(PAMANAHON, PANLUNAN, PAMARAAN, PANGGAANO, KATAGA)

2. Pang-abay?

3. Pang-abay
- ang tawag sa salita o
lipon ng mga salitang
nagbibigay-turing sa
pandiwa, pang-uri, o kapwa
pang-abay.

4. May iba’t – ibang uri ang pang-
abay. Ilan sa mga ito ay ang
sumusunod:

5. 1. Pamanahon
- pang-abay na nagsasaad
kung kalian ginanap,
ginaganap, o gaganapin ang
sinasabi ng pandiwa sa
pangungusap.

6. May dalawang pangkat ang
ganitong uri ng pang-abay.
• Pananda
• Walang pananda

7. • Pananda
- gumagamit ito ng nang,
sa, noong, kung, tuwing,
buhat, mula, umpisa, at
hanggang bilang mga
pananda ng pamanahon.

8. • Walang pananda
- gumagamit ng kahapon,
kanina, ngayon, mamaya,
bukas, sandali, at iba pa.

9. • Halimbawa
1. Tuwing Pasko isinasabit
ang parol
2. Umpisa bukas ay dito ka
na manunuluyan

10. • Halimbawa
1. Manonood kami bukas
ng pambansang
pagtatanghal ng dulang
Pilipino

11. • Halimbawa
2. Ipagdiriwang ngayon ng
ating pangulo ang kanyang
ika – 40 na kaarawan.

12. Nagsasaad ng dalas
- Araw-araw, tuwing
umaga,taun-taon atb.

13. Halimbawa:
Taun-taon tuwing
buwan ng Mayo ay
nagdaraos kami sa
aming pook ng
santakrusan.

14. 2. Panlunan
- pang-abay na tinatawag
na pariralang sa
kumakatawan ito sa lugar
kung saan ginagawa ang
kilos.

15. Karaniwang ginagamit ang
pariralang sa/kay o kina

16. Sa – ginagamit kapag
ang kasunod ay
pangngalang pambalana
o panghalip.

17. Pambalana
- karaniwang ngalan ng
hayop, tao, pook o lugar,
bagay, at pangyayari. Ito
ay nagsisimula sa maliit
na titik

18. Halimbawa:
hayop – pusa
tao – pulis
pook o lugar – barangay
bagay – lapis
pangyayari - fiesta

19. Panghalip
- ay salitang pamalit sa
pangalan
Halimbawa:
ako, ko, akin, kami, kayo,
siya, kanila, ito, nito, iyan

20. Halimbawa:
niya, ayun, niyon, anu-ano,
alin-alin, nino, lahat, madla,
alinman, na, ng

21. Kay /kina – ginagamit kapag
ang kasunod ay
pangngalang pantanging
ngalan ng tao.

22. Halimbawa:
Maraming masasarap na
ulam ang itinitinda sa
kantina.

23. Halimbawa:
Nagpaluto ako kina aling
Ingga ng masarap ng keyk
para sa iyong kaarawan.

24. 3. Pamaraan
- pang-abay na sumasagot
sa tanong na paano
ginanap, ginaganap, o
gaganapin ang sinasabi ng
pandiwa sa pangungusap.

25. 3. Pamaraan
- pang-abay na sumasagot
sa tanong na paano
ginanap, ginaganap, o
gaganapin ang sinasabi ng
pandiwa sa pangungusap.

26. Ginagamit ang panandang
nang o na/-ng.

27. Pandiwa
- ay isa o ilang pantig na
idinaragdag sa unahan, gitna, o
hulihan ng mga salitang-ugat
upang makabuo ng isang
panibagong salita

28. Panlapi:
na, ma, nag, mag, um, in, at hin

29. Halimbawa:
um + iyak = UMIYAK

30. Halimbawa:
Kinamayanniyaakonangmahigpit.
Bakitsiyaumalisnaumiiyak?

31. 4. Panggaano
- ang pang-abay na
nagsasaad ng sukat o
timbang.

32. Halimbawa:
Ang mga taong nakabasa
ng alamat ay dumami nang
isang daang porsiyento

33. 5. Kataga o Ingklitik
- katagang karaniwang
sumusunod sa unang salita
ng pangungusap. May 16 na
kilalang pang-abay na
ingklitik.

34. Ito ay ang sumusunod:
man kasi sana nang
kaya yata tuloy lamang
din/rin ba pa muna
pala na lang naman
daw/raw

35. Halimbawa:
Makikita rin ang paniniwala
at kultura ng isang
pamayanan sa
pamamagitan ng alamat.