7. Nazwa „meteor” pochodzi z greckiego słowa meteōros
oznaczającego „zawieszony w powietrzu”.
8. Osoby które natrafią na meteoryt i go zidentyfikują niekiedy mogą
się zastanawiać czy taki meteoryt który znalazły należy do nich,
do właściciela gruntu czy do skarbu państwa?
Przepisy nie przewidziały w swojej definicji meteorytu. Meteoryt
na pewno nie podlega Ustawie o Ochronie Zabytków i Opiece
nad Zabytkami, art. 3 pkt.4 który definiuje zabytek, nie określa
Meteoryt jako takowy. Gdyż zgodnie z treścią art. Nie jest to
„nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich część lub zespół, będące
dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące
świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie
leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość
historyczną, artystyczną lub naukową”.
9. Meteory powstają po wejściu w atmosferę Ziemi
meteoroidu. Już na wysokości około 300 km, w wyniku
dużej prędkości ruchu powietrze w pobliżu meteoroidu
rozgrzewa się. Po osiągnięciu temperatury około 2000 °C,
do czego zazwyczaj dochodzi na wysokości około 115 km,
oderwane z powierzchni meteoroidu cząstki tworzą „ogon”
składający się z jonów i elektronów. W tej fazie lotu
meteoroid zaczyna spowalniać i tracić masę. Zjonizowane
atomy w plazmowym ogonie meteoroidu tracą energię w
procesie emisji fotonów, ogon spadającego obiektu staje się
widzialny z powierzchni ziemi jako jasny meteor.
10. Prędkość meteoroidów wchodzących w atmosferę Ziemi
mieści się w przedziale od około 10 do 70 kilometrów na
sekundę.
Większość meteoroidów zostaje spalonych w atmosferze w
procesie ablacji wywołanej tarciem; nieliczne, które spadają
na powierzchnię naszej planety, określane są mianem
meteorytów.
Szacuje się, że codzienne w atmosferę Ziemi wpada około 274
ton materiałów kosmicznych (108kg w skali rocznej), ale
większość tego typu wydarzeń pozostaje niezauważona,
ponieważ są to bardzo małe ziarenka skalne. Większe
meteoroidy o średnicy do dziesięciu metrów zderzają się z
Ziemią co około godzinę, ale i te wydarzenia zazwyczaj
pozostają niezauważone, chyba że następują nad gęsto
zamieszkanymi terenami. Zderzenia meteoroidów o
wielkości około dwudziestu metrów zdarzają się co
kilkadziesiąt do 100 lat, a o rozmiarach większych niż 100
metrów – nie częściej niż co tysiąc lat.
11. Bardzo jasne meteory znane są jako bolidy, w zależności
od ich jasności dzielone są na trzy typy
bolidy
bolidy dzienne
superbolidy.
Różnią się one od siebie jasnością. Bolidy przekraczają
jasność -4 magnitudo. Bolid dzienny widoczny jest w
dzień. Superbolid ma jasność przekraczającą -15
magnitudo, więc jest o wiele jaśniejszy od Księżyca w
pełni. Niektórym bolidom towarzyszą efekty
akustyczne, najczęściej przypominające grzmot lub
pisk opon.
12.
13.
14.
15.
16.
17. Meteoroidy – okruchy skalne (mniejsze od planetoid)
poruszające się po orbitach wokół Słońca. Meteoroidy
mają zwykle masę od 10−9 kg do 103 kg (choć
najczęściej nie przekracza ona 10−6 kg). Ich rozmiary
wynoszą od 0,1 mm do 10 m. Większe obiekty spośród
małych ciał Układu Słonecznego zaliczane są do
planetoid, a mniejsze cząstki to pył kosmiczny
18. Wpadające w atmosferę Ziemi meteoroidy wywołują
zjawiska meteorów. Ocenia się, że do ziemskiej
atmosfery codziennie trafia od 100 do 1000 ton tego
typu materii kosmicznej, głównie w postaci bardzo
małych ziarenek o rozmiarach rzędu milimetra i
mniejszych, a najczęściej pyłu. Fragmenty, które
docierają do powierzchni Ziemi (nie wyparowują w
atmosferze), nazywamy meteorytami.
Meteoroidy stanowią potencjalne zagrożenie dla
satelitów oraz stacji kosmicznej ISS. Jeśli są dość duże,
mogą również uderzyć w Ziemię i spowodować
zniszczenia na jej powierzchni.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30. Meteoryty otrzymują nazwy zgodnie z miejscem upadku
lub znalezienia. Meteoryt po znalezieniu może otrzymać
nazwę najbliższego charakterystycznego punktu
geograficznego, np. rzeki (np. Meteoryt Willamette), góry,
pasma górskiego (np. Meteoryt Sikhote-Alin), jeziora (np.
Meteoryt Tagish Lake), miasta (np. Meteoryt Viedma) lub
wioski. Nazwy meteorytów nadawane są w języku kraju, w
którym spadł i nie podlegają zmianie, nawet jeśli po
pewnym czasie zmieniają się nazwy geograficzne miejsca
upadku. Jeśli w danym kraju nie używa się alfabetu
łacińskiego, nazwa meteorytu zapisywana jest w angielskiej
transkrypcji fonetycznej.
31. W przypadku stwierdzenia, że niektóre okazy meteorytów,
znalezione w różnym czasie na danym terenie, należą do
tego samego spadku (upadek w formie deszczu
meteorytowego), nadaje się im jedną wspólną nazwę.
Meteoryty znajdowane w jednym miejscu, lecz
niekoniecznie należące do tego samego spadku, mogą
otrzymywać wspólną nazwę i numer przypisany do
konkretnego okazu. Zasadę tę stosuje się na przykład wobec
meteorytów znajdowanych na Antarktydzie lub pustyniach
w Afryce czy Australii. Przykładami takich meteorytów są:
antarktyczne ALHA i Yamato. W latach 60. polski badacz
meteorytów Jerzy Pokrzywnicki postulował zmiany nazw
niektórych meteorytów znalezionych na ziemiach polskich,
dostosowując ich nazewnictwo do nazw miejscowości
obecnie występujących. Przykładem tego jest meteoryt
Wilkanówko, który oficjalnie w światowych katalogach
zarejestrowany jest jako meteoryt Grüneberg.
32. Obserwacje astronomiczne przez sieci stacji naziemnych pozwoliły
na określenie orbit spadających meteorytów. Dowodzą one, że
większość meteorytów pochodzi spośród kolidujących między
sobą planetoid, których orbity przecinają się z orbitą Ziemi.
Większość znanych planetoid tworzy pas pomiędzy orbitami
Marsa i Jowisza, ale dość liczną grupę tworzą także planetoidy
bliskie Ziemi. Pochodzenie pozostałych meteorytów jest trudne
do określenia. Bardzo nieliczną grupą są meteoryty przybyłe z
Marsa (między innymi słynny meteoryt ALH 84001) i ziemskiego
Księżyca. Wiek większości meteorytów szacowany jest na 4,5
miliarda lat. Jest to wiek powstania naszego Układu
Słonecznego. Chondryty węgliste to najprymitywniejsze
meteoryty; nie podlegały one zmianom składu mineralogicznego
od powstania Układu Słonecznego i mogą reprezentować
materię, z której utworzyły się planety.
33. Makroskopowo można zauważyć we wszystkich typach meteorytów tak
zwaną skorupę obtopieniową, zwykle koloru czarnego, rzadziej
beżowego, w miarę upływu czasu skorupa ta ulega wietrzeniu. Poza
tym, typowe są także regmaglipty – rzeźba powierzchniowa
uformowana podczas przelotu poprzez atmosferę.
Mikroskopowo najłatwiej od skał ziemskich odróżnić meteoryty
klasyfikowane jako chondryty. Meteoryty te zawierają chondry –
sferyczne struktury krystaliczne średnicy od submilimetrowej nawet do
przekraczającej centymetr, które powstają wyłącznie w warunkach
nieważkości i próżni. Ponadto wyróżnia je często wysoka zawartość
niklu oraz obecność minerałów, których na Ziemi nie spotykamy jak
również niespotykane proporcje zawartości różnych izotopów tlenu.
Większość meteorytów (pomijając silnie magnetyczne meteoryty
żelazne), wykazują się różnym stopniem magnetyzmu. Pospolite
chondryty są łatwe do wykrycia za pomocą silnego magnesu, ale należy
uwzględnić też to, że niektóre skały ziemskie również reagują na
magnes.
34. Największy meteoryt odnaleziono w roku 1920 w
Namibii (meteoryt Hoba o masie około 60 ton).
Największym meteorytem odnalezionym w Polsce jest
wydobyty w 2012 meteoryt Morasko, ważący 261 kg.
Największy znany obiekt kosmiczny, który zderzył się
z Ziemią od czasu katastrofy tunguskiej w 1908 roku to
meteor czelabiński, którego pozostałością jest
meteoryt Czelabińsk.
35. Meteoryt – pozostałość drobnego skalnego ciała
niebieskiego (meteoroidu) przyciągniętego przez
znacznie większe ciało niebieskie, która w postaci ciała
stałego dotarła do jego powierzchni. Badaniem
meteorytów i wszystkich aspektów z nimi związanych
zajmuje się meteorytyka
36. Ponieważ pojęcia meteoroidu, meteoru i opisywanego
meteorytu są często mylone ze sobą, istotne jest
wskazanie różnic pomiędzy nimi:
Meteoroidy są to najmniejsze ciała znajdujące się w
kosmosie. Powstały podczas formowania się układu
słonecznego, miało to miejsce 4,5 miliarda lat temu.
Najwięcej meteoroidów krąży między orbitami Marsa i
Jowisza. W przestrzeni kosmicznej meteoroidy
zderzają się ze sobą przez co wypadają ze swoich orbit
i niekiedy wpadają na kurs kolizyjny z Ziemią.
37. Te, które wpadną w atmosferę ziemską,
przelatują przez nią z początkową
prędkością ok. 20 km/s, a na skutek oporu
powietrza wyhamowują na wysokości 20–
40 km, rozgrzewając się i świecąc. Ich
świetlne ślady nazywa się meteorami. W
trakcie hamowania, na skutek wzrostu
temperatury, następuje najczęściej całkowite
unicestwienie takiego meteoroidu. Jednak
czasami, w przypadku większych obiektów,
zdarza się, że ich ocalałe części docierają do
powierzchni Ziemi i to one właśnie
nazywane są meteorytami.
38. Większe meteoroidy przy
wkraczaniu w atmosferę, ze
względu na dużą masę i prędkość,
rozpadają się i spadają na
powierzchnię Ziemi jako „deszcz
meteorytowy”. Powierzchnię
spadku nazywamy elipsą rozsiania
39.
40. Natalia Bednarek Klasa 6
Informacje; Google grafika, prawa autorskie [strona]
Grafika; Google grafika