SlideShare a Scribd company logo
A ORIXE DO UNIVERSO Carmen  Cid Manzano  Ciencias para o mundo contemporáneo I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense.  Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Como foi que chegamos aquí Como foi que chegamos aquí
ASTRONOMÍA Ciencia que estuda os astros COSMOLOXÍA Estuda a estructura e o desenvolvemento de universo (cosmos) ASTROFÍSICA Aplica as leis físicas para estudar o universo Conxunto de ecuacións que permiten teorizar sobre o universo antes que a observación experimental o permita. Modelos matemáticos Utilizan ,[object Object],[object Object],I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
O UNIVERSO TEORÍA DO BIG - BANG FORMADO POR Orixe GALAXIAS PODEN TER DIFERENTES  FORMAS AGR Ú PANSE EN C Ú MULOS GAL Á CTICOS FORMADAS POR ESTRELAS LUZ PROPIA TE Ñ EN QUE PODEN CONSTITU Í R O CENTRO DUN SISTEMA SOLAR A S Ú A ESTRELA  É O SOL PLANETAS A TERRA COMO AO REDOR XIRAN  OUTROS  CORPOS COMETAS ASTEROIDES SAT É LITES COMO PLANETAS  ANANOS -  Con suficiente masa para ter forma esférica - Despexada a súa órbita doutros obxectos Caracterizados por -  Non teñen forma esférica - Non teñen despexada a súa órbita orixe Teoría planetesimal NEBULOSAS, PO INTERSESTELAR, MATERIA  E ENERXÏA ESCURA  *   * A materia visible  constitúe un 4% da masa das galaxias e componse de estrelas, nebulosas e o po interestelar. O resto denomínase materia e enerxía escura e a súa natureza  é un dos máis grandes misterios cos que se enfronta a ciencia. Materia e enerxía escura* I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
? ? ? Ver videos editados: Materia oscura  http://www.youtube.com/watch?v=tEww9jKJCyA Enerxía oscura  http://www.youtube.com/watch?v=uCKdqmtclr0 Documental completo Materia y energía oscura:  http ://www.megavideo.com/?d=FUQRR3KO I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
AS CONCLUSIÓNS EN CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
A CONFIRMACIÓN DUNHA HIPÓTESE É UNHA PLATAFORMA PARA EXPOR NOVAS PREGUNTAS DE INVESTIGACIÓN.   http://www.elpais.com/articulo/sociedad/balon/materia/oscura/rodea/Via/Lactea/elpepisoc/20100113elpepisoc_11/Tes I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
AS CONCLUSIÓNS EN CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS
O planetaTerra O Sistema solar Galaxia Via Láctea Cúmulo de galaxias Grupo Local  formado por as galaxias Andrómeda, a Via Lactea e outras 30 máis pequenas. Supercúmulos e filamentos de galaxias , entre elas atópase a materia e a enerxía escura. O Universo
AS CONCLUSIÓNS DA CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http:// www.abc.es /20101115/ciencia/ pluton - despues -todo-planeta-201011150937. html
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http://www.elpais.com/articulo/sociedad/nuevos/planetas/extrasolares/elpepusoccie/20110913elpepusoc_5/Tes OS CIENTÍFICOS COMUNICAN AS SÚAS ACHEGAS EN REVISTAS E CONGRESOS I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense http :// ciencia.nasa.gov /ciencias-especiales/18may_ orphanplanets /
EXPLORACIÓN  E ESTUDIO DO UNIVERSO  TELESCOPIOS VIAXES ESPACIAIS SONDAS ESPACIAIS ESTACIÓNS ESPACIAIS SATELITES ARTIFICIAIS OS CIENTÍFICOS UTILIZAN Estación internacional espacial (ISS) Radiotelescopios A carreira espacial Video: Historia viaxes espaciais Video:  http://www.youtube.com/watch?v=QTJOcVhC6lE&NR=1 Video:Sondas espaciais http://www.youtube.com/watch?v=Lvf12WNPAxI I Quen   inventou  o telescopio?   I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense Misiones  espaciais
TELESCOPIOS ÓPTICOS Captan a luz e agrandan os obxectos moi afastados RADIOTELESCOPIOS Captan ondas de radio OUTROS TELESCOPIOS Captan raios X, raios ultravioleta, raios gamma ou radiacción infravermella  Poden atoparse No alto das montañas O  Gran Telescopio de Canarias (GTC)  inagurado no 2007 é un dos telescopios ópticos máis grandes do mundo  TELESCOPIOS No espazo Telescopio Espacial Hubble Como funciona o Hubble I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http://www.abc.es/20110126/ciencia/abci-galaxia-lejana-vista-jamas-201101261544.html
En 25 de maio de 2008, a sonda  Phoenix   aterrou cerca do polo norte de Marte; o seu obxectivo primario e determinar se houbo ou puido haber vida en Marte, caracterizar o clima de Marte, estudo da xeoloxía de Marte, e efectuar estudos da historia xeolóxica da auga, factor crave para descifrar o pasado dos cambios climáticos do planeta.  SONDAS ESPACIAIS OS CIENTÍFICOS DEBEN DISPOR DE ORZAMENTO E MEDIOS ADECUADOS PARA AS SÚAS INVESTIGACIÓNS http://www.plataformasinc.es/index.php/esl/Multimedia/Videos/La-sonda-Phoenix-de-la-NASA-llega-a-Marte I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
O mapa foi construído a partir de 21.000 imaxes capturadas durante oito anos por  Themis , cámara de infravermellos que leva a nave Mars Odyssey. Esta nave que orbita ao redor de Marte desde 2001. http://www.publico.es/ciencias/329683/nasa/configurar/mapa/detallado/marte I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
ESTACIÓN ESPACIAL INTERNACIONAL Ancho:  108 m;  Longo:  88 m  Masa:  464 t  Tripulantes:  6  Laboratorios:  4  Espacio habitable:  1300 m³  Velocidade:  27.000 km/h Altura órbita:  400Km Período orbital : 91,34 minutos Órbitas por día : 15,76 Video: Vida na ISS http ://es. youtube . com / watch ?v=lR5ToblC0KE   A  Estación Espacial Internacional  (en inglés  International Space Station  [ISS]), é un proxecto común de cinco axencias do espacio: a  NASA  (USA), a  Axencia Espacial Rusa , a  Axencia Espacial Xaponesa , a  Axencia Espacial  Canadiense  e a  Axencia Espacial Europea . I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense Resumo das características no ano 2010:
http://www.estacionespacial.com/ I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
SEGUIMENTO DA ESTACIÓN ESPACIAL INTERNACIONAL EN TEMPO REAL DESDE OURENSE I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense http://spaceflight.nasa.gov/realdata/sightings/cities/view.cgi?country=Spain&region=None&city=Orense Tamén podes utilizar:  http://www.estacionespacial.com/pasos.php  non está Ourense pero elixe Pontevedra.
ESTACIÓN ESPACIAL INTERNACIONAL (ISS) ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],A ISS vista desde o transbordador Endeavour de regreso a á Terra (agosto de 2007) As veces os científicos traballan en condicións difíciles I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
AMS-02: preparado para descubrir los misterios del Universo 19-05-2011 completouse a instalación do instrumento científico máis grande e sofisticado da Estación Espacial Internacional. O Espectrómetro Magnético Alfa, posto en órbita polo Trasbordador Espacial, recibirá o impacto de dez mil raios cósmicos por minuto para buscar respostas aos segredos mellor gardados da física de partículas.  I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
O “BIG BANG” É UNHA TEORÍA QUE EXPLICA A ORIXE E  EVOLUCIÓN DO UNIVERSO I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense Unha teoría científica dá sentido a feitos, datos e observacións relacionándoos de xeito coherente e pausible. Serve ademais para facer predicións que poden permitir ampliar e aplicar a distintos campos devandita teoría. Teoría científica  http ://www.youtube.com/watch?v=lCJuaWH_U3s&feature=channel_video_title
Interaccións fundamentais  son aquelas forzas do Universo que non se poden explicar en función doutras máis básicas.  As forzas ou interaccións fundamentais coñecidas ata agora son catro: gravitatoria, electromagnética, nuclear forte e nuclear débil.  O Modelo Estándar de Física de Partículas  é a mellor teoría que os físicos teñen actualmente para describir os bloques fundamentais do edificio do universo. É un dos logros máis grandes da ciencia do século XX.  Consulta a páxina:  http:// www.xente.mundo - r.com / rcid / pages_ga / sm _0. html I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
No tempo 0 da historia do Universo as interaccións  ou forzas fundamentais estaban unidas. BIG BANG I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
10- 43  segundos despois  do Big Bang o tamaño  do Universo é infinitamente pequeno  e cunha Tª duns  10 32 ºC. A masa postúlase que se concentra nunha partícula chamada “ boson de Hiss “ ou “ partícula de Deus”. O LHC do CERN  (Ginebra) intentará a  identificación do boson de Hiss I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Entre 10 -43  e 10 -34  segundos, o Universo medrou en 10 32  veces o seu tamaño. A Tª descendeu ata 10 27  ºC. Separase a  forza nuclear forte  e aparecen as partículas elementais,  leptóns  e  quarks  I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
O Universo era un  plasma   formado por  partículas de materia ( quarks e leptóns ) e partículas  mediadoras de forzas.   I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
A os 1O -6  segundos os quarks  únense  de  tres en tres formando os primeiros  protóns e neutróns  estables (así como antiprotóns e antineutróns).  I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Comeza a aniquilación de partículas de  materia  e  antimateria , ata que quedou un leve residuo de materia. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense Protón Neutrón
3 minutos despois do Big Bang, a temperatura é de 10 9  C. Os protóns e neutróns combínanse formando  núcleos de   deuterio  ( hidróxeno pesado)  Os deuterios combínanse para producir n úcleos de helio . O resultado final é unha fracción en masa de 75% de núcleos de hidróxeno e 25% de helio.  I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Cando o universo ten uns 300.000 anos, a temperatura xa non é suficientemente alta, 3.500ºC,   para manter o  plasma de protóns e electróns  e estes  recombinanse formando sobre todo átomos de  hidróxeno . I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
 
Entre 100 e 200 millóns  de anos despois do Big Bang, a  gravidade  exerceu a súa influencia no universo e fórmáronse as  nebulosas. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
1.000 millóns de anos despois as grandes nebulosas formadas acenden as primeiras  estrelas  e sintetízanse nelas os primeiros  elementos pesados  (carbono, osíxeno, nitróxeno, silicio, magnesio e ferro). A temperatura é de aproximadamente -255ºC. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Empézanse a formar as  galaxias  como agrupamentos de  materia escura, enerxía escura, estrelas  e  gas  . I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense Unha proba que apoiou a Teoría do Big Bang foi o descubrimento en  1923 por Hubble da expansión do Universo.  Para entender  como se pode saber que as galaxias se separan ver o video: O efecto Doppler: http://www.youtube.com/watch?v=ys4_JFbSvIQ
Penzias e Wilson , en 1964 detectaron por primeira vez a  radiación de fondo cósmica de microondas , que procede uniformemente de todas direccións.  I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Do ocorrido aproximadamente un mes despois da “Gran Explosión” temos noticias a través do estudo da  radiación de fondo cósmica de microondas,  restos de radiación que se formou nesta etapa. ´Só o modelo do Big Bang dá unha resposta á existencia desta radiación. Mapa da radiación de fondo cósmica de microondas detectado pola sonda Wmap. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http://www.astro.psu.edu./users/tabel/GB/gb.html
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
A ciencia actual resulta dun traballo en equipo A investigación en ciencia básica é necesaria I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
O bosón de Higgs é unha partícula elemental hipotética, predita polo modelo estándar da física de partículas, pero a ciencia necesita comprobación experimental. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense http://www.elmundo.es/elmundo/2007/graficos/jun/s1/cern.html
MATERIA MOLÉCULAS ÁTOMO NÚCLEO QUARKS QUARKS I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense ?
A experimentación no CERN está ligada a  ciencia pura  pero tamén a  campos de aplicación directa  como é a invención e mellora de técnicas de diagnóstico clínico coma a Tomografía Axial Computerizada( TAC), a Resonancia Magnética Nuclear (RMN) ou as novas terapias de loita contra o cancro (Hadronterapia). Tamén foi no CERN onde foi creada a web (World Wide Web) e actualmente estanse desenvolvendo novas formas de procesamento, almacenamento e intercambio da información (a GRID).
http://www.elpais.com/articulo/sociedad/acelerador/estrecha/cerco/Eureka/elpepusoc/20110904elpepisoc_1/Tes
http://www.laregion.es/noticia/74309/ourense/entrevista/teresa/fonseca/física/cern/ I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
La Región 22 de noviembre de 2009 Atopa o erro I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Detector de neutrinos situado a 730 km del CERN y 1400m de profundidad I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http://www.abc.es/20110923/ciencia/abci-cern-201109231700.html I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
En ciencia o esperado non é sempre o que se atopa. Casa das ciencias da Coruña http://www.scribd.com/doc/989588/Via-lactea
SISTEMA  SOLAR Sol   Mercurio  -  Venus  ·  Tierra  -  Marte  -  Júpiter  -  Saturno  -  Urano  –  Neptuno Ceres  -  Plutón  -  Makemake -  Eris Terrestre  -  Marcianas  -  Asteroidales  -  Jovianas  -  Saturnianas  –  Uranianas  -  Neptunianas  -  Plutonianas  -  Eridiana   Meteoroides  –  Asteroides -  Cometas   I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense El mirador del cielo http :// www.elpais.com / graficos /sociedad/Mirador/cielo/ elpgra /20090301elpepusoc_1/Ges / http://www.abc.es/20110322/ciencia/abci-autenticas-dimensiones-sistema-solar-201103221819.html Estrela Planetas Planetas enanos Satélites Outros corpos
Tierra Pluton I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Sol Tierra Pluton Paseo virtual`polo Sistema Solar  http://www.elmundo.es/especiales/2009/06/ciencia/astronomia/sistema_solar/index.html I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
O SOL Estrela de tamaño medio, composta de gases incandescentes (fundamentalmente hidróxeno e helio). Debido ás reaccións termonucleares que se producen no seu núcleo produce enerxía. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Sol Terra Plutón I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Antares  es la 15ava estrella mas brillante en el cielo. Está a más de 1000 años luz .  Sol – 1 pixel Xupiter é invisible nesta escala
A sorte favorece só á mente preparada. Isaac Asimov. Escritor e científico ruso.
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http://www.publico.es/ciencias/investigacion/264895/estrella/prematura I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
[object Object],[object Object],CICLO DA VIDA DUNHA ESTRELA ,[object Object],[object Object],I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
[object Object],[object Object],Cuestións: - Onde se formaron os elementos químicos que forman o teu corpo? - Explica a formación e a evolución do Sol - Como estudian os científicos a composición das estrelas? I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
A observación e a experimentación xera novas preguntas Indica a distancia en km
[object Object],[object Object],I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
ORIXE DO SISTEMA SOLAR ,[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object]
ORIXE DO SISTEMA SOLAR. Teoría planetesimal. 1.- Hai uns 4600 m.a. unha nebulosa xiratoria de po e gas, comezouse a contraerse, pola acción da gravidade. 2.- A contracción gravitacional formou unha gran masa central e un disco xiratorio ó redor dela. Na masa central comezou a producirse a fusión nuclear do hidróxeno o que deu lugar ó protosol e posteriormente ó actual sol. 3.-As partículas de gas e po que formaban o disco xiratorio paralelamente pola acción da gravidade empezaron a agruparse primero gránulos dalgúns milímetros e logo mayores denominados  planetesimais. A colisión destes planetesimais por acreción daría lugar ós protoplanetas. 4.- Debido o proceso da acreción cada protoplaneta foi despexando a súa zona orbital (barrido da órbita) dando lugar os actuais planetas. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Para comprobar a orixe do Sistema Solar, os astrónomos estudan lugares da nosa galaxia en diversos momentos de evolución o que lle da unha idea máis axustada do que pudo acontecer. Así mesmo contan con unhas testemuñas das fases iniciais como son os asteroides e cometas do cinto de asteroide ou do cinto de Kuiper, que representa a materia que non se concentrou nos planetas e satélites. Formación Sistema Solar:  http://www.youtube.com/watch?v=sO2M-Fi6dak I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
[object Object],[object Object],I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
AS CONCLUSIÓNS DA CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
Visita o seguintes enlaces:  http ://delatierraaluniverso.cienciadirecta.com/visitaVirtual.asp The Known Universe by AMNH (Museo americano de historia natural) http://www.youtube.com/watch?v=17jymDn0W6U I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
 
I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
http://www.elmundo.es/elmundo/2008/09/25/ciencia/1222352994.htm l O primeiro indicio da primeira cortiza terrestre   I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
A crencia en Deus é unha opción persoal, non é unha cuestión científica.  I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense
[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],[object Object],Nas últimas conclusións da ciencia colaboraron, dalgún xeito, todos estudios  realizados con anterioridade. I.E.S. Otero Pedrayo.  Ourense ACTIVIDADE VOLUNTARIA

More Related Content

What's hot

Tema 5. apuntamentos o universo. i
Tema 5. apuntamentos o universo. iTema 5. apuntamentos o universo. i
Tema 1 o noso lugar no universo juani
Tema 1 o noso lugar no universo juaniTema 1 o noso lugar no universo juani
Tema 1 o noso lugar no universo juanijuanapardo
 
4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...
4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...
4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...
anoiteenecesaria
 
A clave secreta del universo por Marta navares
A clave secreta del universo por  Marta navaresA clave secreta del universo por  Marta navares
A clave secreta del universo por Marta navares
Filosofía Luis IES Otero Pedrayo Ourense
 
Astrónomos boa
Astrónomos boaAstrónomos boa
Astrónomos boaMella95
 
Unidade didáctica 2 o universo
Unidade didáctica 2 o universoUnidade didáctica 2 o universo
Unidade didáctica 2 o universojuanapardo
 
1 universo e _terra
1 universo e _terra1 universo e _terra
1 universo e _terra
David Casado Bravo
 
Cecilia Payne
Cecilia PayneCecilia Payne
Cecilia Payne
anoiteenecesaria
 
A terra o noso planeta
A terra o noso planetaA terra o noso planeta
Margaret Burbidge
Margaret BurbidgeMargaret Burbidge
Margaret Burbidge
anoiteenecesaria
 
historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891
 historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891 historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891
historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891LOPEZMOURENZA
 

What's hot (17)

Tema 5. apuntamentos o universo. i
Tema 5. apuntamentos o universo. iTema 5. apuntamentos o universo. i
Tema 5. apuntamentos o universo. i
 
Tema 1 o noso lugar no universo juani
Tema 1 o noso lugar no universo juaniTema 1 o noso lugar no universo juani
Tema 1 o noso lugar no universo juani
 
O sistema solar
O sistema solar O sistema solar
O sistema solar
 
Trabajo cmc
Trabajo cmcTrabajo cmc
Trabajo cmc
 
O sistema solar
O sistema solarO sistema solar
O sistema solar
 
4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...
4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...
4. A astronomía é a ciencia que estuda os obxectos celestes e os fenómenos no...
 
A clave secreta del universo por Marta navares
A clave secreta del universo por  Marta navaresA clave secreta del universo por  Marta navares
A clave secreta del universo por Marta navares
 
Astrónomos boa
Astrónomos boaAstrónomos boa
Astrónomos boa
 
Unidade didáctica 2 o universo
Unidade didáctica 2 o universoUnidade didáctica 2 o universo
Unidade didáctica 2 o universo
 
Preguntas cmc
Preguntas cmcPreguntas cmc
Preguntas cmc
 
La clave secreta del universo
La clave secreta del universoLa clave secreta del universo
La clave secreta del universo
 
1 universo e _terra
1 universo e _terra1 universo e _terra
1 universo e _terra
 
Cecilia Payne
Cecilia PayneCecilia Payne
Cecilia Payne
 
A terra o noso planeta
A terra o noso planetaA terra o noso planeta
A terra o noso planeta
 
"Historia do tempo" de Stephen Hawking por Andrea Fernández Novoa
"Historia do tempo" de Stephen Hawking por Andrea Fernández Novoa"Historia do tempo" de Stephen Hawking por Andrea Fernández Novoa
"Historia do tempo" de Stephen Hawking por Andrea Fernández Novoa
 
Margaret Burbidge
Margaret BurbidgeMargaret Burbidge
Margaret Burbidge
 
historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891
 historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891 historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891
historiadonosoplaneta-150512183506-lva1-app6891
 

Similar to Orixe do universo

1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa
1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa
1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa
Consellería de Educación, Universidade e Formación Profesional. Xunta de Galicia
 
Cinto de asteroides daniel romano gude
Cinto de asteroides daniel romano gudeCinto de asteroides daniel romano gude
Cinto de asteroides daniel romano gude
encarnavilla
 
Centro de astrobioloxía (csic inta)
Centro de astrobioloxía (csic inta)Centro de astrobioloxía (csic inta)
Centro de astrobioloxía (csic inta)iesasorey
 
Las estrellas 2
Las estrellas 2Las estrellas 2
Las estrellas 2mjriadigos
 
Observatorios astronómicos arredor do mundo
Observatorios astronómicos arredor do mundoObservatorios astronómicos arredor do mundo
Observatorios astronómicos arredor do mundo
encarnavilla
 
A historia do noso planeta
A historia do noso planetaA historia do noso planeta
A historia do noso planetairenetraba
 
A Orixe Do Sistema Solar
A Orixe Do Sistema SolarA Orixe Do Sistema Solar
A Orixe Do Sistema Solarguest109cf10
 
Presentacion 97 2003
Presentacion 97 2003Presentacion 97 2003
Presentacion 97 2003ciencialopez
 
Cmc científicos século xx (resumo).docx
Cmc científicos século xx (resumo).docxCmc científicos século xx (resumo).docx
Cmc científicos século xx (resumo).docx
irenegonzalez1bac10
 
E fixemos a luz!
E fixemos a luz!E fixemos a luz!
E fixemos a luz!
IES Antón Losada Diéguez
 

Similar to Orixe do universo (20)

1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa
1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa
1ºeso. Apuntamentos. tema 4.A terra e o universo revisado por luisa
 
2013 14 orixe da vida
2013 14 orixe da vida2013 14 orixe da vida
2013 14 orixe da vida
 
Cinto de asteroides daniel romano gude
Cinto de asteroides daniel romano gudeCinto de asteroides daniel romano gude
Cinto de asteroides daniel romano gude
 
Centro de astrobioloxía (csic inta)
Centro de astrobioloxía (csic inta)Centro de astrobioloxía (csic inta)
Centro de astrobioloxía (csic inta)
 
Las estrellas
Las estrellasLas estrellas
Las estrellas
 
LAS ESTRELLAS
LAS ESTRELLASLAS ESTRELLAS
LAS ESTRELLAS
 
Las estrellas 2
Las estrellas 2Las estrellas 2
Las estrellas 2
 
Orixe da vida
Orixe da vidaOrixe da vida
Orixe da vida
 
Observatorios astronómicos arredor do mundo
Observatorios astronómicos arredor do mundoObservatorios astronómicos arredor do mundo
Observatorios astronómicos arredor do mundo
 
Formación del universo
Formación del universoFormación del universo
Formación del universo
 
Formación del universo
Formación del universoFormación del universo
Formación del universo
 
2013 14 orixe da vida
2013 14 orixe da vida2013 14 orixe da vida
2013 14 orixe da vida
 
A historia do noso planeta
A historia do noso planetaA historia do noso planeta
A historia do noso planeta
 
A Orixe Do Sistema Solar
A Orixe Do Sistema SolarA Orixe Do Sistema Solar
A Orixe Do Sistema Solar
 
Presentacion 97 2003
Presentacion 97 2003Presentacion 97 2003
Presentacion 97 2003
 
Orixe da vida
Orixe da vidaOrixe da vida
Orixe da vida
 
Cmc científicos século xx (resumo).docx
Cmc científicos século xx (resumo).docxCmc científicos século xx (resumo).docx
Cmc científicos século xx (resumo).docx
 
2012 orixe da vida
2012 orixe da vida2012 orixe da vida
2012 orixe da vida
 
AstronomíA
AstronomíAAstronomíA
AstronomíA
 
E fixemos a luz!
E fixemos a luz!E fixemos a luz!
E fixemos a luz!
 

More from Carmen Cid Manzano

O sangue
O sangueO sangue
3 erres
3 erres3 erres
3 erres
3 erres3 erres
7 función de relación vexetal
7 función de relación vexetal7 función de relación vexetal
7 función de relación vexetalCarmen Cid Manzano
 
El misterio del hombre de pilltdown 2012
El misterio del hombre de pilltdown 2012El misterio del hombre de pilltdown 2012
El misterio del hombre de pilltdown 2012Carmen Cid Manzano
 
6.funcion nutricion reino vexetal
6.funcion nutricion reino vexetal6.funcion nutricion reino vexetal
6.funcion nutricion reino vexetalCarmen Cid Manzano
 
Naturaleza sorprendente
Naturaleza sorprendenteNaturaleza sorprendente
Naturaleza sorprendente
Carmen Cid Manzano
 
La boveda del fin del mundo
La boveda del fin del mundoLa boveda del fin del mundo
La boveda del fin del mundo
Carmen Cid Manzano
 
Ao redor do maior descubrimento do ano segundo a revista science
Ao redor do maior descubrimento do ano segundo a revista scienceAo redor do maior descubrimento do ano segundo a revista science
Ao redor do maior descubrimento do ano segundo a revista scienceCarmen Cid Manzano
 

More from Carmen Cid Manzano (20)

Transporte animais
Transporte animaisTransporte animais
Transporte animais
 
24 intercambio gases
24  intercambio gases24  intercambio gases
24 intercambio gases
 
Dixestion
DixestionDixestion
Dixestion
 
Sexualidade e reproducción
Sexualidade e reproducciónSexualidade e reproducción
Sexualidade e reproducción
 
Reproducción animais2013
Reproducción animais2013Reproducción animais2013
Reproducción animais2013
 
O sangue
O sangueO sangue
O sangue
 
Biotecnoloxia
BiotecnoloxiaBiotecnoloxia
Biotecnoloxia
 
3 erres
3 erres3 erres
3 erres
 
3 erres
3 erres3 erres
3 erres
 
Tecidos animais
Tecidos animaisTecidos animais
Tecidos animais
 
Cuestións
CuestiónsCuestións
Cuestións
 
Reproducción vexetais
Reproducción vexetaisReproducción vexetais
Reproducción vexetais
 
7 función de relación vexetal
7 función de relación vexetal7 función de relación vexetal
7 función de relación vexetal
 
El misterio del hombre de pilltdown 2012
El misterio del hombre de pilltdown 2012El misterio del hombre de pilltdown 2012
El misterio del hombre de pilltdown 2012
 
6.funcion nutricion reino vexetal
6.funcion nutricion reino vexetal6.funcion nutricion reino vexetal
6.funcion nutricion reino vexetal
 
Naturaleza sorprendente
Naturaleza sorprendenteNaturaleza sorprendente
Naturaleza sorprendente
 
Actividades tema 5
Actividades tema 5Actividades tema 5
Actividades tema 5
 
La boveda del fin del mundo
La boveda del fin del mundoLa boveda del fin del mundo
La boveda del fin del mundo
 
Tecidos vexetais
Tecidos vexetaisTecidos vexetais
Tecidos vexetais
 
Ao redor do maior descubrimento do ano segundo a revista science
Ao redor do maior descubrimento do ano segundo a revista scienceAo redor do maior descubrimento do ano segundo a revista science
Ao redor do maior descubrimento do ano segundo a revista science
 

Orixe do universo

  • 1. A ORIXE DO UNIVERSO Carmen Cid Manzano Ciencias para o mundo contemporáneo I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense. Departamento Bioloxía e Xeoloxía. Como foi que chegamos aquí Como foi que chegamos aquí
  • 2.
  • 3. O UNIVERSO TEORÍA DO BIG - BANG FORMADO POR Orixe GALAXIAS PODEN TER DIFERENTES FORMAS AGR Ú PANSE EN C Ú MULOS GAL Á CTICOS FORMADAS POR ESTRELAS LUZ PROPIA TE Ñ EN QUE PODEN CONSTITU Í R O CENTRO DUN SISTEMA SOLAR A S Ú A ESTRELA É O SOL PLANETAS A TERRA COMO AO REDOR XIRAN OUTROS CORPOS COMETAS ASTEROIDES SAT É LITES COMO PLANETAS ANANOS - Con suficiente masa para ter forma esférica - Despexada a súa órbita doutros obxectos Caracterizados por - Non teñen forma esférica - Non teñen despexada a súa órbita orixe Teoría planetesimal NEBULOSAS, PO INTERSESTELAR, MATERIA E ENERXÏA ESCURA * * A materia visible constitúe un 4% da masa das galaxias e componse de estrelas, nebulosas e o po interestelar. O resto denomínase materia e enerxía escura e a súa natureza é un dos máis grandes misterios cos que se enfronta a ciencia. Materia e enerxía escura* I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 4. ? ? ? Ver videos editados: Materia oscura http://www.youtube.com/watch?v=tEww9jKJCyA Enerxía oscura http://www.youtube.com/watch?v=uCKdqmtclr0 Documental completo Materia y energía oscura: http ://www.megavideo.com/?d=FUQRR3KO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 5. AS CONCLUSIÓNS EN CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 6. A CONFIRMACIÓN DUNHA HIPÓTESE É UNHA PLATAFORMA PARA EXPOR NOVAS PREGUNTAS DE INVESTIGACIÓN. http://www.elpais.com/articulo/sociedad/balon/materia/oscura/rodea/Via/Lactea/elpepisoc/20100113elpepisoc_11/Tes I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 8. AS CONCLUSIÓNS EN CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS
  • 9. O planetaTerra O Sistema solar Galaxia Via Láctea Cúmulo de galaxias Grupo Local formado por as galaxias Andrómeda, a Via Lactea e outras 30 máis pequenas. Supercúmulos e filamentos de galaxias , entre elas atópase a materia e a enerxía escura. O Universo
  • 10. AS CONCLUSIÓNS DA CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 11. http:// www.abc.es /20101115/ciencia/ pluton - despues -todo-planeta-201011150937. html
  • 15. http://www.elpais.com/articulo/sociedad/nuevos/planetas/extrasolares/elpepusoccie/20110913elpepusoc_5/Tes OS CIENTÍFICOS COMUNICAN AS SÚAS ACHEGAS EN REVISTAS E CONGRESOS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 16. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense http :// ciencia.nasa.gov /ciencias-especiales/18may_ orphanplanets /
  • 17. EXPLORACIÓN E ESTUDIO DO UNIVERSO TELESCOPIOS VIAXES ESPACIAIS SONDAS ESPACIAIS ESTACIÓNS ESPACIAIS SATELITES ARTIFICIAIS OS CIENTÍFICOS UTILIZAN Estación internacional espacial (ISS) Radiotelescopios A carreira espacial Video: Historia viaxes espaciais Video: http://www.youtube.com/watch?v=QTJOcVhC6lE&NR=1 Video:Sondas espaciais http://www.youtube.com/watch?v=Lvf12WNPAxI I Quen inventou o telescopio? I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Misiones espaciais
  • 18. TELESCOPIOS ÓPTICOS Captan a luz e agrandan os obxectos moi afastados RADIOTELESCOPIOS Captan ondas de radio OUTROS TELESCOPIOS Captan raios X, raios ultravioleta, raios gamma ou radiacción infravermella Poden atoparse No alto das montañas O Gran Telescopio de Canarias (GTC) inagurado no 2007 é un dos telescopios ópticos máis grandes do mundo TELESCOPIOS No espazo Telescopio Espacial Hubble Como funciona o Hubble I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 20. En 25 de maio de 2008, a sonda Phoenix aterrou cerca do polo norte de Marte; o seu obxectivo primario e determinar se houbo ou puido haber vida en Marte, caracterizar o clima de Marte, estudo da xeoloxía de Marte, e efectuar estudos da historia xeolóxica da auga, factor crave para descifrar o pasado dos cambios climáticos do planeta. SONDAS ESPACIAIS OS CIENTÍFICOS DEBEN DISPOR DE ORZAMENTO E MEDIOS ADECUADOS PARA AS SÚAS INVESTIGACIÓNS http://www.plataformasinc.es/index.php/esl/Multimedia/Videos/La-sonda-Phoenix-de-la-NASA-llega-a-Marte I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 21. O mapa foi construído a partir de 21.000 imaxes capturadas durante oito anos por Themis , cámara de infravermellos que leva a nave Mars Odyssey. Esta nave que orbita ao redor de Marte desde 2001. http://www.publico.es/ciencias/329683/nasa/configurar/mapa/detallado/marte I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 22. ESTACIÓN ESPACIAL INTERNACIONAL Ancho: 108 m; Longo: 88 m Masa: 464 t Tripulantes: 6 Laboratorios: 4 Espacio habitable: 1300 m³ Velocidade: 27.000 km/h Altura órbita: 400Km Período orbital : 91,34 minutos Órbitas por día : 15,76 Video: Vida na ISS http ://es. youtube . com / watch ?v=lR5ToblC0KE A Estación Espacial Internacional (en inglés International Space Station [ISS]), é un proxecto común de cinco axencias do espacio: a NASA (USA), a Axencia Espacial Rusa , a Axencia Espacial Xaponesa , a Axencia Espacial Canadiense e a Axencia Espacial Europea . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Resumo das características no ano 2010:
  • 24. SEGUIMENTO DA ESTACIÓN ESPACIAL INTERNACIONAL EN TEMPO REAL DESDE OURENSE I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense http://spaceflight.nasa.gov/realdata/sightings/cities/view.cgi?country=Spain&region=None&city=Orense Tamén podes utilizar: http://www.estacionespacial.com/pasos.php non está Ourense pero elixe Pontevedra.
  • 25.
  • 26. AMS-02: preparado para descubrir los misterios del Universo 19-05-2011 completouse a instalación do instrumento científico máis grande e sofisticado da Estación Espacial Internacional. O Espectrómetro Magnético Alfa, posto en órbita polo Trasbordador Espacial, recibirá o impacto de dez mil raios cósmicos por minuto para buscar respostas aos segredos mellor gardados da física de partículas. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 27. O “BIG BANG” É UNHA TEORÍA QUE EXPLICA A ORIXE E EVOLUCIÓN DO UNIVERSO I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Unha teoría científica dá sentido a feitos, datos e observacións relacionándoos de xeito coherente e pausible. Serve ademais para facer predicións que poden permitir ampliar e aplicar a distintos campos devandita teoría. Teoría científica http ://www.youtube.com/watch?v=lCJuaWH_U3s&feature=channel_video_title
  • 28. Interaccións fundamentais son aquelas forzas do Universo que non se poden explicar en función doutras máis básicas. As forzas ou interaccións fundamentais coñecidas ata agora son catro: gravitatoria, electromagnética, nuclear forte e nuclear débil. O Modelo Estándar de Física de Partículas é a mellor teoría que os físicos teñen actualmente para describir os bloques fundamentais do edificio do universo. É un dos logros máis grandes da ciencia do século XX. Consulta a páxina: http:// www.xente.mundo - r.com / rcid / pages_ga / sm _0. html I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 30. No tempo 0 da historia do Universo as interaccións ou forzas fundamentais estaban unidas. BIG BANG I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 31. 10- 43 segundos despois do Big Bang o tamaño do Universo é infinitamente pequeno e cunha Tª duns 10 32 ºC. A masa postúlase que se concentra nunha partícula chamada “ boson de Hiss “ ou “ partícula de Deus”. O LHC do CERN (Ginebra) intentará a identificación do boson de Hiss I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 32. Entre 10 -43 e 10 -34 segundos, o Universo medrou en 10 32 veces o seu tamaño. A Tª descendeu ata 10 27 ºC. Separase a forza nuclear forte e aparecen as partículas elementais, leptóns e quarks I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 33. O Universo era un plasma formado por partículas de materia ( quarks e leptóns ) e partículas mediadoras de forzas. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 34. A os 1O -6 segundos os quarks únense de tres en tres formando os primeiros protóns e neutróns estables (así como antiprotóns e antineutróns). I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 35. Comeza a aniquilación de partículas de materia e antimateria , ata que quedou un leve residuo de materia. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Protón Neutrón
  • 36. 3 minutos despois do Big Bang, a temperatura é de 10 9 C. Os protóns e neutróns combínanse formando núcleos de deuterio ( hidróxeno pesado) Os deuterios combínanse para producir n úcleos de helio . O resultado final é unha fracción en masa de 75% de núcleos de hidróxeno e 25% de helio. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 37. Cando o universo ten uns 300.000 anos, a temperatura xa non é suficientemente alta, 3.500ºC, para manter o plasma de protóns e electróns e estes recombinanse formando sobre todo átomos de hidróxeno . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 38.  
  • 39. Entre 100 e 200 millóns de anos despois do Big Bang, a gravidade exerceu a súa influencia no universo e fórmáronse as nebulosas. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 40. 1.000 millóns de anos despois as grandes nebulosas formadas acenden as primeiras estrelas e sintetízanse nelas os primeiros elementos pesados (carbono, osíxeno, nitróxeno, silicio, magnesio e ferro). A temperatura é de aproximadamente -255ºC. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 41. Empézanse a formar as galaxias como agrupamentos de materia escura, enerxía escura, estrelas e gas . I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 43. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense Unha proba que apoiou a Teoría do Big Bang foi o descubrimento en 1923 por Hubble da expansión do Universo. Para entender como se pode saber que as galaxias se separan ver o video: O efecto Doppler: http://www.youtube.com/watch?v=ys4_JFbSvIQ
  • 44. Penzias e Wilson , en 1964 detectaron por primeira vez a radiación de fondo cósmica de microondas , que procede uniformemente de todas direccións. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 45. Do ocorrido aproximadamente un mes despois da “Gran Explosión” temos noticias a través do estudo da radiación de fondo cósmica de microondas, restos de radiación que se formou nesta etapa. ´Só o modelo do Big Bang dá unha resposta á existencia desta radiación. Mapa da radiación de fondo cósmica de microondas detectado pola sonda Wmap. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 48. A ciencia actual resulta dun traballo en equipo A investigación en ciencia básica é necesaria I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 49. O bosón de Higgs é unha partícula elemental hipotética, predita polo modelo estándar da física de partículas, pero a ciencia necesita comprobación experimental. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 50. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense http://www.elmundo.es/elmundo/2007/graficos/jun/s1/cern.html
  • 51. MATERIA MOLÉCULAS ÁTOMO NÚCLEO QUARKS QUARKS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense ?
  • 52. A experimentación no CERN está ligada a ciencia pura pero tamén a campos de aplicación directa como é a invención e mellora de técnicas de diagnóstico clínico coma a Tomografía Axial Computerizada( TAC), a Resonancia Magnética Nuclear (RMN) ou as novas terapias de loita contra o cancro (Hadronterapia). Tamén foi no CERN onde foi creada a web (World Wide Web) e actualmente estanse desenvolvendo novas formas de procesamento, almacenamento e intercambio da información (a GRID).
  • 55. La Región 22 de noviembre de 2009 Atopa o erro I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 56. Detector de neutrinos situado a 730 km del CERN y 1400m de profundidad I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 59. En ciencia o esperado non é sempre o que se atopa. Casa das ciencias da Coruña http://www.scribd.com/doc/989588/Via-lactea
  • 60. SISTEMA SOLAR Sol Mercurio - Venus · Tierra - Marte - Júpiter - Saturno - Urano – Neptuno Ceres - Plutón - Makemake - Eris Terrestre - Marcianas - Asteroidales - Jovianas - Saturnianas – Uranianas - Neptunianas - Plutonianas - Eridiana Meteoroides – Asteroides - Cometas I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense El mirador del cielo http :// www.elpais.com / graficos /sociedad/Mirador/cielo/ elpgra /20090301elpepusoc_1/Ges / http://www.abc.es/20110322/ciencia/abci-autenticas-dimensiones-sistema-solar-201103221819.html Estrela Planetas Planetas enanos Satélites Outros corpos
  • 61. Tierra Pluton I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 62. Sol Tierra Pluton Paseo virtual`polo Sistema Solar http://www.elmundo.es/especiales/2009/06/ciencia/astronomia/sistema_solar/index.html I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 63. O SOL Estrela de tamaño medio, composta de gases incandescentes (fundamentalmente hidróxeno e helio). Debido ás reaccións termonucleares que se producen no seu núcleo produce enerxía. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 64. Sol Terra Plutón I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 66. Antares es la 15ava estrella mas brillante en el cielo. Está a más de 1000 años luz . Sol – 1 pixel Xupiter é invisible nesta escala
  • 67. A sorte favorece só á mente preparada. Isaac Asimov. Escritor e científico ruso.
  • 70.
  • 71.
  • 72. A observación e a experimentación xera novas preguntas Indica a distancia en km
  • 73.
  • 74.
  • 75. ORIXE DO SISTEMA SOLAR. Teoría planetesimal. 1.- Hai uns 4600 m.a. unha nebulosa xiratoria de po e gas, comezouse a contraerse, pola acción da gravidade. 2.- A contracción gravitacional formou unha gran masa central e un disco xiratorio ó redor dela. Na masa central comezou a producirse a fusión nuclear do hidróxeno o que deu lugar ó protosol e posteriormente ó actual sol. 3.-As partículas de gas e po que formaban o disco xiratorio paralelamente pola acción da gravidade empezaron a agruparse primero gránulos dalgúns milímetros e logo mayores denominados planetesimais. A colisión destes planetesimais por acreción daría lugar ós protoplanetas. 4.- Debido o proceso da acreción cada protoplaneta foi despexando a súa zona orbital (barrido da órbita) dando lugar os actuais planetas. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 76. Para comprobar a orixe do Sistema Solar, os astrónomos estudan lugares da nosa galaxia en diversos momentos de evolución o que lle da unha idea máis axustada do que pudo acontecer. Así mesmo contan con unhas testemuñas das fases iniciais como son os asteroides e cometas do cinto de asteroide ou do cinto de Kuiper, que representa a materia que non se concentrou nos planetas e satélites. Formación Sistema Solar: http://www.youtube.com/watch?v=sO2M-Fi6dak I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 77.
  • 78. AS CONCLUSIÓNS DA CIENCIA SON PROVISIONAIS E PODEN SER MODIFICADAS I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 79. Visita o seguintes enlaces: http ://delatierraaluniverso.cienciadirecta.com/visitaVirtual.asp The Known Universe by AMNH (Museo americano de historia natural) http://www.youtube.com/watch?v=17jymDn0W6U I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 81.  
  • 83. http://www.elmundo.es/elmundo/2008/09/25/ciencia/1222352994.htm l O primeiro indicio da primeira cortiza terrestre I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 84. A crencia en Deus é unha opción persoal, non é unha cuestión científica. I.E.S. Otero Pedrayo. Ourense
  • 85.