PPT theoretische omkadering (sociaal emotionele ontwikkeling)

PXL dpt. Education - Vildersstraat 5 3500 Hasselt
fb.com/PXLEducation
#pxleducation
Ontwikkelingspsychologie
Theoretische omkadering
Sociaal-emotionele
ontwikkeling

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling: hechtingstheorie
• Pasgeborene ‘lacht/praat’ tegen iedereen
• Moeder-kind interactie:
– Groeit
– Vooral geleid door moeder
– Moeder > vader
• Noodzaak van contact
– Onderzoek Ferdinand de 2de
– Onderzoek Harlow
https://kiind.nl/liefde-is-belangrijker-dan-
voeding/
1. Sociaal-emotionele
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de
lagere schoolperiode

INHOUD
Hechtingstheorie Harlow
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
• Hechting
= emotionele band tussen kind-verzorger
• Hoe?
– Gehechtheidsgedrag van baby om verzorger
te ‘roepen’ en nabij te houden
Bv. huilen, glimlachen, brabbelen
– Sensitieve responsiviteit van verzorger
= positieve reactie op behoefte baby
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
• Hechting
– Is opvoeder beschikbaar en responsief?
– Invloed op persoonlijkheid, latere
vriendschappen, eigen ouderschap, …
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de
Ja, altijd
responsief

Neen, niet
altijd
responsief 
Veilige hechting Onveilige hechting

INHOUD
Sociaal-emotionele
• Gehechtheidspatronen
– Veilige gehechtheid (Basis)
– Vermijdende gehechtheid (Afstand)
– Afwerende gehechtheid (Contact)
– Gedesoriënteerde gehechtheid
(Desoriëntatie)
• Onderzoek van Ainsworth
https://www.youtube.com/watch?v=QTsewNrHUHU
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de
Onveilige
hechting

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling in de babyfase
• Vreemdenangst
– < 6-8 m: baby lacht naar iedereen
– 6-8 m: baby wordt selectief
• Gehechtheidsfiguur centraal
• Bij vreemde: afwenden, huilen, vastklampen aan
gehechtheidsfiguur
• Separatieangst
– Oplossing: kiekeboespelletjes, eigen
knuffelbeer in vreemde context
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling in de babyfase
• Social referencing
– = kijken naar gevoelens van anderen bij
onduidelijke situaties
– Doel: begrijpen van onduidelijke situatie
– Rond 8 à 9 maanden
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling van de peuter
• Zelfbewustzijn
– Bv. zichzelf herkennen op foto/in spiegel
• ‘Zelf doen’
‘Niet willen’, ‘nee zeggen’,
driftbuien, gilpartijen
peuterfase = koppigheidsfase
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling van de peuter
• Conflict zelfstandigheid - afhankelijkheid
– Bv. in de war bij vertrek ouders
– Transitionele objecten: vervanging ‘ouders’ bij
afwezigheid
• Gevoelens
– Schaamte versus trots
– Afgunst / jaloezie
– Agressie
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling van de kleuter
• Gehechtheidsgedrag 
• Lange(re) periodes zonder GHH-figuren
• Intern werkmodel:
– Gebaseerd op vorige ervaringen
Cf. Baby en peuter
– Invloed op nieuwe relaties
Veilige gehechtheid = ! voor latere relaties
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
• Sociale omgeving wordt uitgebreid
• Vriendschap
– Oppervlakkig
– Tijdelijk
– Vriend = iemand die aardig tegen
je is en met wie je leuk kunt spelen
• Relaties met andere volwassenen
– ≠ relatie met ouders
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
Intermezzo: Artikel: ‘slecht gehecht’
• Waarover gaat het artikel?
• Hoe kan je gedrag dat gelinkt is aan onveilige hechting
herkennen, als leerkracht op school?
• Hoe ontstaat dan veilige hechting?
• Kan een kind dat een onveilige hechtingsstijl heeft op
school nog een vertrouwensband creëren? Leg uit.
• Formuleer bij iedere tip voor het omgaan met het gedrag
van een onveilig gehecht kind een concreet voorbeeld.
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
ontwikkeling tijdens de lagere
schoolperiode
• In groep omgaan met leeftijdgenoten
– Sociale voorkeur wijzigt
• Van ouders naar leeftijdgenoten
• Maar: ouders = belangrijke referentiefiguren
– Omgang leeftijdgenoten = sociale leerschool
• Bv. leren omgaan met verschillende karakters, met
groepsnormen, leren hoe conflicten ontstaan en
hoe ermee om te gaan, leren hoe agressie te
controleren, … etc.
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Sterke invloed van leeftijdgenoten
– Aanpassen aan verwachtingen
– Leren over zichzelf
Want leeftijdgenoten = spiegel
– Zelfbeeld en zelfvertrouwen
– Sociale aanvaarding
• Populariteit: Word ik graag gezien?
• Status: Heb ik veel invloed?
 Ster, vervelend, middenmoot, onzichtbaar
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Eén-sekse-groepen
– Meisjes met meisjes, jongens met jongens
• Einde LS: groepjes mengen zich meer
 Van plagen en uitdagen naar flirten en hofmakerij
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Geen integratie in de groep
– Inadequate omgangsstijl
• De pester
• De clown
• De vleier
• De pseudo-volwassene
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Vriendschappen
– Vriendschap kent evolutie
• Samen dingen doen/delen en dezelfde dingen leuk
vinden
 iemand ‘nodig’ hebben, problemen oplossen en
geheimen vertellen
– Einde vriendschap
– Bv. door verhuis, ruzie, …
= pijnlijke ervaring ~ liefdesverdriet
– Geen vrienden ≠ normaal & negatief voor ontwikkeling!
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Pesten
= proces waarbij een groep/pestkop zich tegen een
enkeling keert die zich niet (meer) kan verweren
– Drie partijen:
• De pester(s)
• De gepeste
• De middengroep
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Pesten
– Pesten ≠ Plagen
• Ongelijke machtsverdeling
• Desastreuze gevolgen voor gepeste
– Pesten = Groepsnorm?
– Zondebokverschijnsel
– Wie?
– Hoe herken je ze?
– Levenslange gevolgen voor pesters en gepesten
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Pesten: overzicht?
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode1. Sociaal-emotionele
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de

INHOUD
Sociaal-emotionele
schoolperiode
• Pesten aanpakken: hoe?
ontwikkeling:
hechtingstheorie
ontwikkeling in de
babyfase
ontwikkeling van de
peuter
ontwikkeling van de
kleuter
ontwikkeling in de
Preventief (om pesten te
vermijden)
- Erover ‘praten’, liefst algemeen
- Pesten ‘op zich’ = ! en dat willen
we niet op school (= anti-pest
beleid)
- Alle partijen betrekken bij
preventie van pesten
- Duidelijke afspraken en gedeelde
verantwoordelijkheid
-Sociometrische schaal  risico-
kinderen detecteren
Curatief (om pesten op te
lossen)
- Erover praten, algemeen (!) om
vermijdingsreacties of minimaliseren
te ontwijken
- Alle partijen betrekken in oplossing
-Eventueel individuele gesprekken met
pesters, gepeste(n) (en ouders?):
waarom? + afspraken
- Andere school  Niet altijd een
oplossing! Integendeel: ‘nieuwe’
leerlingen = ‘anders’.

PPT theoretische omkadering (sociaal emotionele ontwikkeling)

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to PPT theoretische omkadering (sociaal emotionele ontwikkeling)

Similar to PPT theoretische omkadering (sociaal emotionele ontwikkeling) (20)

More from AnneliesMON

More from AnneliesMON (20)

PPT theoretische omkadering (sociaal emotionele ontwikkeling)