1. Mateusz Polerowicz
Praca kontrolna z Geografi
Uk³ad s³oneczny
Uk³ad S³oneczny- uklad planetarny sk³adajacy siê ze S³onca i powi¹zanych z nim
grawitacyjnie
cia³ niebieskich. cia³a te to osiem planet, 166 znanych ksiê¿yców planet , piêæ
znanych
( a prawdopodobnie kilkadziesi¹t ) planet kar³owatych i miliardy ( a byæ mo¿e
nawet biliony )
ma³ych cia³ Uk³adu S³onecznego , do ktorych zalicza sie planetoidy , komety,
meteoroidy i
py³ miêdzy planetarny.
Zbadane regiony Ukladu S³onecznego zawieraj¹ , licz¹c od S³oñca: cztery planety
skaliste
( Merkuty , Ziemia, Wenus , Mars ), pas planetoid sk³adajacy siê z ma³ych
skalistych cia³ ,
cztery zewnêtrzne gazowe olbrzymy ( Jowisz , Saturn, Uran, Neptun) oraz drugi
pas skladaj¹cy
siê z obiektów skalno lodowych , tak zwany pas Kuipera znajduj¹cy sie dysk
rozproszony ,
du¿o dalej heliopauza i w koñcu hipotetyczny ob³ok Oorta. Odkryto tak ,¿e co
najmniej
piêæ planet kar³owatych : Ceres ( najwiêkszy obiekt w pasie planetoid ), Pluton
( do 24 sierpnia 2006 ) uznawany za 9 planetê Uk³adu) ,Haumea, Makemake
( drugi co do wielkoœci obiekt w pasie Kuipera) i Eris ( najwiêkszy znany obiekt
w dysku
rozproszonym)
Szejœæ z oœmiu planet i trzy z planet kar³owatych maj¹ naturalne satelity ,
zwane ksiê¿ycami.
Ka¿da z planet zewnêrznych jest otoczona pierœæieniami z³ó¿onymi z py³u
kosmicznego.
Wszystkie planety z wyj¹tkiem Ziemi i Urana ( ktory zawdziêcza nazwê greckiemu
bóstwu
Uranosowi ) , nosza imiona bóstw z mitologi rzymskiej .
Szacuje siê ,¿e formowanie siê Ukladu S³onecznego rozpocze³y siê 4,6 miliarda
lat temu ,
gdy na skutek grawitacyjnego zapadniêcia siê czêœci niestabilnego ob³oku
molekularnego
rozpoczo³ siê proces formowania S³oñca i innych gwiazd . Uklad wci¹¿ podlega
ewolucyjnym
i chaotycznym zmianom i nie bêdzie istnia³ wiecznie w obecnej postaci . Za oko³o
2-5 miliardów lat mo¿liwe jest zderzenie galaktyki Andromedy z Drog¹ Mleczn¹ , w
ci¹gu
oko³o 5 miliardów lat S³oñce powiêkszy wielokrotnie swoj¹ œrednicê , staj¹c siê
czerwonym
olbrzymem , co doprowadzi do zniszczenia planet skalistych , wliczaj¹c w to
Ziemiê .
Nastêpnie S³oñce odrzuci swoje zewnêtrzne warstwy jako mg³awicê planetarn¹ i
przekszta³ci
siê w bia³ego kar³a, którego temperatura i jasnoœæ bêd¹ stopniowo spadaæ a¿ do
ca³kowitej
"œmierci" gwiazdy . Przypuszcza siê ,¿e S³oñce nastêpnie zmieni siê w czarnego
kar³a ,
jednak nie mo¿na tej teori potwierdziæ ani obaliæ , gdy¿ wszechœwiat jest zbyt
m³ody ,
aby powsta³y tego typu obiekty.
Obiekty orbituj¹ce wokó³ S³oñca s¹ podzielone na trzy grupy : planety, planety
2. kar³owate
i ma³e cia³a Uk³adu S³onecznego
Astronomowie zwykle mierz¹ odleg³oœæ w Uk³adzie S³onecznym w jednostkach
astronomicznych. Jedna jednostka astronomiczna to œrednia odleg³oœæ pomiêdzy
Ziemi¹ a S³oñcem 149 598 000 km. Przyk³adowo Pluton jest odleg³y œrednio o oko³o
39,4 j.a
od S³oñca , podczas gdy Jowisz kr¹¿y po orbicie w œredniej odleg³oœci oko³o 5.2
j.a
Jeden rok œwietlny , jednostka u¿ywana do wyra¿ania odleg³oœci miêdzygwiazdowych
to oko³o 63 240 j.a Nieformalnie Uk³d S³oneczny jest czasami dzielony na
oddzielne strefy .
Wewnêtrzny Uk³ad S³oneczny zawiera cztery planety skaliste i g³ówny pas
planetoid.
Czasami definiuje siê zewnêtrzny Uk³ad S³oneczny jako obejmujacy wszystko poza
pasem
planetoid . Od czasu odkrycia pasa Kuipera , stanowi , strefe srodkow¹