edukasyon sa pagpapakatao 9

1. ARALIN 13:
WASTONG PAGGAMIT
NG ORAS TUNGO SA
PAG-UNLAD

2. ANO-ANO ANG MGA
PANANAW TUNGKOL SA
ORAS?
Kasiya-siya sapagkat makabuluhan ang mga
inilarawan ni M. Sanjeeta sa kanyang
“Essay on the Importanca od Time”
ang mga sumusunod na mga pananaw ay
tungkol sa panahon:
Daraan at daraan ang oras
kahit di tayo isinisilang.
Gamitin ang oras sa
kapakipakinabang!

3. Ang oras ay walang wakas. Ito ay nangangahulugang wala itong simula
at wala rin itong wakas. Nilikha lamang ng tao na sukatin ang oras sa
pamamagitan ng mga taon, mga buwan, mga araw, mga minuto at mga
segundo. Ang tao rin ang nag-iisip upang mabigyang kahulugan ang oras
bilang nakaraan, kasalukuyan at hinaharap. Buhay ang oras, palagian at
tuloy-tuloy ang pagdaan nito. Ang oras ay kumikilos at tuloy-tuloy, kaya
ang kahapon ay hindi na mangangahuluhan na ngayon. Ang bukas at
hinaharap ay magaganap pa lamang. Walang holiday na sandalling
mapipigilan ang pagdaan ng panahon. Buhay ang oras, palagian at tuloy-
tuloy ang pagdaan nito. Dadaan at mangyayari ang pagdaan ng oras
kahit hindi pa tayo isinilang.
1.

4. Ang buong kalawakan ay gumagalaw at nangyayari ayon sa disenyo ng
pagdaan ng oras. Makikita itong disenyo ng pagdaan ng oras sa
pagsilang, paglago at pagkamatay ng lahat ng mga nilikha sa mundo.
May panahon para sa lahat ng mga nangyayari sa mundo.
Namumulaklak ang mga halaman upang magbunga. Ang tag-araw at
tag-ulan ay sumusunod sa disenyo ng panahon para mangyari ang mga
ito. Isinisilang ang sanggol, lumalaki bilang isang bata, isang kabataan,
isang may hustong gulang, tumatanda at namamatay. Ang lahat ng
bagay at pangyayari ay itinakda ayon sa kanya-kanyang oras at panahon.
2.

5. Ang oras ay isang malayang lakas o puwersa. Hindi mahihintay ng
oras ang sinuman. Ang oras ay ginagawang magkakapantay ang tao,
mahirap man o mayaman, anuman ang relihiyon at katungkulan,
matanda man o bata ay hindi puwendeng hintayin ng panahon.
3.

6. Ang oras ay maaring may katumbas na halaaga ng pera. Ang isang
minute na hindi ginamit ng wasto ay hindi kailanman maibabalik.
Kaya ang kasabihang “One has to strike the iron while it is
hot.” Kapag inaksaya mo ang iyong oras, aaksayahin ka rin ng oras
mo.
4.

7. Ang pagdaan ng bawat oras at panahon ang pinakamabisang gamot.
Sinasabi na ang lahat ng mga sugat ay naghihilom sa pagdaan ng oras at
panahon. Lahat tayo, bilang tao ay may mga damdamin at emosyon.
Humihina ang ating panangatuwiran kung malakas ang nararanasan
nating takot, galit, inis, inggit, o selos. Nakakagawa tuloy tayo ng mga
bagay na pagsisihan natin matapos mangyari ang mga ito. Ngunit
nangyari na at hindi na mababago ang nakasakit na mga kilos at ugali na
atin nang ginawa. Ang mga pinsalang duinulot ng mga nangyari ay
maaari pa ring maghilom sa pagdaan ng oras at panahon. Kinakailangan
lamang ng kapatawaran at paglimot ng mga kinauukulan sa mga di-
magandang pangyayari.
5.

8. Ang oras at panahon ay itinuturing na matalas na tagapayo o
“time counselor.” sa pagdaan ng oras at panahon, nakabubuo ng
mga kaalaman, kasanayan, at pag-uugali ng tao mula sa iba’t ibang
karanasan na kanyang pinagdadaanan sa buhay. Ang mga karanasan
na ay nahahasa sa atin para sa mabisang pagpapasiya at pagharap ng
mga suliranin sa buhay. Ipinaaalala sa atin ng oras ang kahalaahan ng
wastong paggamit nito kaugnay sa wastong pagpapakatao at pagkamit
ng ating kaganapan.
6.

9. BAKIT MAHALAGA ANG WASTONG
PAMAMAHALA NG ORAS O TIME
MANAGEMENT?
Ang wastong pamamahala ng oras o time management sa wikang
Ingles ay ang mabuting paggamit ng oras upang magawa ang
tamang gawain sa tamang panahon. Ang konsepto ng time
management ay binubuo ng mga hakbang ng pagpaplano at
paggamit ng oras sa mga tiyak na gawain upang matiyak na
mabisa, maayos, at produktibo tungo sa mithiin.

10. ANG WASTONG PAMAMAHALA NG ORAS O TIME
MANAGEMENT AY MAY ANIM NA PAKSA O TEMA.
2. Paglikha ng mga kondisyon upang maging mabisa ang paggamit ng
oras
3. Pagtatalaga ng mga gustong gawin
4. Pagbibigay ng takdang petsa para tapusin ang gawain
5. Pagkakaroon ng priyoridad ayon sa kailangang gawin kaagad-agad at
mahalaga
6. Paggamit ng tamang haba ng oras para sa bawat bahagi ng priyoridad
1. Pagpaplano nang mabisa at makatotohanan

12. ANO ANO ANG MGA KONDISYON SA
WASTONG PAGGAMIT NG ORAS?
• Maging orginasado. Ihanda
lahat ng mga kakailanganin o
gagamitin sa gagawing
paggawa. Makatulong ito
upang hindi na kailangang
tumigil pa sa ginagawa at
hanapin ang susunod na
kakailanganing gamitin.
• Pangalgaan ang iyong oras kung
nasimulan na ang mga hakbang
para sa paggawa. Huwag hayaan
ang sarili o sinuman na
gambalain ka habang nakatutok
ka na sa kailangan mong tapusin.
Sumangguni ka agad sa
kinauukulan kung sakaling
kinakailangan mo ang kanilang
tulong habang isinasagawa ang
isang proseso ng paggawa.

13. ANO ANO ANG MGA KONDISYON SA
WASTONG PAGGAMIT NG ORAS?
• Gawin ang mga dapat mong
gawin na nakatuon ang iyong
damdamin sa mabuting bunga
na iyong nais mangyari. Ang
motibasyon ay malakas na
damdamin na magpapatibay
ng iyong sigasig na tapusin
ang kasalukuyang proseso.
• Iwasan ang ipagpaliban ang
paggawa ng kasalukuyang
proseso dahil marami ka nang
nagwa o dahil may bahagi sa
iyong proseso na nagging
mahirap para sa iyo.

14. BAKIT MAHALAGA ANG WASTONG PAMAMAHALA
NG ORAS?
• Ang oras ay isang espesyal na biyayang mula sa Diyos na hindi
maaring iimbak para gamitin sa oras na gusto natin. Hindi na
maibabalik ang panahon na nakalipas na.
• Ang wastong pamamahala ng oras ay makatutulong na gawin ang
mga kailangang gawin o proseso upang mangyari ang mga mithiin.
• Sa wastong pamamahala ng oras, natutuklasan ang mga priyoridad
ng mga dapat gawin kaagad-agad.

15. BAKIT MAHALAGA ANG WASTONG PAMAMAHALA
NG ORAS?
• Nagiging mulat ang tao na may dalawampu’t apat na oras lamang sa
isang araw at magdamag kaya nakabubuo ng mga piniling hakbang
na mahalagang gawin sa bawat araw.
• Nakatutulong ang wastong pamamahala ng oras upang hindi mag-
aksaya ng panahon at lakas upang magawa ang mga dapat tapusin
sa tamang oras o iskedyul.
• Maraming mga bagay sa kapaligiran na maaaring maging dahilan upang
ipagpaliban ang iskedyul ng pagtupad sa isang proseso o gawain.
Maiiwasan at mapipigilan ang sarili na ipagpaliban ang iskedyul na
nakatala sa binuong plano para sa gawain sa bawat araw.

16. MGA MUNGKAHING GABAY PARA
SIMULAN ANG ARAW
Paano mo sinisimulan ang iyong bawat araw? Masaya ka ba o
malungkot? Masigla o matamlay? Inaasahan mo bang magiging
kapaki-pakinabang ang iyong araw o basta na lang makakaraos
ito? Kung paano mo sinisimulan ang iyong araw ay karaniwang
naaapektuhan ang pagdaan ng oras sa buong maghapon. May
sampung mungkahi si Remez Sasson upang simulant at magamit
nang wasto ang oras.

17. Simulan ang paghahanda ngayon para sa mga gagawin
mo bukas. Matulog sa tamang bilang ng oras na iyong
kailangan. Sikaping makatulog nang hindi kukulangin
sa anim na oras.
1.

18. Bago humiga, isara ang TV o anumang bagay na makaabala para
simulan ang iyong pagtulong. Kung kinakailangan, gumamit ng
alarm clock upang masiguro na gigising sa itinakda mong oras.
Kausapin ang Diyos upang magpasalamat sa araw na nagdaan.
Ipahayag ang nais pasalamatan o hilingin mula sa Kanya.
Manatiling tahimik at kalmado at hindi nag-iisip ng mga bagay
na maksasagabal sa maagang patulog.
2.

19. Pagkagising kinaumagahan, kausapin mong muli ang Diyos sa
lumipas na magdamag. “Magkakaroon ako ng produktibo at
masayang araw ngayon.”
3.

20. Bumangon, maupo sandali sa iyong higaan, at sumandaling
ngumiti, bago tumayo at simulan ang mga gawain.
4.

21. Maglinis ng katawan bilang paghahanda sa mga susunod na
gawin.
5.

22. Kung may oras, mag-ehersiyo, maglakad-lakad sa paligid o kahit
sa loob ng iyong tahanan. Ang paglanghap ng sariwang hangin sa
tuwing mag-eehersisyo ay magpapalakas ng daloy ng sariwang
dugo sa ating katawnan.
6.

23. Kumain ng agahan. Ang agahan ay ang pinakamahalagang
pagkain sa buong araw. Higit na Mabuti ang pakiramdam at
makapag-iisip nang mabuti kung mag-aagahan at may laman ang
iyong tiyan.
7.

24. Maghanda ng mga quotes na magbibigay ng inspirasyon para
simulant ang gawain. Basahin ang quote na tunay na mabisa
sapagkat napalalakas ang iyong motibasyon at pagtitiyaga sa
siminulang mithiin.
8.

25. Maging magalang sa kapwa. Sikaping maging palabati at
palangiti sa mga taong makasasalamuha o kasama sa tutuparing
gawain sa araw-araw.
9.

26. Habang nasa gawain, maging masaya at kalmado. Makatutulong
sa usal-usalin muli sa sarili ang patotoo na “Magkakaroon ako ng
produktibo at masayang araw ngayon.”
10.

27. BAKIT MAHALAGA ANG MAHUSAY NA
PAMAMAHALA NG ORAS?
May mga pagkakataon na nagdaraan ang araw na may
pakiramdam natin ay naaksaya pala ito. Ang pag-aaral ng
wastong pamamahala ng oras ay nagtuturo sa ating maiwasan
maaksaya ang napakahalagang biyayang ito na bigay sa atin ng
Diyos.

28. 1. Maging masaya sa paggamit
ng oras. Ang pagtatakda ng mga
petsa para sa bawat gawain.
2. Maiiwasan ang
pakiramdam ng pagiging
labis na pagod dahil sa
pagmamadaling tapusin ang
gawain sa kakaunting araw
o oras para tapusin ito.
Hindi magiging stressed o
pressured kaya mas
mahusay ang kalalabasan ng
pagtupad sa gawain.

29. 3. Maiiwasan ang pakiramdam na
wala nang magagawa na natitira
pang oras. Ang hindi pagpaplano
at pagsisimula kaagad ng isang
mahalagang priyoridad ay
karaniwang katangian ng mga
taong tinatawag na tamad. Malaki
ang maitutulong ng mga
kaalaman sa wastong pamahahala
ng oras upang makamit ang
pinakamataas na kalidad sa isang
gawain.
4. Magiging kasiya-siya ang
tuon sa paggawa. Ang
poositibong pananaw nang
pagiging tapat at
determinado sa paggawa ay
nagbubunga ng kasiya-
siyang pakiramdam na
lubhang mahalaga sa
samahan.

30. 5. Nakabubuo ito sa tao ng
pakiramdam na siya ay may
nagagawa o siya ay may silbi, o
nagkakaroon ng self of
achievement para sa sarili o sa
kanyang samahan. Ang
pakiramdam na ito ay
nakadaragdag sa kanyang
kumpiyansa at mabuting
pagtingin sa sariling pagkatao.
6. Ang taong may disiplina sa
gamit ng oras ay nakikilala
bilang matapat, masipag, at
mapagkakatiwalaang
miyembro ng samahan. Ang
mga katangiang ito ay mga
batayan sa pag-asenso sa
kanyang gawain. Nagiging
mas maganda ang takbo ng
buhay ng tao na may wastong
pamamahala ng oras.

31. GABAY SA WASTONG PAMAMAHALA
NG ORAS NG MGA MAG-AARAL
Karaniwan na makaranas ng problema ang kabataang mag-aaral
nang di-wastong pamamahala ng oras para sa pag-aaral.
Maaaring magbunga ng masamang resulta ang maling paggamit
ng oras ng mga mag-aaral. Ang mga mababang marka o bagsak
na marka sa mga kurso ay isang halimbawang bunga ng maling
paggamit ng oras ng mga mag-aaral.

32. 1.
Maging mulat na sa kasalukuyan ay marami nang mga gamit na
makatutulong sa wastong pamamahala ng oras para mag-aral.
Halimbawa, telepono, cellphone, laptop, PC, iPad, at internet.
Ang mga telepono ay magagamit upang tawagan ang kaklase
upang liwanagin ang bahagi ng aralin na nais matutuhan. Ang
mga cell phone ay may alarm clock na tutunog sa oras na
magpapaalala sa iyo sa pagganap sa isang gawain. Mayroon ding
calendar ang mga cell phone na magpapaalaala ng mga gagawin
sa petsang itinakda para rito.

33. 2.
Laging maging maayos at organisado sa paraan ng pag-aaral.
Alisin sa mesa ang mga kalat at mga gamit na hindi kakailanganin
sa pag-aaralang aralin o gawain. Itago ito sa isang cabinet o sa
hiwalay na lugar ang mga ito upang madaling makita kung
sakaling kakailanganin.

34. 3.
Bumuo ng iskedyul na gagawin o pag-aaralan araw-araw. Bago
matulog ihanda at ilagay na sa mesa ang mga gagamitin para
simulant na ito agad kinabukasan. Alisin ang mga gamit na
natapos nang gamtin at hindi na kakailanganin sa susunod na
araw.

35. 4.
Maaaring ilagay ang mesa na ginagamit sa pag-aaral sa lugar na
wala ang TV o mga gamit na makasasagabal sa tuloy-tuloy na
pag-aaral. Kung hindi possible ang mungkahing ito, isara ang TV
at siguruhin na hindi mahihikayat na buksan ito habang
nakatutok sa pag-aaral.

36. 5.
Magbigay ng oras upang makapagpahinga mula sa tuloy-tuloy na
pag-aaral. Halimbawa, maaaring tumawag ng isang kaibigan o
manood sandal ng TV paramakapagrelaks mula sa pag-aaral.

37. 6.
Iwasan na mag-aral lamang kung malapit na o ilang araw na lang
ang nalalabi sa petsa ng deadline. Higit na mahusay ang kalidad
ng produkto ng pag-aaral kung hindi inapura o ginamit ang mas
mahabang panahon upang mabuo ito. Maiiwasan din ang
pagiging gipit o stressed na apurahing matapos ang gawain sa
kakaunting oras na nalalabi para rito.

38. BAKIT MAHALAGA ANG WASTONG
PAMAMAHALA NG ORAS SA PAG-UNLAD NG
KAPWA AT NG LIPUNAN?
Mula sa natalakay na aralin, malalagom na may tatlong
mahahalagang konsepto na nagsisilbing paalala upang maging
wasto ang pamamahala ng oras. Mapabubuti ang ating sariling
pagkatao ng matibay na determinasyon na magplano at kumilos
na maabot ang mga mithiin.

39. • Maging maayos at organisado sa mga dapat gawin,
• Iwasan ang mag-aksaya ng oras, at
• Panatilihin ang pokus sa priyoridad na dapat gampanan sa
takdang oras.
ANG TATLONG PAALALANG ITO AY ANG SUMUSUNOD:

40. Magiging isang mabuting miyembro ng anumang samahan ang
kabataang may wastong pamamahala ng kanyang oras.
Makatutulong siya sa pagkamit ng mga layunin sa samahan sa
pamamagitan ng mga paggawa at pagkilos na kanyang
pinanagutang tatapusin. Magiging mabuting bahagi rin siya ng
samahan o trabaho na kanyang gagampanan sa hinaharap.
Uunlad ang isang kompanya o opisina kung ang mga kasapi ay
may etika sa paggawa. Ang wastong pamamahala ng oras ay isang
mahalagang sangkap kung ang mga kasapi ay may etika sa
paggawa. Higit na uunlad ang ekonomiya at ang lipunan mula sa
kontribusyong magmumula sa mga manggagawa o kasapi na may
wastong pamamahala ng oras at etika sa paggawa.

41. “Sa katapusan, hindi ang bilang ng taon sa
iyong buhay ang mahalaga, kung hindi ang
buhay na ibinibigay mo sa iyong taon.”
- Abraham Lincoln

42. Any questions?

43. GROUP 1
ESP - REPORTING
Warren P. Rivera Vhianca Ysabelle C. Lubguban Angel Castro Michelle Gayle C. Balajadia
Khevin Castilla Anarose Basuel Philip Rain Marin Jessica Puno Gericson Zacarias