIaM sArIaM cIzM dA vAirs hovygA=”
3
vAps lY aAeaA= abrAm ny aAiKaA< “tU mY^ pu|tr nhIN id|tA= es
17
Fyr abrAm kdArlAPmr aty `sdy nAl ju/y lE myry Gr iv|c pYdA ho, vAlA gulAm hI myrI hr
rAijaM ^ hrA`, toN bAd Gr prt aAeaA= jdoN SYa dA vAirs hovygA=”
4
`h Gr vAps clA igaA< sdUm dA rAjA `s ^ SAvyh Fyr whovAh ny abrAm nAl g|l kItI= prmySur ny
dI vAdI (es ^ hu, rAjy dI vAdI aAiKaA jMdA hY) aAiKaA= `h gulAm tyrIaM cIzM dA vAirs nhIN hovgA=
y
iv|c iml, aAeaA= tyry Gr pu|tr hovygA aty tyrA pu|tr tyrIaM sArIaM
cIzM dA vAirs hovygA=”
5
mlik-isdk Fyr prmySur abrAm ^ bAhr lY igaA= prmySur ny
18
sAlym dA rAjA< mlik-isdk vI abrAm ^ iml, aAiKaA< “akAS v|l dyK= bhut sAry tAiraM v|l dyK=
lE igaA= mlik-isdk srb `%c prmySr dA jAjk
u eh e»ny hn ik tU enHM ^ ig, nhIN skdA= Biv|K
19
sI= mlik-isdk roqI ty mYa lYky aAeaA= mlik- iv|c tyrA pirvAr vI esy trHM hovygA=”
6
isdk ny abrAm ^ asIs id|tI aty aAiKaA< abrAm ny whovAh iv|c wkIn kItA aty `sny
7
“abrAm< srb `%c prmySur tY^ asIs dyvy= `s^ BrosA krn dy wog m»inaA= prmySur ny abrAm
prmySur ny akAS ty DrtI ^ sAijaA= ^ aAiKaA< “mYN hI `h whovAh hM ijsny tY^ ksdI@
20
aty asIN srb `%c prmySur dI `stt krdy dy ~r iv|coN bAhr ilaMdA= aijhA mYN es lE kItA
hM= prmySur ny tyry duSm,M ^ hrA`, iv|c tyrI tM jo tY^ eh zmIn dy skM — tU es zmIn dA
shAetA kItI= Fyr abrAm ny mlik-isdk ^ jg mAlk hovyNgA=”
21 8
iv|c ij|tI hoE hr cIz dA dsvD k|> ky id|tA= sdUm pr abrAm ny aAiKaA< “whovAh myry suaAmI< mYN
dy rAjy ny abrAm ^ aAiKaA< “tU eh sArIaM cIzM ikvyN wkIn krM ik mY^ eh zmIn imlygI?”
9
aAp,y lE r|K skdA hYN= mY^ isrF myry `h lok prmy S u r ny abrAm ^ aAiKaA< “asIN e| k
vAps kr dy ijnHM ^ duSm, F/ ky lY gX sI= ekrArnAmA krMgy myry lE it»n virHaM dI e|k gM<
22
pr abrAm ny sdm dy rAjy ^ aAiKaA< “mNY whvAh
U o it»n virHaM dI e|k b|krI< itn virHaM dI e|k By.
srb `%c prmySr a|gy ekrAr krdA hM< ijsny DrtI
u aty e|k Gu|gI aty kbUtr vI lY ky aA=”
23 10
ty akAS ^ sAijaA — mYN ekrAr krdA hM ik mYN abrAm prm y S u r lE eh sArIaM cIzM lY
koE vI `h cIz nhIN r|KMgA ijh/I tyrI hY — koE aAeaA= abrAm ny enHM jAnvrM ^ do quki/aM iv|c
DAgA jM tsmA vI nhIN= mYN nhIN cAhudA ik tU eh v|i>aA= Fyr abrAm ny dovyN a|Dy ih|is@ ^ e|k dUsry
14. `tpt 15:11-16:13 14
3
dy sAmH,y Dr id|tA= abrAm ny p»CIaM dy qoqy nhIN ig!= eh g|l abrAm dy knAn dI DrtI `%ty ds
11
kIty= bAd iv|c v|.y p»CI pSUaM ^ KA, lE hyQM sAl rih cu|k, toN bAad vAprI= sArE ny hAjrA ^
`%tr aAX= pr abrAm ny `nHM ^ dUr BjA id|tA= aAp,y ptI dI ptnI ho, lE sONp id|tA= (hAjrA
12
bAd iv|c idn iCp, l|gA= abrAm ^ bhut nINd `sdI imsr dI dAsI sI=)
4
aAE aty `h sON igaA= jdoN `h su|tA hoeaA sI tM hAjrA abrAm toN grBvtI ho gE= jdoN hAjrA
13
e|k iBaAnk hnyrA CA igaA= Fyr whovAh ny abrAm ^ eh ptA l|gA tM `sdI mAlk, ^ hAjrA dI ingAh
5
^ aAiKaA< “tY^ eh g|lM jA, lY,IaM cAhIdIaM iv|c enI e|zt nhIN imlI= pr sArE ny abrAm ^
hn: tyry `|trAiDkArI aijhy dyS iv|c rih,gy ijh/A aAiKaA< “myrI dAsI hu, mY^ nFrt krdI hY= aty
`nHM dA aAp,A nhIN hovgA= `h `%Ty ajnbI ho,gy=
y es lE mYN tY^ ksUrvAr smJdI hM= mYN `s ^ tY^
aty `%ToN dy lok `nHM ^ gulAm b,A lY,gy aty `nHM sONipaA= `h grBvtI hoE aty Fyr `h eh mihsUs
14
nAl 400 virHaM t|k burA slUk krngy= pr Fyr mYN krn l|g pE ik `h myry nAloN ibhtr hY= mYN cAhudI
`s kOm ^ szA dyvMgA ijsny `nHM ^ gulAm b,AeaA hM ik whovAh esdA inr,A kry ik sA.y iv|coN kO,
hovygA= tyry lok `s DrtI ^ C|. jA,gy aty aAp,y shI hY=”
6
nAl bhut sArIaM cgIaM cIzM lY jA,gy= pr abrAm ny sArE ^ aAiKaA< “hAjrA tyrI dAsI
15
“tU Kud bhut lmI `mr BogyNgA= tU amn cYn hY= tU `sdy nAl jo cAhyN slUk kr skdI hYN=” es
nAl mryNgA= aty tY^ tyry pirvAr nAl dFnAeaA trHM sArE aAp,I dAsI nAl burA slUk krn l|gI
16
jAvygA= cAr pI/HIaM bAad tyry lok es DrtI `%ty aty hAjrA GroN B|j gE=
Fr aA`,g= `s smNy < try lk amrIaM ^ hrA d,g=
y y y o o y y
mYN tuhA.y lokM dy rAhIN e|Ty rih, vAly amorIaM ^ hAjrA dA pu|tr esmAXl
7
szA dyvMgA= eh g|l Biv|K iv|c hovgI< ik`Nik amorI
y whovAh dy dUt ny hAjrA ^ mArUTl a»dr e|k qoBy
8
lok hAly e»ny pApI nhIN ik szA dy BAgI ho,=” dy k>y ipaA dyiKaA= qoBA sUr dy rsty `%ty sI= dUt
17
sUrj Cup, toN bAd< bhut hynrA ho igaA= murdA ny aAiKaA< “hAjrA< tU sArE dI dAsI hYN= tU e|Ty kI
jAnvr hAly vI DrtI `%ty pX sn — hryk jAnvr kr rhI hYN? tU ik|Dr jA rhI hYN?
do ih|isaM iv|c vi.aA hoeaA sI= `s vyly< mry hoX hAjrA ny aAiKaA< “mYN sArE toN dUr B|j rhI hM=”
9
jAnvrM dy a|Dy qoiqaM dy ivckAroN a|g aty DUXN dI whovAh dy dUt ny hAjrA ^ aAiKaA< “sArE tyrI
lkIr inklI=* mAlk, hY= `s kol Gr clI jAh aty `sdA hukm
18 10
es lE `s idn< whovAh ny abrAm nAl eh m»n= whovAh dy dUt ny hAjrA ^ eh vI aAiKaA<
!Kid@ hoeaM ekrAr kItA< “mYN eh DrtI tyry “tyry toN bhut lok pYdA ho,gy= `h e»ny ho,gy ik `nHM
`|trAiDkArIaM ^ dyvMgA= `nHM dI DrtI imsr ivclI dI ig,tI nhIN ho skygI=”
19 11
nIl ndI toN FrAt ndI tAEN FYlygI= eh DrtI whovAh dy dUt ny eh vI aAiKaA<
20
kynI lokM< kin|zI lokM< kdmonI lokM< ih|tI lokM< “hAjrA< tU hu, grBvtI hYN ty tU e|k pu|tr ^ jnm
21
pir|zI lokM< rfAEm lokM< amorI lokM< knAnI lokM< dyvNy gI= tU `sdA nAm esmAXl r|KIN= ik`N ik whovAh
igrgASI lokM aty wbUsI lokM dI hY= ny su, ilaA hY ik tyry nAl burA slUk hoeaA aty `h
tyrI shAetA krygA=
12
dAsI hAjrA esmAXl jglI Koty vMg aAvArA aty aAzAd
16 sArE abrAm dI ptnI sI= `sdy aty
abrAm dy `lAd nhIN hoE= sArE dI imsr
dI e|k dAsI sI= `sdA nAm hAjrA sI= sArE ny
2
hovygA= `h hryk dy ivru|D hovygA= aty hr koE `sdy
ivru|D hovygA= `h TM-TM Gu»mygA aty aAp,y BrAvM
lAgy .yrA lAvygA; pr `h `nHM dy ivru|D hovygA=”
13
abrAm ^ aAiKaA< “whovAh ny mY^ b|cy ho, toN rok whovAh ny hAjrA nAl g|l kItI= `s ny whovAh
id|tA hY= es lE myrI dAsI hAjrA nAl sBog kr= ^ ijsny `s nAl g|l kItI e`N bulAeaA< ‘prmySur
mYN `sdy b|cy ^ aAp,y b|cy vMg hI pRvAn krMgI=” ijh/A myry v|l iDaAn iddA=’ `sny `sdA aijhA
abrAm aAp,I ptnI dI byntI nAl sihmt ho nAm es lE Dir! ik`N ik `sny soicaA< “mYN dyKdI
a|g aty DUXN dI lkIr e|k inSAn joN prmySur ny eh hM ik e|Ty vI< prmySur mY^ dyKdA hY aty myrA iDaAn
drsA`n lE vritaA ik `h aAp,y lokM dy nAl sI=