2. • Nossrat Peseschkian ve arkadaşları (1968)
• European Association for Psychotherapy
• 20 ülkeden fazla eğitim programları
• World Association for Positive Psychotherapy
(WAPP) – Wiesbaden, Almanya 1994
• 35 ülkede, 1650’den fazla üye
• http://www.positum.org/
3. ‘İnsan, doğduğunda, boş bir levha değildir; aksine bu görüntüye bağlı olarak henüz okunaksız veya
okunmamış bir kâğıt gibidir’
Nossrat Peseschkian
4. ● PPT - Kültürlerarası düşünce
● Bütüncül:Varoluşçu-Hümanistik, Davranışçı, Psikodinamik yaklaşım
Ziyaretçiler ile fil
● Trans kültürel
Bir damda iki ayrı dünya
5. ● Pozitif kavramı – POSITUM
● Gerçek, somut, bütüncül
● Pozitif başlama noktası
Bu pozitif o pozitif değil!
6. ● PPT’nin 3 ana prensibi vardır:
1. Umut prensibi
2. Denge prensibi
3. Beş basamaklı PPT
7. 1. Umut Prensibi
● Pozitif başlama noktası
● Semptomun işlevi – semptomun pozitif yorumu
● Yetenek ve potansiyeller - Kişi yalnızca hastalık ile gelmez
● ‘Sürekli hastalığı konuşmak regresyon, kapasite ve yetenekleri
konuşmak progresyon getirir’
8. SEMPTOM
Uykusuzluk
Depresyon
Anoreksiya Nevroza
Şizofreni
GELENEKSEL YORUM
Yorgunluk
Çökkünlük, mutsuzluk
Zayıf olmak, açlık
Halüsinasyon görme, sesler
duyma
POZITIF YORUM
Dikkatli olma ve az uyku ile idare
etme yeteneği
Çatışmalara en derin
duygusallıkla tepki verme
yeteneği
Birkaç öğünle geçinme ve
dünyanın açlığı ile özdeşleşme
yeteneği
Aynı anda iki dünyada yaşama
veya bir fantezi dünyasında
yaşama yeteneği
11. Gerçek Yetenekler
● Davranış normları –
bastırılmış veya aşırı
derecede açığa
çıkmış
● Bilme yeteneği –
ikincil yetenekler
● Sevme yeteneği –
birincil yetenekler
13. ● Pozitif Psikoterapide temel amaç bireyin asıl kapasitelerini geliştirmesine ve günlük yaşamında dört
yaşam alanında dengeyi sağlamasına yardımcı olmaktır.
16. 3. Beş Basamaklı PPT
1. Gözlem/mesafe
2. Envanter
3. Durumsal
Cesaretlendirme
4. Sözelleştirme
5. Hedef genişletme
17. 1. Gözlem/ mesafe
● Durum analizi
● Yorumsuz, objektif dinleme
● İhtiyaçlarını ve problemlerini anlama çabası
● Bir-iki veya üç-dört seans
18. 2. Envanter
● Denge modeli
● Gerçek yeteneklerin araştırılması (Farklılaşma Analiz Envanteri)
● Güncel ve temel çatışma için hipotezler oluşturulmaya baslar
● Bir-iki veya üç-dört seans
19. 3. Durumsal Cesaretlendirme
● Danışan yalnızca problemlerine odaklanır
● Gerçekçi bir şekilde pozitif yönleri ile ilgili cesaretlendirilir
● Semptomun pozitif yorumu
● Bir-iki veya üç-dört seans
20. 4. Sözelleştirme
● Temel çatışma ile ilgili çalışmaya başlanır
● Denge modeli, dörtlü model boyutları ve
gerçek yetenekler
● Amaç dengeyi yeniden sağlamaktır
● En uzun süren evredir ve temel çatışma çözülene
kadar devam eder
21. 5. Hedef Genişletme
● Amaçlara ulaştıktan sonra gelecekte (kısa – orta – uzun vade) yaşamını nasıl geçirmek
istediği ile ilgili konuşulur
● Amaç: kendi-kendine yardım
● Kısıtlamalar başlamadan önce kovaladığı hedefleri yeniden göz önünde tutar
● Denge modeli
● Yeni çatışmalarla başa çıkmak
● Bir-iki veya üç-dört seans
22. ● PPT’nin 9 Temel Tezi:
1. Kendi kendine yardım prensibi
2. Mikrotravma
3. Kültürler arası boyut
4. İnsanın biricikliği
5. Terapide hikayelerin, metaforların ve atasözlerinin kullanılması
6. Pozitif Aile Terapisi
7. Her ırk, kesim ve dile uygundur
8. Her türlü davranış bozukluğunda kullanılacak alt yapıya sahiptir
9. Metateoriktir
23. ● PPT ve Rehberlik ve Psikolojik Danışma
○ Ergenler için amaç geliştirme programının ergenlerin yaşam amaçlarını ve yaşam doyumlarını
arttırdığı bulunmuş (Eryılmaz, 2012).
○ Pozitif Psikoterapi Bağlamında Yaşam Amaçları Belirleme Ölçeği (Eryılmaz, 2010a).
○ Okullarda Pozitif Psikoterapi hikayelerinin kullanımı (Eryılmaz, 2010b).
24. ● PPT Eğitim Süreci
● 710 saat – En az 2 yıl (temel eğitim 150 saat)
● 300 saat teori
● 100 saat kendini tanıma
30 saat bireysel
70 saat grup ile
● 250 saat hasta görme
Eğitimin ikinci yılı başlar
En az 5 farklı hasta
Her hasta minimum 15 seans
● 60 saat süpervizyon
● 60 saat intervizyon
25. ● Sınav ve sertifika
● Final Tezi
● Sözlü Sınav
● Vaka Raporu
26. ● Peki ben neden PPT’yi seçtim?
● Psikodinamik
● Hümanistik
● Yapılandırılmış
27.
28.
29. ● PPT ile ilgili daha fazla bilgi için:
● http://www.positum.org/
Positive Psychotherapy
Kıbrıs Ruh Sağlığı Enstitüsü
32. Kaynakça
Eryılmaz, A. (2010a). Yeniden gözden geçirme: pozitif psikoterapi ve gelişimsel rehberlik bağlamında
ergenler için amaçları genişletme programı. Aile ve Toplum Dergisi, 20, 53-65.
Eryılmaz, A. (2010b). Using of positive psychotherapy narratives at school. International Journal of Human
and Social Sciences, 5, 420-422.
Eryılmaz, A. (2012). Pozitif psikoterapi bağlamında yaşam amaçları belirleme ölçeğinin üniversite
öğrencileri üzerinde psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 15, 166-174.
Editor's Notes
Nossrat Peseskian ve arkadaşları (Peseschkian ve Tritt, 1998) beş yıllık bir süreye dayanan, 35 terapist ve 500 danışan ile yapılan uzun süreli etkililik çalışmalarında Pozitif Psikoterapinin depresyon, kaygı, agresyon, fobik reaksiyonlar, öğrenme bozuklukları ve pek çok psikosomatik semptomun tedavisinde etkili olduğu sonuçlarına ulaşmışlardır. Nossrat Peseschkian bu çalışmasından dolayı Almanya Federal Cumhuriyeti tarafından verilen Richard Mertens tıp ödülüne layık görülmüştür
Pozitif Psikoterapinin diğer bir orijinal özelliği, pozitif psikoterapide hikayeler; atasözleri, bilge sözler ve metaforlar terapist ve hasta/danışan arasında aracı olarak kullanılır;
2- denge prensibi: zaman içinde bu 3 ana prensibin isimleri degisti fakat içerikleri ayni kaldi. Denge prensibi dediğimizde aslinda PPTnin catismayi anlamakta kullandigi 2 araçtan bahsederiz.
PPT humanistik bir yaklasim; o yüzden insanin asilda iyi olduğuna inanir. İnsanın yaşamında yeteneklerin ve kapasitelerin önemli olduğunu belirterek yeteneklerini birincil yetenekler ve ikincil yetenekler olmak üzere ikiye ayırır. Birincil yetenekler, sevme yeteneğini; ikincil yetenekler ise bilme yeteneğini kapsamaktadır.
Insan iki temel kapasiteye sahiptir: bilme ve sevme kapasitesi. Ve bu kapasiteler 4 alanda gelişmeye cok müsaittirler: beden, basari, sosyal, manevi/fantezi
Sevme Yeteneği: Her insan sevme kapasitesi ile dünyaya gelir. Birinci derece bakım veren kişilerle kurulan duygusal bağ aracılığı ile bu kapasite gelişir ve şekillenir. Sevme yeteneği ileri yıllardaki gelişiminde, sabır, zaman, temas, cinsellik/tensellik, umut, inanç, şüphe, birlik olmak gibi yeteneklerle kendini gösterir (Pesesckian, 2000).
Bilme Yeteneği: Her insan gerçekliğin içindeki ilişkiyi bilmek ihtiyacındadır. Örneğin elmanın niye yere düştüğünü, ağacın niye büyüdüğünü, neden hastalıklar ve üzüntüler olduğunu ve benzeri pek çok şeyi sorgular. Sonuç olarak insan ne olduğunu ve nereden geldiğini bilmek ister. Bu soruların cevabını aramak bilme yeteneğini ifade etmektedir. Kişi deneyimledikçe bu yetenek gelişir ve temel yeteneklere dönüşür; açıklık, düzen, dakiklik, düzenlilik, kibarlık, başarı, itaat, sadakat, güvenirlik, temizlik, tutumluluk (Peseschkian, 2000).
Pozitif Psikoterapiye göre yukarıda belirtilen yetenekler ebeveynler ya da bakım veren kişilerle kurulan ilişkilere göre ve çocukluk yaşantılarına göre oluşurlar.
Model boyutları her insanın o ya da bu şekilde dâhil olduğu tipik temel ilişkileri tanımlarlar
“Ben” boyutu bireyin kendiyle olan ilişkisini; “Sen” bireyin ikili ilişkilerde diğeriyle/partnerle kurduğu ilişkiyi; “Biz” boyutu bireyin yakın çevredeki bireylerle kurduğu ilişkiyi ve “Temel-Biz” boyutu bireyin anlam ve maneviyat ile kurduğu ilişkiyi kapsar. İçinde bulunulan zamandaki ilişkileri açıklayan bu boyutlar geçmişte ebeveynlerle kurulan ilişkiler aracılığı gelişmektedir. “Ben” boyutu ebeveynler ve kardeşlerle kurulan ilişki, “Sen” ebeveynler arasında kurulan ilişki, “Biz” ebeveynlerin yakın çevreyle olan ilişkisi, “Temel-Biz” ise ebeveynlerin anlam/maneviyat ile olan ilişkisi model alınarak gelişmiştir
Her birey geçmiş modeline dayanarak şimdiki ilişki modelini geliştirmektedir ve her birey her bir yeteneğini bu dört boyutta ailesini modelleyerek geliştirir (Peseschkian, 2000). Örneğin çocukken istendik düzeyde temiz olmadığı için annesi tarafından sevginin gösterilmemesi ile cezalandırılan bir birey temizlik alanıyla ilgili hassas olabilir ve sevgi ve temizlik yetenekleriyle ilgili olarak ikili ilişkilerinde, yakın çevre ile olan ilişkilerde çatışmalar yaşayabilir. Aynı şekilde ‘ancak çok temiz bir yer yaşanabilecek bir yerdir’ gibi bir kavram geliştirmiş olabilir ve çalıştığı işyerinde özellikle temizlikle ilgili detayları takip edebilir, istediği düzeyde olmadığında psikolojik semptomlar gösterebilir.
Eryılmaz (2012); Pozitif Psikoterapi bağlamında geliştirdiği, ergenler için amaçları genişletme programının ergenlerin yaşam amaçlarını ve yaşam doyumunu anlamlı olarak arttırdığı sonucuna ulaşmış ve programın okullarda rehberlik hizmetlerinde kullanabileceğini savunmuştur
Bu çalışmada “Üç Küçük Altın Heykel” adlı Pozitif Psikoterapi anlatısının ergenin algısını nasıl etkilediği araştırılmıştır. Araştırma bulgularına göre anlatının ergen algıları üzerinde büyük etkisi olduğu ve masalın okul rehberlik programlarında da kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.
