Παρουσίαση "Οι πιτσιρίκοι" του Δημήτρη Ψαθά

1. «Οι πιτσιρίκοι»
Δημήτρη Ψαθά
Επιμέλεια: Κατερίνα Κάζηρα, φιλόλογος

2. ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙ ΣΙΟ
• Κατά τη διάρκεια του Δεύτερου
Παγκόσμιου πολέμου τα γερμανικά
στρατεύματα του Χίτλερ κατέλαβαν και
την Ελλάδα. Στα χρόνια εκείνα της
Κατοχής (1941-1944) οι Έλληνες
μαστίζονταν από την πείνα και την
φτώχεια.

3. • Παράλληλα οργάνωσαν την Εθνική
Αντίσταση με ένοπλες ομάδες στα βουνά
και με πολίτες που δρούσαν στις πόλεις.
Η Αντίσταση εκδηλωνόταν με ένοπλη
δράση αλλά και με διάφορες ενέργειες
σαμποτάζ κατά των Γερμανών, οι οποίοι
αντιδρούσαν με σκληρότατα αντίποινα:
με συλλήψεις και φυλακίσεις, με
ανακρίσεις και βασανιστήρια, με
θανατώσεις, ακόμα και με ομαδικές
βάρβαρες εκτελέσεις αθώων πολιτών.

4. Οι σαλταδόροι
• Μια από τις μορφές
αντίστασης ήταν η δράση
των μικρών σαλταδόρων, οι
οποίοι ανέβαιναν κρυφά σε
κινούμενα συνήθως
γερμανικά οχήματα από το
πίσω μέρος της καρότσας
με ένα «σάλτο» (πήδημα)
και έκλεβαν τρόφιμα,
λάστιχα του αυτοκινήτου
(συνήθως τη ρεζέρβα) και
διάφορα άλλα χρήσιμα
υλικά. Αυτά τα πετούσαν
στο οδόστρωμα, από όπου
τα μάζευαν τα υπόλοιπα
μέλη της οργανωμένης
παρέας.

5. Την εποχή εκείνη κυκλοφόρησαν και διάφορα
σατιρικά τραγουδάκια, εμπνευσμένα από τη δράση
των μικρών σαλταδόδων.
Ακούστε τα εδώ:
http://www.youtube.com/watch?v=93MTnUDBS3o
(Θα σαλτάρω)
http://www.youtube.com/watch?v=SX_z-VSOq5M
(Ο σαλταδόρος)

6. Η ταινία: «Το ξυπόλητο τάγμα», Γκρεγκ Τάλλας
http://www.youtube.com/watch?v=k9mVaP7MGq4 ( δες
κυρίως από το 17’ )
• Η ταινία αναφέρεται στην αντίσταση των παιδιών κατά της
Γερμανικής κατοχής στη Θεσσαλονίκη.
• Το ιστορικό της ταινίας:
Στα τέλη της δεκαετίας του ’40, βρισκόταν στην Αμερική ο ηθοποιός
του Κρατικού Θεάτρου Νίκος Κατσιώτης, ο οποίος συζητώντας
με τον σκηνοθέτη Γκρεγκ Τάλλας του διηγήθηκε πως την ημέρα
που η Θεσσαλονίκη γιόρταζε την απελευθέρωσή της, το
Νοέμβριο του 1944, στο τέλος της διαδήλωσης ακολουθούσε ένα
τσούρμο από κουρελήδες πιτσιρικάδες οι οποίοι κρατούσαν ένα
πανό που έγραφε “Ξυπόλητο Τάγμα”. Ήταν τρόφιμοι
ορφανοτροφείων της Θεσσαλονίκης τα οποία έκλεισαν οι
Γερμανοί κι έτσι τα παιδιά βρέθηκαν στο δρόμο. Τα παιδιά για να
επιβιώσουν μέσα στην κατοχική Ελλάδα του 1943, συνέστησαν
μια ηρωική συμμορία σαλταδόρων που έκλεβε τους Γερμανούς
και τους μαυραγορίτες για να συντηρεί τα μέλη της κι όσους
μπορούσε απ’ το φτωχό λαό που δυστυχούσε, ενώ παράλληλα
βοηθούσε με διάφορους τρόπους στην Αντίσταση.
Συγκλονισμένος από τη διήγηση του Κασιώτη, ο Τάλλας
αποφάσισε να κάνει το “Ξυπόλητο Τάγμα” ταινία

7. Ο ΜΙΚΡΟΣ ΗΡΩΣ
• Ο Μικρός Ήρως ήταν εβδομαδιαίο ανάγνωσμα που
συνέγραψε ο Στέλιος Ανεμοδουράς με το ψευδώνυμο
Θάνος Αστρίτης και διάνθισε με σκίτσα του ο
Βύρων Απτόσογλου.
• Πρόκειται για τις περιπέτειες τριών ηρωικών
Ελληνόπουλων (του Γιώργου Θαλάσση, της
Κατερίνας και του "Σπίθα") κατά τη διάρκεια της
κατοχής και του αγώνα τους απέναντι σε Γερμανούς,
Ιταλούς και Βούλγαρους φασίστες.
• Κυκλοφόρησε για μία ολόκληρη 16ετία, από το 1953
έως τον Ιούνιο του 1968 όταν και διακόπηκε απότομα
στο τεύχος 798 για να συνεχισθεί άμεσα με πλήρη
εικονογράφηση. Επανεκδόθηκε αρκετές φορές και
έχει διασκευασθεί και για το θέατρο. Σήμερα,
κυκλοφορούν συλλεκτικοί τόμοι από τις εκδόσεις
"Comics & Crosswords Puplications L.P." του εγγονού
του Στέλιου Ανεμοδουρά, Λεωκράτη Ανεμοδουρά.
Ακούστε τον Λουκιανό Κηλαδηδόνη να τραγουδά τον
«Μικρό Ήρωα» εδώ:
• http://www.youtube.com/watch?v=kUdenTeGn9Q