گزشتہ برس کے دو اشعار، کچھ تازہ اضافوں کے ساتھ
زیبا ہے کب اِس کے سوا انجام کچھ دیوانے کو
بلبل کو مارا ہجر نے، اور وصل نے پروانے کو
جب لِکھ چکا ہے لکھنے والا پھر مَلَک لکھتے ہیں کیا؟
تم بیٹھ کر سوچو مِیاں ہم تو چلے میخانے کو
اچھا ہے جو کامل ہو دل اور عقل بھی بے داغ ہو
ہاں ہوشمند کو ہوش دے اور مست رکھ مستانے کو
کیسے ہو طے کیا ہے "سمجھ"؟ اور کون ہے یاں ناسمجھ؟
سمجھے ہیں کب مشکل مِری آتے ہیں جو سمجھانے کو
- ابنِ مُنیبؔ
گزشتہ برس کے دو اشعار، کچھ تازہ اضافوں کے ساتھ
زیبا ہے کب اِس کے سوا انجام کچھ دیوانے کو
بلبل کو مارا ہجر نے، اور وصل نے پروانے کو
جب لِکھ چکا ہے لکھنے والا پھر مَلَک لکھتے ہیں کیا؟
تم بیٹھ کر سوچو مِیاں ہم تو چلے میخانے کو
اچھا ہے جو کامل ہو دل اور عقل بھی بے داغ ہو
ہاں ہوشمند کو ہوش دے اور مست رکھ مستانے کو
کیسے ہو طے کیا ہے "سمجھ"؟ اور کون ہے یاں ناسمجھ؟
سمجھے ہیں کب مشکل مِری آتے ہیں جو سمجھانے کو
- ابنِ مُنیبؔ
1. jerp nëcimuhs rëp ërithsëv e ëtej ët dnum ojk ëhok ëtëk ëN
-utif at rëp arejt arynëm ëmuhs raurfo ak an uhallA opërim ,hsen
ajmrësen e ,nemtos ët epaK ,kluM-lU serus i imixel tehihsfrëp utëK .terihA ën nimisëthel ra
karabaT ajeruSquot; :ënëht ak .s.v.a.s idemmahuM es kakhs rëp
ajtoj e ëthsë kun
.)imikaH notemsnarT( quot;tirrav e tarutrot agn sëtjorbm ëthsë
ët ,irejn ëjn sedv ruKquot; :ënëht ak uthsaop .s.v.a.s idemmahuM
emalsI ësirutid ,esëhdejrr ësakadas çevrëp neladn i tarpev ahtijg
i )rauzëhdu( ëtjerd ës sëjimëf ehd tërejt ët ënjotifrëp alic e agn
)imilsuM notemsnarT( quot;ët rëp tetul ilic
mëhseudhzav ët milbrëphs rautifrëp ët rëp rëtejt ërynëm ëjN
tidemmahuM ët rubmuh ët titenuS ëjnodn e ajllajgnir ëthsë
ët ërynëm ëjn )nocini( nollif ëq iAquot; :ënëht ak .s.v.a.s ,iA .s.v.a.s
-rëphs ehde ërihsfrëp ekud ,ët rëp tehelbrëphs malsI ën ërim
-rëphs agn ëjnsa raulëgovz ap ,ëta ënjosap e ëq ata rëp temilb
)imilsuM notemsnarT( quot;eryt e temilb
eso ,eryt e nimitëhdu raullif ënak ëq ënamilsum nifojn ëq ata rëP
ëq arëjg ënjotsizke ,rëtejt nëtob ën rëp ,ëta ënjollif at itag ënaj ëq
utëK .hallAahsni ,ëthel ët ëm as )noiciznart( milak ën ënjomhidn
ët evemitmerp i imisëtolp ,sezanehx ët tizaman e ajlaf tehihsfrëp
rëp sejtul/sejlaf ehd tirukedv ët ët evehxrob ës sejral ,tirukedv ët
.tënamilsum
…itag imehëb ët eL .tehorfa op ajkedV .ki op ateJ
naoJ tnib hayyamuS
pukhS - rotnedutS ibulK :ititagrëP
inajosëdnum ,ëruhsorb ëtëk inoxel ët isaP
.nëtjëjn ët ënjoxel ët evërejt ët
nabmrëp akhsutelf ,sedjuk inek ehD
ët em ajryh teholadn jadna ,erona'ruk eteja
telaot ën thsisëjgejg ,arutodn ët ednev ën
.emhsajgn ët ednev ën ehd is
2. ,sëtej ët emhstidrëp e temillivhz ën imehorrëtagn ëthel ëmuhS
ehd ,ëtob ëtëk ën ënomhtijgrëp imej kun es ëmjorrah ët ëmjotnet
ëtob ëtëk ën es ëmjorrah rukiS .ëtetrëv i imillëq agn imehogral ët
agn rautifrëp ët rëp ehd nuhallA rauruhda at rëp ruhdra imek
ënirusap ëmjollubmurg ët en ëq nojel an iA .emhsyrdn e tetsar
-hsaop ,ala'et ev uhenahbus ,iA es kakhs rëP .tennehX ën ënot
:ëtoht ut
-nem ët avollif ,namilsum ukim ëjn e nejkedv rëp hsev arom isaP
el ehd tuhall-llA jadn nëkirf hsysarap einik ,tauseb ëq uj Oquot;
gral maj ënu es ehd ,atej ëthsë ëtjephs e ehd ëtrukhs e as es jod
-llA ëkirf einik ehd ,rësen rëp ërëb ak akç es uirejn ëjokihs ët
ëta ejated ën id e ëq ëthsë uhall-llA es mihsyd ak's e ,nuhall .ëtys pah ët ehd llybm ët as mëtev jit
-llA e ,nuhall-llA naurrah e ëq ata is inëb u som E !inonup ëq
ët ata ënaj tëllit ëT !netevtev ënjorrah at ata ëq irëb uhall ojA .ëki ët dnum kun hsuksa ilic i agn tetilaer ëjn ëthsë ajkedV
ët ata ehd titennehX ët ata ëtrabarab ët ënaj kuN .tiruhsirp ,netev ateyp E .ëtunim odç ,ëro odç ,rëfa ëm e ëtid odç tehorfa
ai ëq ëhdrabtaf ata ënaj titennehX e tiseunaB .timennehehX tarpev ahtijg ët ërëb mak i ëq ia ënu maj a ,tos ajsidv ët od esën
)02-81 :rhsaH( .quot;timillëq rutirra ënak rugnamhs ui't rëp ehd ,tuhallA e nimiqlëP raurugis ët rëp
.OOOJ ethsi ajgijgrëp aum rëp ,qek ët taf rëP ?jiT ët timirëmeZ
e nidnev eso nitnemom ëmid e kun en es nogert an uthsaop iA
,hsen jadn dnufap ës sërihsëM tejmrëpën ,iA ,opëriM .sejkedv ëtej ët od ëq ërëb mak ërim ët erpev ërafç ,netev seyp e hsirëS
nemhsgnamhsap ët rëp rutitagrëp u't rëp arynëm ënëhd ak an -agen ëthsë ajgijgrëp ,hsirës ehD ?mit nitriphs rëp emhsibod e
,nërtejt ën milad ët e ëtob ëtëk ëmjolak at ruk es kakhs rëp ,inat .kap ëmuhs - evit
.ëmjëb i't ruhsad ëthsë ëq tënup ërëb i't rëp aparp mihtk ak kun
:ëtoht uhallA
ejd rukis tekud ëM .tjephs ëmuhs nolak op ,mifohs e çis ,ahoK
ërim ët ësejp ëjn raulak imek tetilaer ën asrëdn ,quot;ir e nitiVquot; maullif
,mi itoZ Oquot; :ëtoht ia ,ajkedv nejv i eryt jerp tirëjnodn ruk Equot;
ehd ,ëro ëjn as tekud ëvaj ëjn ,ëvaj ëjn as tekud jaum ëjN .jit ët
ëq ëta josnepmok ët e arim ët arpev jëb ët ëq ,ehtk ëm
.atunim asid as tekud ëro ëjn
ëlajf mëtev ëthsë ojk e )ak kun mihtK( ,isesrruK quot;!avohsël
-irep ëcnatsid( edrep ëjn eryt arap ënak ata e ,ia ëtoht e ëq
ët ,tuhallA e nëmhidn em ,somç jëb ët asodnev kakhs ëtëk rëP
)001-99 :nunim'uM( .quot;nellajgnir ruk nëtid ën red )ekido
ëm rëp ël i't som e ,arim ët arpev ërëb ët rëp tsar odç jozëtyrfhs
.inat jëb i't dnum ëq tarëjg ënov
i iminëd agn netev rutjorbm at rëp arynëm ënëhd ak an uhallA
.tuhallA ët ëgurr ën atful ëthsë arynëm otëk agn ëjN .tirrav
?itag ej a ,nejv op ajkedV
i Oquot; :.s.v.a.s nidemmahuM ruteyp ak irejn ëjn es tehotemsnarT
rrav ën nehovorps tëratmiseb ëhtijg ët esp tuhallA i iraugrëD temilbrëphs e ,nejkedv ëjojihs ët od irejn iliceSquot; :ëtoht uhallA
ëthsë i .s.v.a.s idemmahuM ?)evëromhsëd( evëdihehs çevrëp tirrajz tegnamhs hsuk e ,titemajik e nëtid nehosëtolp u ajaut
ëvorps ëneq ak jit e nëkok ibm evataphs i imiqlëkhSquot; :rujgijgrëp etob jasëk e atej e ,mitëphs rutirra ak ia ,tennehx ën tetuf e
)581 :narmI ilA( .seurthsam mitejrëp ëjn sop rëtejt ëthsë kun
)iasaN-nA notemsnarT( .quot;ët rëp emhseutfajm e