1. 1
Doğumdan
sonraki
Çocuk Hakları :

2. Dinimiz çocuğun öldürülmesini
her ne sebeple olursa olsun
haram kılmıştır:
İster fakirlikten olsun:
2
1- Hayat Hakkı:

3. Fakirlik endişesiyle
çocuklarınızı öldürmeyin.
Sizi de onları da
biz rızıklandırırız.
En’am-151
َ‫د‬ َ‫َل‬ ْ‫و‬َ‫ا‬ ‫وا‬ُ‫ل‬ُ‫ت‬ْ‫ق‬َ‫ت‬ َ‫َل‬َ‫و‬‫ق‬ َ‫َل‬ْ‫ِم‬‫ا‬ ْ‫ن‬ِ‫م‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬
ِ‫ا‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬ُ‫ق‬ُ‫ز‬ْ‫ر‬َ‫ن‬ ُ‫ن‬ْ‫ح‬َ‫ن‬ْ‫م‬ُ‫ه‬‫ا‬َّ‫ي‬
3

4. İster utanma sebebiyle olsun:
Cahiliyye dönemindeki
kızları diri diri
gömdükleri gibi:
4

5. ُ‫س‬ ُ‫ة‬َ‫د‬ُ‫ء‬ ْ‫و‬َ‫م‬ْ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ذ‬ِ‫ا‬َ‫و‬ْ‫ت‬َ‫ل‬ِ‫ئ‬
َ‫ل‬ِ‫ت‬ُ‫ق‬ ‫ب‬ْ‫ن‬َ‫ذ‬ ِ‫ى‬َ‫ا‬ِ‫ب‬ْ‫ت‬
Diri diri gömülen kız çocuğunun,
hangi günahtan ötürü öldürüldüğü
sorulduğu zaman,
Tekvir-8-9
5

6. İster bu öldürme nedeni
putlara yakınlaşmak
veya ibadet amacıyla olsun:
6

7. َ‫ت‬َ‫ق‬ َ‫ين‬ ٖ‫ذ‬َّ‫ل‬‫ا‬ َ‫ر‬ِ‫س‬َ‫خ‬ ْ‫د‬َ‫ق‬ْ‫م‬ُ‫ه‬َ‫د‬ َ‫َل‬ ْ‫و‬َ‫ا‬ ‫وا‬ُ‫ل‬‫ا‬ً‫ه‬َ‫ف‬َ‫س‬
ُ‫م‬َّ‫ر‬َ‫ح‬َ‫و‬ ‫م‬ْ‫ل‬ِ‫ع‬ ِ‫ر‬ْ‫ي‬َ‫غ‬ِ‫ب‬ُ ٰ‫اّل‬ ُ‫م‬ُ‫ه‬َ‫ق‬َ‫ز‬َ‫ر‬ ‫ا‬َ‫م‬ ‫وا‬
ِ ٰ‫اّل‬ ‫ى‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ً‫ء‬‫ا‬َ‫ر‬ِ‫ت‬ْ‫ف‬‫ا‬
7

8. Beyinsizlikleri yüzünden
bilgisizce çocuklarını öldürenler,
Allah’ın kendilerine verdiği rızkı
Allah’a iftira ederek
haram sayanlar,
Mutlaka ziyan etmişlerdir.
En’am-140
8

9. Güzel isim alma hakkı :
Efendimiz, baba
üzerindeki çocuğun
haklarından sorulunca
şu cevabı verdi:
9

10. “Çocuğun babası
üzerindeki hakları,
ismini ve edebini
güzel yapmasıdır.”
10

11. Kıyamet gününde de
insan ismiyle çağırıldığı için
Efendimiz çocuklarımıza
güzel isim seçmemizi tavsiye
ederek şöyle buyurmuştur:
11

12. “Siz, kıyamet gününde kendi
isimleriniz ve babalarınızın
isimleriyle çağrılacaksınız,
öyle ise isimlerinizi güzel
kılın.”.
12

13. Efendimiz güzel olmayan
isimleri değiştirirdi.
Örneğin MEDİNE’nin adı YESRİB idi
Onu Medine’ye çevirdi
13

14. Hitan (Sünnet olma) hakkı:
Hazret-i İbrahim -aleyhisselâm-
ile başladığı belirtilen
sünnet olma hakkı,
erkek çocuğun
mendup haklarından biridir.
14

15. Bu, farz olmasa da
kuvvetli bir sünnet,
ayrıca sağlık açısından
yararı vardır.
Çocuğu sünnet etmek
fıtrattandır:
15

16. Resûlullah sallallahu
aleyhi ve sellem
şöyle buyurdu:
"Peygamberlerin
sünneti (fıtrat) beştir,
yahut beş şey fıtrat
gereğidir :
16

17. Sünnet olmak,
kasıkları tıraş etmek,
tırnakları kesmek,
koltuk altını temizlemek,
bıyıkları kırpmak." 17

18. Çocuğun Doğumundan
dolayı sevinç duyulma hakkı:
Baba çocuğun dünyaya
gelmesinden sevinç
duyması dinimizce
çocuğun bir hakkıdır.
Efendimiz şöyle
buyurmaktadır:
18

19. Akika çocuğun hakkıdır,
erkek çocuk için iki koyun
kız çocuğu için bir koyun.
Akika kesildikten yedi
gün sonra çocuğun
saçı kesilir bu da
sevincin bir parçasıdır.
19

20. Süt Emme ve Gıda Alma Hakkı:
Anne sütü İlahi
bir ihsan olarak
çocuğa verilmiştir:
20

21. ْ‫و‬َ‫ا‬ َ‫ن‬ْ‫ع‬ ِ‫ض‬ْ‫ر‬ُ‫ي‬ ُ‫َات‬‫د‬ِ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬َّ‫ن‬ُ‫ه‬َ‫د‬ َ‫َل‬
َ‫ا‬ ْ‫ن‬َ‫م‬ِ‫ل‬ ِ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ِ‫َام‬‫ك‬ ِ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ل‬ ْ‫و‬َ‫ح‬َّ‫ر‬‫ال‬ َّ‫م‬ِ‫ت‬ُ‫ي‬ ْ‫ن‬َ‫ا‬ َ‫د‬‫ا‬َ‫ر‬َََ‫ع‬‫ا‬َ‫ض‬
Bakara -233
21

22. Emzirmeyi tamamlatmak
isteyen (baba) için,
anneler çocuklarını
iki tam yıl emzirirler.
Bakara -233
22

23. Bu hakkın kayıp
olmaması için
boşanmadan sonra
anne emzirmeye
teşvik amacıyla
emzirmeyi ücret
karşılığı yapar:
23

24. َ‫ل‬ َ‫ن‬ْ‫ع‬َ‫ض‬ْ‫ر‬َ‫ا‬ ْ‫ن‬ِ‫ا‬َ‫ف‬ْ‫م‬ُ‫ك‬
َ‫ور‬ُ‫ج‬ُ‫ا‬ َّ‫ن‬ُ‫ه‬‫و‬ُ‫ت‬ٰ‫ا‬َ‫ف‬َّ‫ن‬ُ‫ه‬
ُ‫ك‬َ‫ن‬ْ‫ي‬َ‫ب‬ ‫وا‬ُ‫ر‬ِ‫م‬َ‫ت‬ْ‫ا‬َ‫و‬ٍ‫و‬ُ‫ر‬ْ‫ع‬َ‫م‬ِ‫ب‬ ْ‫م‬
ْ‫م‬ُ‫ت‬ْ‫ر‬َ‫س‬‫ا‬َ‫ع‬َ‫ت‬ ْ‫ِن‬‫ا‬َ‫و‬
ُ‫ه‬َ‫ل‬ ُ‫ع‬ ِ‫ض‬ْ‫ر‬ُ‫ت‬َ‫س‬َ‫ف‬‫ى‬ ٰ‫ر‬ْ‫خ‬ُ‫ا‬
Talak-6
24

25. Sizin için (çocuğu)
emzirirlerse (emzirme)
ücretlerini de verin
ve aranızda uygun
bir şekilde anlaşın.
Talak-6
25

26. Eğitim Hakkı:
Çocuğun en temel
ve önemli haklarından
bir tanesidir.
Öyle ki hem din hem
dünya ilimleri
öğretmek farzdır:
26

27. Efendimiz şöyle
buyurmaktadır:
"İlim tahsil etmek
her Müslüman erkek
ve kadına farzdır"
27

28. Din ve İnanc
Koruma Hakkı:
Efendimiz
İbni-Abbas’a
dinini öğretiyordu:
Abdullah İbni Abbas
radıyallahu anhümâ’dan
nakledildiğine göre
şöyle demiştir:
28

29. Bir gün Hz. Peygamber’in
arkasında bulunuyordum.
Bana:
“Yavrucuğum, sana bazı
kaideler öğreteyim” dedi
Ve şöyle buyurdu:
29

30. “Allah’ın emirlerini gözet ki,
Allah da seni gözetip korusun.
Allah’ın rızâsını
her işte önde tut ki,
Allah’ı önünde bulursun.
30

31. Bir şey isteyeceksen
Allah’tan iste.
Yardım dileyeceksen,
Allah’tan dile!
Ve bil ki,
bütün ümmet toplanıp
sana fayda temin etmeye
çalışsalar, ancak Allah’ın
senin için takdir
ettiği faydayı temin edebilirler.
31

32. Yine eğer bütün ümmet,
sana zarar vermeye kalksalar,
ancak Allah’ın senin hakkında
takdir ettiği zararı verebilirler.
Çünkü artık kaderi yazan kalem
yazmaz olmuş,
yazıları değişmeyecek
şekilde kesinleşmiştir.
(Bundan sonra takdirde
herhangi bir değişiklik
söz konusu değildir.
32

33. Helâl rızık hakkı
Rûhumuzun ve bedenimizin
gelişiminde en temel unsur,
helâl lokmadır.
Bu sebeple hadîs-i şerîfte:
33

34. “Çocuğun babası üzerindeki
haklarından birisi de
onu yalnızca helal şeylerle
rızıklandırmasıdır.”
buyurulmuştur.
34

35. Çocuğun, gerek bedenî,
gerekse aklî ve hatta
rûhî gelişimi için
oyun çok önemlidir.
Eğitimciler,
bu hususta ittifak etmişler.
Oyun Hakkı
35

36. Peygamber Efendimiz
sallâllâhu aleyhi ve sellem-
çocukların oyun oynaması
ve oynatılması hususunda
tavsiyelerde bulunmuştur.
36

37. Bir hadîs-i şerîfinde:
“Çocuğu olan,
onunla çocuklaşsın.” buyurmuştur.
Efendimizin Hz.Hasan ve
Hz. Hüseyn’le nasıl oynadığı
hepimizin malumudur.
37

38. Dövülmeme hakkı
İslâm dini nazarında büluğ,
çağına kadar çocuk cezâî
ehliyete sahip değildir.
İşlediği suç sebebi ile
büyükler gibi
cezalandırılamaz.
38

39. Peygamber Efendimiz
sallâllâhu aleyhi ve sellem-
bu hususta şöyle buyurmuştur:
39

40. “Büluğa erinceye kadar çocuktan,
uyanıncaya kadar uyuyandan,
şifa buluncaya kadar deliden
kalem kaldırılmıştır.
40

41. Güzel terbiye edilme hakkı
Rabbimiz şöyle diyor:
ُ‫ن‬َ‫م‬ٰ‫ا‬ َ‫ين‬ ٖ‫ذ‬َّ‫ل‬‫ا‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُّ‫ي‬َ‫ا‬ ‫ا‬َ‫ي‬‫وا‬ُ‫ق‬ ‫وا‬
ُ‫ك‬‫ي‬ٖ‫ل‬ْ‫ه‬َ‫ا‬َ‫و‬ ْ‫م‬ُ‫ك‬َ‫س‬ُ‫ف‬ْ‫ن‬َ‫ا‬‫ا‬ً‫ار‬َ‫ن‬ ْ‫م‬
ِ‫ح‬ْ‫ل‬‫ا‬َ‫و‬ ُ‫اس‬َّ‫ن‬‫ال‬ ‫ا‬َ‫ه‬ُ‫د‬‫و‬ُ‫ق‬َ‫و‬ُ‫ة‬َ‫ار‬َ‫ج‬
(et-Tahrîm, 6)
41

42. “Ey îmân edenler!
Nefislerinizi ve âilelerinizi,
yakıtı taşlar ve insanlar
olan ateşten koruyun!”
(et-Tahrîm, 6)
42

43. Peygamber de şöyle buyurmuştur:
“Bir baba,
evlâdına güzel terbiyeden
daha güzel bir mîrâs bırakamaz!”.
43

44. Dinimiz çocuklara yapılan
farklı muâmeleyi,
“zulüm” olarak görür.
Eşit muâmele hakkı
44

45. Bir gün sahabelerden
Numan bin Beşir r.a.,
çocuklarından sadece
birisine bağışta bulunmuş,
diğer evladını ise bundan
mahrum bırakarak,
Peygamber Efendimiz
sallâllâhu aleyhi ve sellem’in
de bu bağışa şâhit
olmasını istemişti. 45

46. Efendimiz sallâllâhu
aleyhi ve sellem ise ona:
“Çocuklarının arasını eşit tut!
Bunu geri al!
Beni şâhit kılma;
ben zulme şahitlik yapmam.
Bu doğru değil,
ben ancak
hakka şahitlik yaparım. ”
buyurmuştur.
46

47. Ahmet bin Hanbel’den
gelen bir rivayette ise,
Efendimiz -sallâllâhu aleyhi
ve sellem-:
47

48. “Çocukların,
senin üzerindeki
haklarından biri,
onlara eşit
davranmandır.”
buyurmuşlardır.
48

49. Boşanma durumunda,
çocuk annesinin bakımına
muhtaç ise,
çocuğun sağlıklı bir şekilde
yetiştirilmesi için annesine
verilmesi gerekir:
Kefalet Hakkı:
49

50. Abdullah b. Amr b. el-As'dan
Ebu Davud şöyle rivayet ediyor:
“Bir kadın Rasulullah (s.a.v.)'e
gelerek şöyle dedi:
50

51. Ey Allah'ın Rasulü!
Şu benim oğlum,
karnım ona bir kap,
göğsüm ona su kaynağı,
bağrım onu bastığım yer oldu.
Babası ise beni boşadı
ve onu benden çekip
almak istedi?
51

52. Rasulullah (s.a.v.) şöyle dedi:
Başkası ile evlenmediğin sürece
onu almak senin hakkındır."
52

53. Sosyal Hizmet ve Koruma Hakkı:
Devlet veya sivil krum
ve kuruluşlar yetim
ve yoksulları
korumaya alır ve onların
bütün ihtiyaclarını
gidermeye çalışır.
53

54. Ebü’d–Derdâ Uveymir
radıyallahu anh şöyle dedi:
Ben Resûlullah
sallallahu aleyhi ve sellem’i
şöyle buyururken duydum:
54

55. “Fakirleri kollayıp gözetiniz.
Aranızdaki zayıflar sâyesinde
Allah’tan yardım görüp ve
rızıklandığınızdan
şüpheniz olmasın.”
55

56. Evlendirilme hakkı
Efendimiz şöyle
buyurmaktadır:
“Kimin bir çocuğu olursa,
ismini ve edebini
güzel yapsın.
Büluğa erince de
onu evlendirsin.
56

57. Çocuk, büluğa
erdiği hâlde
evlendirilmez,
o da bu yüzden
bir günâh işlerse
bunun günahı
baba üzerinedir.”
57

58. Bir baba, çocuğuna,
en az îmanını koruyacak ve
dînî vecibelerini yerine getirebilecek
kadar dînî bilgiyi öğretmelidir.
Kendisi öğretemiyorsa,
öğretecek ehil ve güvenilir bir
hocaya teslim etmelidir.
Farz-ı Ayn ilimleri
öğrenme hakkı
58

59. Bu, evladının hem dünya,
hem de âhiret saâdetini düşünen
her babanın en önemli görevidir.
59

60. Âyet-i Kerîmede şöyle buyrulur:
ِ‫ب‬َ‫ط‬ْ‫ص‬‫ا‬َ‫و‬ ِ‫ة‬‫و‬ٰ‫ل‬َّ‫ص‬‫ال‬ِ‫ب‬ َ‫ك‬َ‫ل‬ْ‫ه‬َ‫ا‬ ْ‫ر‬ُ‫م‬ْ‫ا‬َ‫و‬‫ا‬َ‫ه‬ْ‫ي‬َ‫ل‬َ‫ع‬ ْ‫ر‬
“Ehline namazı emret.
Kendin de ona sabır ile
devam et!”
(et-Tâhâ, 132)
60

61. Hadîs-i şerîflerde de
şöyle buyrulmuştur:
“Çocuğun babası
üzerindeki haklarından
birisi de aklı erince,
ona namazı öğretmesidir.”
61

62. “Çocuğun babası
üzerindeki hakkı,
ona yazı,
yüzme,
atıcılık öğretmesi
ve sadece temiz
ve helal şeylerle
rızıklandırılmasıdır.”
62

63. 63
Ey Rabbimiz!
Eşlerimizi
ve çocuklarımızı
bize göz aydınlığı kıl
ve bizi takvalı kimselere
önder eyle