SlideShare a Scribd company logo
जीव ववज्ञान विक्षण
वावषिक योजना, इकाई योजना, पाठ योजना
डॉ. आर. पुष्पा नामदेव
जीव ववज्ञान विक्षण
वावषिक योजना
विक्षक का नाम:... ववषय:.......
ववद्यालय का नाम:............. कक्षा:.........
*K=Knowledge(ज्ञान), C=Comprehension(समझ), A=Application(अनुप्रयोग), A=Appreciation(अविमूल्यन), I=Interest(रुवि),
A=Attitude(अविवृवि), S=Skill(कौिल)
क्र.सं./
Sr.No.
माह/Month इकाई/Units कलांशों की
संख्या / No. of
Periods
निविष्टों की
आिश्यकता/Inputs required
उद्देश्य (%)/Objectives in percentage
K C A A I A S
जीव ववज्ञान विक्षण
इकाई योजना
विक्षक का नाम:... ववषय:.......
ववद्यालय का नाम:............. कक्षा:.........
क्र.सं. अध्याय / इकाई विषय िस्तु इकाई
उद्देश्य
कौशल िांनित
अधिगम
परिणाम
कलांशों की
संख्या
क्रक्रया
कलाप एिं
शशक्षण
विधियााँ
आिश्यक
सामग्री
जीव ववज्ञान विक्षण
पाठ योजना
1. पररियात्मक सूिना
• ववषय ..................................... ववद्यालय:....................................
• इकाई:.......................................... कक्षा:......................................
• ववषय :........................................ कालाांि:................................
• उपववषय:................................. समय:........................................
• प्रकरण:................................ वदनाांक:...................................
2. सामान्य उद्देश्य
3. ववविष्ट उद्देश्य:
4. सहायक विक्षण सामाग्री: -सामान्य विक्षण सामाग्री
-ववविष्ट विक्षण सामाग्री
5. विक्षण वववि:
6. पूवि ज्ञान:
जीव ववज्ञान विक्षण
पाठ योजना
6. प्रस्तावना:
7. उद्देश्य कथन
शिक्षक गशिशिशि शिद्यार्थी गशिशिशि
जीव ववज्ञान विक्षण
पाठ योजना
8.पाठ प्रस्तुवत:
9. पुनरावृवि
10. श्याम पट कायि/ पट कायि
11. गृह कायि
12. सांदिि पुस्तकें
13. आत्ममूल्याांकन
हस्ताक्षर छात्राध्यापक :............................... हस्ताक्षर पयिवेक्षक:..........................
शिक्षण शिन्दु शिक्षक शिया शिद्यार्थी शिया मूलयाांकन
जीव ववज्ञान विक्षण
पाठ योजना
5 ई(E) मॉडल
1.परिचयात्मक सूचना
• ववषय ..................................... ववद्यालय:....................................
• इकाई:.......................................... कक्षा:......................................
• ववषय :........................................ कालाांि:................................
• उपववषय:................................. समय:........................................
• प्रकरण:................................ वदनाांक:...................................
2. मुख्य अविारणा :
3. अविगम उद्देश्य :
4. प्रविया कौिल :
5. अविगम सांसािन :
6. पूवि ज्ञान
Contd...........
अशिगम उद्देश्य शिक्षण पहल/ उपिम शिद्यार्थी प्रशिकृ या/ गशिशिशि श्याम पट/पट कायय मलयाांकन
प्रस्िािना
प्रस्िुिीकिण
अशिगम उद्देश्य (मुख्य अििािणा
-1 )
अशिगम उद्देश्य (मुख्य
अििािणा-2)
अशिगम उद्देश्य (मुख्य
अििािणा-3)
प्रकरण आिाररत प्रश्न/ गवतवववि सांलग्नता (Engage)
अन्वेषण(Explore)
व्याख्या (Explain)
ववस्तारण(Elaborate)
मूल्याांकन(Evaluate)
उपयुक प्रविया कौिल का ववकास (जैसे
सम्प्प्रेषण, अनुमान, वनवििन, अवलोकन
आवद )
अन्वेषण(Explore)
व्याख्या (Explain)
ववस्तारण(Elaborate)
मूल्याांकन(Evaluate)
उपयुक प्रविया कौिल का ववकास (जैसे
सम्प्प्रेषण, अनुमान, वनवििन आवद )
---------यथा -----------
अनुप्रयोग प्रश्न ,
कौिल आिाररत प्रश्न या
गवतवववि
कायि पुवस्तका
रुविक्स आवद
अनुप्रयोग प्रश्न ,
कौिल आिाररत प्रश्न या
गवतवववि
कायि पुवस्तका
रुविक्स आवद
9. साराांि ववद्यावथियों/ विक्षक द्वारा :
10. दि कायि/ पररयोजना/ कक्षा साराांि लेखन :
11. विक्षक आत्म मूल्याांकन:
हस्ताक्षर छात्राध्यापक :............................... हस्ताक्षर पयिवेक्षक:..........................

More Related Content

What's hot

Organism and population ppt
Organism and population pptOrganism and population ppt
Organism and population ppt
RamakantUpadhyay7
 
दर्शन और शिक्षा का संबंध).pptx
दर्शन और शिक्षा का संबंध).pptxदर्शन और शिक्षा का संबंध).pptx
दर्शन और शिक्षा का संबंध).pptx
JagjotSinghRandhawa
 
आनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2 HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptx
आनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2  HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptxआनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2  HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptx
आनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2 HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptx
RenuTripathi16
 
आनुवांशिकता एवं जैव विकास Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptx
आनुवांशिकता एवं जैव विकास  Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptxआनुवांशिकता एवं जैव विकास  Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptx
आनुवांशिकता एवं जैव विकास Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptx
RenuTripathi16
 
वाक्य विचार
वाक्य विचारवाक्य विचार
वाक्य विचार
ARSHITGupta3
 
PPt on Ras Hindi grammer
PPt on Ras Hindi grammer PPt on Ras Hindi grammer
PPt on Ras Hindi grammer
amarpraveen400
 
Sexual reproduction in flowering plants 2
Sexual reproduction in flowering plants 2Sexual reproduction in flowering plants 2
Sexual reproduction in flowering plants 2
Ajay Kumar Gautam
 
6. SISTEM DUKUNGAN.pdf
6. SISTEM DUKUNGAN.pdf6. SISTEM DUKUNGAN.pdf
6. SISTEM DUKUNGAN.pdf
EvaaCahyaa
 

What's hot (9)

Organism and population ppt
Organism and population pptOrganism and population ppt
Organism and population ppt
 
दर्शन और शिक्षा का संबंध).pptx
दर्शन और शिक्षा का संबंध).pptxदर्शन और शिक्षा का संबंध).pptx
दर्शन और शिक्षा का संबंध).pptx
 
upsarg
upsargupsarg
upsarg
 
आनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2 HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptx
आनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2  HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptxआनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2  HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptx
आनुवंशिकता एवं जैव विकास भाग 2 HEREDITY AND BOILOGICAL EVOLUTION.pptx
 
आनुवांशिकता एवं जैव विकास Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptx
आनुवांशिकता एवं जैव विकास  Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptxआनुवांशिकता एवं जैव विकास  Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptx
आनुवांशिकता एवं जैव विकास Anuvanshikta evam Jaiv Vikas Part 1.pptx
 
वाक्य विचार
वाक्य विचारवाक्य विचार
वाक्य विचार
 
PPt on Ras Hindi grammer
PPt on Ras Hindi grammer PPt on Ras Hindi grammer
PPt on Ras Hindi grammer
 
Sexual reproduction in flowering plants 2
Sexual reproduction in flowering plants 2Sexual reproduction in flowering plants 2
Sexual reproduction in flowering plants 2
 
6. SISTEM DUKUNGAN.pdf
6. SISTEM DUKUNGAN.pdf6. SISTEM DUKUNGAN.pdf
6. SISTEM DUKUNGAN.pdf
 

More from Pushpa Namdeo

Achievement test ppt ...pdf
Achievement test ppt ...pdfAchievement test ppt ...pdf
Achievement test ppt ...pdf
Pushpa Namdeo
 
चर (Variables ).pdf
चर (Variables ).pdfचर (Variables ).pdf
चर (Variables ).pdf
Pushpa Namdeo
 
Culturally Relevant Pedagogy.pdf
Culturally Relevant Pedagogy.pdfCulturally Relevant Pedagogy.pdf
Culturally Relevant Pedagogy.pdf
Pushpa Namdeo
 
वैश्वीकरण एवं पाठ्यक्रम
वैश्वीकरण  एवं पाठ्यक्रमवैश्वीकरण  एवं पाठ्यक्रम
वैश्वीकरण एवं पाठ्यक्रम
Pushpa Namdeo
 
Hidden curriculum ppt
Hidden curriculum pptHidden curriculum ppt
Hidden curriculum ppt
Pushpa Namdeo
 
प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)
प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)
प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)
Pushpa Namdeo
 
आईकॉन मॉडल
आईकॉन मॉडलआईकॉन मॉडल
आईकॉन मॉडल
Pushpa Namdeo
 
वैज्ञानिक विधि
वैज्ञानिक विधिवैज्ञानिक विधि
वैज्ञानिक विधि
Pushpa Namdeo
 
सहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरण
सहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरणसहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरण
सहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरण
Pushpa Namdeo
 
सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य
सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य
सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य
Pushpa Namdeo
 
जीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्य
जीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्यजीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्य
जीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्य
Pushpa Namdeo
 
निगमनात्मक उपागम
निगमनात्मक उपागमनिगमनात्मक उपागम
निगमनात्मक उपागम
Pushpa Namdeo
 
आगमनात्मक उपागम
आगमनात्मक उपागमआगमनात्मक उपागम
आगमनात्मक उपागम
Pushpa Namdeo
 
Rubrics ppt hindi
Rubrics ppt hindiRubrics ppt hindi
Rubrics ppt hindi
Pushpa Namdeo
 
Research proposal
Research proposalResearch proposal
Research proposal
Pushpa Namdeo
 

More from Pushpa Namdeo (15)

Achievement test ppt ...pdf
Achievement test ppt ...pdfAchievement test ppt ...pdf
Achievement test ppt ...pdf
 
चर (Variables ).pdf
चर (Variables ).pdfचर (Variables ).pdf
चर (Variables ).pdf
 
Culturally Relevant Pedagogy.pdf
Culturally Relevant Pedagogy.pdfCulturally Relevant Pedagogy.pdf
Culturally Relevant Pedagogy.pdf
 
वैश्वीकरण एवं पाठ्यक्रम
वैश्वीकरण  एवं पाठ्यक्रमवैश्वीकरण  एवं पाठ्यक्रम
वैश्वीकरण एवं पाठ्यक्रम
 
Hidden curriculum ppt
Hidden curriculum pptHidden curriculum ppt
Hidden curriculum ppt
 
प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)
प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)
प्रस्तवाना कौशल(Introduction skill)
 
आईकॉन मॉडल
आईकॉन मॉडलआईकॉन मॉडल
आईकॉन मॉडल
 
वैज्ञानिक विधि
वैज्ञानिक विधिवैज्ञानिक विधि
वैज्ञानिक विधि
 
सहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरण
सहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरणसहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरण
सहायक शिक्षण सामग्री गुण, चयन के आधार एवं वर्गीकरण
 
सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य
सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य
सहायक शिक्षण सामग्री महत्व एवं उद्देश्य
 
जीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्य
जीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्यजीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्य
जीव विज्ञान एवं नैतिक मूल्य
 
निगमनात्मक उपागम
निगमनात्मक उपागमनिगमनात्मक उपागम
निगमनात्मक उपागम
 
आगमनात्मक उपागम
आगमनात्मक उपागमआगमनात्मक उपागम
आगमनात्मक उपागम
 
Rubrics ppt hindi
Rubrics ppt hindiRubrics ppt hindi
Rubrics ppt hindi
 
Research proposal
Research proposalResearch proposal
Research proposal
 

जीव विज्ञान शिक्षण-वार्षिक योजना, इकाई योजना, पाठ योजना.pdf

  • 1. जीव ववज्ञान विक्षण वावषिक योजना, इकाई योजना, पाठ योजना डॉ. आर. पुष्पा नामदेव
  • 2. जीव ववज्ञान विक्षण वावषिक योजना विक्षक का नाम:... ववषय:....... ववद्यालय का नाम:............. कक्षा:......... *K=Knowledge(ज्ञान), C=Comprehension(समझ), A=Application(अनुप्रयोग), A=Appreciation(अविमूल्यन), I=Interest(रुवि), A=Attitude(अविवृवि), S=Skill(कौिल) क्र.सं./ Sr.No. माह/Month इकाई/Units कलांशों की संख्या / No. of Periods निविष्टों की आिश्यकता/Inputs required उद्देश्य (%)/Objectives in percentage K C A A I A S
  • 3. जीव ववज्ञान विक्षण इकाई योजना विक्षक का नाम:... ववषय:....... ववद्यालय का नाम:............. कक्षा:......... क्र.सं. अध्याय / इकाई विषय िस्तु इकाई उद्देश्य कौशल िांनित अधिगम परिणाम कलांशों की संख्या क्रक्रया कलाप एिं शशक्षण विधियााँ आिश्यक सामग्री
  • 4. जीव ववज्ञान विक्षण पाठ योजना 1. पररियात्मक सूिना • ववषय ..................................... ववद्यालय:.................................... • इकाई:.......................................... कक्षा:...................................... • ववषय :........................................ कालाांि:................................ • उपववषय:................................. समय:........................................ • प्रकरण:................................ वदनाांक:................................... 2. सामान्य उद्देश्य 3. ववविष्ट उद्देश्य: 4. सहायक विक्षण सामाग्री: -सामान्य विक्षण सामाग्री -ववविष्ट विक्षण सामाग्री 5. विक्षण वववि: 6. पूवि ज्ञान:
  • 5. जीव ववज्ञान विक्षण पाठ योजना 6. प्रस्तावना: 7. उद्देश्य कथन शिक्षक गशिशिशि शिद्यार्थी गशिशिशि
  • 6. जीव ववज्ञान विक्षण पाठ योजना 8.पाठ प्रस्तुवत: 9. पुनरावृवि 10. श्याम पट कायि/ पट कायि 11. गृह कायि 12. सांदिि पुस्तकें 13. आत्ममूल्याांकन हस्ताक्षर छात्राध्यापक :............................... हस्ताक्षर पयिवेक्षक:.......................... शिक्षण शिन्दु शिक्षक शिया शिद्यार्थी शिया मूलयाांकन
  • 7. जीव ववज्ञान विक्षण पाठ योजना 5 ई(E) मॉडल 1.परिचयात्मक सूचना • ववषय ..................................... ववद्यालय:.................................... • इकाई:.......................................... कक्षा:...................................... • ववषय :........................................ कालाांि:................................ • उपववषय:................................. समय:........................................ • प्रकरण:................................ वदनाांक:................................... 2. मुख्य अविारणा : 3. अविगम उद्देश्य : 4. प्रविया कौिल : 5. अविगम सांसािन : 6. पूवि ज्ञान Contd...........
  • 8. अशिगम उद्देश्य शिक्षण पहल/ उपिम शिद्यार्थी प्रशिकृ या/ गशिशिशि श्याम पट/पट कायय मलयाांकन प्रस्िािना प्रस्िुिीकिण अशिगम उद्देश्य (मुख्य अििािणा -1 ) अशिगम उद्देश्य (मुख्य अििािणा-2) अशिगम उद्देश्य (मुख्य अििािणा-3) प्रकरण आिाररत प्रश्न/ गवतवववि सांलग्नता (Engage) अन्वेषण(Explore) व्याख्या (Explain) ववस्तारण(Elaborate) मूल्याांकन(Evaluate) उपयुक प्रविया कौिल का ववकास (जैसे सम्प्प्रेषण, अनुमान, वनवििन, अवलोकन आवद ) अन्वेषण(Explore) व्याख्या (Explain) ववस्तारण(Elaborate) मूल्याांकन(Evaluate) उपयुक प्रविया कौिल का ववकास (जैसे सम्प्प्रेषण, अनुमान, वनवििन आवद ) ---------यथा ----------- अनुप्रयोग प्रश्न , कौिल आिाररत प्रश्न या गवतवववि कायि पुवस्तका रुविक्स आवद अनुप्रयोग प्रश्न , कौिल आिाररत प्रश्न या गवतवववि कायि पुवस्तका रुविक्स आवद
  • 9. 9. साराांि ववद्यावथियों/ विक्षक द्वारा : 10. दि कायि/ पररयोजना/ कक्षा साराांि लेखन : 11. विक्षक आत्म मूल्याांकन: हस्ताक्षर छात्राध्यापक :............................... हस्ताक्षर पयिवेक्षक:..........................