Recommended
More Related Content
Similar to Presentatie O&O Event Kv K 8 Mei 2012
Similar to Presentatie O&O Event Kv K 8 Mei 2012 (20)
Presentatie O&O Event Kv K 8 Mei 2012
- 1. O&O Event 8 mei 2012 De verkoop van uw onderneming: “eerst denken dan doen” drs. A.D. (André) Scheirlinck Corporate Finance Adviseur
- 2. Agenda • Introductie • Het verkoopproces algemeen en specifiek: – Waardering – Mogelijke kopers – Onderhandelingen • De voorbereiding: wat kunt u er aan doen? • Specifiek verkoop aan kinderen • Afsluiting met vragen • Tijd over? – Wet vereenvoudiging en flexibilisering bv-recht (Flex B.V.) – De overnamemarkt in Noord-Holland (onderzoek Sophista 2010)
- 3. Inleiding Sophista Interconsult Fullservice corporate finance organisatie: • Dealmaking aan- en verkoop • Fusies en ruzies • Business valuation • Business development • Opvolgingsvraagstukken • Financiering
- 4. Inleiding Sophista Interconsult Kernwaarden dienstverlening • Onafhankelijk • Doelgerichte totaalaanpak • Jarenlange ervaring met vele succesvolle transacties en opdrachten • Resultaatgericht en slagvaardig • Hoge kwalitatieve dienstverlening • Gedegen maar wel praktische benadering • (Inter-)nationale focus • www.sophista.nl.
- 7. Waarderingsmethoden • Intrinsieke waarde • Rendementswaarde • Rentabiliteitswaarde • Waarde volgens de discounted cashflow methode – Toekomstige verwachtingen – Contant gemaakte geldstromen – Vermogenskostenvoet onderneming • Reële optie waarde theorie • Markt- en transactiemultiples Let op: waarde is geen prijs!
- 8. Effecten die waarde/prijs beïnvloeden • Economische situatie • Ontwikkelingen in de branche • Groei onderneming (levensfase / cyclus) • Omvang van de organisatie • Afhankelijkheid directie, leveranciers en klanten • Hardheid van de winstpotentie in geldstromen • Marktpositie • Resultaten afgelopen jaren • Intellectuele eigendommen
- 9. Mogelijke kopers • Familie • Strategische partijen • Management Buy-Out • Management Buy-In • Financiële partijen
- 10. Onderhandelingen o.a.... • Activa/passiva vs Aandelen transactie • Prijs(-grondslag) • Aard en tijdstip overname • Onroerend goed • Garanties • Ontbindende voorwaarden • Rol huidige directie/aandeelhouder(s) na overname • Effecten personeel • Financiering • Betaling
- 12. Voorbereidingen • Voorbereiding gericht op: – Netto (financiële) resultaat optimaliseren – Verkoopbaarheid maximaliseren – Risico’s (voor koper) minimaliseren • Vraag ervaringen bij uw collega ondernemers die de onderneming al verkocht hebben.
- 13. Voorbereidingen algemeen • Denk na over effecten na verkoop: – Wat gaat u doen? – Is opbrengst verkoop noodzakelijk voor uw inkomensvoorziening? • Bespreek uw toekomstvisie met uw adviseur(s) en informeer regelmatig: – Fiscaal en financieel goed voorbereiden – Overleg met overnameadviseur – Is verkoop noodzakelijk? Reden van verkoop?
- 14. Voorbereidingen algemeen • Stop niet met ondernemen • Volg marktontwikkelingen goed • Maak u zelf voor zover mogelijk overbodig
- 15. Voorbereidingen – Strategische aspecten • Effecten van huidige activiteiten op lange termijn • Investeringsbeleid: ga door! • Huisvesting/locatie: eigendom/verhuur • Financiering onderneming onafhankelijk mogelijk
- 16. Voorbereidingen – Commerciële aspecten • Bind uw klanten aan de onderneming en niet aan u persoonlijk • Zorg voor een goede klantenspreiding (omvang) • Zijn er speciale dealerschappen of importeurschappen, waar u afhankelijk van bent? • Op wiens naam staan merk- en domeinnamen? • Eigentijdse website en documentatiemateriaal
- 17. Voorbereidingen – Operationele aspecten • Beschikt u over een goede bedrijfsleid(st)er? • Zorg voor een uitstekende interne informatievoorziening • Is de onderneming “in control” • Personeel – Getekende arbeidsovereenkomsten – Cruciale medewerkers concurrentie en/of relatiebeding ? – Naleving CAO/pensioenreglement – Ziekteverzuim – Beoordelings- c.q. functioneringsgesprekken – Dossiervorming • Eigentijdse uitstraling onderneming
- 18. Voorbereidingen – Fiscale aspecten • Rechtsvorm geschikt voor uw situatie? • Effectieve vennootschapsstructuur – Holding/werkmaatschappij – Onroerend goed/pensioen eigen beheer • Verkoop aan kinderen of bedrijfsleider: – Opvolgingsfaciliteiten – Specifieke aandachtspunten
- 19. Voorbereidingen – Fiscale aspecten • Onroerend goed: ter beschikking gesteld aan de onderneming? – In aparte vennootschap? – Zakelijke huurprijs? – Huurcontracten up-to-date? – Effecten verbreking fiscale eenheid • Let op reële onkostenvergoedingen • Gebruik geen “Aruba-knop” • Betaal tijdig belastingen
- 20. Voorbereidingen – Financiële aspecten • Zorg voor een goede solvabiliteit • Overtollig vermogen c.q. liquiditeit alvast uit de onderneming • Is de onderneming zelfstandig te financieren? – Herfinanciering geen probleem ? – Marktconforme condities – Effecten rekening-courant DGA
- 21. Voorbereidingen – Financiële aspecten • Zorg voor een uitstekend werkkapitaalbeheer – Debiteuren • Tijdige facturering • effectieve debiteurenbewaking – Voorraad • Bewaak omloopsnelheid (min/max voorraden) • Minimaliseer winkeldochters
- 22. Specifiek: verkoop aan kinderen • Is zij/hij geschikt • Wat zijn de effecten op de organisatie: – Worden anderen niet gepasseerd ? – Wordt zij/hij wel geaccepteerd – Vertrekken cruciale mensen ? • Overdracht is maatwerk – Financiering in ander daglicht – Specifieke opvolgingsfaciliteiten • Wat is de rol van de accountant • Geef kinderen ruimte voor eigen adviseurs
- 23. Specifiek: verkoop aan kinderen Succesvolle overnames binnen de familie: Opvolgers dienen ANDERS te zijn: – Ze hebben Ambitie om het goede te bewaren, maar ook verder te groeien – Ze verzamelen Nieuwe mensen om zich heen die hun ambitie delen en deze meehelpen te realiseren – Ze verschaffen Duidelijkheid omtrent strategie en ambitie aan de mensen om hen heen – Ze hebben een duidelijk Eigen stijl van leiding geven – Ze sturen sterk op Resultaten – Tenslotte zijn ze bereid om moeilijke Strategische keuzes te maken indien dit nodig is Bron: Van Deudekom en Van Rees “Opvolgers binnen het familiebedrijf”
- 24. Conclusie c.q. aanbevelingen • Veel punten van voorbereiding nemen meerdere jaren in beslag: begin tijdig en neem de tijd • Onderschat het proces niet – Emotioneel – Complexiteit • Betracht geheimhouding – praat er over in zeer beperkte kring – benader zelf geen kandidaten • Schakel deskundige overnameadviseur(s) in Veel succes!
- 26. Voor meer informatie: • www.sophista.nl • LinkedIn: sophista-interconsult • Twitter: SophistaAlkmaar • Telefoon: 072 – 540 80 10 • Mobiel: 06 – 31 74 16 72 • Email: andres@sophista.nl
- 27. Flex B.V. • Geen minimumkapitaal ad. € 18.000 • Geen maatschappelijk kapitaal • Aandelen zonder stemrecht • Aandelen zonder (of beperkt) winstrecht • Uitbreiding aansprakelijkheid bestuurder – Vaststelling winstuitkering door AvA goedkeuren – Uitsluitend goedkeuren indien de B.V. na uitkering haar opeisbare schulden kan betalen • Nieuwe organen
- 28. De overnamemarkt in Noord-Holland
- 29. De overnamemarkt in Noord-Holland Er komen veel verkopers op de markt door: • Vergrijzing • Kiezen voor andere carrière Dus U bent niet de enige!
- 30. ‘Meer dan de helft van de ondernemers denkt er over om binnen 5 jaar (misschien) te verkopen’ Verkoop binnen 5 jaar Ja Nee 37% 44% Misschien 19%
- 31. Reden van verkoop Benaderd door potentiële koper 7% 13% 27% 53% Economische noodzaak 20% 13% 67% Nieuwe uitdaging aangaan 33% 7% 7% 53% Te sterke concurrentie 13% 7% 80% zeer groot Liquide maken onderneming 13% 33% 13% 40% groot gemiddeld Dalende bedrijfsresultaten 13% 20% 67% klein Gezondheitsproblemen 7% 7% 87% geen Betere balans zaak/privé 7% 47% 20% 27% Pensioengerechtigde leeftijd 40% 33% 7% 20% Ontbreken opvolging 20% 20% 13% 47% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
- 32. Duur betrokkenheid na overname Hoe lang nog betrokken blijven Zo kort mogelijk Anders 5% 5% Maximaal 1 jaar 9% Langer dan 2 jaar 33% Maximaal 2 jaar 48%
- 33. Aard betrokkenheid na overname In welke vorm betokken na verkoop Anders 7% Directeur 7% Financier 16% Adviseur 70%