Milli Pediyatri Kongresi'nde yaptığım konuşma. Okul öncesi yıllarda çocuklarımız neler kazanarak gelişirler? Beyin ve zihin gelişiminin ilkeleri çerçevesinde eski ve yeni bilgilerden bir derleme.
DEHB ne zaman ve neden tedavi edilmeli?Yanki Yazgan
Tanı koymak başka, tedavi kararı başka.
DEHB biyolojik mekanizmaları, bilişsel karakteristikleri ve davranışlar ve duygularda kendini gösteren semptomları ile ciddi bir nörogelişimsel bozukluktur.Problemlerin gelişim sürecinin hangi noktasında çıktığı, hangi sistemleri etkilediği, çocuğun ve ailenin hayatında nelere yol açtığı ve mal olduğu tedavi kararını ve biçimini belirleyicidir.
Duyguların iş ve çalışma hayatı başta olmak üzere yaşantılarımıza ve kararlarımıza etkisi hakkında EgeBölgesi Sanayi Odası'nda düzenlenen sohbet konuşmasında kullandığım slaytlar
MZorluVakfı'nın düzenlediği gençlik zirvesindeki konuşmamda kullandığım slaytlar. İlham kaynağı "yaşadım diyebilmen için" şiiri (Nazım Hikmet)
Özü şu: 1. Uzun vadeli hedeflerimiz Önemli olana, kısa vadeli hedeflerimiz Gerekli olana odaklıdır. 2. Uzun hedeflerimizi netleştirmek mümkün ve gerekli değildir. Bu belirsizliğe tahammül ettikçe, yaşadım diyebilecek bir hayat olasılığı artar. 3. Başkalarıyla beraber bir şeyler yapmanın sevincini yaşamak, değer verilerek büyümek hedef belirlemenin önündedir. 4. vb vb :)
DEHB ile disleksinin tanımlarını yaptıktan sonra beraber görülmelerine ilişkin araştırma verilerini özetledim. Bu verilere dayanarak gündelik uygulamalarda neler yapılabileceğini tartıştım. Disleksi alanında netleşmemiş konulara da kısaca değindim.
DEHB ne zaman ve neden tedavi edilmeli?Yanki Yazgan
Tanı koymak başka, tedavi kararı başka.
DEHB biyolojik mekanizmaları, bilişsel karakteristikleri ve davranışlar ve duygularda kendini gösteren semptomları ile ciddi bir nörogelişimsel bozukluktur.Problemlerin gelişim sürecinin hangi noktasında çıktığı, hangi sistemleri etkilediği, çocuğun ve ailenin hayatında nelere yol açtığı ve mal olduğu tedavi kararını ve biçimini belirleyicidir.
Duyguların iş ve çalışma hayatı başta olmak üzere yaşantılarımıza ve kararlarımıza etkisi hakkında EgeBölgesi Sanayi Odası'nda düzenlenen sohbet konuşmasında kullandığım slaytlar
MZorluVakfı'nın düzenlediği gençlik zirvesindeki konuşmamda kullandığım slaytlar. İlham kaynağı "yaşadım diyebilmen için" şiiri (Nazım Hikmet)
Özü şu: 1. Uzun vadeli hedeflerimiz Önemli olana, kısa vadeli hedeflerimiz Gerekli olana odaklıdır. 2. Uzun hedeflerimizi netleştirmek mümkün ve gerekli değildir. Bu belirsizliğe tahammül ettikçe, yaşadım diyebilecek bir hayat olasılığı artar. 3. Başkalarıyla beraber bir şeyler yapmanın sevincini yaşamak, değer verilerek büyümek hedef belirlemenin önündedir. 4. vb vb :)
DEHB ile disleksinin tanımlarını yaptıktan sonra beraber görülmelerine ilişkin araştırma verilerini özetledim. Bu verilere dayanarak gündelik uygulamalarda neler yapılabileceğini tartıştım. Disleksi alanında netleşmemiş konulara da kısaca değindim.
Varlık İçinde Yokluk (Cost of Affluence for Children)Yanki Yazgan
Kaynakların bol olduğu koşullarda büyüyen çocukların gelişiminde sosyal ve duygusal gelişime ilişkin sorunlar sıkça çıkmaktaysa, ailelerin duruma bir kez daha bakmaları gerekir. Bu sunumda konuya ilişkin slaytlarda sadece çizgileri göreceksiniz. Katılımcılarla tartışarak, değişik boyutları dile getirmelerini sağlayarak gerçekleşen bir "arama semineri" gibi yürüttüğümden ötürü metinlerle sınırlamak istemedim.
Yumuşak Liderliği şöyle özetliyorum:
Zorla güzellik olmaz, güzellikle zorlama olur. Güzellikle zorlama zorlama gibi gelmez:)
Duygusal zeka diye adlandırabileceğimiz beceri setinin önemli parçalarından birisi olan anlayabilmenin ön şartlarından birisi bekleme ve sabredebilme. Buna özellikle genç yaşlardakiler için geçerli olan yanlarıyla değindiğim sunumda odaklanma sunumuyla ortak bazı slaytlar var. metindeki çizgi ya da görselleri ilginç bulacaklar olabilir.
Tikleri Olmak: Tikler ve Tourette SendromuYanki Yazgan
Tıp Fakültesi öğrencilerinden bir grup ile Acıbadem'İn ev sahipliğinde düzenlediğimiz sempozyumdaki sunumum.
TikTouretteSendromuGönüllüleri adı ile organize olan bu gönüllü grubun bağlantıları
https://www.facebook.com/touretteturkiyegonulluleri/
İntihar düşünce ve davranışını tanımlayıcı, çocuk hekimlerine sunmak üzere hazırladığım konuşma. İstanbul Tıp Fakültesi Pediyatri Bölümü'nde sundum (3/2016)
TSOL İstanbul'da 9.3.2016'da yaptığım bir seminerin slaytlarından seçmeler. Dijital hayata ilişkin sık sorulan sorulara yanıtlarım sunumun en son slaytlarından birisi.
yoksulluk ve gelir eşitsizliğinin beyin ve insan gelişimine etkilerini özetleyen bir sunum. Araştırma bulgularının özeti şeklinde. yorumlayıcı yazılarım linkedin ve yankiyazgan.com da.
The Naive and Sentimental DiagnosticianYanki Yazgan
this is a commentary about when and how a problem or distress becomes a diagnıostic entity. Although the discussion is about psychopathology the arguments can easily be extended to the rest of medicine as well as other disciplines where classification matters.
odaksızlık ve belirsizlik çağında hayatlarımızın yöneticisi olabilir miyiz?Yanki Yazgan
Larry Vitulano ve arkadaşlarının liderlik gelişiminde yönetici koçluğu uygulamalarına bilim ve etik perspektifleriyle yaklaşımı anlattıkları seminerin giriş konuşması olarak hazırladım. Ancak zaman daralınca bu sunumu kullanmadan yapmaya karar verdiğim konuşmanın slaydları.
Tıp öğrencileri için öğrencilik ve hekimlik kariyeri hk düşünceler 4.12.2011 ...Yanki Yazgan
TTB'nin 4.12.2011'de düzenlediği felsefe/hekimlk seminerinde sunduğum slaytlar. Daha sonra Ege, Kocaeli, Marmara, Elazığ Tıp Fakülteleri'nde benzer konuşmaları farklı odaklarla yaptım.
Tipik atipik gelişim: otizm örneği üzerinden tartışma Yanki Yazgan
Koç Üniversitesinde verilmiş konferans. Bir kısmı daha önce Haseki Nöroloji'de verdiğim konferanstan. Üzerinde durduğum normal ile anormal arasındaki ayrımın düşündüğümüzden çok daha silik olduğu, ikisi arasındaki geçişliliğin yüksek olduğu kanısı üzerine. Yarı İngilizce yarı Türkçe, kusura bakmayın. Ancak yetişiyor:)
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuk ve gençlerde sosyal iletişim sorunlarına sıkça rastlanmakta. Bu konuya değindiğim bir kongre sunumunu (2015) paylaşıyorum.
ADHD and Social Deficit
hayat bir app olsaydi.brief.vkvKoçokullarıebeveynlikkongresi.2014Yanki Yazgan
dijital çağ çocukların ve gençlerin gelişimini nasıl etkileyebilir? Odaklanma, öğrenme, ilişkiler... Bu konudaki yanıtların çoğuna erişmiş değiiiz. Ancak hazır cevaplar bulmak yerine cevap arayışımızı hılzandıracak yeni sorular sormak, eldeki verilere bir kez daha bakmak amaçlı bir sunum.
Istanbul: City of Dilemmas (a brain-mind perspective)Yanki Yazgan
This is a psychiatrist's perspective on Istanbul, where we are led to making choices under uncertainty. The ambiguity of the daily life in Istanbul makes it a challenge that can serve to improve our risk detection skills as well as our outlook towards life.
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergenYanki Yazgan
My presentation on Anhedonia in children and adolescents was presented at the 50th Meeting of the Psychiatric Association of Turkey.
Anhedonia through a Child and Adolescent Psychiatry perspective
Anhedonia is a key element of severe and complex depressive disorder, and should be differentiated from other childhood and adolescence conditions.
Özet:
Anhedoni, keyif alma işlevinde ve zevk duyma kapasitesinde azalma olarak tanımlanabilir. Klinik önemi yüksek ve bir hayat kalitesi meselesi olarak ele alınabilecek bir kavramdır. Depresif bozuklukların çekirdek belirtisi olup, bireyi çevreleyen dünyadan kopma duygusuna yol açarak, intihar girişimi için risk faktörü olarak karşımıza çıkabilmektedir.
Anhedoni, çocuk ve ergenlik döneminde depresyon prevalansından daha sık gözlenen ancak yeterince tanınamayan ve sıkça gözden kaçabilen bir bulgu, aynı zaman sübjektif bir şikayettir. Genel popülasyonda neredeyse gençlerin % 20’si en az bir kez, “normalde yapmaktan zevk aldıkları aktivitelerden anlamlı bir biçimde ilgi kaybı” olarak tanımladıkları bir “anhedoni epizodu” belirtmektedirler.
Tedaviye rağmen “son düzelen” semptom olarak bilinen anhedoni kavramının sınırları, üzüntü ve sıkılma ile ilişkisi, depresyonun mekanizmasındaki yeri, psikoz ve DEHB ile ilişkisi, ve endofenotipik değeri üzerinde tartışacağız. Ödül, risk ve dürtü kontrol sistemlerindeki nörobiyolojik değişikliklerin yoğun, süratli ve belirgin olduğu çocuk ve ergenlik gibi gelişim dönemlerini irdelemek anhedoni’yi ve onun doğal parçası ‘hedoni’yi daha iyi anlamamızı sağlayabilir.
Kaynaklar:
1. Gutkovich Z (2014) Anhedonia in Children and Adolescents, Zinoviy. s:65-80
2. Healey KL, Morgan J, Musselman SC, OlinoTM, Forbes EE (2014) Social anhedonia and medial prefrontal response to mutual liking in late adolescents. Brain and cognition.
3. Pizzagalli DA (2014) Depression, stress, and anhedonia: toward a synthesis and integrated model. Annual review of clinical psychology, 10, 393-423.
Kadınlar ve liderlik: beyin ve davranış bilimleri açısından fikirler. Praesta...Yanki Yazgan
Bu sunumda kadın ve erkeklere özgü sayılan nörobiyolojik özelliklerine, bu özelliklerin doğurduğu risk ve avantajlara değindim. Anne-çocuk ve gen çkızlık dönemine özgü (düzenli okurlarımın tanıdık olduğu) bilgilerden yararlanarak liderlik ve kritik karar alma çerçevesinde bir bilim güncellemesi yaptım.
Dinleyici kitlesi Praesta Danışmanlık ve Forbes Dergisi tarafından yürütülen 'Yönetim Kurulunda Kadın Programı'na katılan kadın üst düzey yöneticilerdi. Sunuma yansımayan tartışma noktalarını yazılarımda ileride aktarmaya çalışacağım.
Eğitimde Değişim Konferası'nda gerçekleştirdiğimiz bu sunumda sınıfta duygusal zekanın önemine değindik. Dilerseniz bize ulaşabilir, okulda ve sınıfta kullanabileceğiniz poster ve etkinlik kitapçığını edinebilirsiniz.
Varlık İçinde Yokluk (Cost of Affluence for Children)Yanki Yazgan
Kaynakların bol olduğu koşullarda büyüyen çocukların gelişiminde sosyal ve duygusal gelişime ilişkin sorunlar sıkça çıkmaktaysa, ailelerin duruma bir kez daha bakmaları gerekir. Bu sunumda konuya ilişkin slaytlarda sadece çizgileri göreceksiniz. Katılımcılarla tartışarak, değişik boyutları dile getirmelerini sağlayarak gerçekleşen bir "arama semineri" gibi yürüttüğümden ötürü metinlerle sınırlamak istemedim.
Yumuşak Liderliği şöyle özetliyorum:
Zorla güzellik olmaz, güzellikle zorlama olur. Güzellikle zorlama zorlama gibi gelmez:)
Duygusal zeka diye adlandırabileceğimiz beceri setinin önemli parçalarından birisi olan anlayabilmenin ön şartlarından birisi bekleme ve sabredebilme. Buna özellikle genç yaşlardakiler için geçerli olan yanlarıyla değindiğim sunumda odaklanma sunumuyla ortak bazı slaytlar var. metindeki çizgi ya da görselleri ilginç bulacaklar olabilir.
Tikleri Olmak: Tikler ve Tourette SendromuYanki Yazgan
Tıp Fakültesi öğrencilerinden bir grup ile Acıbadem'İn ev sahipliğinde düzenlediğimiz sempozyumdaki sunumum.
TikTouretteSendromuGönüllüleri adı ile organize olan bu gönüllü grubun bağlantıları
https://www.facebook.com/touretteturkiyegonulluleri/
İntihar düşünce ve davranışını tanımlayıcı, çocuk hekimlerine sunmak üzere hazırladığım konuşma. İstanbul Tıp Fakültesi Pediyatri Bölümü'nde sundum (3/2016)
TSOL İstanbul'da 9.3.2016'da yaptığım bir seminerin slaytlarından seçmeler. Dijital hayata ilişkin sık sorulan sorulara yanıtlarım sunumun en son slaytlarından birisi.
yoksulluk ve gelir eşitsizliğinin beyin ve insan gelişimine etkilerini özetleyen bir sunum. Araştırma bulgularının özeti şeklinde. yorumlayıcı yazılarım linkedin ve yankiyazgan.com da.
The Naive and Sentimental DiagnosticianYanki Yazgan
this is a commentary about when and how a problem or distress becomes a diagnıostic entity. Although the discussion is about psychopathology the arguments can easily be extended to the rest of medicine as well as other disciplines where classification matters.
odaksızlık ve belirsizlik çağında hayatlarımızın yöneticisi olabilir miyiz?Yanki Yazgan
Larry Vitulano ve arkadaşlarının liderlik gelişiminde yönetici koçluğu uygulamalarına bilim ve etik perspektifleriyle yaklaşımı anlattıkları seminerin giriş konuşması olarak hazırladım. Ancak zaman daralınca bu sunumu kullanmadan yapmaya karar verdiğim konuşmanın slaydları.
Tıp öğrencileri için öğrencilik ve hekimlik kariyeri hk düşünceler 4.12.2011 ...Yanki Yazgan
TTB'nin 4.12.2011'de düzenlediği felsefe/hekimlk seminerinde sunduğum slaytlar. Daha sonra Ege, Kocaeli, Marmara, Elazığ Tıp Fakülteleri'nde benzer konuşmaları farklı odaklarla yaptım.
Tipik atipik gelişim: otizm örneği üzerinden tartışma Yanki Yazgan
Koç Üniversitesinde verilmiş konferans. Bir kısmı daha önce Haseki Nöroloji'de verdiğim konferanstan. Üzerinde durduğum normal ile anormal arasındaki ayrımın düşündüğümüzden çok daha silik olduğu, ikisi arasındaki geçişliliğin yüksek olduğu kanısı üzerine. Yarı İngilizce yarı Türkçe, kusura bakmayın. Ancak yetişiyor:)
Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuk ve gençlerde sosyal iletişim sorunlarına sıkça rastlanmakta. Bu konuya değindiğim bir kongre sunumunu (2015) paylaşıyorum.
ADHD and Social Deficit
hayat bir app olsaydi.brief.vkvKoçokullarıebeveynlikkongresi.2014Yanki Yazgan
dijital çağ çocukların ve gençlerin gelişimini nasıl etkileyebilir? Odaklanma, öğrenme, ilişkiler... Bu konudaki yanıtların çoğuna erişmiş değiiiz. Ancak hazır cevaplar bulmak yerine cevap arayışımızı hılzandıracak yeni sorular sormak, eldeki verilere bir kez daha bakmak amaçlı bir sunum.
Istanbul: City of Dilemmas (a brain-mind perspective)Yanki Yazgan
This is a psychiatrist's perspective on Istanbul, where we are led to making choices under uncertainty. The ambiguity of the daily life in Istanbul makes it a challenge that can serve to improve our risk detection skills as well as our outlook towards life.
Y yazgan 14.11.14. anhedoni. çocuk ve ergenYanki Yazgan
My presentation on Anhedonia in children and adolescents was presented at the 50th Meeting of the Psychiatric Association of Turkey.
Anhedonia through a Child and Adolescent Psychiatry perspective
Anhedonia is a key element of severe and complex depressive disorder, and should be differentiated from other childhood and adolescence conditions.
Özet:
Anhedoni, keyif alma işlevinde ve zevk duyma kapasitesinde azalma olarak tanımlanabilir. Klinik önemi yüksek ve bir hayat kalitesi meselesi olarak ele alınabilecek bir kavramdır. Depresif bozuklukların çekirdek belirtisi olup, bireyi çevreleyen dünyadan kopma duygusuna yol açarak, intihar girişimi için risk faktörü olarak karşımıza çıkabilmektedir.
Anhedoni, çocuk ve ergenlik döneminde depresyon prevalansından daha sık gözlenen ancak yeterince tanınamayan ve sıkça gözden kaçabilen bir bulgu, aynı zaman sübjektif bir şikayettir. Genel popülasyonda neredeyse gençlerin % 20’si en az bir kez, “normalde yapmaktan zevk aldıkları aktivitelerden anlamlı bir biçimde ilgi kaybı” olarak tanımladıkları bir “anhedoni epizodu” belirtmektedirler.
Tedaviye rağmen “son düzelen” semptom olarak bilinen anhedoni kavramının sınırları, üzüntü ve sıkılma ile ilişkisi, depresyonun mekanizmasındaki yeri, psikoz ve DEHB ile ilişkisi, ve endofenotipik değeri üzerinde tartışacağız. Ödül, risk ve dürtü kontrol sistemlerindeki nörobiyolojik değişikliklerin yoğun, süratli ve belirgin olduğu çocuk ve ergenlik gibi gelişim dönemlerini irdelemek anhedoni’yi ve onun doğal parçası ‘hedoni’yi daha iyi anlamamızı sağlayabilir.
Kaynaklar:
1. Gutkovich Z (2014) Anhedonia in Children and Adolescents, Zinoviy. s:65-80
2. Healey KL, Morgan J, Musselman SC, OlinoTM, Forbes EE (2014) Social anhedonia and medial prefrontal response to mutual liking in late adolescents. Brain and cognition.
3. Pizzagalli DA (2014) Depression, stress, and anhedonia: toward a synthesis and integrated model. Annual review of clinical psychology, 10, 393-423.
Kadınlar ve liderlik: beyin ve davranış bilimleri açısından fikirler. Praesta...Yanki Yazgan
Bu sunumda kadın ve erkeklere özgü sayılan nörobiyolojik özelliklerine, bu özelliklerin doğurduğu risk ve avantajlara değindim. Anne-çocuk ve gen çkızlık dönemine özgü (düzenli okurlarımın tanıdık olduğu) bilgilerden yararlanarak liderlik ve kritik karar alma çerçevesinde bir bilim güncellemesi yaptım.
Dinleyici kitlesi Praesta Danışmanlık ve Forbes Dergisi tarafından yürütülen 'Yönetim Kurulunda Kadın Programı'na katılan kadın üst düzey yöneticilerdi. Sunuma yansımayan tartışma noktalarını yazılarımda ileride aktarmaya çalışacağım.
Eğitimde Değişim Konferası'nda gerçekleştirdiğimiz bu sunumda sınıfta duygusal zekanın önemine değindik. Dilerseniz bize ulaşabilir, okulda ve sınıfta kullanabileceğiniz poster ve etkinlik kitapçığını edinebilirsiniz.
Ankara Fen Lisesi Öğrencilerle 28.4.2019Yanki Yazgan
Konuşmanın slaytları ne kadar fikir verir bilemesem de buraya linkini koyuyorum. Özellikle Ankara Fen Liseli ve Bornova Anadolu Liseli genç öğrenci arkadaşlarıma ve okullardan değişik dönemlerde mezun olmuş yol arkadaşlarıma sevgilerimle. Dokümanlarda kendi kişisel verilerimi paylaştım, başkalarının benzer dokümanları olursa izin verirlerse kullanmak isterim. Bu sunumda özellikle bizi okula bağlayan, olmuş bitmiş bir geçmişle ilişkide tutan ögelere değinmiştim. Kritik kararlar verdiğimiz 12-18 yaş döneminde, hayatın sonrasında etkilerini hissedeceğimiz yol ayrımlarında olduğumuzun ne kadar farkındaydık bilmeksizin yaptığımız seçimlere iki örneğim vardı. 10 yaşındayken, Bornova AL'nin Bordo Ceketi, 14 yaşımdayken Ankara Fen L'nin başka birisinin evinde gördüğüm matematik ve fizik kitaplarının güzelliği. Bir ceket ve bir kitap "uğruna" seçtiğim yola dönüp baktığımda sıfır pişmanlık yaptıklarım için. Fen/Matematik dışındaki derslerde öğrendiklerimin en az FM kadar olan katkısına değinmemek olmazdı. Fizik/kimya/mat/biyo beyindeki gri maddeyse, "sözel"/kültürel" dersler beyindeki beyaz maddeye denk gelir. Sistemin ahenkli ve keyifli çalışmasını sağlar.
Emeklemeden Yürüdü, Yürümeden Konuştu: Hareket sistemi gelişimi OSB ve iletiş...Yanki Yazgan
Serebral Palsi kongresi. 2018.
Gelişim basamaklarının sırayı takip ederek gerçekleşmesi beklenir. Bu sıranın bozulması gelişimsel kaskadın akışının bir nedenle beklendiği gibi olmadığını gösterir. Hareket sistemi "psikolojik" sayılmayan bir beyin işlevinden sorumlu olduğu için psikiyatrların ve ruh sağlığı alanında çalışanların ilgisini daha az çekmiştir. Ancak dil ve karşılıklı sosyal iletişimdeki gelişimin önemli ölçüde hareket sistemindeki gelişmelerle bağıntılı olduğu söylenebilir. Hareket sistemindeki kusur ve aksamaların psikiyatr muayenesinde değerlendirilmiş olması, gözlenen kusurların (ciddi nörolojik hastalıklar ekarte edilmiş olarak) fizoterapi ve 'occupational' terapi ile DE ele alınması gereklidir. Özel Eğitim (ABA ve türevleri, TEACHH gibi) ve llişkiye teşvik edici/uyarıcı aile temelli uygulamalar ise her çocukta müdahalenin temelini oluşturmaktadır.
how can we deal with the emotional burden of medical practice?Yanki Yazgan
A primer for burnout, residency, psychiatry. My presentation at the european federation of psychiatry residents.
European Federation of Psychiatry Trainees (EFPT, organized a summer school for the young residents in psychiatry in Istanbul. I was one of the speakers who had the chance to address the European members of the young generation of our profession. My talk focused on emotional reslience in the face of increasing burn out in medicine, though psychiatrists are among the least affected. My proposition is that helping other medical colleagues may be one of the ways to deal with the increasing burden physicians will be taking, in an age of decreased autonomy and feelings of loss of status.
Okulda Akademik ve Sosyal Duygusal GelişimYanki Yazgan
Sosyal Duygusal Gelişim'İn akademik gelişimin ayrılmaz parçası olması gereklidir.
Bu görüşe beni götüren bulgu ve izlenimlere dayalı, branş öğretmenleri için hazırlanmış bir sunum. Duygusal Zekaya dayalı Liderliğe ilişkin diğer sunum ve yazılara da göz atmanızı dilerimç
School Entry Age: The younger group has more behavior and academic problemsYanki Yazgan
Sule Yazgan, M.D. and I represented our group of child psychiatry, pediatrics and psychology at the AAP 2015 meeting in Wash DC.
Sule presented data from a community based study that was conducted during the 2012-2013 academic year when the compulsory school age entry in Turkey was redefined as 60/66 months.
The study was led by Sebla Gokce, M.D. and I was the senior investigator.
Our findings showed that the 1st grade children who were under 72 months had more behavioral symptoms and functional impairment. There were more diagnosable cases of ADHD in the under 72 months group than the "older" children who became 1st graders after 72 months. The changes in school entry age appears to be associated with more children with ADHD symptoms and impairment in that urban sample.
We need to further elaborate the discussion and do quite a few analyses before we proceed with the write up. The findings are parallel to earlier findings of younger age in the classroom to be associated with more diagnoses of ADHD. Here we have an even younger than usual group whose symptom/impairment level and caseness escalated. Whether these changes in behavior led to an increase in the referrals and treatment for ADHD, and whether this findings is generalizable to more disadvantaged, semiurban and rural areas of Turkey await further research.
Your feedback will be welcome.
Teknoloji̇ni̇n Yaşamımızdaki Yeri: Ruh Sağlığı ve İnsan Gelişimi AçısındanYanki Yazgan
Ruh Sağlığı Teknolojiden Nasıl Etkileniyor sorusunun tartışıldığı İKÜ ve YDY Danışmanlık işbirliği ile yapılan sempozyumdan ben ve bazı meslektaşlarımın sunumlarını bir araya getirdik.
Otizm'de başka problemlerden ayırd ederken nelere dikkat ediyoruz? konuya değinen başka sunumlarla beraber hazırlandığı için ayırıcı tanıya ilişkin bütün bilgileri kapsamamaktadır. öne çıkan hususlarla sınırlı tutulmuştur.
Differential Diagnosis of Autism
5. Okula Başlangıç Yaşı: DEHB
açısından
• 2012’deki okula başlangıç yaşının 72 ayın altına indiren ilk
yasal düzenleme sonucunda, 72 ay altında olup yeni kurallara
göre okula başlamış olan çocuklar ile 72 ay ve üzerinde olup
eski kurallara göre okula başlamış olan çocuklar aynı sınıfta
bulundular.
• Bu durum aynı koşullarda iki yaş grubunu karşılaştırma olanağı
verdi.
• DEHB tanısı ve tedavi gerekliliği yaşa bağlı olgunlaşmanın
gerçekleşmediği durumlarda daha sık oluşur.
• Istanbul’da bütün bir ilçenin 1inci ve 2nci sınıflarını okula
başlangıç yaşına göre gruplandırarak, özellikle DEHB riski
açısından bir değerlendirme yaptık.
5www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
6. SNAP ölçeğinde eşik üzeri düzeyde semptomu olan
VE okulda işlevselliği yetersiz (DEHB-yüksek risk)
çocukların yaş gruplarına göre dağılımı
At risk
cases
<72
months
n (%)
72-77
mo
n (%)
78-83
mo
n (%)
Total
n (%)
1st
grades
72 (15.9) 82 (9.4) 53 (6.4) 207 (9.6)
2nd
grades
5 (6.9) 67 (9.2) 53 (7.1) 125 (8.6)
6www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
8. Problemleri azaltma yolları
• Herkese okul öncesi eğitim
• Sınıf içinde yaşa göre fiziksel ortam,
müfredat ve öğretmen yetkinlikleri
düzenlemeleri
• Ruh sağlığı ve öğrenme problemlerinin
taranması, vaktinde saptanması ve tedavi ve
destek olanaklarının yaygın biçimde
sağlanması
8www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
9. Iyi hazırlık
• Okula hazır olmak
• Beyin ve zihin gelişimi açısından hazır oluş
• Davranış ve beceri kazanımı
• Yaş önemli etken
• Sunulan olanaklarla değişebilen
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
9
10. Ailenin Gelir ve Eğitim düzeyi
Beyin Yapısı
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
10
Nature, 2015
11. Beyin Yüzeyi Gelir Düzeyi
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
11
Bilat Inf FC
Cing
Insula
Inf Temp
R SupFC
precuneus
Noble et al 2015
12. Beyin Yüzeyi Eğitim Düzeyi
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
12
Noble et al 2015
14. Okul öncesinden okula geçişte
• genel bilişsel kapasite,
• dikkat ve öğrenme süreçleri
• sosyal beceriler
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
14
15. Değerlendirme Araçlarından Bazıları
• 1. Wechsler Okul Öncesi Çocukları İçin
Zeka Ölçeği-IV (WPPSI-IV)
• 2. Metropolitan Okul Olgunluğu Testi
• 3. Gesell Gelişim Figürleri Testi
• 4. Standardizasyon Dışı Okula Hazırlık
Akademik Beceri Değerlendirmesi
• 5. Erken Çocukluk Dönemi Fonolojik
Duyarlılık Ölçeği (EÇDFDÖ)
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
15
18. Sözel Kavrama
• Sözel Kavram, önceden kazanılmış bilgilerin yorumlanmasına dayanır.
• Bu beceriler: Sözel kavram gelişimi ve sözel mantık yürütme
• Genel bilgi edinme, akılda tutma, akıldan geri çağırma, kristalize
beceriler, uzun süreli bellek ve çevre ve/veya okuldaki bilgiyi akılda
tutabilme ve geri çağırabilme becerileri
• İşitsel kavrama, bellek, ilişkili ve kategorik öğrenme, önemli-önemsiz
detayın ayırt edilmesi ve sözel ifade becerileri
• Alıcı dil becerisi ve sözcük dağarcığı gelişimi, lexical bilgi, bilgi
sermayesi, uzun süreli bellek ve anlamlı uyaranın algılanma becerileri
• Sözel muhakeme ve kavramsallaştırma, sözel kavrama ve ifade,
geçmiş deneyimi gözden geçirme ve kullanabilme ve pratik bilgiyi
sergileyebilme ve muhakeme becerileri
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
18
19. Görsel Uzamsal İşlemleme
• Görsel veriyi kullanarak muhakeme
yapabilme becerisi
• Soyut görsel uyaranı analiz ve sentezleme,
görsel algılama, organizasyon, eşzamanlı
işlemleme, görsel-motor koordinasyon,
öğrenme ve görsel uyaranda nesne ile
düzlemi ayırabilme becerileri
• Sözel olmayan muhakeme, deneme-yanılma
ile öğrenme becerisi, mekânsal beceri,www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
19
20. Algısal Akıl Yürütme
• Görsel uyaranlara dair akıl yürütme becerisi
• Problem çözme, akıl yürütme becerilerini
uygulama ve karmaşık kavramları anlamaya
dair zorlanabilirler
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
20
21. Çalışma Belleği
• Kısa süreli görsel bellek, bilgiyi anlık olarak
bilinçte tutmak
• Sunulan bilgiyi akılda tutarken eş zamanlı
olarak bu bilgi ile zihinsel işlem
yapabilmeyi, dikkat, konsantrasyon ve
bilişsel kontrol becerisidir.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
21
22. İşlemleme Hızı
• Görsel ayrımlaştırmaya bağlı görevlerin hızla
yapılmasını gerektiren beceri
• Rutin bilgiyi hatasız olarak zihinsel işlemden geçirme
hızının göstergesi
• Öğrenme, rutin bilgi işlemleme ve akıl yürütme gibi
karmaşık bilgi işlemlemenin karışımını içerir.
• Ortalamanın altı bir hız bilişsel performansı zorlayabilir;
yeni bilgiyi anlama süresinin uzamasına ve yeni
bilgilerin öğrenmesinin güç olmasına yol açabilir.
• İşleme hızı becerilerinin sözel kavrama becerilerinden
daha düşük olduğu örüntülere, akademik güçlükleri olan
çocuklarda daha fazla rastlanması olağandır.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
22
23. Sosyal Gelişim
• Sosyal etkileşimin temelinde iletişim
becerileri
• İletişim kurmadan önce sosyal iletişim
“gereği” (sosyal bağlantı kurma ihtiyacı)
• Sosyal davranışlar: göz kontağı, sıra alma,
oynanan oyuna katılabilme
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
23
24. Sosyal iletişim için gerekenler
• Sosyal beceriler: kişiler arası beceriler,
öfkeyi kontrol etme, değişikliklere uyum
sağlama, akran baskısı ile başa çıkma, söz
ile kendini açıklama, kendini kontrol etme,
amaç oluşturma, dinleme, görevleri
tamamlama, sonuçları kabul etme, başkasını
anlama, başkasının ihtiyaçlarını ve
düşüncelerini sezme vb.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
24
25. Bir vaka: işlem belleği, işlem
hızı, sosyal iletişim
• Working memory ve processing speed
temelli aksaklıklar özellikle söze
dökülemeyen, hızlı işlem gerektiren ve
executive işlevlerin kıvraklığına dayalı
durumlarda zorlanmaları doğuruyor.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
25
26. Dil, dürtü kontrolu ve sosyal
gelişim
• Yönergelerin doğru anlaşılması,
hatırlanması ve uygulanması sadece
akademik değil sosyal olarak da zorluk
yaratabilir.
• Dürtü kontrolünün güçlenmesi dağınıklık
yaratabilecek koşullarda dayanabilmesini
sağlamakta.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
26
27. Empati dikkatten nasıl etkilenir?
• Başkalarıyla olan ilişkiyi takip etme,
karşısındakinin ihtiyacını sezme “teknik”
olarak mümkün olmadığında empati az
gelişir ya da olan empati refleksini
tetikleyecek uyaran işlemlenmez »
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
27
28. ‘Bilişsel’ ve ‘sosyal’ içiçedir
• WM ve PS ,
• aynı anda birden çok süreci takip
edebilmeyi,
• bir durumdan diğerine,
• bir perspektiften (kendimizinki)
diğerininkine (başkasınınkine) yeterince
hızlı geçmeyi belirleyicidir.
• Empati ve çok boyutlu düşünme, kompleks
problem çözümü bu yetilere dayalıdır.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
28
29. Özetle, okul öncesinde
• İnsan olmak için gereken temel yetiler bu
dönemde oluşur.
• Okul başarısı ya da mutluluk, hedef ne ise,
onun için gerekli olanlar bir araya gelir.
• Okul öncesi için son fırsat olmasa da
(ergenlik önemli bir başka fırsat olacaktır)
en iyi fırsat diyebiliriz.
www.yankiyazgan.com
@yankiyazgancom
29