Procurement law

1. Худалдан авах ажиллагааны процесс
ХАА-г
төлөвлөх
ХАА-г
зохион
байгуулах
Гэрээ
байгуулах
Гэрээний
хэрэгжилт
Гүйцэтгэл, үр
дүн

2. Худалдан авах ажиллагааны процесс
1. ХАА-ны төлөвлөлт /багцлалт/
2. Төлөвлөгөөг нийтэд мэдээллэх
3. Үнэлгээний хороо байгуулах
4. ХАА-ны аргыг тодорхойлох
5. Тендерийн баримт бичгийг боловсруулах

3. Худалдан авах ажиллагааны процесс
6. Тендерийг зарлан мэдээллэх
7. Тендерийг хүлээн авах
8. Тендерийн нээлт
9. Тендерийн үнэлгээ
10.Үнэлгээний дүгнэлт, зөвлөмж гаргах
11.Гэрээ байгуулах ажиллагааг эхлэх,
дуусгах, гэрээнд гарын үсэг зурах
12.Гэрээний хэрэгжилт
13.Гүйцэтгэл, үр дүн, тайлагнал
Тендертээ нэмэлт, өөрчлөлт
хийж болно
Нэг цагийн дотор
Тендер хүчинтэй байх
хугацаа 45 хоног. Уг хугацааг
1 удаа 30 хоногоор СЯ
сунгана.

4. 1. Худалдан авах ажиллагааны
төлөвлөлт
Улсын төсөв
батлагдахаас
өмнө Захиалагч
ХАА-ны
төлөвлөгөөний
төсөл
Дараа жилийн
төсвийн төсөл
ТЕЗ
ХАА-ны
төлөвлөгөөний
төслийн нэгтгэл
төсвийн төсөл
СЯ
Улсын төсөв
батлагдсанаас
хойш ажлын 10
өдрийн дотор
ТЕЗ
ТӨБЗГ
Баталсан ХАА-ны
төлөвлөгөө
СЯ

5. 2. Төлөвлөгөөг нийтэд мэдээллэх
• Захиалагч худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөөг тухайн
жилийн төсөв батлагдсанаас хойш нэг сарын дотор хэвлэл
мэдээллийн хэрэгслээр нийтэд зарлан мэдээллэнэ.

6. 3. Үнэлгээний хороо байгуулах
• Бараа, ажил, үйлчилгээний төсөвт өртөг энэ хуулийн 8.1.1-д
заасан дээд хязгаараас давсан тохиолдолд захиалагч
үнэлгээний хороо байгуулна.
• Үнэлгээний хороо нь техникийн тодорхойлолт бэлтгэх,
тендерийн урилга, тендерийн баримт бичгийг боловсруулах,
тендер хүлээн авах, тендер нээх ажиллагааг холбогдох
зааврын дагуу гүйцэтгэх, тендерийг хянан үзэх, үнэлэх,
үнэлгээний дүгнэлт гаргах, гэрээ байгуулах эрх олгох
шийдвэрийг захиалагчид өгөх.

7. 4. Худалдан авах ажиллагааны аргыг
тодорхойлох
№ Ангилал
Босго үнийн төрөл
Бараа
(сая.төг)
Ажил
(сая.төг)
Зөвлөх
үйлчилгээ
(сая.төг)
Зөвлөхөөс бусад
үйлчилгээ (сая.төг)
1 Харьцуулалтын аргаар
худалдан авч болох төсөвт
өртгийн дээд хязгаар
50 80 - 50
2 Шууд худалдан авч болох
төсөвт өртгийн дээд хязгаар
10 10 - -
3 Зөвлөх сонгох бага үнийн
аргыг хэрэглэж болох төсөвт
өртгийн дээд хязгаар
- - 50 -
Тендер шалгаруулалтын журмыг сонгохдоо тухайн бараа, ажил, үйлчилгээний нийт төсөвт өртгийг
үндэслэл болгоно.

8. 4. Худалдан авах ажиллагааны аргыг
тодорхойлох
Гуравдахь тендер шалгаруулалт
Хоёрдахь тендер шалгаруулалт
Эхний тендер шалгаруулалт НТШ
НТШ
ГШБА
ХТША
Гэрээ шууд байгуулах аргыг хэрэглэх нөхцөл нь нэмэлт нийлүүлэлт нь анхны гэрээний үнийн 20%-иас
хэтрэхгүй, нэмэлт ажлын өртөг нь анхны гэрээний үнийн 15% эсвэл 8.1.1 босго үнийн аль багаас
хэтрэхгүй байхад захиалагч үр ашигтай гэж үзсэн бол.

9. 5. ТББ-ийг боловсруулах
1. Тендерт оролцогчдод өгөх зааварчилгаа /ТОӨЗ/
2. Тендер шалгаруулалтын өгөгдлийн хүснэггт /ТШӨХ/
3. Тендер шалгаруулалтын жишиг маягтууд
4. Техникийн тодорхойлолт, ажлын шаардлага болон бусад
шаардлага
5. Гэрээний ерөнхий нөхцөл /ГЕН/
6. Гэрээний тусгай нөхцөл /ГТН/
7. Гэрээний маягт
8. Баталгааны маягт
9. Тендерийн урилга
10. Бусад /ТББ-д оруулсан нэмэлт өөрчлөлт/

10. Техникийн тодорхойлолт бэлтгэх
Бараа, ажил, үйлчилгээнд
тавигдах шаардлага
Дэлгэрэнгүй
тодорхойлолт
Үйл ажиллагаа, үндсэн
функц
Шинж чанар
Аюулгүй байдал
Хэмжээ,таних тэмдэг, нэр
томъёо,
Үйлдвэрлэх технологи,
арга
Мөрдөх стандарт
Баглаа боодол, тэмдэглэл
Шаардлагыг тогтооход
анхаарах зүйл
Зориулалт, ажиллагааны
талаас нь хандах
Гадаад харагдах байдлаар
тодорхойлохоос зайлсхийх
Худалдааны тэмдэг,
фирмийн нэр заахгүй байх
Нэг буюу хэд хэдэн
тендерт оролцогчдод
давуу байдал үүсгэхээс
зайлсхийх
Шударга байдлыг
алдагдуулж, ялгаварлах
байдал үүсгэхгүй байх
2.Техникийн тодорхойлолт
10

11. Тендерийн баримт бичгийг худалдах:
Үнийн дээд хязгаар
№ Төрөл 1 тэрбум төгрөг
хүртэлх
1 тэрбум төгрөгөөс дээш 10 тэрбум
төгрөг хүртэлх
10 тэрбум төгрөгөөс
дээш
1 Бараа 50,000
2 Ажил 100,000 200,000 300,000
3 Үйлчилгээ 50,000

12. 6. Тендерийг зарлан мэдээллэх
• Тендерийн урилгад дараах мэдээллийг тусгана:
• Захиалагч байгууллагын тодорхойлолт
• Худалдаж авах бараа, ажил, үйлчилгээний товч агуулга
• Тендерийн баримт бичиг, бусад мэдээлэл авах, тендер ирүүлэх хаяг
• Тендерийн баримт бичгийн үнэ
• Тендер шалгаруулалтад тавих тусгай шаардлага
• Тендер хүлээн авах эцсийн хугацаа
• Тендер нээх хугацаа
• Гадаадын этгээдийг оролцуулах эсэх / Бараа үйлчилгээ 100 сая 1 төгрөг,
ажлын тендер 10 тэрбум 1 төгрөгөөс дээш бол гадаадын хуулийн этгээд
оролцохыг хориглож үл болно/
• Давуу эрх олгох эсэх /Дотоодын давуу эрхийг барааны хувьд 10%-иар,
ажлын хувьд 7.5%-иар хуулинд заасан нөхцлийг хангаж буйгаа нотолсон
тендерт оролцогчид олгоно/

13. 7. Тендерийг хүлээн авах
Бараа, ажил, зөвлөхөөс бусад
үйлчилгээ
Тендер ирүүлэх
эцсийн хугацаа
Зөвлөх үйлчилгээ Тендер ирүүлэх
эцсийн хугацаа
• Нээлттэй тендер шалгаруулалтын
журам
• Тендер шалгаруулалтын онцгой
журам
 Харьцуулалт
 Хязгаарлагдмал
 Гэрээ шууд байгуулах
• Олон нийтийн оролцоотой худалдан
авах ажиллагааны журам
• 30 буюу түүнээс
дээш
• Ажлын 5-с доошгүй
• 15 буюу түүнээс
дээш
• Ажлын 5-с доошгүй
• Зөвлөх
үйлчилгээний
гүйцэтгэгч
сонгох журам
• Дэлгэрэнгүй
жагсаалтад
ажлын 7-с
доошгүй өдөр,
саналын
урилга
илгээснээс
хойш хуулийн
этгээд 30-60,
хувь хүн 7-60
хоног

14. Тендерийн баримт бичгийг тодруулах
!ТББ-ын тодруулга, түүнд өгсөн хариу
тодруулгын хамт ТББ худалдан авсан
бүх сонирхогчдод хүргүүлнэ.
ТББ-ийг тодруулах, нэмэлт
мэдээллийг бичгээр авч болно.
Ажлын 5
хоног
Тендер хүлээн авах
эцсийн хугацаа
Тендер зарласан
өдөр

15. 8. Тендерийн нээлт
• Захиалагч хүлээн авсан бүх тендерийг тендерийн баримт бичигт заасан газар,
товлосон хугацаанд нийтийн өмнө нээх бөгөөд тендер нээх хугацааг тендер
хүлээн авах эцсийн хугацаанаас хойш 1 цагийн дотор байхаар товлоно.
• Тендер нээхэд тендерт оролцогч, эсхүл түүний төлөөлөгч болон сонирхсон
бусад этгээд оролцох эрхтэй.
• Тендер нээх үед тендерт оролцогчийн нэр, тендерийн үнэ, тендерийг
хувилбарт саналтайгаар ирүүлэхийг зөвшөөрсөн тохиолдолд хувилбарт
саналын үнэ, мөн тендерт тусгасан үнийн хөнгөлөлт, тендерийн баталгаа
ирүүлсэн эсэх, оролцогч өөрийн тендерийг өөрчилсөн, эсхүл татгалзсан тухай
мэдээллийг захиалагч зарлаж, тэмдэглэл үйлдэх ба нээлтэнд оролцогчид бүгд
гарын үсэг зурна.
• Тендер нээх үед зарлагдаагүй, тэмдэглэлд заагаагүй тендерийн үнэ, үнийн
хөнгөлөлт болон хувилбарт тендерийн үнийг үнэлгээ хийхэд тооцохгүй.
• Захиалагч тендер нээсний дараа тендерийн агуулга, үнийн талаар тендерт
оролцогчтой санал солилцохыг хориглоно.

16. 9. Тендерийн үнэлгээ
• Тендер нь энэ хуулийн 14-16 дугаар зүйлд заасныг үндэслэн захиалагчийн
тогтоосон чадавхийн шаардлага, техникийн тодорхойлолт, тендерийн баримт
бичигт заасан бусад нөхцөл, шаардлагыг хангасан эсэхийг хянан үзнэ. Эдгээр
бүх нөхцлийг нэгэн зэрэг хангасан бол шаардлагад нийцсэн тендер гэж үзнэ.
• Захиалагч худалдан авах зөвлөхийн үйлчилгээнээс бусад бараа, ажил,
үйлчилгээний онцлогийг харгалзан өөрийн эдийн засгийн үр ашигт нөлөөлөх
дор дурдсан хүчин зүйлсээс аль тохирохыг сонгож, мөнгөөр илэрхийлэн
тендерийн үнэ дээр нэмж харгалзан тооцож болно:
• Ажил, үйлчилгээ дуусгах, бараа хүргэх хугацаа
• Урсгал зардал, эсхүл зардал болон үр ашгийн тооцоо
• Борлуулалтын дараах үйлчилгээ, техникийн туслалцаа
• Сэлбэг хэрэгсэл нийлүүлэх болон үнийн талаар гаргах баталгаа
• Бараа, ажил, үйлчилгээний чанар, техникийн үзүүлэлт
• Энэ хуульд нийцсэн бусад шалгуур үзүүлэлт
• Хамгийн бага харьцуулах үнэтэй тендерийг “хамгийн сайн” үнэлэгдсэн тендер
гэж үзнэ.

17. Туслан гүйцэтгэгч болон түншлэлд
тавигдах шаардлага: Түншлэлд
• Борлуулалтын орлого
• Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах
боломжтой зээл
Чадварыг нэмж тооцох ба
төлөөлөгч нь 40%-иас
багагүй, гишүүд нь 25%-иас
багагүй хувийг хангах
• Ажлын туршлага
• Тоног төхөөрөмж
• Ажиллах хүч
Чадвар, туршлагыг нэмж
тооцох
• Захиалагчийн заасан хугацаанд ашигтай ажилласан
байх
Тус бүрдээ шаардлагыг
хангасан байх

18. 10. Үнэлгээний дүгнэлт, зөвлөмж гаргах
• Үнэлгээний хорооноос гаргасан шийдвэр /цаашид
“үнэлгээний дүгнэлт” гэх/ нь хурлын тэмдэглэл хэлбэртэй
байх бөгөөд хорооны гишүүдийн олонхи дэмжиж гаргасан
шийдвэр, түүний үндэслэл, холбогдох бүх мэдээллийг
агуулсан байна.
• Үнэлгээний дүгнэлтэд хорооны бүх гишүүд гарын үсэг зурж
баталгаажуулах бөгөөд эсрэг саналтай байсан гишүүд
үнэлгээний дүгнэлтэд энэ тухайгаа тэмдэглэж гарын үсгээ
зурна.

19. 11. Гэрээ байгуулах ажиллагааг эхлэх,
дуусгах, гэрээнд гарын үсэг зурах
• Захиалагч үнэлгээний хорооны дүгнэлтэд үндэслэн хамгийн сайн
үнэлэгдсэн оролцогчид гэрээ байгуулах эрх олгосноо зарлана.
• Худалдан авах гэрээнд дараах нөхцлийг заавал тусгана:
• Гэрээний үнэ
• Төлбөр хийх нөхцөл, хэлбэр
• Урьдчилгаа төлбөр хийх бол урьдчилгаа төлбөрийн баталгааны дүн,
хэлбэр
• Захиалагчийн хяналт болон бусад нөхцөл
• Гүйцэтгэлийн баталгаа шаардах бол түүний дүн, хэлбэр
• Худалдааны нөхцлүүд
• Бараа нийлүүлэх, ажил, үйлчилгээ гүйцэтгэх хуваарь
• Гэрээний үнэд тохируулга хийх бол тохируулга хийх нөхцөл, аргачлал /2
жилээс дээш хугацаанд хэрэгжих гэрээний явцад хэрэглээний үнийн
индекс өөрчлөгдсөн, суурь үнэ огцом өөрчлөгдсөн/

20. Баталгааны төрөл
Тендерийн баталгаа Гүйцэтгэлийн
баталгаа
Урьдчилгаа
төлбөрийн
баталгаа
Чанарын барьцаа
Баталгааны
тогтоож болох
хувь, хэмжээ
• Санал болгож буй
үнийн 1-2%
• Төсөвт өртгийн 1-
2%
Гэрээний үнийн
дүнгийн 5%
УТБ=УТөлбөр Гэрээний үнийн
дүнгийн 5-10%
Баталгааг заавал
шаардах нөхцөл
• 8.1.1 дэх босго
үнээс давсан
• Зөвлөх үйлчилгээ
100 саяас дээш
төсөвт өртөг
бүхий
• 150 сая төгрөгөөс
дээш – Ажил
• 100 сая төгрөгөөс
дээш – Бараа,
Үйлчилгээ
• 2 жилээс дээш
үргэлжлэх гэрээ
Тендерийн
баримт бичигт
урьдчилгаа
төлбөр олгоно
гэж заасан
тохиолдолд
Тендерийн баримт
бичигт заасан
тохиолдолд

21. Баталгааны төрөл
Тендерийн
баталгаа
Гүйцэтгэлийн
баталгаа
Урьдчилгаа
төлбөрийн
баталгаа
Чанарын барьцаа
Баталгааны
хүчинтэй
хугацааг
тооцож
ирүүлэх
45+28 хоног Гэрээ дүгнэж
бараа, ажил,
үйлчилгээ
хүлээлцэх хүртэл
Урьдчилгаа
төлбөрийн дүнд
заагдсан ажил
хийж дуустал
Чанарын баталгаат хугацаа
дуустал барьцаална. /Банкны
баталгаа, Засгийн газрын
бондоор баталгаажуулснаар
барьцаалсан мөнгөө авч болно/
Баталгааг
чөлөөлөх
хугацаа
Гэрээ
байгуулсаны
дараа
Гэрээ дүгнэж
бараа, ажил,
үйлчилгээ
хүлээлцсэний
дараа
Урьдчилгаа
төлбөрийн дүнд
заагдсан ажил
хийж дууссаны
дараа
Чанарын баталгаат хугацаа
дууссаны дараа

22. Баталгааны төрөл
Тендерийн баталгаа Гүйцэтгэлийн
баталгаа
Урьдчилгаа
төлбөрийн
баталгаа
Чанарын барьцаа
Баталгааг улсын
орлого болгох,
захиалагчийн
дансанд татах
нөхцөл
• Өөрийн тендерээс
татгалзсан
• Гүйцэтгэлийн
баталгаа
ирүүлээгүй
• Гэрээ байгуулахаас
татгалзсан
• Арифметик алдааг
хүлээн
зөвшөөрөхгүй
• Гэрээгээр
хүлээсэн үүргээ
зөрчсөн
• Урьдчилгаа
төлбөрт
таарах ажилаа
хийгээгүй
• Чанарын
баталгаат
хугацаанд эвдрэл,
гэмтэл гарсан
бөгөөд
гүйцэтгэгч,
нийлүүлэгчдийг
дуудахад ирээгүй

23. ХАА-ны тайлагналт: Тайлагнах үе шат
УИХ
Төсвийн гүйцэтгэлийн тайланд ЗГ-ын худалдан авах ажиллагааны үр дүнг тусгаж Төсвийн
тухай хуульд заасан хугацаанд
ЗГ
ХАА-ны тайланг нэгтгэн дүгнэж, дараа жилийн эхний улиралд
СЯ
ХАА-ны тайланг дараа оны 1 дүгээр сарын 15-ны дотор
ТЕЗ
ХАА-ны тайланг тухайн жилийн 12 дугаар сарын 1-ний дотор
Захиалагч

24. ХАА-ны гомдол шийдвэрлэх: Гомдол
гаргах шат дараалал
Тендерийн
урилга
ШӨХТГ-
14 хоног
Тендерийн
нээлт
Захиалагч ажлын
10 хоногт
Ажлын 5
өдрийн дотор
СЯ – 14 хоногт
Шүүхэд л гомдол гаргана
Гэрээ байгуулах
эрх олгох
Гэрээ байгуулах
Тендер хүчинтэй байх хугацаа 45 хоног