Presentatie Hans Op 't Veld over Singulariteit & Vastgoed. Docent Op 't Veld gaf een proefcollege op Provada 2017. Hans Op 't Veld is docent aan de Amsterdam School of Real Estate en geeft les in de MSRE deelopleidingen Real Estate Valuation en Vastgoedbeleggen. www.msre.nl, www.asre.nl/realestatevaluation, www.asre.nl/vastgoedbeleggen
Monique Arkesteijn en Kees Rezelman blikken in een interview met Property NL vooruit naar het jaar 2020. De vraag naar kantoorruimte krimpt spectaculair in de tussenliggende periode menen zij. Hoe dienen aanbieders van vastgoed hiermee om te gaan. Wat zijn de belangen van de eindgebruiker hierin? Lees hier het complete interview.
De komende jaren zal er nog steeds een grote vraag zijn naar bedrijventerreinen. Steeds meer ondernemers hebben behoefte aan dergelijke professionele, speciaal voor bedrijven opgezette locaties. Wat ook uit dat onderzoek naar voren kwam, is dat ondernemers in toenemende mate waar-de hechten aan kwaliteit, aan de representativiteit van een locatie. Een vergelijking met Engelse business parks wordt gemaakt.
Monique Arkesteijn en Kees Rezelman blikken in een interview met Property NL vooruit naar het jaar 2020. De vraag naar kantoorruimte krimpt spectaculair in de tussenliggende periode menen zij. Hoe dienen aanbieders van vastgoed hiermee om te gaan. Wat zijn de belangen van de eindgebruiker hierin? Lees hier het complete interview.
De komende jaren zal er nog steeds een grote vraag zijn naar bedrijventerreinen. Steeds meer ondernemers hebben behoefte aan dergelijke professionele, speciaal voor bedrijven opgezette locaties. Wat ook uit dat onderzoek naar voren kwam, is dat ondernemers in toenemende mate waar-de hechten aan kwaliteit, aan de representativiteit van een locatie. Een vergelijking met Engelse business parks wordt gemaakt.
Circulaire huisvesting artikel HEVO en Gispen in Fmm facility management maga...Willem Adriaanssen
Circulaire huisvesting op weg naar volgende stap
De circulaire economie maakt een stevige ontwikkeling door. Er zijn inmiddels voorbeelden van circulaire
gebouwen, bijvoorbeeld geïnspireerd door het Cradle-to-Cradle-gedachtegoed, maar dit zijn
nog uitzonderingen. Om van de circulaire economie een echt succes te maken, zijn ook nieuwe
businessmodellen nodig. Daarbij is ketensamenwerking essentieel.
Circulaire huisvesting op weg
naar volgende stap
cradle-to-cradle
Tekst: Peter Bekkering
De circulaire economie maakt een stevige ontwikkeling door. Er zijn inmiddels voorbeelden van circulaire
gebouwen, bijvoorbeeld geïnspireerd door het Cradle-to-Cradle-gedachtegoed, maar dit zijn
nog uitzonderingen. Om van de circulaire economie een echt succes te maken, zijn ook nieuwe
businessmodellen nodig. Daarbij is ketensamenwerking essentieel.
Weet u dat u bij bepaalde ruimtelijke plannen moet aangeven dat er een actuele regionale behoefte aan deze ontwikkeling
is? En dat bestaande bestemmingsplannen deels kunnen worden herzien? Of welke fiscale gevolgen de recente
aanpassing van het begrip “bouwterrein” meebrengt voor de ontwikkelingskosten? Gebruik maken van de mogelijkheden
van de Wet ruimtelijke ordening en kennis van de kwaliteitsnormen in het omgevingsrecht behoort tot het palet van elke
ontwikkelaar. Daarnaast is inzicht in de werking van de private en fiscale regelgeving van wezenlijk belang voor de
vastgoedontwikkelaar. Tijdens deze blended course, een combinatie van online en persoonlijk contactonderwijs, worden
de belangrijkste juridische en fiscale randvoorwaarden bij ontwikkeling verduidelijkt, waardoor een gefundeerde besluit-vorming tot stand kan komen en risico’s tijdens het ontwikkelingsproces zullen verminderen.
Presentation on behalf of CoreNet Benelux and Sybase with a viewpoint on sustainable redevelopment of existing real estate. Delivered at Het Vastgoedsymposium, November 25th. 2010 in Amsterdam
Hoe digitaal zal een corporatie zijn in 2040? Nu denkt u wellicht, hoezo digitaal, een corporatie bezit vastgoed en haar doelstelling is de verhuur van sociale huurwoningen, wat is daar digitaal aan?
U heeft vast gehoord over digitale transformatie. Simpel gezegd gaan wij als maatschappij steeds meer gebruik maken van digitale mogelijkheden waardoor nieuwe mogelijkheden ontstaan. Deze zijn er zeer zeker ook voor corporaties!
Het adagium "meten is weten" is wellicht wel actueler dan ooit. Met behulp van sensoren valt van alles te meten. Sensoren die bovendien continue informatie kunnen delen, welke u vervolgens kunt combineren met andere data en kunt analyseren. Hierdoor kunt u onderbouwd keuzes maken over activiteiten.
Wij hebben een boekje samengesteld ter inspiratie.
ASMC 2017 - Cor Treure - Cloud-benefits for the Customers: van concept naar a...PlatformSecurityManagement
De keuze voor een cloud-oplossing voor Security Management Systemen (SMS) opent vele mogelijkheden voor slim gebruik van verschillende gebouw gebonden systemen. Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk een toegangscontrolesysteem tevens in te zetten voor bewaking van de temperatuur van de serverruimte. Maar er is meer, zoals het gebruik van Internet of Things sensoren voor verhoging van het gebruikerscomfort in een gebouw en handhaving of verhoging van de klanttevredenheid van de gezamenlijke ‘customers’. Want niet alleen de eigenaar/verhuurder van een gebouw is gebaat bij tevreden klanten (huurders), ook de SMS-serviceprovider wil zijn klanten aan zich blijven binden.
Cor Treure zal deze ontwikkelingen belichten en tevens antwoord geven op de volgende vragen:
Hoe kunnen data van verschillende gebouw gebonden geautomatiseerde systemen leiden tot meta informatie voor de klant?
Hoe kunnen besparingen worden gerealiseerd met cloud-oplossingen bij een bredere dienstverlening aan de klant?
Wat wil de eindgebruiker. Op naar een vraaggestuurde kantorenmarkt.Jaap Dijkema
Wat wil de eindgebruiker. Op naar een vraaggestuurde kantorenmarkt. Inzicht in gebruikerswensen kantoren.
De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek naar wensen van kantoorgebruikers zijn:
De dynamiek van en in organisaties is toegenomen en dat vraagt om meer aanpassend vermogen van de fysieke en virtuele omgeving van organisaties zonder structurele verbouwingen. Oplossingen liggen deels in de concepten van het vastgoed, hospitalitydiensten en huurcontracten.
Het gebruik van kantoorruimte verschilt sterk per type organisatie. Informatie over gebruikerstypologieën is vrijwel niet beschikbaar. Duidelijk is wel dat de kantoorbehoefte per medewerker afneemt naar circa 16m2 vvo per FTE. Grote organisaties met meer dan 250 medewerkers gaven aan dat ze 15 procent minder vierkante meters willen. Hele grote (>1000 medewerkers) willen zelfs 33% minder.
De bereikbaarheid, zowel per auto als per openbaar vervoer, blijft voor eindgebruikers het belangrijkste criterium bij een locatiekeuze.
Huurders vragen om dienstverlening en willen niet éénmalig maar blijvend gefaciliteerd worden in hun portfolio. Ook willen zij inzicht in de Total Cost of Occupancy.
Multi-tenantconcepten worden door de eindgebruiker in toenemende mate gewenst, mits op bepaalde plekken eigen identiteit kan worden aangebracht.
Facto middagcongres 2015: Presentatie Prof. dr. Arjan van Weele over inkoop e...Facto Magazine
In de wereld van inkoop en aanbesteden van facilitaire dienstverlening spelen op dit moment tal van ontwikkelingen. Prof. dr. Arjan van Weele zet in zijn lezing de belangrijkste actualiteiten op een rij en besteedt onder meer aandacht aan de volgende onderwerpen:
Inkopen van facilitaire dienstverlening (Inkoop 1.0, Inkoop 2.0 en Inkoop 3.0)
Essentie van inkopen van diensten
Enkele inspirerende voorbeelden (inkopen van schoonmaakdiensten, van contractcatering en van voedingsmiddelen)
De 10 grootste missers bij inkoop en aanbesteding van facilitaire diensten
Implicaties voor facility managers/inkopers
Presentatie Nederlandse Vereniging van Business centers en Economische Ontwik...Sebastiaan Willemsen
Het zakelijke ecosysteem is aan het veranderen. Bedrijvencentra met de doelgroep van kleine en startende ondernemingen kunnen hun sterke kant verder benutten.
De bedrijvencentra zijn een fysiek knooppunt van ondernemerschap, kennis en sociale netwerken. Door de specifieke positionering in het zakelijke netwerk van onder andere de ondernemingen, gemeenten, KVKs en onderwijsinstituten liggen er veel kansen. Deze hub functie kan verder versterkt worden.
De de kleine ondernemingen zijn de verbindende factor voor alle belanghebbenden. De eigen winstgevendheid kan hierdoor worden verhoogd, maar ook alle aangesloten partijen hebben er baat bij. Gemeenten hebben minder mensen in een uitkeringssituatie, onderwijsinstituten vinden meer stageplaatsen en zien hun maatschappelijke relevantie toenemen en de startende ondernemer heeft meer overlevingskans.
Juridische en fiscale basiskennis op het gebied van vastgoedontwikkeling. Een uiteenzetten van de belangrijkste juridische en fiscale randvoorwaarden bij ontwikkeling verduidelijkt, waardoor een gefundeerde besluitvorming tot stand kan komen en risico’s tijdens het ontwikkelingsproces zullen verminderen.De opleiding Vastgoedrecht bij ontwikkeling is interessant voor iedereen die te maken heeft met vastgoedontwikkeling en
inzicht wil verkrijgen in de wet- en regelgeving die bepalend zijn in het ontwikkelingsproces.
Presentation SAN awards 2012- About the online B2B (real estate) platform: Wikistedia.nl. Wikistedia was launched mid-2011 and has since been transferred to PropertyNL.
Basis rekentechnieken in vastgoedkunde
Of het nu gaat om de prijs die een koper bereid is te betalen voor een woning, het bepalen van de exploitatietermijn van een kantoor of het toetsen van een opbrengst aan de interne rendementsdoelstelling, beslissingen in de vastgoedkunde hebben altijd een financieel gevolg. Inzicht in de wijze waarop dit financieel gevolg wordt berekend is dan ook van groot belang voor professionals in het vastgoed. Alleen dan kunnen besluiten op een afgewogen manier genomen worden.
Verzakelijking van vastgoedbeslissingen
Door professioneel en efficiënt asset management kan een corporatie haar kosten omlaag brengen, hogere opbrengsten realiseren en de vastgoedrisico’s beter beheersen. Aan de basis hiervan staan drie uitgangspunten:
•Het onderscheiden van de maatschappelijke en de vastgoedeconomische rol en functie;
•De waardering van het vastgoed op basis van marktwaarde;
•De sturing en beoordeling van het asset management op basis van het rendement.
Doel van asset management is een marktconform rendement realiseren en de risico’s optimaal beheersen. Door de vastgoedeconomische rol te scheiden van de maatschappelijke rol is het mogelijk professionaliteit en verzakelijking in vastgoedbeslissingen te realiseren. De opleiding Asset Management voor Woningcorporaties gaat op deze onderdelen in. Marktpartijen en corporaties lichten de onderdelen toe aan de hand van best practices. Belangrijk onderdeel van de opleiding is de interne organisatie van asset management. Hoe krijgt een corporatie de verzakelijking daadwerkelijk voor elkaar? Hoe regel je het?
More Related Content
Similar to Pop-up college Singulariteit & Vastgoed
Circulaire huisvesting artikel HEVO en Gispen in Fmm facility management maga...Willem Adriaanssen
Circulaire huisvesting op weg naar volgende stap
De circulaire economie maakt een stevige ontwikkeling door. Er zijn inmiddels voorbeelden van circulaire
gebouwen, bijvoorbeeld geïnspireerd door het Cradle-to-Cradle-gedachtegoed, maar dit zijn
nog uitzonderingen. Om van de circulaire economie een echt succes te maken, zijn ook nieuwe
businessmodellen nodig. Daarbij is ketensamenwerking essentieel.
Circulaire huisvesting op weg
naar volgende stap
cradle-to-cradle
Tekst: Peter Bekkering
De circulaire economie maakt een stevige ontwikkeling door. Er zijn inmiddels voorbeelden van circulaire
gebouwen, bijvoorbeeld geïnspireerd door het Cradle-to-Cradle-gedachtegoed, maar dit zijn
nog uitzonderingen. Om van de circulaire economie een echt succes te maken, zijn ook nieuwe
businessmodellen nodig. Daarbij is ketensamenwerking essentieel.
Weet u dat u bij bepaalde ruimtelijke plannen moet aangeven dat er een actuele regionale behoefte aan deze ontwikkeling
is? En dat bestaande bestemmingsplannen deels kunnen worden herzien? Of welke fiscale gevolgen de recente
aanpassing van het begrip “bouwterrein” meebrengt voor de ontwikkelingskosten? Gebruik maken van de mogelijkheden
van de Wet ruimtelijke ordening en kennis van de kwaliteitsnormen in het omgevingsrecht behoort tot het palet van elke
ontwikkelaar. Daarnaast is inzicht in de werking van de private en fiscale regelgeving van wezenlijk belang voor de
vastgoedontwikkelaar. Tijdens deze blended course, een combinatie van online en persoonlijk contactonderwijs, worden
de belangrijkste juridische en fiscale randvoorwaarden bij ontwikkeling verduidelijkt, waardoor een gefundeerde besluit-vorming tot stand kan komen en risico’s tijdens het ontwikkelingsproces zullen verminderen.
Presentation on behalf of CoreNet Benelux and Sybase with a viewpoint on sustainable redevelopment of existing real estate. Delivered at Het Vastgoedsymposium, November 25th. 2010 in Amsterdam
Hoe digitaal zal een corporatie zijn in 2040? Nu denkt u wellicht, hoezo digitaal, een corporatie bezit vastgoed en haar doelstelling is de verhuur van sociale huurwoningen, wat is daar digitaal aan?
U heeft vast gehoord over digitale transformatie. Simpel gezegd gaan wij als maatschappij steeds meer gebruik maken van digitale mogelijkheden waardoor nieuwe mogelijkheden ontstaan. Deze zijn er zeer zeker ook voor corporaties!
Het adagium "meten is weten" is wellicht wel actueler dan ooit. Met behulp van sensoren valt van alles te meten. Sensoren die bovendien continue informatie kunnen delen, welke u vervolgens kunt combineren met andere data en kunt analyseren. Hierdoor kunt u onderbouwd keuzes maken over activiteiten.
Wij hebben een boekje samengesteld ter inspiratie.
ASMC 2017 - Cor Treure - Cloud-benefits for the Customers: van concept naar a...PlatformSecurityManagement
De keuze voor een cloud-oplossing voor Security Management Systemen (SMS) opent vele mogelijkheden voor slim gebruik van verschillende gebouw gebonden systemen. Zo wordt het bijvoorbeeld mogelijk een toegangscontrolesysteem tevens in te zetten voor bewaking van de temperatuur van de serverruimte. Maar er is meer, zoals het gebruik van Internet of Things sensoren voor verhoging van het gebruikerscomfort in een gebouw en handhaving of verhoging van de klanttevredenheid van de gezamenlijke ‘customers’. Want niet alleen de eigenaar/verhuurder van een gebouw is gebaat bij tevreden klanten (huurders), ook de SMS-serviceprovider wil zijn klanten aan zich blijven binden.
Cor Treure zal deze ontwikkelingen belichten en tevens antwoord geven op de volgende vragen:
Hoe kunnen data van verschillende gebouw gebonden geautomatiseerde systemen leiden tot meta informatie voor de klant?
Hoe kunnen besparingen worden gerealiseerd met cloud-oplossingen bij een bredere dienstverlening aan de klant?
Wat wil de eindgebruiker. Op naar een vraaggestuurde kantorenmarkt.Jaap Dijkema
Wat wil de eindgebruiker. Op naar een vraaggestuurde kantorenmarkt. Inzicht in gebruikerswensen kantoren.
De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek naar wensen van kantoorgebruikers zijn:
De dynamiek van en in organisaties is toegenomen en dat vraagt om meer aanpassend vermogen van de fysieke en virtuele omgeving van organisaties zonder structurele verbouwingen. Oplossingen liggen deels in de concepten van het vastgoed, hospitalitydiensten en huurcontracten.
Het gebruik van kantoorruimte verschilt sterk per type organisatie. Informatie over gebruikerstypologieën is vrijwel niet beschikbaar. Duidelijk is wel dat de kantoorbehoefte per medewerker afneemt naar circa 16m2 vvo per FTE. Grote organisaties met meer dan 250 medewerkers gaven aan dat ze 15 procent minder vierkante meters willen. Hele grote (>1000 medewerkers) willen zelfs 33% minder.
De bereikbaarheid, zowel per auto als per openbaar vervoer, blijft voor eindgebruikers het belangrijkste criterium bij een locatiekeuze.
Huurders vragen om dienstverlening en willen niet éénmalig maar blijvend gefaciliteerd worden in hun portfolio. Ook willen zij inzicht in de Total Cost of Occupancy.
Multi-tenantconcepten worden door de eindgebruiker in toenemende mate gewenst, mits op bepaalde plekken eigen identiteit kan worden aangebracht.
Facto middagcongres 2015: Presentatie Prof. dr. Arjan van Weele over inkoop e...Facto Magazine
In de wereld van inkoop en aanbesteden van facilitaire dienstverlening spelen op dit moment tal van ontwikkelingen. Prof. dr. Arjan van Weele zet in zijn lezing de belangrijkste actualiteiten op een rij en besteedt onder meer aandacht aan de volgende onderwerpen:
Inkopen van facilitaire dienstverlening (Inkoop 1.0, Inkoop 2.0 en Inkoop 3.0)
Essentie van inkopen van diensten
Enkele inspirerende voorbeelden (inkopen van schoonmaakdiensten, van contractcatering en van voedingsmiddelen)
De 10 grootste missers bij inkoop en aanbesteding van facilitaire diensten
Implicaties voor facility managers/inkopers
Presentatie Nederlandse Vereniging van Business centers en Economische Ontwik...Sebastiaan Willemsen
Het zakelijke ecosysteem is aan het veranderen. Bedrijvencentra met de doelgroep van kleine en startende ondernemingen kunnen hun sterke kant verder benutten.
De bedrijvencentra zijn een fysiek knooppunt van ondernemerschap, kennis en sociale netwerken. Door de specifieke positionering in het zakelijke netwerk van onder andere de ondernemingen, gemeenten, KVKs en onderwijsinstituten liggen er veel kansen. Deze hub functie kan verder versterkt worden.
De de kleine ondernemingen zijn de verbindende factor voor alle belanghebbenden. De eigen winstgevendheid kan hierdoor worden verhoogd, maar ook alle aangesloten partijen hebben er baat bij. Gemeenten hebben minder mensen in een uitkeringssituatie, onderwijsinstituten vinden meer stageplaatsen en zien hun maatschappelijke relevantie toenemen en de startende ondernemer heeft meer overlevingskans.
Juridische en fiscale basiskennis op het gebied van vastgoedontwikkeling. Een uiteenzetten van de belangrijkste juridische en fiscale randvoorwaarden bij ontwikkeling verduidelijkt, waardoor een gefundeerde besluitvorming tot stand kan komen en risico’s tijdens het ontwikkelingsproces zullen verminderen.De opleiding Vastgoedrecht bij ontwikkeling is interessant voor iedereen die te maken heeft met vastgoedontwikkeling en
inzicht wil verkrijgen in de wet- en regelgeving die bepalend zijn in het ontwikkelingsproces.
Presentation SAN awards 2012- About the online B2B (real estate) platform: Wikistedia.nl. Wikistedia was launched mid-2011 and has since been transferred to PropertyNL.
Basis rekentechnieken in vastgoedkunde
Of het nu gaat om de prijs die een koper bereid is te betalen voor een woning, het bepalen van de exploitatietermijn van een kantoor of het toetsen van een opbrengst aan de interne rendementsdoelstelling, beslissingen in de vastgoedkunde hebben altijd een financieel gevolg. Inzicht in de wijze waarop dit financieel gevolg wordt berekend is dan ook van groot belang voor professionals in het vastgoed. Alleen dan kunnen besluiten op een afgewogen manier genomen worden.
Verzakelijking van vastgoedbeslissingen
Door professioneel en efficiënt asset management kan een corporatie haar kosten omlaag brengen, hogere opbrengsten realiseren en de vastgoedrisico’s beter beheersen. Aan de basis hiervan staan drie uitgangspunten:
•Het onderscheiden van de maatschappelijke en de vastgoedeconomische rol en functie;
•De waardering van het vastgoed op basis van marktwaarde;
•De sturing en beoordeling van het asset management op basis van het rendement.
Doel van asset management is een marktconform rendement realiseren en de risico’s optimaal beheersen. Door de vastgoedeconomische rol te scheiden van de maatschappelijke rol is het mogelijk professionaliteit en verzakelijking in vastgoedbeslissingen te realiseren. De opleiding Asset Management voor Woningcorporaties gaat op deze onderdelen in. Marktpartijen en corporaties lichten de onderdelen toe aan de hand van best practices. Belangrijk onderdeel van de opleiding is de interne organisatie van asset management. Hoe krijgt een corporatie de verzakelijking daadwerkelijk voor elkaar? Hoe regel je het?
Pré-master in de vastgoedkunde
De wereld van het vastgoed is een fascinerende wereld. Vastgoed kent vele verschijningsvormen, komt via complexe processen met veel partijen tot stand en heeft een grote impact op het dagelijks leven van alle mensen. De economische crisis van de afgelopen jaren heeft alle partijen in de vastgoedsector voor nieuwe uitdagingen gesteld. In de opleiding Inleiding Vastgoedkunde komen theorie en praktijk bij elkaar en wordt een stevig fundament in de vastgoedkunde gelegd.
In korte tijd krijgt u antwoord op vragen als: Wat verstaan we onder vastgoed? Welke partijen zijn actief op de verschillende vastgoedmarkten? U krijgt inzicht in de beweegredenen van partijen als ontwikkelaars, woningcorporaties en beleggers. Hierdoor begrijpt u de afwegingen en keuzes die zij maken en kunt u deze vertalen naar uw praktijk.
De opleiding Vastgoedfinanciering laat u kennismaken met de basisprincipes, regelgeving en actuele vraagstukken van vastgoedfinanciering, zodat u in staat bent een gedegen inschatting te maken van de mogelijkheden en bijbehorende risico’s.
Interessant voor iedereen met een financieringsvraagstuk waarvoor vastgoed als onderpand dient zoals:
Ontwikkelaars, Beleggers,Corporatie Real Estate Managers, Maatschappelijke organisaties, Corporaties, Vastgoed young professionals.
De masteropleiding met specialisatiekeuze
U wilt uw analytische vaardigheden aanscherpen om zo complexe vastgoed- vraagstukken op te lossen. U bent op zoek naar een opleiding die past bij úw kennis en carrière. U bent toe aan een inspirerende verdieping in de vastgoedkunde. De combinatie van flexibiliteit en verdieping in de MSRE leidt ertoe dat u een optimaal kennisrendement zult behalen: inhoudelijke diepgang zonder overbodige elementen, aansluitend bij uw persoonlijke interesses en carrière- perspectief, in een professioneel netwerk van docenten en medestudenten.
Waardering als onderbouwing voor besluitvorming
Goede waarderingen spelen een cruciale rol in de besluitvormingsprocessen van financieringen, investeringen, advisering bij transacties, planvorming voor projectontwikkeling, performance metingen, gerechtelijke geschillen en andere juridische procedures. Dat vereist grondig inzicht in niet alleen de klassieke taxatieleer, maar ook in de economische context en het institutioneel kader van waardebepaling, waarbij de interesse voor geavanceerde waarderingsmethoden de laatste jaren steeds groter wordt. De opleiding Real Estate Valuation plaatst waarderingsvraagstukken in de context van economie en regelgeving en legt van daaruit een relatie met geavanceerde waardebepaling en waardeanalyse.
In deze opleiding nemen we de veranderingen die we kunnen verwachten als vertrekpunt en bekijken we hoe partijen kunnen voorsorteren om een vitale en aantrekkelijke winkelmarkt te houden.
Kennis van factoren die de winkelvastgoedmarkt beïnvloeden, zoals behoeften en gedrag van de consument, de vastgoedmarkt in relatie tot andere markten en de rol van de overheid, zijn hiervoor vereist. Maar ook samenwerking om te komen tot een gedeelde visie op winkelgebieden is een belangrijke succesfactor.
De opleiding Actualiteiten in retailvastgoed heeft als rode draad: hoe spelen verschillende partijen in op de actuele dynamiek in de retailsector tegen de achtergrond van de veranderende stad?
Deze opleiding geeft u inzicht in het speelveld van internationale institutionele beleggers en is gericht op het begrijpen van en inspelen op de verschillende manieren waarop beleggers alloceren, selecteren en beslissen.
De beleggingswereld is in hoog tempo internationaler en diverser geworden. Dit vraagt om meer kennis over de marktparticipanten, hun wensen en eisen. Om een goede gesprekspartner te kunnen zijn voor deze partijen is het noodzakelijk om te weten wat het denk- en beslissingsproces is.
De opleiding Inleiding Fundmanagement biedt u een goede mogelijkheid om kennis te maken met hoe u de eisen en wensen van (internationale) vastgoedbeleggingsfondsen kunt doorgronden en vertalen naar uw eigen beleid en bedrijfsvoering. Dit vereenvoudigt het ontwikkelen van relaties, zorgt voor aansluiting op de internationale praktijk, verlaagt kosten en verhoogt uiteindelijk de kwaliteit van producten.
Deze opleiding is voor u interessant wanneer u benieuwd bent naar de veranderde strategieën van (inter)nationale vastgoedbeleggingsfondsen en wanneer u gesprekspartner wilt kunnen zijn voor vastgoedbeleggingsfondsen op het gebied van asset- en investment management.
Deze opleiding geeft u inzicht in het speelveld van internationale institutionele beleggers en is gericht op het begrijpen van en inspelen op de verschillende manieren waarop beleggers alloceren, selecteren en beslissen.
De beleggingswereld is in hoog tempo internationaler en diverser geworden. Dit vraagt om meer kennis over de marktparticipanten, hun wensen en eisen. Om een goede gesprekspartner te kunnen zijn voor deze partijen is het noodzakelijk om te weten wat het denk- en beslissingsproces is.
De opleiding Inleiding Fundmanagement biedt u een goede mogelijkheid om kennis te maken met hoe u de eisen en wensen van (internationale) vastgoedbeleggingsfondsen kunt doorgronden en vertalen naar uw eigen beleid en bedrijfsvoering. Dit vereenvoudigt het ontwikkelen van relaties, zorgt voor aansluiting op de internationale praktijk, verlaagt kosten en verhoogt uiteindelijk de kwaliteit van producten.
Deze opleiding is voor u interessant wanneer u benieuwd bent naar de veranderde strategieën van (inter)nationale vastgoedbeleggingsfondsen en wanneer u gesprekspartner wilt kunnen zijn voor vastgoedbeleggingsfondsen op het gebied van asset- en investment management.
De opleiding beslaat zes dagdelen. Locatie is de ASRE te Amsterdam tenzij anders vermeld. De opleiding kenmerkt zich door veel ruimte voor interactie. Naast hand-outs van presentaties en literatuur bieden de docenten veel ruimte voor discussie. In de opleiding gaat u aan de hand van een casus aan de slag met de kernvragen van gebiedsontwikkeling: hoe creëer je een goede omgeving en welke eisen stel je aan het ontwerp? We kijken naar de mogelijkheden die wet- en regelgeving biedt en naar de financierbaarheid van een gebiedsontwikkeling. De casus is hierbij leidend. De uitwerking van deze casus, die in kleine groepen wordt uitgewerkt, wordt op de laatste dag van de opleiding gepresenteerd en besproken met docenten en medestudenten.
De opleiding Vastgoedfinanciering laat u kennismaken met de basisprincipes van vastgoedfinanciering en de verschillende vormen van projectfinanciering, zodat u in staat bent een gedegen inschatting te maken van de voor uw project meest geschikte financieringsvorm. Deze opleiding is interessant voor iedereen met een financieringsvraagstuk waarvoor vastgoed als onderpand dient. Dat kunnen ontwikkelaars zijn voor nieuw of te herontwikkelen vastgoed, beleggers om een portefeuille te financieren of organisaties die voor eigen gebruik in vastgoed investeren. Ook is de opleiding interessant voor maatschappelijke organisaties die steeds meer aangewezen zijn op andere bronnen dan overheidsfinanciering.
Op basis van de herziene Woningwet zijn woningcorporaties in de jaarrekening van 2016 verplicht om vastgoed op
marktwaarde in verhuurde staat te waarderen. Veel corporaties hebben de afgelopen maanden via de aanlevering van de
verantwoordingsgegevens (dVi) de eerste stappen gezet. Voorheen hanteerde woningcorporaties verschillende methoden
om te berekenen wat het vastgoed waard is. Dit werd gedaan aan de hand van de historische kostprijs en de
bedrijfswaarde. Enkele woningcorporaties hanteerde marktwaarde al eerder. Door het bezit op marktwaarde te
beoordelen, wordt het cijfer in de jaarrekening objectiever en marktconform. Dit biedt corporaties enkele voordelen:
Het cijfer in de jaarrekening is vergelijkbaar met de marktwaarde van andere corporaties en commerciële partijen;
Investeringsbeslissingen kunnen beter genomen worden gebaseerd op de invloed van deze waarde;
De maatschappelijke opgave kan objectiever gemeten worden;
De verantwoording en verslaglegging wordt transparanter.
De rode draad van de opleiding is het interpreteren van marktwaarde en de toepassing daarvan als
(beslissings)instrument. ‘Waardering op marktwaarde is geen doel op zich, maar een middel om tot beter afgewogen
beslissingen te komen hoe om te gaan met vastgoed’, aldus Johan Conijn. Een goede waardering op basis van
marktwaarde vereist verdere professionalisering. Zeker als de marktwaarde ook ingebed wordt in het proces van
vastgoedsturing. Als naast het rendement, ook per complex inzichtelijk wat de bijdrage is aan de strategische
doelstellingen, dan zijn dit de instrumenten om inhoud te geven aan de vastgoedsturing. En hiermee tot beter
onderbouwde afwegingen te komen in de vastgoedportefeuille.
Of het nu gaat over het gebruik van sociale media, technologie of het delen van een auto; de wijze waarop onze jongeren leven en werken verandert in hoog tempo. Van ‘ik’ naar ‘wij’, naar actieve participatie. Deze generatie werkt ook bij onze vastgoedbedrijven. Daarom is het niet alleen een doelgroep, maar ook een ‘asset’ die van onschatbare waarde is voor de vernieuwing binnen de vastgoedsector. Zij veranderen bestaande markten, vastgoedconcepten en processen. Welke ideeën heeft deze nieuwe generatie architecten, vastgoedontwikkelaaars, adviseurs en bouwers? Vandaag is de vloer voor hun.
Vanaf eind 2020 moeten alle nieuwe gebouwen bijna-energieneutraal gebouwd worden. In de bestaande bouw zijn
corporaties en de bouwsector actief om bestaande woningen naar NOM te krijgen (Nul Op de Meter). Uiteindelijk moet dit
leiden tot een energieneutrale woningvoorraad in 2050.
De vastgoedactoren zijn aan zet om invulling te geven aan deze grote ambitie. De beleidsdoelstellingen zijn duidelijk maar
de uitvoering kent nog veel onduidelijkheden. Welke uitdagingen komen zij hierbij tegen? Hoe kunnen de investeringen
haalbaar worden gemaakt? Welke technische, organisatorische, financiële en juridische aspecten zijn van belang?
Met de opleiding Businesscase energietransitie woningen maak je kennis met de factoren die van invloed zijn op het
slagen van de energietransitie. Waar zitten de risico’s? Voor de energietransitie van woningen in de particuliere huursector
en de koopsector gelden andere regels. De opleiding geeft de handvatten waarmee je invulling kunt geven aan de
energietransitie van je portefeuille.
Voor wie
De opleiding is bestemd voor iedereen die vanuit zijn eigen rol uitvoering geeft aan de energietransitie van woningen. Zij
zijn werkzaam bij woningcorporaties, ontwikkelaars, overheden, financiers, adviesbureaus.
1. De Singulariteit & Vastgoed
Versnelling in VastgoedLand
Pop-up College Provada 2017
30-05-17
2. Agenda
• Introductie
• De ‘Singulariteit´
• Vastgoed in de Nieuwe Wereld
• Hoe gaan beleggers om met verandering?
3. Introductie
Hans Op ´t Veld
• Research Fellow ASRE
• Docent MRE en MSRE
• Real Estate Finance
• Vastgoedbeleggen
• Real Estate Valuation
• Scriptiebegeleider
• Head of Listed Real Estate PGGM
Fund Manager PGGM Listed Real Estate Fund (€ 11 mrd. AuM)
5. Agenda
• Introductie
• De ‘Singulariteit´
• Vastgoed in de Nieuwe Wereld
• Hoe gaan beleggers om met verandering?
6. “De rol van vastgoed zal blijvend veranderen in de
komende tien jaar” Hoe dan?
´The Singularity is Near´
• Technologie groeit exponentieel
(denk aan Moore’s Law)
• Economie van schaarste wordt economie van
overvloed
• Energietransitie
• Zelf- (rijdende, denkende, handelende etc.)
technologie
• Integratie van virtueel en real-life
• Vastgoed wordt ‘virtueel’
Argumenten
7. Groei van technologie accelereert via een exponentieel
patroon
0
100
200
300
400
500
600
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Lineair Exponentieel
Opmerkingen
• In de natuur is exponentiële groei eerder
norm dan uitzondering
• In het begin is lineaire groei bijna niet te
onderscheiden van exponentiële groei
• Naarmate de groei vordert nadert de
snelheid het oneindige => singulariteit
• Mensen hebben de neiging te denken en
te extrapoleren op lineaire basis
Lineair versus exponentieel
8. De singulariteit en technologie
De vierde industriële revolutie staat voor de deur
9. Agenda
• Introductie
• De ‘Singulariteit´
• Vastgoed in de Nieuwe Wereld
• Hoe gaan beleggers om met verandering?
10. Gevolgen voor vastgoed: Minder is meer
• Vrijwel alle sectoren kunnen met minder
ruimte toe
• Minder bouwen
• Huurcontracten zullen steeds korter worden
• Real estate as a service
1. Minder ruimte
2. Kortere contracten
3. Vastgoed als service
4. Vastgoed als energiebron
• Technologie vervangt de traditionele ruimte
• Behoefte aan winkelruimte gaat versneld afnemen
• We gaan genoegen nemen met minder vierkante meters
per persoon
• Huurcontracten gaan steeds korter worden: Halvering van
gemiddelde contract elke tien jaar
• Service wordt integraal onderdeel van (ver)huur
• Waardering verschuift van taxatie naar bedrijfswaardering
• Vastgoed verandert van energie consument naar energie
producent
11. 1. Minder schakels betekent minder ruimtebehoefte
Statistieken
• Groei e-commerce
vertoont al 18 jaar
robuust exponentieel
patroon
• Huidige penetratiegraad
e-commerce in de VS
bedraagt ca. 10%
• Binnen drie jaar bereikt
de penetratiegraad o.b.v.
gegevens 15%
• Vanaf 2019 groeit e-
commerce ten koste van
traditioneel retailAfname woonruimte: 8,3%
Kantoorruimte p.p.: 26,0%
Penetratiegraad e-commerce varieert tussen de 3% en 17%
In % totale verkopen, 2016
17%
15%
11%
10%
9%
7%
7%
7%
5%
5%
3%
China
Verenigd Koninkrijk
Nederland
VerenigdeStaten
Wereldwijd gem.
Japan
Frankrijk
Australië
Singapore
Nieuw-Zeeland
Hong Kong
Behoefte aan winkel-
ruimte blijft afnemen
12. 1. Ruimtegebruik zal afnemen in vrijwel alle sectoren
Oppervlakte appartementen in de VS neemt af…
in m2 , 2006-2016 …want eigendom is onhandig
• Minder fysieke opslag capaciteit
nodig
• Geen ´spullen´ meer
• Vervoersmiddelen niet meer in
eigendom
• Mobiliteit is belangrijker dan
ruimte
• Overal kunnen wonen/werken/
leven
• Aanpassen aan eisen van
levensfase
• Toegang is belangrijker dan
eigendom
• Alles op afroep
• ´Instant gratification´Afname woonruimte: 8,3%
Kantoorruimte p.p.: 26,0%
13. 2. Huurcontracten worden korter
Huurcontracten in het VK halveren in ca. tien jaar…
Looptijd huurcontract in jaren, 2003-2013 …en zijn feitelijk nog korter
• Cijfers nemen onderhuur niet
mee
• Effectieve termijn vaak 10-20%
korter
• Heronderhandeling vindt steeds
sneller plaats
• De huurcontracten zijn veelal
gemakkelijker te beëindigen
• Break-opties
• Kortere levensduur van
ondernemingen
• Contracten zijn steeds vaker
´masterleases´
• WeWork
• Regus
• Etc.
Afname woonruimte: 8,3%
Kantoorruimte p.p.: 26,0%Britse trend is wereld-
wijd waarneembaar
14. 3. Huurders gaan meer services vragen en krijgen(!)
Opmerkingen
• Off-line en on-line gaan samen
• Huren wordt steeds meer
onderdeel van de bedrijfsvoering
• Uitbesteding logistiek
• Klantenrelaties
• Communicatie
• Advies
• (Financiële) ondersteuning
• Community building is integraal
onderdeel van het vastgoed
• Waardering is afhankelijk van
vastgoed én de service
=> van taxatie naar waardering
Life sciences & lab space in Manhattan’s
medische cluster
Huurders als Eli Lilly als basis met
startups als ‘icing on the cake’
Private equity en science ondersteuning
Voorbeeld: Alexandria Real Estate
15. 4. Vastgoed gaat van energie consument naar producent
• Cruciale rol in energietransitie betekent transformatie in hoog tempo
• European Building Directive 2020
• C-label in 2023
• Invoering CO2 belasting
• Energie neutraliteit in 2050?
• Zero emission wordt zeer snel de nieuwe norm in nieuwbouw
• Huurders gaan de emissies van hun vastgoed meenemen in de CO2
emissie en energie consumptie eisen (vrijwillig danwel gedwongen)
• Gedeelte vastgoed wordt ‘stranded asset’ zonder tijdige ingreep
• Niet verkoopbaar
• Niet verhuurbaar
• Waardeloos?
16. Agenda
• Introductie
• De ‘Singulariteit´
• Vastgoed in de Nieuwe Wereld
• Hoe gaan beleggers om met verandering?
19. Daarnaast liggen kansen in fysieke en digitale distributie
• E-commerce heeft 2,5-3 keer zoveel ruimte
nodig
• Bestaande voorraad bedrijfsruimte voldoet
niet aan specificaties voor e-commerce
• Datacenters zitten niet op traditionele A-
locaties
• Data opslag stijgt exponentieel (net als e-
commerce)
20. Is virtueel vastgoed straks ook op de PROVADA?
Beleggen in online real estate… …of beleggen in platforms?
Definitie virtual real estate (VRE)
A content based website designed for the
purpose of generating income through
affiliate agreements and advertising which
offers links to other sites and vendors that
offer products for sale. If a customer
purchases a product after accessing the
vendor site through a VRE, the owner of the
VRE will receive a payment.
21. Versnellen is cruciaal: bedenk het nieuwe business
model!
1. Bouw duurzame portefeuilles
• Energie neutraal of genererend
• Focus op alternatief aanwendbaar vastgoed en meng functies
2. Voeg waarde toe – het vastgoed zelf is niet genoeg
• Lever toegevoegde waarde en match deze aan levensduur van het vastgoed
• Biedt (unieke) services op de daarvoor logische en meest geschikte locatie
• Real Estate As a Service (REAaS)
• Ontwikkel en bouw een merk
3. Financier prudent
• Kijk naar kasstromen en niet naar huidige (vervangings-)waarde
• Denk in abonnementen en leden in plaats van contracten
U heeft minder tijd
dan u dacht!
23. Conclusies
• Vastgoed gaat de komende jaren een transitie doormaken…
• …de transitie gaat sneller dan de meeste mensen denken
• Het is onvoldoende om vastgoed los te zien van operationele
activiteiten
• Beleggers zijn ofwel in ontkenning of zoeken nieuwe concepten
24. Dank voor uw aandacht!
Meer weten? Feedback?
• Kom langs bij de ASRE
• Bel of email:
Hans Op ´t Veld
h.optveld@asre.nl
020-6681129