1. Congres Omgevingswet
culturele revolutie
of
juridisch gekkenhuis?
prof. mr. Friso de Zeeuw,
praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling
directeur Nieuwe Markten Bouwfonds Ontwikkeling
12-09-2012
1
Praktijkleerstoel Gebiedsontwikkeling

2. Mega-operatie
• Vergelijkbaar met:
herziening van het Burgerlijk Wetboek
• Nieuwe Wro, Wabo en Crisis- en herstelwet (Chw)
zijn hiermee vergeleken kleine jongens
2

3. Wat is daar voor nodig?
1. politiek engagement (vergelijk Chw)
2. uitmuntende wetgevingsploeg
3. wisselwerking met de praktijk
4. politiek en maatschappelijk draagvlak
de combinatie van deze vier pittige eisen maakt de
operatie uitdagend maar ook kwetsbaar
3

4. Hoe kijken de betrokkenen te velde er tegen aan?
• 1/3 is voor:
- ’’huidige systeem is te gecompliceerd geworden;
punaises poetsen helpt niet meer”
- ’’ik ben voor indien de door mij ervaren knelpunten worden opgelost’’
• 1/3 is tegen:
- met steeds weer nieuwe wetgeving (Wro, Wabo, Chw) wordt het een
juridisch gekkenhuis
- de knelpunten zitten niet in de wet zelf, maar in de gemankeerde
toepassing ervan
- los alleen de echte knelpunten op
• 1/3 heeft nog geen mening en weet er nauwelijks van; ’’zalig zijn
de onwetenden’’

5. Huiswerk voor de komende fase
• Verduidelijk hoe de wet knelpunten aanpakt die overheden, burgers en
bedrijven ervaren
zie onder meer komend onderzoek VNG en knelpuntenlijst van de Adviescommissie
Wonen
• En wacht niet met de aanpak van knelpunten op de nieuwe complete
wet
• Laat zien hoe de wet in de praktijk kan gaan werken; doe de botsproef
zie de botsproeven van Gelderland en Overijssel op dit symposium
• Blijf tegelijkertijd het principiële discours voeren
over: bestuurscultuur, ”risicoloze samenleving”, steeds weer nieuwe wetgeving;
bescherming versus ontwikkeling
5

6. Toespitsing op gebiedsontwikkeling:
Mijn agenda:
• vergroting afwegingsruimte
• bestemmingsplan weg?
• meerwaarde programma?
En natuurlijk: verlicht de onderzoekslast en maak
een gegevensautoriteit
6

7. Meer afwegingsruimte en flexibiliteit
Planbureau voor de Leefomgeving:
’’ Probleem zit meer in restrictiviteit van het omgevingsrecht
dan in complexiteit’’
Ministerie legt echter nadruk op de strijd tegen complexiteit
voorbeeld Wet geluidhinder:
procedure hogere waarde is vrijwel altijd nodig in
binnenstedelijke situaties;
met elke keer weer complexe verkeersprognoses en
7
drie-dimensionele geluidsmodellen

8. Principiële discussie met praktische vertaling
• principiële discussie:
- pech moet weg en risicoloze samenleving
- onderscheid tussen hinder en veiligheid
(welk gemeentebestuur durft tegen brandweeradvies in te gaan?)
• twee kwesties:
- durven we de afwegingsruimte echt te vergroten?
- en zo ja: hoe regelen we dat eenvoudig?
• dit thema hoort óók op de Europese politieke agenda

9. A4 naar Den Haag: nu al drie rijstroken,
maar dan wel 80
05-03-2012 | Zuid-Holland | persbericht
Weggebruikers op de A4 worden extra gewezen op de aangepaste snelheid van 80 km/uur.
A4: wegverbreding Burgerveen - Leiden
Met het beschikbaar komen van het weggedeelte richting Den Haag is de verbreding van de A4 tussen Leiderdorp en
9

10. Het kan wel: plattelandswoning
Plattelandswoning (burgerwoning in agrarische
omgeving) als icoon:
- agrarische hinder toegestaan
- de bewoner weet het; klagen is zinloos
- door Tweede Kamer zelf aangekaart
10

11. Eerste Kamer stemt in met plattelandswoning
Naar nu blijkt, heeft de Eerste Kamer al op 12 juli ingestemd met
de introductie van de plattelandswoning.
11

12. Bestemmingsplan weg?
• meerwaarde verplichte verordening (nog) niet aangetoond;
inhoudelijke bedenkingen en transitie is ingrijpend
• regeling bestemmingsplan vergt wel aanpassing:
- ’’economische uitvoerbaarheid’’
- tien jaren termijn
- mate van globaliteit
• daarnaast: ruim baan voor project-besluitvorming
is ook intentie van de wet
12

13. Waarom ’’programma’’ als 6e instrument?
• Het programma: nu een van 6 basis-instrumenten
• Programma is soms nodig en nuttig; maar ook
complex en duur
• Regel niet meer dan nodig is:
Kies voor grootste gemene deler en niet voor kleinste
gemene veelvoud
13

14. Sterkte /zwakte ”Eenvoudig beter”
• sterk zijn:
- stevige ambitie
- politieke gedrevenheid
• nog zwak:
- robuustheid nieuwe instrumenten
- afwegingsruimte
- de duivel schuilt in gedetailleerde amvb’s

15. Slot
• Ambitie van dit symposium: zowel
kennisoverdracht als impuls voor en sturing
van het wetgevingsproces
• Benut die mogelijkheid:
deze mega-operatie is het waard!
15