1. ИӨЖ
Шағын хирургия туралы түсінік.
ЖТД тәсілі. Хирургиялық және
таңу бөлмесіндегі жұмысқа
қатысу.
Қ.А.Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті
Шыикент кампусы
Травматология-ортопедия және онкология кафедрасы
Орындаған: Муратова Н.М.
Тексерген: Жунисов Б.К.
Тобы: ЖТД-633
Шымкент - 2022
3. Амбулаторлы жағдайдағы хирургия
Амбулаториялық хирургия-бұл хирургиялық терапияның бір
түрі, онда науқасқа операция жасалады және сол күні үйге
жіберілуі мүмкін. Оны "бір күндік хирургия"деп атайды.
Интервенцияны орындау кезінде аз жарақатты заманауи
әдістер қолданылады, оларды қолдану ұзақ дайындықты және
айтарлықтай қалпына келтіру кезеңін қажет етпейді.
4. Амбулаторлы жағдайдағы хирургия
Емханада хирургиялық кабинет үшін арнаулы бөлме бөлінеді.
Бұл кабинетте науқастарды қабылдау, кішігірім операциялар
және баулау-таңу жұмысы істеледі. Хирургиялық кабинет
емхананың хирургиялық бөлімі қағидасы бойынша бірнеше
бөлмелерге орналасады. Амбулаториядағы хирургиялық
кабинеттің жұмыс қағидасы емханаға сәйкес келеді.
Айырмашылығы амбулаториялық науқастардың саны
анағұрлым азырақ болады.
5. Амбулаториялық хирургия тиімді:
• жарақаттар мен күйіктер;
• тері мен тері астындағы тіндердің іріңді қабыну аурулары;
• тері мен тері астындағы тіндердің қатерсіз өсінділері;
• буындық патологиялар;
• варикозды тамырлардың кеңеюі;
• іштің өткір аурулары, іштің жарықтары.
6. Амбулаторлы хирургия тұрады:
Хирургиялық кабинет
Бөлім меңгерушісі кабинеті
Таңу бөлмесі (таза және іріңді)
Операция бөлмесі
Стерилизация бөлмесі
Жабдықтарды сақтау бөлмесі
Палата немесе бөлімше – науқастардың біркүн болуы үшін
7. Хирургиялық кабинет 2 бөлмеден тұрады
1 бөлмеде: қабылдау, науқастарды тіркеу және қарау
2 бөлмеде: таңу, операция
Хирургиялық кабинеттің жабдықталуы
үстел, 3 орындық, кушетка, ширма, тонометр
фонендоскоппен бірге, термометр, өлшеу үшін
лента, т.б.
8. Таңу бөлмесі дегеніміз
Кішігірім хирургиялық
манипуляциялар мен таңулар
жасауға арнайы қондырылған орын.
Хирургиялық бөлімде таза және
іріңді таңу бөлмелері болып
бөлінеді.
тігістерді шешу
лапароцентез
емдік және
диагностикалық шаралар
9. Таңу бөлмесі жарық және қабырғалары майлы бояумен
боялған немесе кафельді болуы қажет. Жақсы желдетілетін,
оптимальды температура мен ылғалды болуы қажет. Міндетті
түрде суық және ыстық суға қосылған су құбыры болуы керек,
қолды және құралдарды жууға арналған суқұйғыш болуы тиіс.
Таңу бөлмесінің ауданы 1 столға-22 м.кв
Хирургия бөлімшесінің таңу бөлмесіндегі
жағдайлар:
10. Хирургия бөлімшесінің таңу бөлмесіндегі құралдар:
Таңу бөлмесіндегі
құралдар:
• 1) Таңу материалы мен құрал
жабдықтары үшін үстел - 1
шт.;
• 2) Дистиллятор - 1 шт.;
• 3) Бактерицидті лампа - 1 шт.;
• 4) Штативтер - 2 шт.;
• 5)Дәрілік препараттарды
сақтауға арналған
тоңазытқыш. - 1 шт.;
11. • 6) Қан тоқтататын жгут - 2
шт.;
• 7) Үстелдер мен отырғыштар -
3 шт.;
• 8) Подставка - 2 шт.;
• 9) Операциялық үстел мен
гинекологиялық кресло - 1
шт.;
• 10)Құрал жабдықтарға
арналған шкаф - 1 шт.;
• 11)Дәрілерді сақтауға
арналған шкаф - 1 шт.;
• 12) Жұмыс үстелі - 1 шт.;
• 13) Медициналық құжаттарға
арналған үстел - 1 шт.;
12. • 20)Бір рет қолдануға арналған
стерильді халат, перчаткалар,
шапка, маска, бахила -
жеткілікті түрде;
• 21) Бір рет қолдануға арналған
киім - жеткілікті түрде;
• 22) Дайын стерильді материал -
жеткілікті материал;
• 23)Дезинфекциялық
ерітінділерді дайындауға
арналған ыдыс,
дезинфекциялық ерітінділерді
араластыруға арналған өлшем
ыдыстар.
14)Кір таңу материалын жинауға
арналған құрал(щипцы) - 2 шт.;
• 15) Дезинфекциялық материал
үшін ыдыс - минимум 4 шт.;
• 16) Қоқысқа арналған шелек: Ақ
құрғақ қапшық; медициналық сары
қапшық - 2 шт. ;
• 17) Қозғалмалы лампа-рефлектор -
1 шт.;
• 18) Пластиктен немесе кленкадан
жасалған фартук - 4 шт.;
Хирургия бөлімшесінің таңу
бөлмесіндегі құралдар:
13. - Пинцеты (анатомиялық және хирургиялық)
- Зажим;
- Корцанг
- Маскит;
- Инеұстағыш;
- Фолькман қасығы;
- Зонд;
- Тігіс шешуге арналған қайшы;
- Скальпел;
- Үшкір пинцет ;
- Қайшы;
- Плевральды пункция үшін бір реттік қолданысқа арналған жабдықтар;
- Тігіс материалы.
Таңу бөлмесіндегі құрал жабдықтар
15. "Таза" таңу бөлмесі
• Жұлын ми каналының,сүйектің,буынның және жұмсақ тіндердің
пункциясы
• Плевральды қуыстың құрамын үнемі біле алмағандықтан,-
плевральды пункция
• Операциядан кейінгі таңулар
• Тігістерді шешу
• Басқа да таза жараларды таңу.
16. "Іріңді" таңу
Іріңді таңу кезектілік іріңнің құрамына және уақытына
байланысты болады. Ең соңында нәжісті жыланкөздері мен анаэробты
жаралары бар науқастар таңылады.
Таза және іріңді таңу екі бөлмесінде бір медбике жұмыс жасауы
тиым салынады!.
Іріңдерді ашу
Эмпиема кезінде плевральды қуысқа дренаж енгізу
Ішектік және нәжісті жыланкөздері бар науқастарды таңу.
17. Таңуды жүргізу
• Таңу бөлмесін дайындайды:ылғалды тазалау және бактерицидті сәулелендіру жұмысын
жасайды.
• Таңу бөлмесінде медбике жұмысын бастамастын,стандартқа сәйкес қолды өңдеу және
жуыну жұмысын жүргізеді
• Медбике стерильді жұмысқа арналған киімін киеді. Қолғап киіп,қолды антисептикке
малынған мақтамен немесе мақта шаригімен өңдейді.
• Стерильді бикс екі рет дезраствормен өңделіп ашылады.
• Таңу столы дезинфекцияланып,стерильді төсеме төселінеді.Төсеменің үстіне полиэтиленьді
кленка төселеді.
Бірінші кезең-дайындық
18. Екінші кезең
Кезекті дезинфекциямен ескі таңғышты ауыстыру және жара жанына тазалау
жұмыстарын жүргізу. (оны эфирмен ысқылау, 96 % этил спиртімен және 5-10%
йод ерітіндісімен өңдеу).
Жарадағы бөлінділерден қорғау үшін стерильді дәке қою.
Жараға манипуляциялар жасау (5-10% йод ерітіндісімен тыртықты өңдеу,тыртықты
зондтау және тігісті өңдеу , іріңді жара кезінде-стерильді салфеткалармен іріңді
жою, жараны антисептиктермен тазалау и т. д.).
Жаңа асептикалық таңғыш салу.Тігістерді шешкеннен кейін тыртықтың орнын 5-
10% йод ерітіндісімен өңдеп және көбіне одан соң құрғақ асептикалық таңғыш
салады.Грануляционды немесе іріңді жараны өңдеген соң цинкты паста жағады.
(тері мацерациясын алдын алу үшін) және антисептикті таңғыш салады.
1
2
3
4
19. Үшінші кезең
• Қолданылған құралдар, резеңкеден және
әйнектен жасалған құралдарды 30 минут 3%
лизол ерітіндісімен дезинфекциялайды
немесе 30 минут бойына 0,5% аммиак
ерітіндісіне салынады.
• Дезинфекциядан кейін сабынмен ағынды
суда жуылады, одан 2% натрий
гидрокарбонаты ерітіндісінде қайнатылады.
• Оларды автоклавтауға жіберу тиімді.
• Таңу материалы мен операциялық киімді
бикске салады, оны стерилизацияға
автоклавтауға жібереді. Әр бикстің өзінің
орны болады.
20. Таңу бөлмесіндегі тазалау жұмысы
• Алдын ала
• Ағымдағы -2 сағат сайын
• Қорытынды-әр манипуляциядан кейін
• Генералды-аптасына 1 рет
• Медициналық қалдықтарды жинау және утилизациялау
• Кіші медбикесіне нұсқау беру және бақылау.
21. Қорытынды
• Хирургиялық науқастарды қабылдауда поликлиникадағы дәрігердің
жұмысы бірқатар ерекшеліктерімен сипатталады, амбулаторлы
науқастарға емдік – диагностикалық көмекті ұйымдастырудағы
анықталатын сапамен ғана емес, сонымен қатар, көптеген хирургиялық
стационардың қызмет көсету тұрғысынан. Оларға науқасты
амбулаторлы жағдайда толықтай зерттеу, жоспарлы түрде денсаулықты
қалпына келтіру, стационар жағдайында нуқастарды емдеуге іріктеу,
құрсақ қуысы, кеуде қуысы мүшелерінің жедел ауруларымен
науқастарды уақытында анықтап, оларды дереу госпитализациялау
жатады. Сонымен қоса, науқас стационардан шыққаннан кейін
поликлиникада науқасты ары қарай емдеу, реабилитация шаралары
жүргізіледі. Сонымен, поликлиникадағы хирургтың
жұмысына төсектік фонда рациональды қолдану тікелей байланысты,
операцияалды кезеңнің жалғасуымен, сонымен қоса, ем нәтижесі де
байланысты.
22. Қолданылған әдебиеттер тізімі
• Кузин М.И. Антисептика и асептика от Н.И. Пирогова до наших
дней, М., 1999;
• Общая хирургия, под ред. В. Шмитта, В. Хартига и М.И. Кузина, т.
1, с. 5, М., 2005;
• Стручков В.И., Гостищев В.К. и Стручков Ю.В. Руководство по
гнойной хирургии, с. 101, М., 1998
