3. Kung oo,subukan nyo ngang
sagutan ang ating paunang
aktibidad
Pamilyar na ba kayo sa nobelang
Noli Me Tangere? Napanood o
nabasa nyo na ba ito sa Tv,
tiktok, facebook o youtube ?
4. ''WHOlaan mo?''
Isang karakter sa Noli Me Tangere na
nalipat sa ibang parokya matapos
maglingkod ng matagal sa San Diego
Hulaan ang nasabing karakter gamit ang discription na ibinigay at
ayusin ang nagulong salita
P D H G Y A R I E D Y D
A S E R M H A L O
10. Matapat na tinyente ng mga guardia
sibil na nagsalaysay kay ibarra ng
tungkol sa kasawiang sinapit ng
kanyang ama
T Y I U N E O N E T G U
O E Z V A A P R L R
16. BUKAS PALAD:Isang taong matulungin at mapagbigay
PULUTONG:Lipon o grupo ng isang bagay o tao
BULWAGAN:Malaking silid sa pasukan ng isang gusali
BALITAKTAKAN:Isang usapin o diskusyon
KAODHUTOR:Katulong at kasama ng pari
KABISERA:Punong upuan
ANLUWAGE:Kalye sa Binondo
ALEMANYA:Germany ngayon
BINUNDOK:Binondo ngayon
PAGLINANG NG TALASALITAAN:
17. PAGLINANG NG TALISALITAAN:
LUKSANG-LUKSA ANG KASUOTAN:Magarbo o maganda ang
suot na damit
KUMBIDAHIN:Ayain o imbitahan
KOMPESOR:Pari na tagakumpisal
HATID-KAWAD:Telegrama
KADAHUPAN:Kahirapan,kasalatan
MARALITA:Mahirap,salat sa buhay
MAPANLIBAK:Mapagmataas,nakakainis,mapanalipusta
KABUKTUTAN:Pagiging malupit
KOLA:Saya,palda
20. Isang marangyang salu-salo ang ipinag-anyaya ni
Kapitan Tiago.Ang handaan ay gagawin sa kanyang
bahay na nasa daang Anluwage na karatig ng ilog-
Binundok.
Ang paayaya ay madaling kumalat salahat ng sulok
ng Maynila.bawat isa ay gusting dumalo sapagkat
ang mayamang kapitan ay kilala bilang isang
mabuting tao,at laging bukas ang palad sa mga
nangangailangan.
21. Nang gabing iyon dagsa ang mga panauhin a gaya ng dapat
asahan.Puno ang bulwagan.Ang nagistima ng mga bisita ay si Tiya
isabel,isang matandang babae na pinsan ni Kapitan tiago.kabilang sa
mga bisita sina tinyente guevarra,Pari sibyla,si Padre Damaso na
madaldal at mahahayap ang mga salita at dalawang paisano.Ang isa
ay kakarating lamang sa Pilipinas
Ng kakarating na dayuhan ay nagtanong tungkol sa mga asal ng
mga katutubong Pilipino.Ipinaliwanag niya na ang pagpunta niya sa
bansa ay sarili niyang gastos.Ang pakay ng kaniyang paglalakbay
ay upang magkaroon ng kabatiran tungkol sa lupain ng mga Indiyo.
22. Nagkaroon ng mainit na balitaktakan ng mabanggitn ng dayuhan
ang tungkol sa monopoly ng tabako.Nailabas ni Padre damaso
ang kanyang mapanlait na ugali.Nilibak niya ang mga Indiyo.Ang
tingin niya sa mga ito ay hamak at mababa.Lumitaw din sa
usapan ang panlalait ng mga Espanyol tungkol sa mga Pilipino
noong mga nakalipas na araw.Mapanlibak si Padre
Damaso.Kung kaya't iniba na ni Padre sibyla ang usapan.
Napadako ang usapan tungkol sa pagkakalipat sa ibang bayan ni
Padre Damaso pagkatapos ng makapagsilbi sa loob ng 20 taon
bilang kura paroko ng San Diego.Sinabi niya kahit na ang hari ay
hindi dapat manghimasok sa pagpaparusa ng simbahan sa mga
erehe.
23. Pero,ito'y tinutulan ng Tinyente ng Guardia sibil sa pagsasabing may
karapatan ang Kapitan heneral sapagkat ito ang kinataan ng hari ng
bansa
Ipinaliwanag ng Tinyente ang dahilan ng pagkakalipat ni Padre
damaso.Ito,umano ang nag-utos na hukayin at ilipat ang bankay ng
isang marangal na lalaki na napagbintangang isang erehe ng Padre
dahil lamang sa hindi pangungumpisal.
Ang ginawa ay itinuturing sa isang kabuktutan ng Kapitan
Henerel.Kung kaya inutos nito ang paglilipat sa iabang parokya ang
Paring Pransiskano bilang parusa.nagpupuyos sa galit ang pari
kapag naalala niya ang mga kasulatang nawaglit
24. Iniwan na ni Tinyente ang umpukan,pagkatapos nitong
magpaliwanag.Sinikap na pakalmahin ni Padre Sibyla ang loob
ni Padre Damaso.Lumiwanag muli ang talayan.Dumating ang
ilan pang bisita,ilan sa mga ito ay sina Dr.Espadana at Donya
victorina.
25. Mga simbolismo at kahulugan nito:
Bahay ni kapitan Tiago:
-Maling pamamahala ng mga Espanyol
-Ang Pilipinas
Kababaan ng Bahay ni Kapitan Tiago:
-Mababang moralidad ng mga Espanyol sapagkat
nagawa nilang tapakan ang mga Pilipino
Na siyang may ari ng Pilipinas.
Pag aawaway ni na Tinyente Guevarra at Padre
damaso:
-Ang pamahalaan at simbahan ay hindi nag kakaisa
dahil sa pangingibabaw ng bawat isa
29. Dumating si Kapitan Tiago at si Ibarra na luksang-luksa ang
kasuotan.Binating lahat ni kapitan ang mga panauhin at humalik sa
kamay ng mga pari na nakalimot na siya ay benindisyunan dahil sa
pagkabigla.Si Padre Damaso ay namutla ng makilala si Ibarra
Ipinakilala ni Kapitan Tiago si Ibarra sa pagsasabing ito ay anak ng
kanyang kaibigang namatay at kararating lamang niya buhat ng pitong
taon pagaaral sa Europa.Malusog ang pangangatawan ni
Ibarra,sakanyang kagandahang ugali.Bagamat siya ay
kayumanggi,mahahalata rin sa pisikal na kaanyuan nito ang pagiging
dugong Espanyol
Tinangkang kamayan ni Ibarra si Padre Damaso sapagkat alam niyang
ito ay kaibigan matalik ng kanyang yumaong ama.Ngunit ito ay hindi
inamin ng Padre.Totoo,siya ang kura sa bayan.Pero,ikinaila niyang
kaibigan ang ama ni Ibara
30. Napahiya si Ibarra at iniatras ang kamay.Daliang tinalikuran niya ang
Padre at napaharap sa tinyenteng kanina pa nagmamasid sa
kanila.Masayang nag-usap sina tinyente at Ibarra.Nagpasalamat ang
tinyente sapagkat dumating ang binata ng walang anumang masamang
nangyari.Basag ang tinig ng tinyente ng sabihin niya sa binata na ito ay
higit a maging mapalad sa kanyang ama.Ayon sa tinyente ang ama ni
Ibarra ay isang taong mabait.Ang ganitong papuri ay pumawi sa
masamang hinala ni Ibarra tungkol sa kahab-habag na sinapit ng
kanyag ama .
Ang pasulyap ni Padre Damaso sa Tinyente ay sapat na upang
layuan niya ang binata.Naiwang mag-isa si Ibarra sa bulwagan ng
walang kilala
31. Tulad ng kaugaliang Aleman na natutuhan ni Ibarra buhat sa
kanyang pag-aaral sa Europa,ipinakilala niya ang kanyang sarili sa
mga panauhin.Ang mga babae ay hindi umimik sa kanya .Ang mga
lalaki lamang ang nagpakilala rin sakanya.Nakilala niya ang isang
binata roon na tumigil sa pagsusulat ngunit ang mga sinulat niya
ay ang bumuhay sa pagmamahal ni Ibarra sa bayan.Malapit ng
tawagin ang mga panauhin para maghapunan,nang lumapit si
Kapitan Tinong kay Ibarra para kumbidahin sa isang salu salo
kinabukasan.Tumanggi sa anyaya sapagkat nakatakda siyang
umuwi sa San Diego sa araw na naturan.
32. Simbolismo at kahulugan nito:
Katauhan ni Don Crisostomo Ibarra
-Kabataang puno ng mga bagong kaalaman
buhat na galaging ibang bayan
-Dr. Jose P.Rizal
36. Isa-isang nagtungo ang mga panauhin sa harap ng hapag-kainan.Sa
anyo ng kanilang mga mukha,mahahalata ang kanilang
pakiramdam.Siyang-siya si Padre Sibyla samantalang banas na banas
naman si Padre Damaso.Sinisikaran niya ang lahat ng madadaanan
hanggang masiko niya ang isang kadete.Hindi naman umiimik ang
tenyente.Ang ibang bisita naman ay nagiliw na naguusap at pinupuri ang
masarap na handa ni Kapitan Tiago.Nainis namn si Donya Victorina sa
tenyente sapagkat natapakan ang kola ng saya habang tinitignan ang
pagkakulot ng kanyang buhok
Sa may kabisera umupo si Ibarra.Ang magkabilang dulo naman
ay pinagagawan ng dalawang Padre kung sino sa kanila ang
dapat na umupo roon.
37. Sa tingin ni Padre Sibyla,si Padre Damaso ang dapat umupo roon
dahil siya ang Padre kumpesor ng pamilya ni Kapitan Tiago.Pero,si
Padre Sibyla naman ang iginigiit ng Paring Prasiskano.Si Sibyla ang
kura ng lugar na iyon,kung kaya't siya ang dapat na umupo.
Sa mga panauhin,si Ibarra lamang ang nakaisip na anyayahin si
Kapitan Tiago.Pero,kagaya ng may karaniwang may
pahanda,magalang na tumanggi ang kapitan sabay sabing ''huwag mo
akong alalahanin''
Anyong uupo na si Padre Sibyla,ng mapansin nya ang Tinyente at
nagkunwaring iaalok ang upuan.Pero,tumanggi ang tinyente sapagkat
umiiwas siyang mapagitan sa dalawang Padre.
38. Sinimulan ng ihain ang pagkain ng damdamin ni Padre Damaso ang
ihinain na Tinola.Paano puro leeg,upo at pakpak ng manok ang napunta
sa kanya.Ang kay Ibarra naman ay puro masasarap na bahagi ng
tinola.Hindi alam ng Padre kung sadyang ipinaluto ang manok para kay
Ibarra
Habang kumakain,nakipag-usap si Ibarra sa ibang panauhin na malapit sa
kinaroroonan niya.Batay sa sagot ng binata sa tanong ni Laruja,siya ay
mayroon ding pitong taong nawala sa Pilipinas.Bagama't,wala siya sa
bansa,hindi niya nakakalimutan ang kanyang bayan.At sa halip siya ang
nakakalimutan ng bayan sapagkat ni wala man lang isang taong
nakapagbalita tungkol sa masaklap na sinapit ng kanyang ama.Dahil sa
pahayag na ito ni Ibarra,nagtumibay ang paniniwala ng tinyente na
talagang walang kaalam-alam ang binata sa tunay na pagkamatay ng
kanyang ama na si Don Rafael
39. Tinanong ni Donya Victorina si Ibarra na bakit hindi man lang ito
nagpadala ng hatid-kawad na kagaya ng ginawa ni Don Tiburcio nang
silay magpakasal
''Nasa ibang bayan ako nitong huling dalawang taon'',tugon nman
ni Ibarra.Nalaman ng mga kausap ni Ibarra na marami ng bansa
ang napuntahan nito at marami ng wika ang kanyang alam.Ang
katutubong wikang natutuhan niya sa mga bansang pinuntahan
niya ang ginagamit niya sa pakikitalastasan.Bukod sa wika ,pinag-
aralan din niya ang kasaysayan ng bansang kanyang pinupuntan
partikular na ang tungkol sa Exodo o hinay-hinay na pagbabago
sa kaunlaran
40. Ipinaliwanag ni Ibarra na halos magkatulad ang mga bansang
kanyang napuntahan niya sa tema ng pangkabuhayan,politika at
relihiyon.Pero,nangingibabaw ang katotohanang nababatay sa
kalayaaan at kagipitan ng bayan.Gayundi ang tungkol sa
ikaalawan at ikapaghihirap nito.
Naudlot ang pagpapaliwanag ni Ibarra sapagkat biglang sumabad si
Padre damaso.Walang pakundangan ininsulto niya ang binata.sinabi
niya kug iyon lamang ang nakita o natutunan ni Ibarra,siya ay nag-
aksaya lamang ng pera sapagkat kahit na bata ay alam ang mga
sinabi nito,Nabigla ang lahat sa diretsang pagsalita ng Padre
41. Kalmado lamang si Ibarra,ipinaliwanag niyang sinasariwa lamng niya
ang mga sandaling madalas na pumunta sa kanila si Padre Damaso
noong maliit pa siya upang makisalo sa kanilang hapagkainan.Ni
gaputok di nakaimik si Padre damaso.
Ngumakngak naman si Padre Damaso,nang unalis si Ibarra.Binigyan diin
niya na ang gayong pagkilos ng binta ay tanda ng pagiging
mapagmataas.Dahil dito,aniya dapat na ipagbawal ng pamahalaang
kastila ang pagkakaloob ng pahintulot sa sinumang Indio na makapag-aral
sa Espanya
Nagpaalam na si Ibarra.Pinigilan siya ni Kapitan tiago sapagkat
darating na si Maria Clara at ang bagong kura paroko ng San
Diego.hindi rin napigilan sa pagalis si Ibarra.Pero nangako siyang
babalik kinabukasan din.
42. Simbolismo at Kahulugan nito:
Leeg ng manok
-Pananakal ng mga Kastila sa mga Pilipino
Pang-insulto ni Padre Damaso kay Ibarra
-Pagtutol ng mga kastilla sa pag-aaral ng mga Pilipino,at
tuluyang maging mangmang upang patuloy rin silang
maging alipin ng mga Kastila
Pakpak ng manok
-Kawalan ng kalayaan ng mga Pilipino
43. KATANUNGAN:
Ano ang nasabing kadahilanan ni Padre
Damaso kung bakit dapat hindi na pag-
aralin ang mga Pilipino sa ibang bansa?
44. Ngayong napagaralan at natalakay na natin ang
Kabanata I, II, III ng Noli Me Tangere subukan
nyo ngang sagutan ang maikling pagsusulit na
aking hinanda.
46. Maglabas ng kalahating papel at
sagutin ang mga katanungan:
I.Piliin ang titik ng tamang sagot
1.Mabilis na kumalat ang balita tungkol sa
isang pagtitipon na ipinahanda ni________
A.Padre Damaso
B.Kapitan Tiago
C. Tinyente Guevarra
D.Padre Sibyla
47. 2. Pinsan ni Kapitan Tiago na nag istima ng darating
na bisita
A.Dona Victorina
B.Kapitan Tinong
C.Tiya Isabel
D. Tiya Victorina
48. 3.Ilang taong nanilbihan bilang Kura Paroko si Padre
damaso sa San Diego?
A.40 taon
B.30 taon
C.20 taon
D.10 taon
49. 4. Ano ang kasingkahulugan ng salitang kaodhutor?
A.Pari
B.tagalinis ng simbahan
C.Kasama ng Pari
D.Kaibigan ng Pari
50. 5. Ano ang pamagat ng unang kabanata ng Noli Me
Tangere?
A.Isang hapunan
B.Isang Pagtitipon
C.Isang Pagpupulong
D.Wala sa nabanggit
51. II.Isulat ang bilang 1-5 ayon sa pagkakasunod-sunod ng mga
panyayari sa kabanata2 ng Noli Me Tangere
___Tinangkang kamayan ni Ibarra si Padre Damaso sapagkat alam niyang
matalik na kaibigan ito ng kanyang ama ngunit ito ay hindi inamin ng pari.
___Ipinakilala ni Kapitan tiago si Ibarra
___Nag-usap sina Tinyente Guevarra at Ibarra,nagpasalamat ang tinyente at
walang masamang nangyari sa binata pauwi.
___Lumapit si Ibarra sa umpukan ng mga binata at pinakilala ang sarili
___Tumanggi sa anyaya ni Kapitan tinong si Ibarra sa kadahilanang uuwi na
siya sa San Diego
52. III.Sagutin ang mga katanungan
1.Tungkol saan ang pinagtalunan nina Padre Damaso at Padre
Salvi?
2.Ano ang simbolismo ng leeg ng manok?
3.Sino ang karakter ang hindi niya nakakalimutan ang kaniyang
bayan?
4. Binigyang diin ni Padre Damaso ang kilos ni Ibarra na tanda
ng _______?
5.Pamagat ng ikatlong kabanata ng Noli me tangere?
