2. Os muíños hidráulicos aproveitan a enerxía cinética das
correntes de auga empregando rodas con pas, que poden ir
conectadas directamente aos aparellos, ou a un sistema de
operadores que cambian a dirección e/ou a velocidade do
movemento.
3. Os muíños son aparellos ou instalacións que se empregan
para moer ou triturar distintos materiais: cereais, febras,
cana de azucre, minerais...
4. A roda hidráulica
transmite o movemento
ao longo do seu eixo a
outras pezas (poleas,
rodas dentadas, piñóns,
bielas…) que lle
comunican o xiro ás
moas.
5. HISTORIA
Os primeiros muíños
hidráulicos dos que hai
referencia son os gregos, de
roda horizontal,
perfeccionados máis tarde
(século I a.C.) polos romanos
que crearon tamén o sistema
de roda vertical (modelo de
Vitruvio).
Na idade media foron
amplamente utilizados e nos
séculos XVI e XVII acadaron o
seu máximo desenvolvemento.
Coa aparición do vapor e a
enerxía eléctrica foron
perdendo importancia.
Muíño romano de roda vertical
6. Complexo hidráulico de
Barbegal. Instalado
polos romanos nas
proximidades de Arlés
(Francia) arredos do
século III d.C.
Estaba formado por
dúas ringleiras de oito
muíños de roda vertical
que recibían a auga
desde un acueduto.
9. Galicia é un país percorrido por milleiros de ríos e regatos e
as nosas xentes souperon construír diverxos enxeños para
aproveitar a enerxía da auga, tanto nos grandes ríos como
en calquera pequena corrente. Os máis abundantes son os
muíños para moer o gran (trigo, millo, centeo, cebada).
10. Acea no Miño (Lugo)
O tamaño e a estrutura
construtiva dos muíños
galegos é moi variada.
Pequeno muíño no Xallas
11. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO
A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
Roda vertical (bruia)
Roda horizontal (Rodicio)
12. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
1-RODA VERTICAL (BRUIA)
Roda hidráulica con canal de
alimentación inferior.
É o tipo máis simple.
Aproveita só o impulso da
auga e depende do fluxo da
corrente.
Instálase en ríos de caudal
abundante e corrente forte
16. Aceas no Miño (Ourense)
O forma de proa de barco e a
solidez da construcción fai
que resista o embate da
corrente e as enchentas.
17. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
1-RODA VERTICAL (BRUIA)
Roda hidráulica con canle de
alimentación superior: o peso da
auga que cae nos caixóns ou pas
aumenta a forza.
Instálanse en regatos de caudal
escaso.
Algunhas son reversibles e
poden cambiar o sentido de
rotación.
21. TIPOS DE MUÍÑOS
SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
2-RODA HORIZONTAL (RODICIO)
Son os máis comúns. A roda motriz vai situada nun oco
inferior, chamado inferno, debaixo da estancia onde está o
aparello de moer.
23. A auga pódese aproveitar directamente dun río ou facer unha pequena
presa ou estanque e logo conducila por unha canle ata o muíño.
Presa no río Segón (Umia)
49. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
2-RODA HORIZONTAL (RODICIO)
MUÍÑO DE CANLE
É o máis común. Aproveita o caudal e o desnivel da auga que se desvía
por unha canle.
58. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
2-RODA HORIZONTAL (RODICIO)
MUÍÑO DE CUBO
Instálase en ríos de caudal
escaso. Gáñase forza da
auga pola altura que esta
acada dentro do cubo.
62. Río da Chanca (Meaño)
As Campina (Paderne)
Chenlo
A Rocha (Arbo)
63. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
2-RODA HORIZONTAL (RODICIO)
MUÍÑO DE BALSA
Instálase en ríos de caudal
escaso. A balsa serve de
reserva de auga.
67. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
2-RODA HORIZONTAL (RODICIO)
MUÍÑO DE ARTESA
Instálase en ríos de caudal
escaso. Combina a función
do muíño de cubo (aumento
de altura) e o de balsa
(reserva de auga)
69. TIPOS DE MUÍÑOS SEGUNDO A POSICIÓN DA RODA MOTRIZ
2-RODA HORIZONTAL (RODICIO)
MUÍÑO DE DORNA
OU DE REGOLFO
O rodicio vai metido nun pozo
cilíndrico para aproveitar a forza
da auga que rebota nas paredes.
