Ambtelijke molens draaien traag, en met de ruimtelijke planprocedures gaat het al niet veel beter.
Met de Crisis- en herstelwet wil het kabinet doorbraken forceren en investeringen naar voren halen.
Een riskant zaak, signaleerde het Centraal Planbureau al. Tegen de tijd dat de plannen kunnen worden
uitgevoerd, zitten we waarschijnlijk weer in een hoogconjunctuur. Bovendien gaat de Crisis- en
herstelwet voorbij aan de crux van het probleem: gebrek aan deskundigheid, ervaringen en kwaliteit
bij de overheid.
Weg met de molenstenen. Kostenoverschrijdingen bij grote projectenPartners+Pröpper
Noord-Zuidlijn, Betuweroute, Rijksmuseum; grote projecten zijn zo ongeveer een synoniem voor grote kostenoverschrijdingen. Hoe komt dat en wat valt eraan te doen? Bestuurskundige
Igno Pröpper laat zijn licht over deze materie schijnen en draagt alternatieven aan. Mogelijk worden door de economische crisis de zaken op scherp gezet en verandert er echt iets in de besluitvorming rond grote projecten.
Bestuurlijke vernieuwing in Nederland: relevantie en schaal heroverwogen’ Jo Horn
De eerste lunchbijeenkomst van de Expertgroep Publiek Domein Boer & Croon met als onderwerp ‘Bestuurlijke vernieuwing in Nederland: relevantie en schaal heroverwogen’ ’ vond op 9 september plaats in de IJ-lounge van het EYE-Filmtheater in Amsterdam.
Burgemeesters, gemeentesecretarissen, oud Kamerleden en andere deskundigen uit het publiek domein troffen elkaar daar.
Johan Remkes – Commissaris van de Koning van de provincie Noord-Holland en onder andere oud-minister van Binnenlandse Zaken – gaf vanuit zijn persoonlijke ervaring een terugblik op de trends van de afgelopen jaren. Vanuit die ervaring deelde hij zijn visie op hoe het openbaar bestuur de komende jaren mogelijkerwijs gaat veranderen.
Interview Sandra Kensen en Henk Gossink over 3 decentralisatiesHenk Gossink
Ter gelegenheid van het 10 jarig bestaan van de wethoudersvereniging heeft de vereniging Nederland Wethoudersland uitgegeven. Met interview over 3 decentralisaties
De verduurzaming van de stad en de verbetering van de levenskwaliteit hangen voor een groot deel af van verbeteringen in de logistiek. Tweederde van het transport in steden is bouw- en horecagerelateerd. Met de groei die Amsterdam en andere steden doormaken zal dit alleen maar toenemen. Lector City Logistiek aan de Hogeschool van Amsterdam,
Hij doet onderzoek naar hoe slimmere oplossingen toegepast kunnen worden in de praktijk. Hieruit blijkt dat het vaak een governance- en coördinatievraagstuk is waarbij planologen een belangrijke rol kunnen spelen.
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)Jonas Piet
Het portfolio van Serious Ambtenaar is een verzameling verhalen, die 300 professionals, 30 opdrachtgevers, campagneteam, ondersteunende organisaties en onderzoekers meemaakten en willen delen.
Het geeft inzicht in de uitkomsten van een experiment, een poging om met al onze ervaringen te komen tot een beter gesprek over een nieuwe overheid. Een die plezier, verantwoordelijkheid en vertrouwen verbindt met meer openheid, slimmere kennisuitwisseling en betere samenwerking tussen publieke organisaties.
Dit experiment heeft een omvang die we niet gewend zijn bij de overheid. En dat terwijl we het allemaal deden in onze vrije tijd. De inzichten uit dit experiment willen we zo eerlijk mogelijk delen met geïnteresseerden: de uitkomsten van de opdrachten die we uitvoerden, maar ook onze ervaringen en suggesties voor verbetering. Bekijk dit portfolio als iets dat niet af is, en voel je uitgenodigd om mee te doen. Neem het serieus en laat het groeien!
Weg met de molenstenen. Kostenoverschrijdingen bij grote projectenPartners+Pröpper
Noord-Zuidlijn, Betuweroute, Rijksmuseum; grote projecten zijn zo ongeveer een synoniem voor grote kostenoverschrijdingen. Hoe komt dat en wat valt eraan te doen? Bestuurskundige
Igno Pröpper laat zijn licht over deze materie schijnen en draagt alternatieven aan. Mogelijk worden door de economische crisis de zaken op scherp gezet en verandert er echt iets in de besluitvorming rond grote projecten.
Bestuurlijke vernieuwing in Nederland: relevantie en schaal heroverwogen’ Jo Horn
De eerste lunchbijeenkomst van de Expertgroep Publiek Domein Boer & Croon met als onderwerp ‘Bestuurlijke vernieuwing in Nederland: relevantie en schaal heroverwogen’ ’ vond op 9 september plaats in de IJ-lounge van het EYE-Filmtheater in Amsterdam.
Burgemeesters, gemeentesecretarissen, oud Kamerleden en andere deskundigen uit het publiek domein troffen elkaar daar.
Johan Remkes – Commissaris van de Koning van de provincie Noord-Holland en onder andere oud-minister van Binnenlandse Zaken – gaf vanuit zijn persoonlijke ervaring een terugblik op de trends van de afgelopen jaren. Vanuit die ervaring deelde hij zijn visie op hoe het openbaar bestuur de komende jaren mogelijkerwijs gaat veranderen.
Interview Sandra Kensen en Henk Gossink over 3 decentralisatiesHenk Gossink
Ter gelegenheid van het 10 jarig bestaan van de wethoudersvereniging heeft de vereniging Nederland Wethoudersland uitgegeven. Met interview over 3 decentralisaties
De verduurzaming van de stad en de verbetering van de levenskwaliteit hangen voor een groot deel af van verbeteringen in de logistiek. Tweederde van het transport in steden is bouw- en horecagerelateerd. Met de groei die Amsterdam en andere steden doormaken zal dit alleen maar toenemen. Lector City Logistiek aan de Hogeschool van Amsterdam,
Hij doet onderzoek naar hoe slimmere oplossingen toegepast kunnen worden in de praktijk. Hieruit blijkt dat het vaak een governance- en coördinatievraagstuk is waarbij planologen een belangrijke rol kunnen spelen.
Portfolio Serious Ambtenaar II (beeldscherm versie)Jonas Piet
Het portfolio van Serious Ambtenaar is een verzameling verhalen, die 300 professionals, 30 opdrachtgevers, campagneteam, ondersteunende organisaties en onderzoekers meemaakten en willen delen.
Het geeft inzicht in de uitkomsten van een experiment, een poging om met al onze ervaringen te komen tot een beter gesprek over een nieuwe overheid. Een die plezier, verantwoordelijkheid en vertrouwen verbindt met meer openheid, slimmere kennisuitwisseling en betere samenwerking tussen publieke organisaties.
Dit experiment heeft een omvang die we niet gewend zijn bij de overheid. En dat terwijl we het allemaal deden in onze vrije tijd. De inzichten uit dit experiment willen we zo eerlijk mogelijk delen met geïnteresseerden: de uitkomsten van de opdrachten die we uitvoerden, maar ook onze ervaringen en suggesties voor verbetering. Bekijk dit portfolio als iets dat niet af is, en voel je uitgenodigd om mee te doen. Neem het serieus en laat het groeien!
Portfolio Serious Ambtenaar II (print versie)Jonas Piet
Het portfolio van Serious Ambtenaar is een verzameling verhalen, die 300 professionals, 30 opdrachtgevers, campagneteam, ondersteunende organisaties en onderzoekers meemaakten en willen delen.
Het geeft inzicht in de uitkomsten van een experiment, een poging om met al onze ervaringen te komen tot een beter gesprek over een nieuwe overheid. Een die plezier, verantwoordelijkheid en vertrouwen verbindt met meer openheid, slimmere kennisuitwisseling en betere samenwerking tussen publieke organisaties.
Dit experiment heeft een omvang die we niet gewend zijn bij de overheid. En dat terwijl we het allemaal deden in onze vrije tijd. De inzichten uit dit experiment willen we zo eerlijk mogelijk delen met geïnteresseerden: de uitkomsten van de opdrachten die we uitvoerden, maar ook onze ervaringen en suggesties voor verbetering. Bekijk dit portfolio als iets dat niet af is, en voel je uitgenodigd om mee te doen. Neem het serieus en laat het groeien!
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsBerenschot
Op 25 mei organiseert Berenschot het congres 'Succesol de gemeentelijke organisatie vernieuwen'. In deze presentatie vindt u de workshops die gegeven zullen worden. Meer informatie en aanmelden kan via www.berenschot.nl/gemeentelijke-opgaven
Succes en faalfactoren voor repliek de discussie voor beleidsnetwerkenPartners+Pröpper
In dit artikel behandel ik een aantal succes- en faalfactoren voor een repliek, waarbij ik deze illustreer aan de hand van een artikel van Klijn en Koppenjan.
Herstructurering van ouderenvoorzieningen in het licht van interorganisatione...Partners+Pröpper
De overheid tracht de ouderenvoorzieningen te herstructureren door het aanbod aan voorzieningen op het terrein van wonen, zorg en welzijn te scheiden. Een belemmering hierbij is dat de politiek-bestuurlijke discussie hierover wordt gedomineerd door wetstechnische en financieel-technische problematiek. In dit artikel worden verschillend emogelijkheden besproken om coördinatie tot stand te brengen. Gewezen wordt op een mogelijke alternatieve vorm van coördinatie die aan de vraagkant is gesitueerd, waarbij de ouderen/ de cliënten of de organisaties die hen representeren het voortouw nemen.
Portfolio Serious Ambtenaar II (print versie)Jonas Piet
Het portfolio van Serious Ambtenaar is een verzameling verhalen, die 300 professionals, 30 opdrachtgevers, campagneteam, ondersteunende organisaties en onderzoekers meemaakten en willen delen.
Het geeft inzicht in de uitkomsten van een experiment, een poging om met al onze ervaringen te komen tot een beter gesprek over een nieuwe overheid. Een die plezier, verantwoordelijkheid en vertrouwen verbindt met meer openheid, slimmere kennisuitwisseling en betere samenwerking tussen publieke organisaties.
Dit experiment heeft een omvang die we niet gewend zijn bij de overheid. En dat terwijl we het allemaal deden in onze vrije tijd. De inzichten uit dit experiment willen we zo eerlijk mogelijk delen met geïnteresseerden: de uitkomsten van de opdrachten die we uitvoerden, maar ook onze ervaringen en suggesties voor verbetering. Bekijk dit portfolio als iets dat niet af is, en voel je uitgenodigd om mee te doen. Neem het serieus en laat het groeien!
Congres Succesvol de gemeentelijke organisatie vernieuwen - De workshopsBerenschot
Op 25 mei organiseert Berenschot het congres 'Succesol de gemeentelijke organisatie vernieuwen'. In deze presentatie vindt u de workshops die gegeven zullen worden. Meer informatie en aanmelden kan via www.berenschot.nl/gemeentelijke-opgaven
Similar to Procesregie ro magazine december 2009 (20)
Succes en faalfactoren voor repliek de discussie voor beleidsnetwerkenPartners+Pröpper
In dit artikel behandel ik een aantal succes- en faalfactoren voor een repliek, waarbij ik deze illustreer aan de hand van een artikel van Klijn en Koppenjan.
Herstructurering van ouderenvoorzieningen in het licht van interorganisatione...Partners+Pröpper
De overheid tracht de ouderenvoorzieningen te herstructureren door het aanbod aan voorzieningen op het terrein van wonen, zorg en welzijn te scheiden. Een belemmering hierbij is dat de politiek-bestuurlijke discussie hierover wordt gedomineerd door wetstechnische en financieel-technische problematiek. In dit artikel worden verschillend emogelijkheden besproken om coördinatie tot stand te brengen. Gewezen wordt op een mogelijke alternatieve vorm van coördinatie die aan de vraagkant is gesitueerd, waarbij de ouderen/ de cliënten of de organisaties die hen representeren het voortouw nemen.
Interview over opgaven gestuurd werken burgmeestersblad - december 2014Partners+Pröpper
‘Doe-democratie, netwerkorganisatie, overheidsparticipatie, zijn kreten, met interessante kanten,
maar dat levert geen beter functionerend openbaar bestuur op’, zegt dr. Igno Pröpper, directeur van
het bestuurskundig bureau Partners+Pröpper. De kernvraag voor de modernisering van het openbaar
bestuur is hoe je mensen met elkaar kunt verbinden en samen krachten kunt bundelen voor het realiseren
van maatschappelijke opgaven. Hoe doe je dat in een situatie waar je te maken hebt met verschillende
inzichten, verschillende “talen”, verschillende belangen? Zijn antwoord: de opgaven gestuurde
organisatie.
Wanorde maakt overheden - Cobouw 13 november 2009Partners+Pröpper
Chaos bij de grote projecten. Bestuurskundige Igno Pröpper denkt dat zijn
‘zelflerende grootgrutter in kennis’ Interactief 2.0 uitkomst biedt. Weg met het wensdromen en de roekeloze daadkracht van de bestuurders.
In de praktijk van het openbaar bestuur is er een voortdurende roep om meer coördinatie, integratie en samenwerking. Doelgroepenbeleid, gebeidsgerichte benadering en integrale aanpak zijn het devies. Aan de andere kant horen we bezwaren van stroperigheid, een overmaat aan vervlechting en afhankelijkheid van zwakke schakkels die processen vertragen. In dit nummer wordt dit dilemma verkend, waarbij in het bijzonder de samenwerking of de autonomie in beleidsnetwerken centraal staat. Dit openingsartikel biedt een verdere verkenning van dit dilemma. De overige drie artikelen bieden concrete onderzoeksresultaten uit de beleidspraktijk.
De netwerkbenadering heeft betrekking op de relaties en intracties tussen verschillende actoren en gaat onder andere over de vraag of de samenwerking tussen wederzijds beïnvloedende actoren succesvol is. In dit artikel trekt de auteur Lessen voor een beleidsnetwerkbenadering.
1. Ambtelijke molens draaien traag, en met de ruimtelijke planprocedures gaat het al niet veel beter.
Met de Crisis- en herstelwet wil het kabinet doorbraken forceren en investeringen naar voren halen.
Een riskant zaak, signaleerde het Centraal Planbureau al. Tegen de tijd dat de plannen kunnen wor-
den uitgevoerd, zitten we waarschijnlijk weer in een hoogconjunctuur. Bovendien gaat de Crisis- en
herstelwet voorbij aan de crux van het probleem: gebrek aan deskundigheid, ervaringen en kwaliteit
bij de overheid.
Professionele
procesregie beter dan
crisiswet
De bestuurskracht van de kleine gemeente staat al
decennialang ter discussie. Tal van voorbeelden uit
grotere gemeenten laten zien dat het bij daar niet veel beter
gaat. De Noord-Zuidlijn in Amsterdam, de tramtunnel in
Den Haag, de herinrichting van het stationsgebied in
Arnhem, het CiBoGa-bouwproject in Groningen; het is een
aaneenschakeling van foute inschattingen en falend
management. ‘We zijn uiteindelijk allemaal amateurs’, zo gaf
burgemeester Cohen ruiterlijk toe in een openbaar verhoor
door de gemeenteraad over de Noord-Zuidlijn, waarmee hij
verklaarde dat het stadsbestuur slechts kan varen op het
advies van professionals.
Er zijn natuurlijk ook goede voorbeelden, zoals de uitbrei-
ding van de metro in Rotterdam en de aanleg van de
Hubertustunnel in Den Haag. Wat maakt het verschil?
Een veelgehoorde dooddoener hier is dat het gaat om
mensenwerk: succes of falen staat of valt met de persoon in
de vorm van een goede project- of programmaleider en/of
De Hubertustunnel in
Den Haag, voorbeeld
van een goed
verlopend proces.
Foto: MR
december 2009
30
Forum
december 2009
30
ROM_1209.indd Sec3:30ROM_1209.indd Sec3:30 12/7/2009 8:28:48 PM12/7/2009 8:28:48 PM
2. een goede bestuurder. Maar ligt hier niet juist het probleem:
die goede mensen zijn er wel, maar ze zijn er klaarblijkelijk te
weinig. Een wethouder in een ‘100.000 plus’-gemeente gaf
vertrouwelijk in een interview toe dat veel beleidsopgaven
dermate complex zijn dat er binnen het stadhuis niemand
te vinden is die het proces op een goede manier kan
regisseren.
Procesregie
We hebben in dit land veel ambities en belangen ‘geborgd’
met veel regels en procedures. Het is niet alleen zaak al deze
regels en procedures te kennen en na te leven. Ook moeten
er creatieve en slagvaardige oplossingen komen binnen de
vaak beperkte speelruimte die resteert. Zo is voor de
herinrichting van het stationsgebied in Utrecht becijferd dat
er zo’n 4.200 procedures gevolgd moeten worden. Indien één
ervan niet goed wordt doorlopen, leidt dit onherroepelijk tot
vertraging.
Procesregie vraagt om een goede organisatie van de
interactie:
- tussen politiek, bestuur en ambtelijke organisatie, in het
bijzonder het bemiddelen tussen het wenselijke en het
haalbare en het organiseren van tijdige besluitvorming om
belangen te wegen en politieke knopen door te hakken;
- het interne samenspel tussen verschillende ambtelijke
onderdelen die betrokken zijn bij het project – in een
situatie waar er vaak nog steeds sprake is van verkokering
en eilandengedrag;
- interactie met de samenleving, in het bijzonder burgerpar-
ticipatie én de aansluiting hiervan bij het reguliere beleids-
proces;
- de samenwerking met andere overheden, particuliere
investeerders en maatschappelijke initiatiefnemers.
Professionalisering
Het kabinet zoekt de oplossing in het stroomlijnen van
procedures en het beperken van het aantal regels. Oplossing
kan ook zijn het helder krijgen van de rollen en het afspre-
ken van een goede taakverdeling tussen alle spelers, zoals
geadviseerd door een bureau in het kader van de Noord-
Zuidlijn. Weer een andere richting is het versterken van
posities (realiseren van doorzettingsmacht), het inbouwen
van onafhankelijke expertise én een cultuurverandering
zoals de commissie-Veerman over deze Noord-Zuidlijn aan
de gemeente Amsterdam adviseert.1
Al deze maatregelen kunnen zinvol zijn, maar ze zijn echter
niet toereikend. Ze raken niet aan twee kernoorzaken voor
beperkte bestuurskracht en voor achterblijvende ruimtelijke
investeringen.
De eerste kernoorzaak is het ontbreken van professionaliteit
in procesregie. Er is geen beroepsgroep, geen gemeenschap-
pelijke taal, geen gemeenschappelijk (ontsloten) kennisfonds
en er zijn geen kwaliteitsstandaarden voor een goede
procesregie.
De praktijk is veelal dat specialisten op het gebied van
inhoud – ruimtelijke ordening, verkeer en vervoer, logistiek
enzovoort – het proces erbij doen. Een cursus projectma-
nagement is doorgaans ontoereikend, vooral wanneer hierin
het proces wordt voorgesteld als iets wat ‘technisch’ vanuit
een ‘gecontroleerde omgeving’ te beheersen is. In de praktijk
gebeurt het maar zelden dat vooraf een minutieus en goed
doordacht procesplan wordt gemaakt.
Experts
Een tweede kernoorzaak is het ontbreken van een expertsys-
teem om complexiteit te helpen doorgronden en om
kennisontwikkeling en het uitwisselen van ervaringen te
faciliteren. We kunnen de complexiteit niet aan; de opwaar-
dering van een sterke projectleider naar een multidisciplinair
team is vaak niet toereikend om processen goed te doorgron-
den en aangesloten te zijn bij werkwijzen en oplossingen die
elders al door anderen zijn uitgeprobeerd. In de praktijk zien
we een enorme zucht naar vereenvoudiging om de complexi-
teit van veel projecten te beperken. Het lijkt er vaak op dat
we onze verloren sleutels onder de lantaarnpaal zoeken,
omdat het licht daar schijnt. Een projectleider van Rijkswa-
terstaat vertrouwde mij eens toe dat het ministerie van
Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening even buiten de
deur is gehouden in een inmiddels vijftien jaar durend proces
rond de opwaardering van een provinciale weg: ‘Zij komen
geheid met allerlei bezwaren en dat geeft alleen maar
complicaties’.
Daarom is er meer aandacht nodig voor procesregie. Met
publieke en private partijen bouwen we momenteel aan een
platform van professionals voor procesregie rond beleid,
projecten en programma’s. Doel is om samen met gebruikers
en kennisontwikkelaars een systeem voor kennisdeling en
ontsluiting te maken. Bouwt u mee?!
Noot:
1. Commissie Veerman, Bouwen aan Verbinding, De Noord - Zuidlijn
Amsterdam, 2 juni 2009.
Igno Pröpperé
directeur Partners+Pröpper
www. interactief2.nl
De goede mensen zijn er wel,
maar ze zijn er
klaarblijkelijk te weinig
december 2009
31
ROM_1209.indd Sec3:31ROM_1209.indd Sec3:31 12/7/2009 8:28:57 PM12/7/2009 8:28:57 PM