Nghiên cứu đặc điểm tổn thương kết quả phẫu thuật nội soi điều trị rách chóp xoay.Chóp xoay là phần gân hội tụ của bốn gân cơ: trên gai, dưới gai, tròn bé và dưới vai. Chóp xoay bám vào phần chỏm xương cánh tay, gần mấu động lớn có tác dụng giữ vững và làm điểm tựa cho dạng vai. Khi bị rách chóp xoay sẽ gây đau vùng vai, mất vững khớp vai, giảm chức năng khớp vai và hạn chế các động tác của cánh tay. Tổn thương rách chóp xoay (RCX) hay gặp trong các chấn thương vùng vai do nhiều nguyên nhân, bệnh tiến triển từ từ, lặng lẽ, tăng dần theo tuổi (tỷ lệ rách chóp xoay từ 25-50% ở những bệnh nhân 60 đến 80 tuổi)[1]. Theo thống kê ở Mỹ có khoảng 17 triệu người rách chóp xoay nếu không điều trị có nguy cơ tàn phế [2]. Bệnh lý này chiếm tới trên 4,5 triệu lượt khám hằng năm và trên 75 ngàn bệnh nhân phẫu thuật điều trị chóp xoay mỗi năm ở Mỹ

1. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
Nghiên cứu đặc điểm tổn thương kết quả phẫu thuật nội soi điều trị rách chóp
xoay.Chóp xoay là phần gân hội tụ của bốn gân cơ: trên gai, dưới gai, tròn bé và dưới
vai. Chóp xoay bám vào phần chỏm xương cánh tay, gần mấu động lớn có tác dụng
giữ vững và làm điểm tựa cho dạng vai. Khi bị rách chóp xoay sẽ gây đau vùng vai,
mất vững khớp vai, giảm chức năng khớp vai và hạn chế các động tác của cánh tay.
Tổn thương rách chóp xoay (RCX) hay gặp trong các chấn thương vùng vai do nhiều
nguyên nhân, bệnh tiến triển từ từ, lặng lẽ, tăng dần theo tuổi (tỷ lệ rách chóp xoay từ
25-50% ở những bệnh nhân 60 đến 80 tuổi)[1]. Theo thống kê ở Mỹ có khoảng 17
triệu người rách chóp xoay nếu không điều trị có nguy cơ tàn phế [2]. Bệnh lý này
chiếm tới trên 4,5 triệu lượt khám hằng năm và trên 75 ngàn bệnh nhân phẫu thuật
điều trị chóp xoay mỗi năm ở Mỹ.
MÃ TÀI LIỆU CAOHOC.2019.00606
Giá : 50.000đ
Liên Hệ 0915.558.890
Tình trạngtổn thương chóp xoay có thể được đánh giá bằng siêu âm, chụp cắt lớp vi
tính (CT-Scanner) và chụp cộng hưởng từ (CHT) [3], [4], [5]. Trong đó, chụp cộng
hưởng từ là phương pháp không xâm lấn cho phép quan sát được toàn bộ chóp xoay
cũng như các tổn thương chóp xoay một cách chính xác, thường sử dụng trong đánh
giá chóp xoay trước và sau mổ. Tuy nhiên, ở Việt Nam, khả năng chẩn đoán của cộng
hưởng từtrước mổ chưa được nghiên cứu đầy đủ, những yếu tố: độ rộng vết rách, mức
độ co rút, độ thoái hóa mỡ… có giá trị tiên lượng về khả năng lành gân chưa chỉ ra rõ
ràng.
Có nhiều phương pháp điều trị rách chóp xoay, phụ thuộc vào giai đoạn tổn thương,
tình trạng và mức độ hoạt động thể lực của bệnh nhân.Điều trị bảo tồn bằng thuốc, vật
lý trị liệu, tiêm Corticoid vào khoang dưới mỏm cùng vai áp dụng cho rách bán phần
nhỏ hoặc rách mạn tính ở người già, rách không thể sửa được, có thoái hóa gân cơ rõ.
Điều trị phẫu thuật khâu vết rách chóp xoay ở bệnh nhân (BN) còn khả năng lành gân.
Các phương pháp: mổ mở, mổ với đường mổ nhỏ có hỗ trợ nội soi và mổ hoàn toàn
qua nội soi… Trong đó, mổ qua nội soi có thời gian nằm viện ngắn, thời gian đau sau
mổ ngắn, tập vận động phục hồi chức năng tốt[6].Đây là phương pháp cho phép chẩn
đoán, đánh giá, tiếp cận và khâu vết rách chóp xoay. Tuy nhiên, vẫn có có nguy cơ
không lành gân cao ở những bệnh nhân cao tuổi, rách mạn tính.
Mục tiêu điều trị khâu chóp xoay là khâu phục hồi gân rách và loại trừ nguyên nhân
bên ngoài chèn ép chóp xoay, giảm đau và phục hồi chức năng, điều này đạt được khi
gân lành tốt.Lành gân chóp xoay được đánh giá bằng chụp cộng hưởng từ sau mổ. Có
nhiều hệ thống phân loại lành gân sau mổ trên cộng hưởng từ, trong đó phân loại của
Sugaya không chỉ bao gồm kích thước vết rách mà còn cường độ tín hiệu bên trong

2. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
vết rách. Hệ thống này được sử dụng nhiều nhất, là hệ thống tin cậy nhất, đã được
dùng trong 33 nghiên cứu [5], [7].
Tại Việt Nam, việc chẩn đoán và điều trị rách chóp xoay trong những năm gần đây có
nhiều bước đổi mới, Tăng Hà Nam Anh(2014)[8] trong luận án tiến sĩ đánh giá 144
bệnh nhânrách chóp xoay khâu hoàn toàn qua nội soi có kết quả tốt và rất tốt 93,06%.
Tuy nhiên cho đến nay, chưa có nghiên cứu nào thực hiện một cách toàn diện đánh
giá các yếu tố trên phim cộng hưởng từrách chóp xoay trước mổ, sau mổ với số lượng
bệnh nhân lớn cũng như theo dõi diễn biến phục hồi chức năng khớp vai sau mổ.
Để có một nghiên cứu toàn diện về bệnh lý rách chóp xoay, đánh giá sự lành gân chóp
xoay bằng cộng hưởng từ sau mổ và kết quả phẫu thuật nội soi khâu vết rách chóp
xoay, diễn biến chức năng khớp vai sau mổ và sự hài lòng của Bệnh Nhân, chúng tôi
tiến hành đề tài “Nghiên cứu đặc điểm tổn thương kết quả phẫu thuật nội soi điều
trị rách chóp xoay” với hai mục tiêu:
1. Xác định những đặc điểm tổn thương rách chóp xoay qua hình ảnh cộng hưởng từ,
nội soi và giá trị của chúng trong tiên lượng kết quả sau phẫu thuật.
2. Đánh giá điều trị rách chóp xoay bằng nội soi và xác định các yếu tố ảnh hưởng.
MỤC LỤC
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục chữ viết tắt
Danh mục bảng
Danh mục biểu đồ
Danh mục hình
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU 3
1.1. ĐẶC ĐIỂM GIẢI PHẪU CHÓP XOAY LIÊN QUAN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU
TRỊ 3
1.1.1. Đặc điểm giải phẫu chóp xoay 3
1.1.2. Đặc điểm giải phẫu thành phần xung quanh liên quan với chóp xoay 7
1.1.3. Hệ thống mạch máu vùng khớp vai 10
1.1.4. Thần kinh chi phối chóp xoay 10
1.1.5. Chức năng chóp xoay 11
1.2. NGUYÊN NHÂN, BỆNH SINH, PHÂN LOẠI RÁCH CHÓP XOAY 13
1.2.1. Nguyên nhân rách chóp xoay 13
1.2.2. Phân loại rách chóp xoay 14
1.3. SỰ LIỀN GÂN CHÓP XOAY VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUÁ
TRÌNH LIỀN GÂN SAU PHẪU THUẬT 16
1.3.1. Sinh lý liền gân 16

3. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
1.3.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình liền gân sau phẫu thuật 17
1.4. ĐẶC ĐIỂM LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG CỦA RÁCH CHÓP XOAY 18
1.4.1. Triệu chứng lâm sàng rách chóp xoay 18
1.4.2. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh trong đánh giá tổn thương rách chóp
xoay 23
1.5. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY 32
1.5.1. Điều trị bảo tồn 32
1.5.2. Điều trị phẫu thuật 33
1.6. ĐIỀU TRỊ PHẪU THUẬT RÁCH CHÓP XOAY TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT
NAM 36
1.6.1. Trên thế giới 36
1.6.2. Ở Việt Nam 38
CHƯƠNG 2: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 40
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 40
2.1.1. Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân nghiên cứu 40
2.1.2. Tiêu chuẩn loại trừ 40
2.2. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 40
2.2.1. Thiết kế nghiên cứu 40
2.2.2. Nội dung nghiên cứu 41
2.3. QUI TRÌNH NGHIÊN CỨU 57
2.3.1. Lập hồ sơ bệnh án nghiên cứu 57
2.3.2. Thu thập thông tin 57
2.3.3. Lập phiếu đánh giá kết quả điều trị 57
2.4. PHƯƠNG PHÁP XỬ LÝ SỐ LIỆU 58
2.5. VẤN ĐỀ ĐẠO ĐỨC CỦA NGHIÊN CỨU 59
CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 60
3.1. ĐẶC ĐIỂM ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU 60
3.1.1. Tuổi và giới 60
3.1.2. Tay tổn thương liên quan với tay thuận 60
3.1.3. Nguyên nhân rách chóp xoay 61
3.2. ĐẶC ĐIỂM TỔN THƯƠNG CHÓP XOAY TRÊN PHIM CỘNG HƯỞNG TỪ
VÀ NỘI SOI KHỚP VAI 61
3.2.1. Phân loại rách chóp xoay trên phim cộng hưởng từ và nội soi 61
3.2.2. Đặc điểm tổn thương theo từng loại trên cộng hưởng từ và nội soi 62
3.3. ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY BẰNG PHẪU THUẬT NỘI SOI 64
3.3.1. Thời gian phẫu thuật nội soi 64
3.3.2. Kỹ thuật xử trí tổn thương rách chóp xoay trong nội soi 64
3.3.3. Xử trí các thương tổn kết hợp trong mổ nội soi 65
3.4. KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY BẰNG PHẪU THUẬT NỘI SOI
65

4. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
3.4.1. Kết quả gần 65
3.4.2. Kết quả xa 66
3.5. KẾT QUẢ TRÊN CỘNG HƯỞNG TỪ CHÓP XOAY SAU PHẪU THUẬT NỘI
SOI KHÂU CHÓP XOAY 70
3.5.1. Thay đổi kích thước vết rách chóp xoay trước và sau mổ trên cộng hưởng từ
70
3.5.2. Đánh giá mức độ lành gân sau mổ trên phim chụp cộng hưởng từ theo phân loại
của Sugaya 70
3.5.3. Nhận xét các bệnh nhân không lành gân sau mổ nội soi khâu rách chóp xoay
73
3.5.4. Đánh giá phân loại thoái hóa mỡ trước và sau mổ 75
3.6. PHÂN TÍCH YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ 80
3.6.1. Kết quả cải thiện chức năng khớp vai theo tuổi 81
3.6.2. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ theo giới 82
3.6.3. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ theo rách toàn phần hay bán phần chóp
xoay 83
3.6.4. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ giữa hai nhóm bệnh nhân khâu chóp xoay
rách một hàng và hai hàng 84
3.6.5. Kết quả chức năng khớp vai và các thương tổn đi kèm 85
3.7. TAI BIẾN, BIẾN CHỨNG CỦA PHẪU THUẬT NỘI SOI KHÂU CHÓP
XOAY 87
3.7.1.Taibiến trong mổ 87
3.7.2. Biến chứng gần 87
3.7.3. Biến chứng xa 87
CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN 88
4.1. ĐẶC ĐIỂM NHÓM BỆNH NHÂN NGHIÊN CỨU 88
4.2. ĐẶC ĐIỂM TỔN THƯƠNG CHÓP XOAY TRÊN PHIM CỘNG HƯỞNG TỪ
VÀ NỘI SOI KHỚP VAI 89
4.2.1. Tỷ lệ các loại RCX trên phim cộng hưởng từ và nội soi khớp vai 89
4.2.2. Nhận xét đặc điểm tổn thương rách chóp xoay trên cộng hưởng từ, nội soi 90
4.3. PHẪU THUẬT NỘI SOI ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY 92
4.3.1. Thời gian phẫu thuật nội soi điều trị rách chóp xoay 92
4.3.2. Các kỹ thuật xử trí tổn thương rách chóp xoay trong phẫu thuật nội soi khớp
vai 93
4.3.3. Xử trí các thương tổn phối hợp 94
4.4. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ RÁCH CHÓP XOAY BẰNG PHẪU
THUẬT NỘI SOI 94
4.4.1. Kết quả gần 94
4.4.2. Kết quả xa 95
4.5. ĐẶC ĐIỂM CỘNG HƯỞNG TỪ CHÓP XOAY SAU ĐIỀU TRỊ BẰNG PHẪU

5. LUANVANYHOC.COM TẢI LUẬN VĂN, LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC,
TÌM TÀI LIỆU Y HỌC THEO YÊU CẦU LH 0915.558.890
THUẬT NỘI SOI KHÂU GÂN RÁCH > 6 THÁNG 98
4.5.1. Kích thước rách chóp xoay trên phim chụp cộng hưởng từ trước và sau mổ (> 6
tháng) 98
4.5.2. Đánh giá mức độ lành gân sau mổ trên phim chụp cộng hưởng từ theo phân loại
của Sugaya 98
4.5.3. Giá trị hình ảnh trên phim chụp cộng hưởng từ trong đánh giá các trường hợp
không lành gân chóp xoay 102
4.5.4. Đánh giá phân loại thoái hóa mỡ trước và sau mổ 103
4.6. PHÂN TÍCH CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN TỚI KẾT QUẢ ĐIỀU TRỊ 107
4.6.1. Kết quả cải thiện chức năng khớp vai theo tuổi 107
4.6.2. Kết quả cải thiện chức năng khớp vai theo giới 108
4.6.3. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ theo rách toàn phần hay bán phần chóp
xoay. 110
4.6.4. Kết quả chức năng khớp vai sau mổ giữa hai nhóm bệnh nhân khâu rách chóp
xoay một hàng và hai hàng 111
4.6.5. Kết quả cải thiện chức năng khớp vai theo các thương tổn kèm theo 112
4.7. TAI BIẾN, BIẾN CHỨNG CỦA PHẪU THUẬT NỘI SOI KHÂU CHÓP
XOAY 115
4.7.1. Trong mổ 115
4.7.2. Biến chứng gần 116
4.7.3. Biến chứng xa 117
KẾT LUẬN 119
KIẾN NGHỊ 121
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐKẾT QUẢ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ
TÀI LUẬN ÁN 122
TÀI LIỆU THAM KHẢO 123
PHỤ LỤC