Proefcollege over Urban Assetmanagement door Dr. Ir. Gert-Joost Peek MRICS tijdens de Open Dag van 2 november 2017

1. Urban
Assetmanagement
Proefcollege
Dr. Ir Gert-Joost Peek MRICS
2 november 2017

2. Programma-ontwerper
Gebied- & Vastgoedontwikkeling
Lector Gebiedsontwikkeling &
Transitiemanagement
SP T N
STRATEGIC CONSULTING
on URBAN SYNERGY

3. Inhoud
1. Wat zijn assets?
2. Waarom urban assetmanagement?
3. Hoe kunnen we urban assets managen?

4. Inhoud
1. Wat zijn assets?

5. Vastgoed
Bovengrondse infrastruct.
Gebouwen
Kunstwerken
Technische installaties
Overige bouwwerken
Bebouwde terreinen
Onbebouwde terreinen
Reëel
vastgoed-
object
Virtueel
vastgoed-
object
Bouwwerken
Terreinen
Overige topografie
Ondergrondse infrastructuur
Kadastrale percelen
Overige virtuele objecten
Gebieden

6. Waarde (Nederland, 2014)
Assets mln euro
Woningen 877.051
Bedrijfsgebouwen 375.235
Grond- weg- en waterbouwkundige werken 361.222
Totaal grond 930.011
Totaal 2.543.519
© Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen 11-5-2016
195.700Vastgoedbeleggingen institutionele beleggers
(8%)

7. Inhoud
1. Wat zijn assets?
 Vastgoed
 Waarde
2. Waarom urban assetmanagement?
 Smart City
 Ketenverlening: transformatie
 Ketenverbreding: gebiedsportefeuille

8. Assetmanagement
 Is gericht op de prestaties van (onroerende)
kapitaalgoederen,
 uitgedrukt in de bijdrage aan het optimaliseren van
het primaire proces van de eigenaar,
 door een systematisch en kosteneffectief proces van
aankoop, inzet, gebruik, monitoring, onderhoud,
verbeteren en uiteindelijk afstoten.

9. SNELHEID
INVESTERING
ICT/data
Mensen
Metabolisme/stromen
Gebouwen
Openbare ruimte
Infrastructuur
Onderlaag

11. Ruimtelijke ordening
Maatschappelijke uitdagingen
Ruimtelijke opgaven
?
Gebiedsontwikkeling
Vastgoedontwikkeling
Vastgoedmarkten
beleid
aanbod
vermarkten
match
Klimaatverandering; circulaire
economie; energietransitie;
inclusieve samenleving
• Ruimte voor de rivier; Wind op
zee; Binnenstedelijke
verdichting?
• Woningbehoefte in kwantiteit

12. VERTICALE
KETENINTEGRATIE
ACHTERWAARTS
Transformatie
VOORWAARTS
Ontwikkelende
belegger

13. HORIZONTALE
KETENINTEGRATIE
RUIMTELIJK
Van gebouw
naar gebied
SECTORAAL
Van vastgoed
naar ‘stromen’

14. Ketenverbreding

15. TRANSFORMATIE
Gebouw
EXPLOITATIE
Gebruiker
INITIATIEF
Gebied

16. Villawal, Nieuwegein - Local

17. KEY FACTS
63 properties
375 individual units
99% adjusted occupancy
Net rental income £17.7m (H1)
44 million customer visits per year
92 min. average dwell time
£100 per visit average retail
spend
All figures relate to the six month period
ended 30 June 2013
Covent Garden – Londen - CAPCO

18. Value through combined asset management,
strategic investment and development

19. Property_NL, 2015

20. Inhoud
1. Wat zijn assets?
 Vastgoed
 Waarde
2. Waarom urban assetmanagement?
 Smart City
 Ketenverlening: transformatie
 Ketenverbreding: gebiedsportefeuille
3. Hoe kunnen we urban assets managen?
 Van belegging naar stedelijke asset
 Formeel en informeel eigenaarschap

21. Toenemende complexiteit
Assets Diversiteit
doelen
Diversiteit
sector
Diversiteit
geografie
Complexi-
teit
Vastgoed-
beleggingen
Financieel
(rendement)
Per fonds beperkt Gering
Coöperatie-
bezit
Financieel en
sociaal
Vooral woningen,
ook
bedrijfsruimten,
winkels, …
Beperkt Gemiddeld
Bedrijfs-
middelen
Financieel (winst en
continuïteit)
Per bedrijf: vooral
bedrijfsruimten
(kantoren, hallen,
…) en installaties
Per bedrijf: van
lokaal tot
internationaal
Gemiddeld
Stedelijke Veelheid
(veerkracht,
concurrentie-
kracht)
Per stad: zeer
groot (infra.,
gebouwen,
gronden,
installaties, groen,
…)
Per stad:
stadsdelen,
wijken, buurten
Zeer groot

22. Vastgoedbeleggingen
kopen, verkopen, renoverenasset
management
property
management
portefeuille-
management
structuur portefeuille
onderhoud, verhuur
Maarten Vermeulen, RICS, 2016

23. Coöperatiebezit
Groep Individu
Maatschappelijk effect
Financieel-economisch effect
Maatschappelijk
belegger
Buurtcorporatie
Personal
marketingcorporatie
Welzijnscorporatie
Financieel effect
Erik-Jan Hopstaken, Vanminwegen, 2016

24. Bedrijfsmiddelen
General
management
Asset
management
Facility
management
Project
management
Corporate
Real Estate
Management
Focus business Focus real estate
Strategic
Operational
Hans de Jonge, TUD/Brink Groep, 2011

25. • Maintenance plan
• Performance within budget
• Programming
• Information Management
• Procurement
policies & decisions
• Contract & Risk
Management
• Evaluation
• Technical service plans
• Maintenance analysis &
Work preparation
• Physical maintenance
• Administration and reporting
• Material supply
• Inventory management
• Vision & policy
• Laws and regulations
• Performance requirements
• Budget
• Sourcing choices
• Evaluation
Asset
owner
Asset
manager
Service
provider
Gebiedsportefeuille
Rinus Vader, RH-DHV, 2015

26. Toenemende complexiteit
Assets Perspectief Diversiteit
doelen
Diversiteit
sector
Diversiteit
geografie
Complexi-
teit
Vastgoed-
beleggingen
Eigenaar Financieel
(rendement)
Per fonds beperkt Gering
Coöperatie-
bezit
Eigenaar (en
gebruiker)
Financieel en
sociaal
Vooral
woningen, ook
bedrijfsruimten,
winkels, …
Beperkt Gemiddeld
Bedrijfs-
middelen
Gebruiker (en
eigenaar)
Financieel (winst
en continuïteit)
Per bedrijf:
vooral
bedrijfsruimten
(kantoren,
hallen, …) en
installaties
Per bedrijf: van
lokaal tot
internationaal
Gemiddeld
Stedelijke Eigenaar en
gebruiker
Veelheid (veer-
en concurrentie-
kracht)
Per stad: zeer
groot (infra.,
gebouwen,
gronden,
installaties,
groen, …)
Per stad:
stadsdelen,
wijken, buurten
Zeer groot

27. Urban asset- en facilitymanagement
 Assetmanagement gaat uit van de eigenaar in
formele zin
 Facilitymanagement gaat uit van de gebruiker in
formele zin
 Bij stedelijke assets zijn eigenaar en gebruiker in
formele zin vaak moeilijker te duiden: publiek
eigendom, gebruikers zeer divers
 Kan informeel eigenaarschap (betrokkenheid,
verantwoordelijkheid) ook een basis voor urban
asset- en facilitymanagement zijn?

28. Meervoudige waardecreatie
Tomas Pasma, Jongens van de Tekeningen, 2015

29. Tomas Pasma, Jongens van de Tekeningen, 2015
Productieketen

30. Tomas Pasma, Jongens van de Tekeningen, 2015
Collectief proces

31. Coöperaties voor zorg, voedsel,
leefbaarheid, glasvezel en energie
Bron:MinisterievanBinnenlandseZakenenKoninkrijksrelatiesenNetwerkPlatteland,Burgercoöperatiesinopkomst,nummer4,pp.16-17.
Op:www.tijdvoorsamen.nl.

32. Perspectieven op asset management
Belegging Productie-
middel
Maatschappelijk effect
Financieel-economisch effect
Asset management
Asset management
voor woningcorporaties
Corporate real
estate management
Urban asset
management
Financieel effect

33. Wie is de bronnenbaas?
Tomas Pasma, Jongens van de Tekeningen, 2015

34. Hoe kunnen we urban assets managen?

36. Radicaal
Haalbaar
Gebruiken
Omstandigheden Bronnen Innovaties
Implementeren
Gemeenschap
Economie
Technologie
Ecologie
Inzetbaar
Capaciteit
Empowered
Vermogen
Investeringen
Impactvol
Waardevol Langetermijn
Kwaliteit Duurzaam
Resilient City
Organiseren
Leefbaar
Volhoudbaar
Betaalbaar
Stedelijke veerkracht
Rotterdam University en Pratt Institute New York, 2014

37. Rolveranderingen
Prosument / Collectief
ondernemerschap
MAATSCHAPPIJ MARKT
OVERHEID
Co-makership /
Co-creatie
Bewerkingvan:VanderSteen,M.etal.Pop-uppubliekewaarde.Overheidssturingindecontextvanmaatschappelijkezelforganisatie.DenHaag:NSOB.

38. Alles in beweging