Περιβαλλοντικό πρόγραμμα 2ου Γυμνασίου Χολαργού, "Περιβάλλον, τέχνη και μαθηματικά", 2017-18

1. Περιβάλλον,
Τέχνη
και Μαθηματικά
2ο Γυμνάσιο Χολαργού
Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

2. • Η Φύση ανέκαθεν υπήρξε ο μεγάλος
δάσκαλος του ανθρώπου.
2
• Τον ώθησε στην
επιστημονική γνώση,
το φιλοσοφικό
στοχασμό και την
καλλιτεχνική
δημιουργία.
• Η καταστροφή του
περιβάλλοντος
επιστράτευσε πολλούς
ανθρώπους στο
πλευρό του αγώνα
αποτροπής της
επικείμενης
καταστροφής.

3. Περιβαλλοντική
αφύπνιση μέσα από
τη τέχνη

4. Οι Άνθρωποι τηςΤέχνης για το Περιβάλλον
• Η συμβολή των ανθρώπων της τέχνης στην προστασία του περιβάλλοντος
είναι πολύ σημαντική.
• Χρησιμοποιούν διάφορα μέσα για να ευαισθητοποιήσουν και να
αφυπνίσουν την κοινωνία …
4

5. … μεταφέρουν εικόνες καταστροφής …
Chris Jordan
(Φωτογράφος, Σηάτλ Η.Π.Α.)
• Το έργο του Αμερικανού
καλλιτέχνη απεικονίζει τη σκληρή
πραγματικότητα μετά το πέρασμα
του τυφώνα «Κατρίνα»
5

6. … τονίζουν το παράλογο και ασυνάρτητο που
φέρουν οι κλιματικές αλλαγές …
Paola Pivi
(Καλλιτέχνης, Μιλάνο Ιταλία)
• Ζέβρες στα Χιόνια
6

7. … φωτογραφίζουν ακτιβιστές …
Christopher LaMarca
(Φωτογράφος, Σαν Φραντσίσκο Η.Π.Α.)
• Φωτογραφίζει τους Forest
Defenders (Υπερασπιστές των
Δασών) τους ανθρώπους δηλαδή
που μένουν γαντζωμένοι πάνω στα
δέντρα, τα οποία οι αρχές έχουν
προγραμματίσει να κόψουν
αποχαρακτηρίζοντας δασικές
περιοχές
7

8. … δείχνουν την επίδραση της ρύπανσης …
Mitch Epstein
(Καλλιτέχνης, ΝέαΥόρκη Η.Π.Α.)
• Αναδεικνύει τα προβλήματα που
προκαλεί η παραγωγή και η
μεταφορά ενέργειας στο
περιβάλλον και στον άνθρωπο
8

9. … ευαισθητοποιούν τον κόσμο για το λιώσιμο των
πάγων …
Nick Cobbing
(Ερευνητής-φωτογράφος,Λονδίνο,
Αγγλία)
• Η οργάνωση «Cape Farewell» δίνει
τη δυνατότητα σε επιστήμονες,
καλλιτέχνες και δασκάλους να
ταξιδεύουν με το ολλανδικό
ιστιοφόρο «Noordelicht» σε
παγωμένες θάλασσες από την
Ανταρκτική μέχρι το Βόρειο Πόλο
καταγράφοντας τις επιπτώσεις της
κλιματικής αλλαγής με
φωτογραφίες, ταινίες, έργα τέχνης
και Live Webcasts
9

10. … επιτρέπουν να ρίξουμε μια ματιά στον κόσμο
του μέλλοντος …
Yannick Monget
(Συγγραφέας επιστημονικής
φαντασίας,Vaux Γαλλία)
• Στο βιβλίο του «The World
Tomorrow» ο συγγραφέας μας
παρουσιάζει – λόγω της μεταβολής
του καιρού και της μετάπτωσης
των κλιματικών ζωνών – την
Ουάσιγκτον ακατοίκητη πια να έχει
μετατραπεί σε ζούγκλα, το Λονδίνο
κάτω από πάγο, το Βερολίνο
βυθισμένο μέσα στην έρημο, τα
Ηλύσια Πεδία στο Παρίσι και την
Κόκκινη Πλατεία στη Μόσχα να
βρίσκονται μέσα σε καταπράσινες
οάσεις χωρίς ανθρώπους.
10

11. … δημιουργούν ντοκιμαντέρ …
Leonardo DiCaprio,
(Ηθοποιός και παραγωγός, Λος
Άντζελες Η.Π.Α.)
• Γύρισε το ντοκιμαντέρ «11th hour»
στο οποίο εξήντα συνολικά ειδικοί
και καταξιωμένοι επιστήμονες,
όπως ο παγκοσμίου φήμης φυσικός
Stephen Hawking, χωρίς
λογοκρισία και συμφέροντα, έχουν
την ευκαιρία να πουν ανοιχτά την
γνώμη τους και να προτείνουν
πρακτικές λύσεις για την
αποκατάσταση των επιπτώσεων
από την οικολογική καταστροφή.
11

12. … γράφουν τραγούδια με περιβαλλοντικές
ανησυχίες …
Νίκος Γκάτσος και Μάνος
Χατζιδάκις
• Ο Νίκος Γκάτσος έγραψε τους
στίχους του τραγουδιού «Ο
εφιάλτης της Περσεφόνης».
Πρόκειται για κομμάτι από τον
κύκλο τραγουδιών «Τα Παράλογα»
σε μουσική Μάνου Χατζιδάκι.
• Στο τραγούδι ο Νίκος Γκάτσος βάζει
για πρώτη φορά στην Ελλάδα το
θέμα του περιβάλλοντος και της
οικολογικής καταστροφής.
12

13. … γράφουν τραγούδια με περιβαλλοντικές
ανησυχίες …
Νίκος Γκάτσος και Μάνος
Χατζιδάκις
Εκεί που φύτρωνε φλισκούνι κι άγρια μέντα
κι έβγαζε η γη το πρώτο της κυκλάμινο
τώρα χωριάτες παζαρεύουν τα τσιμέντα
και τα πουλιά πέφτουν νεκρά στην
υψικάμινο.
Εκεί που σμίγανε τα χέρια τους οι μύστες
ευλαβικά πριν μπουν στο θυσιαστήριο
τώρα πετάνε αποτσίγαρα οι τουρίστες
και το καινούργιο πάν να δουν διυλιστήριο.
Εκεί που η θάλασσα γινόταν ευλογία
κι ήταν ευχή του κάμπου τα βελάσματα
τώρα καμιόνια κουβαλάν στα ναυπηγεία
άδεια κορμιά σιδερικά παιδιά κι ελάσματα.
Κοιμήσου Περσεφόνη
στην αγκαλιά της γης
στου κόσμου το μπαλκόνι
ποτέ μην ξαναβγείς».
13

14. Περιβαλλοντική
τέχνη

15. • Στα έργα της περιβαλλοντικής
τέχνης οι καλλιτέχνες
πρόσθεσαν την τέταρτη
διάσταση του χρόνου ως
στοιχείο δημιουργικό.
• Ενσωματώνουν κατευθείαν
στη δημόσια γλυπτική
στοιχεία που προέρχονται από
το φυσικό περιβάλλον, όπως
φυτά, βράχους ή νερά,
σχεδιάζουν πάρκα ή
συμμετέχουν σε
προγράμματα ανάπλασης
αστικών συγκροτημάτων
• Οι φυσικές αλλαγές, οι
δυνάμεις της φύσης και οι
ατμοσφαιρικές συνθήκες
διαμορφώνουν τα έργα τους.
15

16. Οι περιβαλλοντικοί καλλιτέχνες δημιουργούν …
Agnes Denes
(Καλλιτέχνης, ΝέαΥόρκη)
• Η Agnes Denes το 1982
δενδροφύτευσε ένα βουνό με
10.000 ασημένια έλατα σύμφωνα
με ένα πολύπλοκο σχέδιο που
προέκυψε από ένα μαθηματικό
τύπο.
• Η Agnes διάλεξε τα ασημένια έλατα
γιατί τείνουν να εξαφανιστούν και
γιατί έχουν ζωή μέχρι τέσσερις
αιώνες.
• Έτσι δημιούργησε ένα ζωντανό
έργο.
16

17. Joseph Beuys
(Γερμανός καλλιτέχνης, γλύπτης, θεωρητικός
τέχνης και παιδαγωγός της τέχνης)
• Ένα από τα πιο εκπληκτικά έργα της
ευρωπαϊκής πρωτοπορίας
αναπτύσσεται εδώ και 30 χρόνια μέρα
με τη μέρα αθόρυβα στο Κάσελ της
Γερμανίας.
• 7000 Βελανιδιές φυτεύτηκαν μέσα από
τον οραματισμό του Beuys δίπλα σε
στήλες βασάλτη.
• Η επιλογή της βελανιδιάς έγινε
καταρχήν για τη μακροβιότητά της (ζει
περισσότερο από πεντακόσια χρόνια),
και επιπλέον είναι αντικείμενο
λατρευτικής γερμανικής παράδοσης.
17

18. 18

19. Τέχνη σε φυσικό περιβάλλον
• Η δημιουργίαΤέχνης με υλικά της
φύσης αποτελεί μία από τις
αγαπημένες ενασχολήσεις των
καλλιτεχνών ανά τον κόσμο.Έτσι δεν
είναι λίγες οι φορές που επιδίδονται
στη δημιουργία γλυπτών με ξύλα,
πέτρες, φύλλα και άλλα φυσικά υλικά,
εντυπωσιάζοντας με το αποτέλεσμα.
Και έχουν μόνο έναν στόχο: Να
δημιουργήσουν έργα τέχνης που θα
μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τη
σχέση μας με το περιβάλλον αλλά και
να κατανοήσουμε τον φυσικό κόσμο.
19

20. 20

21. Gabi Rizea
(καλλιτέχνης, Ρουμανία)
21
Μετατρέπει κορμούς δέντρων σε γλυπτά

22. 22
Ξυλογλυπτική σε ιστάμενα δένδρα

23. WangYue
(Φοιτήτρια τέχνης)
23
Ζωγραφική σε δένδρα

24. Carl Jara
(γλύπτης, Cleveland, Ohio)
24
Γλυπτική στην άμμο

25. 25
Γλυπτική στο χιόνι

26. Ανακύκλωση και
καλλιτεχνική
έκφραση

27. Γεώργιος Κατσαρός
• Με σύνθημα «τίποτα δεν είναι άχρηστο» ο
μηχανολόγος Γιώργος Κατσαρός
ανακυκλώνει και επαναχρησιμοποιεί
άχρηστα υλικά δημιουργώντας εξαιρετικά
έργα τέχνης.
27
Τίποτα δεν είναι άχρηστο

28. Washed Ashore
• Χρησιμοποιώντας πλαστικά σκουπίδια
τα οποία συνέλεξε καθαρίζοντας την
παραλία τουΌρεγκον, o οργανισμός
WashedAshore δημιουργεί
εντυπωσιακά γλυπτά τα οποία
απεικονίζουν πλάσματα της θάλασσας.
• Το αποτέλεσμα είναι άκρως
εντυπωσιακό και μάλιστα συμβάλλει
καθοριστικά στο να διατηρείται
καθαρή η παραλία.
• Καλλιτεχνικός υπεύθυνος του
φιλόδοξου εγχειρήματος είναι η
καλλιτέχνηςAngela Haseltine Pozzi.
28
Έργα τέχνης με οικολογική ευαισθησία

29. 29

30. Alexandra Dillon
(καλλιτέχνις, Λος Άντζελες)
• Η Alexandra χρησιμοποιεί αντί για
καμβάδες πινέλα, τσεκούρια,
λουκέτα, παλιά ρούχα, κασμάδες,
τροχούς σκουριασμένους, φτυάρια,
μπαλτάδες, άχρηστα πια πεταμένα
στα σκουπίδια αντικείμενα και
πάνω τους ζωγραφίζει εξαίσια
έργα τέχνης!
30
Όταν τα σκουπίδια μιλάνε!

31. 31

32. … και Μαθηματικά

33. Gary Anderson
(φοιτητής τουΤμήματος ΚαλώνΤεχνών του
Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας)
• "Το σύμβολο σχεδιάστηκε ως μια
ταινία του Möbius, για να συμβολίσει
τη συνέχεια μέσα σε μια πεπερασμένη
οντότητα. Χρησιμοποίησα τα βέλη για
να δώσω κατεύθυνση στο σύμβολο.Το
οραματίστηκα με την άκρη του
τριγώνου στο κάτω μέρος. Ήθελα να
συνδυάζει τη δυναμικότητα (τα
πράγματα αλλάζουν) αλλά και τη
στατικότητα (είναι μια στατική
ισορροπία, κάτι το μόνιμο).Τα βέλη,
όσο ανοιχτά κι αν είναι, επανέρχονται
πίσω στη στατική πλευρά".
33
Το σύμβολο της ανακύκλωσης

34. • Ο Αύγουστος Μέμπιους γεννήθηκε το 1790 στην
Σουπφόρτα της Γερμανίας.
• Σπούδασε μαθηματικά και αστρονομία. Πήρε το
διδακτορικό του στην αστρονομία σε ηλικία 25
ετών.
• Ο Μέμπιους έγινε διδάκτορας στο πανεπιστήμιο
της Λειψίας και απόκτησε σταδιακά μεγάλη
φήμη σαν μαθηματικός.
• Έμεινε στην ιστορία κυρίως για το έργο του στην
τοπολογία και ειδικότερα για την ομώνυμη
ταινία.
34
Η ταινία του Möbius

35. • Η λωρίδα ή κορδέλα Mobius είναι ένα
ιδιότυπο μαθηματικό αντικείμενο µε
καταπληκτικές και θαυμαστές ιδιότητες.
• Είναι μια λωρίδα που έχουν ενωθεί οι
άκρες της, αλλά πριν ενωθεί έχουμε
στρίψει το ένα άκρο κατά 180ο.
• Οι ιδιότητές της είναι:
• έχει µία µόνο πλευρά
• έχει µία µόνο άκρη
• Αν κοπεί κατά μήκος δεν χωρίζεται σε δύο
κομμάτια
35
Η ταινία του Möbius

37. Η Ομάδα μας
δημιουργεί

38. Περιβαλλοντική Ομάδα
2ο Γυμνάσιο Χολαργού
38
Δεν σπαταλάμε, δεν πετάμε, εξοικονομούμε,
κάνουμε τέχνη και επαναχρησιμοποιούμε

49. Όταν η φύση κάνει
… τέχνη

50. • Ο Γερμανός φωτογράφος Ντάνιελ Μπίντερ είχε εντυπωσιαστεί με τις
υπέροχες μορφές που παίρνουν τα σμήνη τα οποία αποτελούνται
από ψαρόνια στους φθινοπωρινούς ουρανούς της Μεσογείου και τα ,
φωτογράφιζε καθημερινά, δίχως να έχει την παραμικρή ιδέα για το
αποτέλεσμα.Απλά πήγαινε και ξαναπήγαινε στην ακτή της
Βορειοανατολικής Ισπανίας, την Costa Brava και αποθανάτιζε τα
σμήνη.
• Κατά την επεξεργασία των φωτογραφιών αποκαλύφθηκαν στα
μάτια του τα σχήματα που τα ψαρόνια έδιναν στο σμήνος τους. Και
προς μεγάλη του έκπληξη, είδε το σμήνος να παίρνει την τέλεια
φόρμα πουλιού το οποίο είτε πετούσε με απαράμιλλη χάρη στα
ουράνια ή βουτούσε με το ράμφος του στη γη σα να ήθελε να
τσιμπήσει ή να φάει κάτι!
• Πράγματι η Φύση αντιγράφει τον εαυτό της με καλλιτεχνικές
διαθέσεις!
50
Η φύση αντιγράφει τον εαυτό της

51. 51

52. Όταν η φύση κάνει
… ανακύκλωση

53. Η φύση έχει προνοήσει,
καθώς τα πλάσματά της, τα
ζώα, κάνουν ενστικτωδώς
πάντα το σωστό για το
οικοσύστημά τους, το σπίτι
τους.
Ας ακολουθήσουμε λοιπόν
το παράδειγμά τους.

54. 54