ΔΙΔΑΚΤΙΚΌ ΣΕΝΑΡΙΟ (PROJE

1. ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT)
3ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ
(Β΄ ΤΑΞΗ)
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»
Υπεύθυνοι καθηγητές:
Α΄ φάση- Λογοτεχνική επεξεργασία: Λυμπεροπούλου Μαρία (ΠΕ2, Φιλόλογος)
Αδάση Αθανασία (ΠΕ2, Φιλόλογος)
Β΄ φάση- Εικαστική επεξεργασία: Αναστασιάδης Διονύσιος (ΠΕ8, Καλλιτεχνικών)
Γ΄ φάση- Μουσική επεξεργασία:: Χαρίσης Όθων (ΠΕ16, Μουσικός)
Από το σχολικό έτος 2003-2004 το 3ο Γυμνάσιο Χαϊδαρίου συμμετέχει
στο πρόγραμμα της Ευέλικτης Ζώνης ή Ζώνης Καινοτόμων δράσεων στο Γυμνάσιο. Μέσα
στα πλαίσια λοιπόν της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης διατέθηκε ένα δίωρο
την εβδομάδα κυλιόμενο μέσα στο αναλυτικό πρόγραμμα. Η φιλοσοφία του προγράμματος
θέλει να αίρονται τα στεγανά ανάμεσα στα γνωστικά αντικείμενα κα να συνεργάζονται
καθηγητές διαφορετικών ή ίδιων ειδικοτήτων προκειμένου να υλοποιήσουν «σχέδια
εργασίας» (projects),κατά κανόνα δικής τους έμπνευσης.
ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Πάρα πολλά ποιήματα, ανθολογημένα ή όχι στα διδακτικά βιβλία
της Νεοελληνικής λογοτεχνίας, έχουν δώσει έμπνευση σε Έλληνες συνθέτες, τα έχουν
μελοποιήσει και τα περισσότερα έχουν τραγουδηθεί από το λαό μας. Έτσι έχει σχηματιστεί
ένα μεγάλο σώμα μελοποιημένης ποίησης που προσφέρεται για επεξεργασία (Ελύτης,
Σεφέρης, Ρίτσος, Παλαμάς, Σολωμός, Καβάφης, Βρεττάκος, Καββαδίας, Σκαρίμπας,
Γκάτσος κ.ά).
Η ανάγκη να εξοικειωθούν οι μαθητές μ’ αυτό το ζωντανό σύνολο Νεοελληνικής
ποίησης σε συνδυασμό με τη δυνατότητα απόδοσης των ποιημάτων στη «γλώσσα»
της ζωγραφικής, αλλά και με τη μελέτη της μελοποίησής τους ήταν ο ισχυρότερος λόγος
που επελέγη το εν λόγω διαθεματικό από την ομάδα των συνεργαζόμενων συναδέλφων.
Η συνεργασία των εμπλεκομένων καθηγητών κρίθηκε αναγκαία τόσο για τη σύνταξη
των ξεχωριστών κατά δραστηριότητα φύλλων εργασίας όσο και του αξιολογικού
ερωτηματολογίου.
ΔΙΑΡΚΕΙΑ
Η διάρκειά του προγράμματος κάλυψε όλο το σχολικό έτος 2003-2004
από 20-10-2003 μέχρι 10-5-2004. Για το καθένα από τα τρία τμήματα
της Β΄ Γυμνασίου διατέθηκαν οκτώ 2ωρα για τη φιλολογική επεξεργασία, τέσσερα 2ωρα
για την εικαστική επεξεργασία, τρία 2ωρα για τη μουσική επεξεργασία. Τέλος χρειάστηκαν
δύο ακόμη 2ωρα για τη στατιστική έρευνα (διακίνηση ερωτηματολογίου και επεξεργασία
δεδομένων σε EXCEL). Το πρόγραμμα αυτό προσφέρεται για όλες τις τάξεις
του Γυμνασίου.
ΧΩΡΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
 Αίθουσες φιλολογίας
 Σχολική βιβλιοθήκη
 Αίθουσα Καλλιτεχνικών
 Εργαστήριο Υπολογιστών

2. ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
Α΄ ΦΑΣΗ Φιλολογική επεξεργασία:
Οι μαθητές με την υποστήριξη του φιλολόγου καθηγητή κλήθηκαν να επιλέξουν
από τη συλλογή των ποιημάτων το ποίημα-τραγούδι που τους έδινε έμπνευση.
Συμπλήρωσαν το Α΄ φύλλο εργασίας που σχετίζεται τόσο με την ερμηνεία του ποιήματος-
τραγουδιού όσο και με τον ποιητή και την εποχή του. Όσοι μαθητές έτυχε να επιλέξουν
ποιήματα του ίδιου ποιητή, αν ήθελαν, συγκροτήθηκαν σε μικρότερες ομάδες
για την από κοινού συμπλήρωση του φύλλου εργασίας είτε αντλούσαν από την ίδια
είτε από διαφορετικές πηγές.
Β΄ ΦΑΣΗ Εικαστική επεξεργασία:
Οι μαθητές με την υποστήριξη του καθηγητή καλλιτεχνικών μαθημάτων, αφού
συμπλήρωσαν το Β΄ φύλλο εργασίας, κλήθηκαν να αφήσουν ελεύθερη τη φαντασία τους και
να προσπαθήσουν να «μεταφράσουν» το ύφος, την ατμόσφαιρα ή το περιεχόμενο
του ποιήματος στη «γλώσσα της ζωγραφικής» χρησιμοποιώντας τα κατάλληλα για την κάθε
περίπτωση μέσα (χρώματα, σχήματα, τεχνικές, στυλ ζωγραφικής κ.λ.π.)
Γ΄ ΦΑΣΗ Μουσική επεξεργασία:
Με την υποστήριξη του καθηγητή μουσικής συμπλήρωσαν το Γα΄ φύλλο εργασίας
που σχετίζεται με τους συντελεστές της μελοποίησης (συνθέτης- τραγουδιστής-ορχήστρα)
των μελοποιημένων ποιημάτων. Μια μικρότερη ομάδα ποιημάτων από τα σχολικά τους
εγχειρίδια, που δεν έχουν ακόμη μελοποιηθεί, προσφερόταν για προτεινόμενες μουσικές
από τους μαθητές που συμπλήρωσαν το Γβ΄ φύλλο εργασίας δίνοντας έτσι διέξοδο
στις μουσικές γνώσεις και αναζητήσεις τους.
Δ΄ΦΑΣΗ Αξιολόγηση:
Συντάχθηκε και διακινήθηκε ερευνητικό ερωτηματολόγιο στους μαθητές όλου
του σχολείου με στόχο να ανιχνευθεί ο βαθμός γνώσης της μελοποιημένης ποίησης,
η μέχρι τώρα αξιοποίησή της στη διδασκαλία της Νεοελληνικής λογοτεχνίας, αλλά και
η ανάγκη ένταξης σε μελλοντικά αναλυτικά προγράμματα. Η αξιολόγηση ολοκληρώθηκε με
την καταγραφή των συμπερασμάτων της στατιστικής αυτής. Το σημαντικότερο συμπέρασμα
που προέκυψε είναι ότι για την αισθητική απόλαυση της ποίησης χρειάζεται η μουσική και
όπου αξιοποιείται με τον κατάλληλο τρόπο συμβάλλει στην καλύτερη κατανόησή της.

3. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
 Έκθεση μελοποιημένης ποίησης στο τέλος του σχολικού έτους με ανάρτηση
σε ταμπλό των έργων των μαθητών αντικριστά με τα μελοποιημένα
ποιήματα και κάποιες πληροφορίες για τη μελοποίησή τους. Η έκθεση
συμπεριέλαβε και τα αποτελέσματα της στατιστικής έρευνας.
 Λεύκωμα μελοποιημένης ποίησης με μαθητικές εργασίες
 Ηλεκτρονικό λεύκωμα μελοποιημένης ποίησης (CD-ROM)
ΣΤΟΧΟΙ
 Να μάθουν οι μαθητές να απολαμβάνουν και να ερμηνεύουν
τη λογοτεχνική δημιουργία συνειδητοποιώντας το σύνθετο χαρακτήρα
της καλλιτεχνικής δημιουργίας (λόγος- εικόνα- μουσική). Η αισθητική
απόλαυση μιας παρόμοιας δημιουργίας καλλιεργεί την καλαισθησία
σε εποχές ακαλαίσθητες.
 Να μάθουν να αξιοποιούν εκτός από παραδοσιακές πηγές (εγκυκλοπαίδειες,
βιβλία κ.α.) και Νέες Τεχνολογίες και να καλλιεργούν τις ανάλογες
δεξιότητες όπως την αναζήτηση στο Διαδίκτυο (INTERNET),
την εξοικείωση με τον Επεξεργαστή κειμένου (WORD) ή ακόμη και
τα Υπολογιστικά φύλλα (EXCEL).
 Να χαρούν τους καρπούς της έμπνευσής τους με Έκθεση Μελοποιημένης
ποίησης, με έντυπο και ηλεκτρονικό λεύκωμα εργασιών.

4. 13 Μαΐου 2004: Έκθεση μελοποιημένης ποίησης
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ έτος
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ (ΠΕ2)
ή ΑΔΑΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ (ΠΕ2)
Α΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Ο ποιητής και η εποχή του
Ποιητής-Ποίημα
Λογοτεχνικό σχόλιο- μήνυμα του ποιήματος

5. Ο ποιητής και η εποχή του (19 -19 )
[Φωτογραφία]
Καταγωγή-οικογένεια:
Σπουδές-επαγγελματική σταδιοδρομία:
Ταξίδια:
Συλλογές:
Διακρίσεις:
Η εποχή του:
Τεχνοτροπία:
Πηγές (Έντυπες ή Διαδίκτυο)
(Ονοματεπώνυμο, τμήμα)
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ έτος
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ(ΠΕ8)
Β΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Η ποίηση σε εικόνες
Ποιητής-Ποίημα:
Ζωγραφικές τάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό την εποχή που γράφτηκε το ποίημα:

6. Έργα τέχνης ή στυλ τέχνης που ταιριάζουν με το θέμα ή το ύφος του ποιήματος
(π.χ. Κλασική τέχνη, Βυζαντινή τέχνη, Λαϊκή τέχνη, Ιμπρεσιονισμός, Σουρεαλισμός κ.λ.π.):
Επιλογή κατάλληλης τεχνικής για την απόδοση της ατμόσφαιρας του ποιήματος
(π.χ. τέμπερες, κολάζ, φροτάζ, ματιέρες κ.λ.π.):
Επιλογή της χρωματικής κλίμακας που προσεγγίζει πιο πιστά τα συναισθήματα
που δημιουργεί η ανάγνωση του ποιήματος:
Πηγές (Έντυπες ή από Διαδίκτυο):
(Ονοματεπώνυμο, τμήμα)
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ έτος
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΧΑΡΙΣΗΣ ΟΘΩΝ (ΠΕ16)
Γα ΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Οι συντελεστές της μελοποίησης
Τίτλος ποιήματος-τραγουδιού (δίσκος, χρονολογία έκδοσης):
Συνθέτης, τραγουδιστής (φωτογραφίες):

7. Ο συνθέτης του τραγουδιού (βιογραφικά):
Τα έργα του-δισκογραφία:
Το είδος της μουσικής του (σε σχέση με την εποχή και άλλους συνθέτες):
Ο τραγουδιστής (συνεργασίες, δισκογραφία):
Το είδος της ορχήστρας και τα όργανα που την αποτελούν:
Πηγές (Έντυπες ή από Διαδίκτυο)
(Ονοματεπώνυμο, τμήμα)
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ έτος
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ:ΧΑΡΙΣΗΣ ΟΘΩΝ (ΠΕ16)
Γβ ΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Προτεινόμενη μελοποίηση σε ποιήματα που δεν έχουν
ακόμη μελοποιηθεί
Ποίημα-ποιητής:
Ένα μουσικό κομμάτι που ταιριάζει στο ποίημα:

8. Συνθέτης(φωτογραφία):
Ο συνθέτης (βιογραφικά):
Το έργο του-δισκογραφία:
Το είδος της μουσικής του (σε σχέση με την εποχή και άλλους συνθέτες):
Το είδος της ορχήστρας και τα όργανα που την αποτελούν:
Πηγές : (Έντυπες ή από Διαδίκτυο):
(Ονοματεπώνυμο, τμήμα)
3Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ «Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Παρακαλούμε σημείωσε με Χ την επιλογή σου ή συμπλήρωσε όπου χρειάζεται:
1. ΦΥΛΟ: Αγόρι Κορίτσι
2. ΤΑΞΗ: Α΄ Γυμνασίου Β΄ Γυμνασίου Γ΄ Γυμνασίου
3. Θυμάσαι κάποιο ποίημα από όσα έχεις διδαχθεί μέχρι τώρα που να έχει μελοποιηθεί από
κάποιον συνθέτη και να ακούστηκε κατά τη διδασκαλία;
Όχι Τίτλος ποιήματος: …………………………………………………
Ναι Ποιητής: ……………………………………………………………
Συνθέτης: …………………………………………………………..

9. 4. Λέγεται ότι «μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις». Θυμάστε από τα σχολικά σας
βιβλία μια συνοδευτική απεικόνιση ενός κειμένου;
Όχι Σύντομη περιγραφή:………………………………………………………
Ναι Τίτλος ……………………………………………………………………
Κείμενο …………………………………………………………………..
5. Σε εθνικές γιορτές ακούγονται διάφορα μελοποιημένα ποιήματα. Ένα από αυτά είναι
το «Της δικαιοσύνης, ήλιε νοητέ». Ο συνθέτης του είναι:
α. Ο Μίκης Θεοδωράκης
β. Ο Μάνος Χατζιδάκις
γ. Ο Σταύρος Ξαρχάκος
6. Το «Σπασμένο καράβι» σε επανέκδοση έγινε πρόσφατα σημαντική επιτυχία. Ποιος
ο ποιητής του;
α. Ο Κωστής Παλαμάς
β. Ο Γιώργος Σεφέρης
γ. Ο Γιάννης Σκαρίμπας
7. Το τραγούδι «Όμορφη και παράξενη πατρίδα» είναι ποίημα του:
α. Οδυσσέα Ελύτη
β. Νίκου Καββαδία
γ. Νίκου Γκάτσου
8. Το ποίημα του Νίκου Γκάτσου «Χάρτινο το φεγγαράκι» έχει μελοποιηθεί από τον:
α. Μίκη Θεοδωράκη
β. Μάνο Χατζιδάκι
γ. Διονύση Σαββόπουλο
9. Τι είδους μουσική προτιμάς;
α. Ελληνική β. Ξένη
10. Νομίζεις ότι η διδασκαλία της ποίησης με νότες και εικόνες την κάνει περισσότερο
κατανοητή και ενδιαφέρουσα;
α. Πολύ
β. Λίγο
γ. Καθόλου
Ευχαριστούμε
«ΔΙΔΑΧΘΕΙΣΑ ΥΛΗ»
ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΛΟΠΟΙΗΣΗ
1 Ρήγας Βελεστινλής «Θούριος» Μουσική: Χρήστος Λεοντής
Ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης
Συλλογή: Παραστάσεις (1975)
2 Νικηφόρος Βρεττάκος Μουσική: Τερψιχόρη Παπαστεφάνου
«Μια μυγδαλιά» Ερμηνεία: Δανάη Μπαραμπούτη
Συλλογή: Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
3 Νικηφόρος Βρεττάκος Μουσική: Τερψιχόρη Παπαστεφάνου
«Επιστροφή» Ερμηνεία: Ορχηστρικό
Συλλογή: Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
4 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
«Άσπρο περιστέρι» Ερμηνεία:Δήμητρα Γαλάνη
Συλλογή:Της γης το χρυσάφι (1971)
5 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις

10. «Για σένα την αγάπη μου» Ερμηνεία:Νάνα Μούσχουρη
Συλλογή:Η Νάνα Μούσχουρη
τραγουδά Χατζιδάκι (1967)
6 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
«Χάρτινο το φεγγαράκι» Ερμηνεία: Νάνα Μούσχουρη
Συλλογή: Η Νάνα Μούσχουρη
τραγουδά Χατζιδάκι (1967)
7 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
«Γεια σου, χαρά σου, Βενετιά» Ερμηνεία:Νίκος Ξυλούρης
Συλλογή:Συλλογή (1974)
8 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
«Παλικάρι στα Σφακιά» Ερμηνεία:Νίκος Ξυλούρης
Συλλογή: Συλλογή (1974)
9 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
«Μίλησέ μου» Ερμηνεία: Νάνα Μούσχουρη
Συλλογή: Η Νάνα Μούσχουρη
τραγουδά Χατζιδάκι (1967)
10 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Δήμος Μούτσης
«Κάποιο τρένο» Ερμηνεία:Δήμητρα Γαλάνη
Συλλογή:Ένα χαμόγελο (1969)
11 Νίκος Γκάτσος Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
«Το δίχτυ» Ερμηνεία:Τάκης Μπίνης
Συλλογή:Ρεμπέτικο (1983)
12 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
«Πολλά δε θέλει ο άνθρωπος» Ερμηνεία:Νίκος Δημητράτος
Συλλογή:Ο ήλιος ο ηλιάτορας (1982)
13 Οδυσσέας Ελύτης «Κορίτσι» Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
(ή Γεια σου, κύριε Μενεξέ») Ερμηνεία:Ελένη Βιτάλη
Συλλογή:Ο ήλιος ο ηλιάτορας (1982)
14 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
«Ο ήλιος» Ερμηνεία:Γιώργος Νταλάρας
Συλλογή:Ο ήλιος ο ηλιάτορας (1982)
ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΛΟΠΟΙΗΣΗ
15 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
«Τρελοβάπορο» Ερμηνεία:Γιώργος Νταλάρας
Συλλογή:Ο ήλιος ο ηλιάτορας (1982)
16 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
« Ένα το χελιδόνι» Ερμηνεία:Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή: Άξιον Εστί (1964)
17 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ» Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή: Άξιον Εστί (1964)
18 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Μάγια» Ερμηνεία:Ντόρα Γιαννακοπούλου
Συλλογή:Μικρές Κυκλάδες (1974)
19 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Νότης Μαυρουδής

11. «Κείνοι που πράξαν το κακό» Ερμηνεία:Πέτρος Πανδής
Συλλογή:Άσμα ηρωικό και πένθιμο
για το χαμένο ανθυπολοχαγό
της Αλβανίας
20 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Ο ταχυδρόμος» Ερμηνεία: Ρένα Κουμιώτη
Συλλογή:Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
21 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
« Το χρυσό κλειδί» Ερμηνεία: Μιχάλης Βιολάρης
Συλλογή: Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
22 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Ντούκου, ντούκου μηχανάκι» Ερμηνεία:Μιχάλης Βιολάρης,
Ρένα Κουμιώτη
Συλλογή: Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
23 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Τα τζιτζίκια» Ερμηνεία:Μιχάλης Βιολάρης
Συλλογή:Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
24 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Το ερημονήσι» Ερμηνεία:Ρένα Κουμιώτη
Συλλογή:Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
25 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
« Η Ελένη» Ερμηνεία: Μιχάλης Βιολάρης
Συλλογή: Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
26 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Θαλασσινό τριφύλλι» Ερμηνεία:Ρένα Κουμιώτη
Συλλογή:Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
27 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Το δελφινοκόριτσο» Ερμηνεία: Μιχάλης Βιολάρης
Συλλογή:Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
28 Οδυσσέας Ελύτης Μουσική: Λίνος Κόκοτος
«Ο Αύγουστος» Ερμηνεία: Ρένα Κουμιώτη
Συλλογή: Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
29 Οδυσσέας Ελύτης «Άνεμοι» Προτεινόμενη από μαθητές
30 Οδυσσέας Ελύτης «Έχει ο θεός» Προτεινόμενη από μαθητές
ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΛΟΠΟΙΗΣΗ
31 Νίκος Καββαδίας Μουσική: Γιάννης Σπανός
«Ιδανικός κι ανάξιος εραστής» Ερμηνεία:Κώστας Καράλης
Συλλογή:Τρίτη ανθολογία
Ελλήνων ποιητών (1975)
32 Κωνσταντίνος Καβάφης «Ιθάκη» Μουσική: Γιάννης Γλέζος
Ερμηνεία:Γιάννης Γλέζος
Συλλογή:Περιμένοντας της βαρβάρους
33 Ναπολέων Λαπαθιώτης Προτεινόμενη από μαθητές
«Τα καημένα τα πουλάκια»
34 Τάσος Λειβαδίτης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Δραπετσώνα» Ερμηνεία:Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή:Πολιτεία (1976)
35 Μελισσάνθη Προτεινόμενη από μαθητές

12. «Στη μνήμη του πατέρα μου»
36 Κωστής Παλαμάς Μουσική: Γιάννης Σπανός
«Μια πίκρα» Ερμηνεία:Γιώργος Ζωγράφος
Συλλογή:Α΄ Ανθολογία Ελλήνων
ποιητών (1967)
37 Κωστής Παλαμάς Μουσική: Μιχάλης Τερζής
«Το σπίτι που γεννήθηκα» Ερμηνεία:Δ. Θεοδόσης
Συλλογή:Όλη τη μουσική
μες στην αγάπη βάλε (1984)
38 Κωστής Παλαμάς Μουσική: Σπύρος Σαμάρας
«Ύμνος Ολυμπιακών αγώνων» Ερμηνεία:Χορωδία
Συλλογή: -(1896)
39 Κωστής Παλαμάς Προτεινόμενη από μαθητές
«Καλλιπάτειρα»
40 Κωστής Παλαμάς Προτεινόμενη από μαθητές
«Πάει το ταξίδι, φτάσαμε»
41 Μήτσος Παπανικολάου «Τοπίο» Προτεινόμενη από μαθητές
42 Ζαχαρίας Παπαντωνίου Προτεινόμενη από μαθητές
«Το θυμωμένο καράβι»
43 Σαράντος Παυλέας «Πατρίδα» Προτεινόμενη από μαθητές
44 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Γιώργος Κοτσώνης
«Ύμνος και θρήνος για Ερμηνεία:Κώστας Καμένος,
την Κύπρο» Αρετή Χασάπη
Συλλογή:Ύμνος και θρήνος
για την Κύπρο (1998)
45 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Επιτύμβιο» Ερμηνεία:Γιώργος Νταλάρας
Συλλογή: Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα
της πικρής πατρίδας (1974)
46 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Το κυκλάμινο» Ερμηνεία: Γιώργος Νταλάρας
Συλλογή: Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα
της πικρής πατρίδας (1974)
ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΛΟΠΟΙΗΣΗ
47 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Κουβέντα μ’ ένα λουλούδι» Ερμηνεία:Γιώργος Νταλάρας
Συλλογή:Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα
της πικρής πατρίδας (1974)
48 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Πράσινη μέρα» Ερμηνεία:Γιώργος Νταλάρας,
Άννα Βίσση
Συλλογή: Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα
της πικρής πατρίδας (1974)
49 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις» Ερμηνεία:Πέτρος Πανδής
Συλλογή:Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα
της πικρής πατρίδας (1974)

13. 50 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Χρήστος Λεοντής
«Και να, αδελφέ μου» Ερμηνεία:Νίκος Ξυλούρης.
Ανάγνωση: Γιάννης Ρίτσος
Συλλογή: Καπνισμένο τσουκάλι (1975)
51 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Όλοι διψάνε» Ερμηνεία:Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή:Ρωμιοσύνη (1966)
52 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Όταν σφίγγουν το χέρι» Ερμηνεία:Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή: Ρωμιοσύνη (1966)
53 Γιάννης Ρίτσος Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Αυτά τα δέντρα» Ερμηνεία:Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή:Ρωμιοσύνη (1966)
54 Γιώργος Σεφέρης Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
«Άρνηση» Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης
Συλλογή: Επιτάφιος-Επιφάνεια (1960)
55 Γιώργος Σεφέρης «Λίγο ακόμα» Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Ερμηνεία:Μαρία Φαραντούρη
Συλλογή:Ο Θεοδωράκης διευθύνει
Θεοδωράκη nο 2 (1994)
56 Γιώργος Σεφέρης «Τρεις βράχοι» Προτεινόμενη από μαθητές
57 Γιάννης Σκαρίμπας Μουσική: Γιάννης Σπανός
«Σπασμένο καράβι» Ερμηνεία:Κώστας Καράλης
Συλλογή: Τρίτη ανθολογία
Ελλήνων ποιητών (1975)
58 Σωτήρης Σκίπης Μουσική: Γιάννης Σπανός
«Άσπρα καράβια» Ερμηνεία:Καίτη Χωματά,
Μιχάλης Βιολάρης
Συλλογή: Α΄ Ανθολογία Ελλήνων
ποιητών (1967)
59 Διονύσιος Σολωμός Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος
«Άκρα του τάφου σιωπή» Ερμηνεία:Ηλίας Κλωναρίδης,
Νίκος Ξυλούρης
Συλλογή:Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
(1977)
ΠΟΙΗΣΗ ΜΕΛΟΠΟΙΗΣΗ
60 Διονύσιος Σολωμός «Η ψυχούλα» Προτεινόμενη από μαθητές
61 Διονύσιος Σολωμός Προτεινόμενη από μαθητές
«Η καταστροφή των Ψαρών»
62 Διονύσιος Σολωμός Μουσική: Δημήτρης Λάγιος
«Η ξανθούλα» Ερμηνεία:Χορωδία
Συλλογή:Ενθύμιον Ζακύνθου
63 Διονύσιος Σολωμός Μουσική: Χρήστος Λεοντής
«Η ημέρα της Λαμπρής» Ερμηνεία:Νένα Βενετσάνου
Συλλογή:Καντάτα Ελευθερίας (1998)
64 Διονύσιος Σολωμός Μουσική: Νικόλαος Μάντζαρος
«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Ερμηνεία:Χορωδία
Συλλογή: Ο Εθνικός Ύμνος (1865)
65 Διονύσιος Σολωμός Μουσική: Γιάννης Μαρκόπουλος

14. «Ο πειρασμός» Ερμηνεία: Ειρήνη Παπά
Συλλογή:Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
(1977)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
• Απόστολου Ζορμπά «Ποίηση μελοποιημένη για σχολική χρήση» περ. Νέα Παιδεία, τ. 21, σ.162-174
• Ιστοσελίδα Παιδαγωγικού Ινστιτούτου: http://www.pi-schools.gr/programs/EuZin
• Ανιχνεύοντας το σήμερα, προετοιμάζουμε το αύριο. Πολυθεματικό βιβλίο Γυμνασίου για την Ευέλικτη Ζώνη
Καινοτόμων Δράσεων, Βιβλίο για το μαθητή ΟΕΔΒ, Αθήνα 2002.
• Οδηγός για την Εφαρμογή της Ευέλικτης Ζώνης Καινοτόμων Δράσεων. Βιβλίο για τον καθηγητή, ΥΠΕΠΘ
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα 2001.
• Οδηγός σχεδίων εργασίας, Πολυθεματικό βιβλίο, Ευέλικτη Ζώνη: Διαθεματικότητα.
Για τον Εκπαιδευτικό. ΥΠΕΠΘ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα 2002..
• Αξιολόγηση του Καινοτόμου Πιλοτικού Προγράμματος της Ευέλικτης Ζώνης στα σχολεία
της υποχρεωτικής Εκπαίδευσης 2001-2002, ΥΠΕΠΘ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο 2002.
• Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών θεμάτων. Ειδικό αφιέρωμα στην Ευέλικτη Ζώνη (6). ΥΠΕΠΘ Παιδαγωγικό
Ινστιτούτο, Αθήνα 2002.
• Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο προγραμμάτων σπουδών. Αναλυτικά προγράμματα Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης.
Τόμος Β΄ ΥΠΕΠΘ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα Σεπτ. 2002.
• Διαθεματικό Εκπαιδευτικό Υλικό για την Ευέλικτη Ζώνη Καινοτόμων Δράσεων. Γυμνάσιο Τόμος Β΄
Διαπολιτισμική Εκπαίδευση. Εκφάνσεις της τέχνης. ΥΠΕΠΘ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Αθήνα 2001.
• Ευέλικτη Ζώνη: Αντιπροσωπευτικές εργασίες μαθητών 2002, ΥΠΕΠΘ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο
• Διαδίκτυο (Μηχανές αναζήτησης: http://www.google.com, http://www.in.gr, http://www.yahoo.com

15. 3Ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ «Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Παρακαλούμε σημείωσε με Χ την επιλογή σου ή συμπλήρωσε όπου χρειάζεται:
1. ΦΥΛΟ: Αγόρι Κορίτσι
2. ΤΑΞΗ: Α΄ Γυμνασίου Β΄ Γυμνασίου Γ΄ Γυμνασίου
3. Θυμάσαι κάποιο ποίημα από όσα έχεις διδαχθεί μέχρι τώρα που να έχει μελοποιηθεί από
κάποιον συνθέτη και να ακούστηκε κατά τη διδασκαλία;
Όχι Τίτλος ποιήματος: …………………………………………………

16. Ναι Ποιητής: ……………………………………………………………
Συνθέτης: …………………………………………………………..
4. Λέγεται ότι «μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις». Θυμάστε από τα σχολικά σας
βιβλία μια συνοδευτική απεικόνιση ενός κειμένου;
Όχι Σύντομη περιγραφή:………………………………………………………
Ναι Τίτλος ……………………………………………………………………
Κείμενο …………………………………………………………………..
5. Σε εθνικές γιορτές ακούγονται διάφορα μελοποιημένα ποιήματα. Ένα από αυτά είναι
το «Της δικαιοσύνης, ήλιε νοητέ». Ο συνθέτης του είναι:
α. Ο Μίκης Θεοδωράκης
β. Ο Μάνος Χατζιδάκις
γ. Ο Σταύρος Ξαρχάκος
6. Το «Σπασμένο καράβι» σε επανέκδοση έγινε πρόσφατα σημαντική επιτυχία. Ποιος
ο ποιητής του;
α. Ο Κωστής Παλαμάς
β. Ο Γιώργος Σεφέρης
γ. Ο Γιάννης Σκαρίμπας
7. Το τραγούδι «Όμορφη και παράξενη πατρίδα» είναι ποίημα του:
α. Οδυσσέα Ελύτη
β. Νίκου Καββαδία
γ. Νίκου Γκάτσου
8. Το ποίημα του Νίκου Γκάτσου «Χάρτινο το φεγγαράκι» έχει μελοποιηθεί από τον:
α. Μίκη Θεοδωράκη
β. Μάνο Χατζιδάκι
γ. Διονύση Σαββόπουλο
9. Τι είδους μουσική προτιμάς;
α. Ελληνική β. Ξένη
10. Νομίζεις ότι η διδασκαλία της ποίησης με νότες και εικόνες την κάνει περισσότερο
κατανοητή και ενδιαφέρουσα;
α. Πολύ
β. Λίγο
γ. Καθόλου
Ευχαριστούμε
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»
Η έρευνα διεξήχθη από το Β1 προς όλους τους μαθητές του Γυμνασίου.
Η καταγραφή των αποτελεσμάτων από 168 έγκυρα ερωτηματολόγια έγινε κατά
ομάδες στο Β1. Προέκυψαν τα εξής αποτελέσματα:
Στο ερώτημα «Θυμάσαι κάποιο μελοποιημένο ποίημα του οποίου
η μελοποίηση να ακούστηκε κατά τη διδασκαλία;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων

17. τα 140 (ποσοστό 83% ) απάντησαν ΟΧΙ,
ενώ μόνο τα 28 (ποσοστό 17% ) απάντησαν ΝΑΙ.
Στο ερώτημα «Θυμάσαι από τα σχολικά σου βιβλία μια
συνοδευτική απεικόνιση ενός λογοτεχνικού κειμένου;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
οι 146 μαθητές (ποσοστό 87% ) απάντησαν ΟΧΙ,
ενώ μόνο οι 22 μαθητές (ποσοστό 13% ) απάντησαν ΝΑΙ.

18. Θυμάσαι μια συνοδευτική
απεικόνιση;
100%
90% 87%
80%
70%
60%
ΝΑΙ
50%
ΟΧΙ
40%
30%
20% 13%
10%
0%
Στο ερώτημα «Ποιος ο συνθέτης του Της δικαιοσύνης, ήλιε νοητέ;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
οι 137 μαθητές (ποσοστό 82% ) βρήκαν ότι είναι ο Μίκης θεοδωράκης,
ενώ μόνο οι 31 μαθητές (ποσοστό 18% ) απάντησαν λανθασμένα ότι
είναι ο Μάνος Χατζιδάκις ή ο Σταύρος Ξαρχάκος.

19. Ποιος ο συνθέτης του
Της δικαιοσύνης ήλιε, νοητέ ;
90% 82%
80%
70%
60%
50% ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ
40% ΑΛΛΟΣ
30%
18%
20%
10%
0%
Στο ερώτημα «Το Σπασμένο καράβι. Ποιος ο ποιητής του;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
μόνο οι 47 μαθητές (ποσοστό 28% ) βρήκαν ότι είναι
ο Γιάννης Σκαρίμπας,
ενώ οι 121 μαθητές (ποσοστό 72% ) απάντησαν λανθασμένα ότι είναι
ο Γιώργος Σεφέρης ή ο Κωστής Παλαμάς.

20. Ποιος ο ποιητής του
Σπασμένο καράβι ;
80% 72%
70%
60%
50%
ΣΚΑΡΙΜΠΑΣ
40%
28% ΑΛΛΟΣ
30%
20%
10%
0%
Στο ερώτημα «Ποιος ο ποιητής του
Όμορφη και παράξενη πατρίδα;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
οι 113 μαθητές (ποσοστό 67%) βρήκαν ότι είναι ο Οδυσσέας Ελύτης,
ενώ οι 55 μαθητές (ποσοστό 33% ) απάντησαν λανθασμένα ότι είναι
ο Νίκος Καββαδίας ή ο Νίκος Γκάτσος.

21. Ποιος ο ποιητής του
Όμορφη και παράξενη πατρίδα ;
80%
70% 67%
60%
50%
ΕΛΥΤΗΣ
40% 33% ΑΛΛΟΣ
30%
20%
10%
0%
Στο ερώτημα «Από ποιον έχει μελοποιηθεί το
Χάρτινο το φεγγαράκι;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
μόνο οι 62 μαθητές (ποσοστό 37% ) βρήκαν ότι έχει μελοποιηθεί
από το Μάνο Χατζιδάκι,
ενώ οι 106 μαθητές (ποσοστό 63% ) απάντησαν λανθασμένα ότι
η μελοποίηση ανήκει στο Διονύση Σαββόπουλο ή το Μίκη Θεοδωράκη

22. Από ποιον έχει μελοποιηθεί το
Χάρτινο το φεγγαράκι ;
70% 63%
ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ
60%
ΑΛΛΟΣ
50%
37%
40%
30%
20%
10%
0%
Στο ερώτημα «Τι είδος μουσικής προτιμάς»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
οι 97 μαθητές (ποσοστό 58% ) προτιμούν την ξένη μουσική,
ενώ οι 71 μαθητές (ποσοστό 42% ) προτιμούν την ελληνική μουσική.

23. Ποιο είδος μουσικής προτιμάς;
70%
60% 58%
50%
42%
40%
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΞΕΝΗ
30%
20%
10%
0%
Τέλος στο ερώτημα αν «Η διδασκαλία της ποίησης με εικόνες και
νότες την κάνει πιο κατανοητή και ενδιαφέρουσα;»
σε σύνολο 168 ερωτηματολογίων
οι 87 μαθητές (ποσοστό 51% ) απάντησαν ΠΟΛΥ,
οι 52 μαθητές (ποσοστό 31% ) απάντησαν ΛΙΓΟ
και οι 29 μαθητές (ποσοστό 18% ) απάντησαν ΚΑΘΟΛΟΥ.

24. Η ποίηση με εικόνες και νότες είναι
κατανοητή και ενδιαφέρουσα;
ΠΟΛΥ
60% ΛΙΓΟ
51%
50% ΚΑΘΟΛΟΥ
40%
31%
30%
18%
20%
10%
0%
Διεξαγωγή έρευνας: Τμήμα Β1
Επεξεργασία: Εμμανουηλίδου Χαριτίνη, Β1
Επιμέλεια: Λυμπεροπούλου Μαρία, Φιλόλογος

25. :
Κωστής Παλαμάς
Ύμνος Ολυμπιακών αγώνων
Αρχαίο πνεύμ’ αθάνατο, αγνέ πατέρα
του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού,
κατέβα, φανερώσου κι άστραψε εδώ πέρα,

26. στη δόξα της δικής σου γης και τ’ ουρανού.
Στο δρόμο και στο πάλεμα και στο λιθάρι,
στων ευγενών αγώνων λάμψε την ορμή˙
και με τ’ αμάραντο στεφάνωσε κλωνάρι,
και σιδερένιο πλάσε κι άξιο το κορμί.
Κάμποι, βουνά και πέλαγα φέγγουν μαζί σου,
σαν ένας λευκοπόρφυρος μέγας ναός.
Και τρέχει στο ναό εδώ προσκυνητής σου,
Αρχαίο πνεύμ’ αθάνατο, κάθε λαός.
Λογοτεχνικό σχόλιο-μήνυμα
Ο ύμνος των Ολυμπιακών αγώνων είναι ένας ύμνος
για το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, το κάλλος και
τη δύναμη των αρχαίων αθλητών που με τους αγώνες
τους δοξάζουν την Ελλάδα στα πέρατα του κόσμου και
μένουν αθάνατοι στη μνήμη όλων! Μακάρι να αποκτούσαν
οι σημερινοί αγώνες την παλιά τους αυθεντικότητα!
Μελοποίηση
Μουσική: Σπύρος Σαμάρας (1896)
Ερμηνεία:Χορωδία
Παπαπέτρου Αγγελική, Β2
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Σχολικό έτος
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ» 2003-2004
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΑ (ΠΕ2)
Α΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Ο ποιητής και η εποχή του

27. Κωστής Παλαμάς (1859-1943)
Καταγωγή-οικογένεια: Γεννήθηκε στην Πάτρα
το 1859 και πέθανε στην Αθήνα το 1943
σε πάνδημη κηδεία όπου βρήκε ευκαιρία
ο ελληνικός λαός να ψάλλει τον εθνικό ύμνο
μπροστά στον έκπληκτο Γερμανό κατακτητή.
Καταγόταν από ιστορική οικογένεια, τη γενιά
των Παλαμάδων με πολλούς δασκάλους.
Σε ηλικία 7 χρονών έχασε και τους δύο
γονείς του, γεγονός που διαμόρφωσε
και επηρέασε τον παιδικό και τον κατοπινό
του ψυχικό κόσμο. Από τότε βρέθηκε κοντά
στο θείο του, στο Μεσολόγγι, που πάντα
θεωρούσε πραγματική πατρίδα του.
Σπουδές- επαγγελματική σταδιοδρομία:Ενώ αρχίζει σπουδές στη νομική
σχολή ακολουθώντας το επάγγελμα του πατέρα του, την εγκαταλείπει.
Τον μαγεύει η ποίηση και η λογοτεχνία. Αργότερα ασχολείται
με τη δημοσιογραφία. Γίνεται τακτικός συντάκτης της σατιρικής
εφημερίδας "Ραμπαγάς", "Μη Χάνεσαι" και "Ακρόπολη", ενώ εργάζεται
ως γενικός γραμματέας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Ταξίδια: Η ζωή του ήταν σταθερά ήρεμη, τα ταξίδια ήταν ανάμεσα
στην Αθήνα και το Μεσολόγγι. Οι περιπλανήσεις του ήταν περισσότερο
ψυχικές, καθόλη τη διάρκεια της μακρόχρονης ζωής του!
Ποιητικές συλλογές: «Τραγούδια της πατρίδος μου (1886) "Ύμνος
της Αθηνάς" (1889) "Τα μάτια της ψυχής μου" (1892) «Ίαμβοι
και ανάπαιστοι» (1897) "Τάφος" (1898) "Χαιρετισμοί της Ηλιογέννητης"
(1900), "Ασάλευτη Ζωή" (1904), "Δωδεκάλογος του Γύφτου" (1907),
"Φλογέρα του Βασιλιά" (1910) και πολλά άλλα.
Διακρίσεις: Τα ποιήματα "Ο Ύμνος της Αθηνάς" και "Τα μάτια
της ψυχής μου" βραβεύονται στο Φιλαδέλφειο ποιητικό
διαγωνισμό(1889).
Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών (1925)
Με την ίδρυση της Ακαδημίας των Αθηνών γίνεται και ένα από τα πιο
βασικά στελέχη της και αργότερα διετέλεσε και Πρόεδρος (1930)!
Η εποχή του: Σε μια ζωή που διήρκεσε πάνω από ογδόντα χρόνια,
ο Παλαμάς έζησε πολλά και σημαντικά γεγονότα που διαμόρφωσαν
την Ελλάδα του σήμερα. Έζησε τον άτυχο πόλεμο του 1897,

28. την απογοήτευση από την κατάρρευση της Μεγάλης Ιδέας, σχεδόν και
τους δύο παγκοσμίους πολέμους.
Τεχνοτροπία: Ο γενάρχης της λεγόμενης Αθηναϊκής Σχολής (λογοτεχνική
γενιά του 1880). Ενδιαφέρεται για την πνευματική κίνηση και
παρακολουθεί τους αγώνες για το περίφημο γλωσσικό ζήτημα.
των δημοτικιστών ενάντια στους καθαρευουσιάνους. Αφού ενστερνίστηκε
φανατικά τη λαϊκή παράδοση βάλθηκε να αξιοποιήσει αισθητικά
τα στοιχεία και τα ιδανικά που τη συγκροτούσαν: ήθη, έθιμα, παραδόσεις
και ό,τι έφερε στο φως η πρωτοεμφανιζόμενη τότε στην Ελλάδα
λαογραφία και προπάντων τη λαϊκή γλώσσα όπως είχε διασωθεί
στα τραγούδια, στα παραμύθια και στα άλλα είδη της λαϊκής
λογοτεχνίας.
Τόσο κατά το περιεχόμενο όσο και κατά τη μορφή, δέχτηκε
την επίδραση των ποιητών της Επτανησιακής Σχολής (του Σολωμού
και μάλιστα του Βαλαωρίτη),του δημοτικού τραγουδιού και των λαϊκών
παραδόσεων. Η απήχηση ακόμη στον ελληνικό χώρο των δύο μεγάλων
ευρωπαϊκών ρευμάτων, του Παρνασσισμού κατ' αρχήν (από το 1879
και εξής) και του Συμβολισμού (από την τελευταία δεκαετία
του 19ου αιώνα),όπως και η συστηματική μελέτη των έργων της κλασικής
αρχαιότητας, της Αγίας Γραφής και της εκκλησιαστικής υμνογραφίας, αλλά
και των δημωδών μεσαιωνικών κειμένων (της Υστεροβυζαντινής και
Μεταβυζαντινής Περιόδου),συνετέλεσαν αποφασιστικά στην διαμόρφωση
της όλης ποιητικής του δημιουργίας με ευδιάκριτα γνωρίσματα πέρα από
την συναισθηματικότητα και τις ζωηρές εντυπώσεις από τα εθνικά
γεγονότα!
Πηγές: Εγκυκλοπαίδειες Δομή, Πάπυρους-Λαρούς, Παγουλάτος, Άλφα
Διαδίκτυο http://www.haef.gr/chilias/greek/lit/palamas/palamas.htm
Παπαπέτρου Αγγελική Β2
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό έτος
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2003-2004
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ(ΠΕ8)
Β΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Η ποίηση σε εικόνες
Κωστής Παλαμάς
«Ύμνος Ολυμπιακών αγώνων»

29. Ζωγραφικές τάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό την εποχή που
γράφτηκε το ποίημα.
Το Παρίσι και το Μόναχο στα τέλη του 19ου αιώνα ήταν τα σπουδαιότερα
κέντρα τέχνης. Στο Παρίσι κυρίαρχη τάση ήταν ο Ιμπρεσιονισμός, ενώ
στο Μόναχο η «Σχολή Μονάχου». Στην Ελλάδα οι ζωγράφοι εκείνης
της εποχής ακολουθούσαν τη «Σχολή του Μονάχου»
Έργα τέχνης ή στυλ τέχνης που ταιριάζουν με το θέμα ή το ύφος
του ποιήματος (π.χ. Κλασική τέχνη, Βυζαντινή τέχνη, Λαϊκή τέχνη,
Ιμπρεσιονισμός, Σουρεαλισμός κ.λ.π.)
Επιλέγω τη μορφή ενός αρχαίου ελληνικού αγάλματος, ενός κούρου
που το σκαλισμένο στο μάρμαρο σώμα του είναι ένας ύμνος στη νιότη,
τη δύναμη και την ομορφιά, στοιχεία που διαχρονικά αναδεικνύουν
οι Ολυμπιακοί Αγώνες
Επιλογή κατάλληλης τεχνικής για την απόδοση της ατμόσφαιρας
του ποιήματος (π.χ. τέμπερες, κολάζ, φροτάζ, ματιέρες κ.λ.π.)
Σκέπτομαι να χρησιμοποιήσω μικτή τεχνική με τέμπερες, μολύβι και κολάζ
Επιλογή της χρωματικής κλίμακας που προσεγγίζει πιο πιστά
τα συναισθήματα που δημιουργεί η ανάγνωση του ποιήματος
Φαντάζομαι τη ζωγραφιά μου φτιαγμένη με φωτεινά χρώματα. Ένας κούρος
με απαλή φωτοσκίαση και για φόντο ο λαμπερός γαλάζιος ουρανός
της πατρίδας μας.
Πηγές (Έντυπες ή Διαδίκτυο): Ελληνική Τέχνη «Αρχαία Γλυπτά» Εκδοτική
Αθηνών
Παπαπέτρου Αγγελική, Β2

30. Παπαπέτρου Αγγελική, Β2
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό έτος
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2003-2004

31. «Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»
ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΧΑΡΙΣΗΣ ΟΘΩΝ (ΠΕ16)
Γ΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Οι συντελεστές της μελοποίησης
Κωστής Παλαμάς
«Ύμνος Ολυμπιακών αγώνων»
Συνθέτης:Σπύρος Σαμάρας (1863-1917)
Βιογραφικά:Ο Σπύρος Σαμάρας γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1863 και
πέθανε στην Αθήνα το 1917. Στη μουσική μυήθηκε από τη μητέρα του
και τη Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας με τους Μπονιτσιόλι και Ξύνδα.
Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών κοντά στον εξαίρετο Ιταλό παιδαγωγό
Ενρίκο Στανκαμπιάνο ο οποίος αναγνώρισε την ιδιοφυΐα του και
του έδωσε τις βάσεις μιας εκπληκτικής τεχνικής. Από το 1882-1885
σπούδασε στο παρισινό Ωδείο βοηθημένος από ανθρώπους που πίστεψαν
στο ταλέντο του. Για τα επόμενα 25 χρόνια ο Σαμάρας σημειώνει
θρίαμβο σε Μιλάνο και Παρίσι και κάνει διεθνή καριέρα στα μεγαλύτερα
κέντρα όπερας: Μιλάνο, Παρίσι, Ρώμη, Παλέρμο, Τζένοβα, Τεργέστη,
Βιέννη, Μάλτα, Οδησσό, Κάιρο, Ελλάδα. Ο γάμος του με την πιανίστα Άννα
Αντωνοπούλου και ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος τον εγκλωβίζουν
στην Ελλάδα. Πεθαίνει από τη νόσο του Μπράιτ ύστερα από οχτάμηνη
νοσηλεία στον Ευαγγελισμό!
Τα έργα του: Η πρώτη του όπερα που σημείωσε θρίαμβο ήταν η «Φλόρα
Μιράμπιλις»(Μιλάνο, 1886).Ακολουθούν οι όπερες «Μετζέ» (Ρώμη, 1888),
«Λιονέλλα» (Σκάλα Μιλάνο, 1891, χαμένη), «Μάρτυς» (Νεάπολη, 1894),
«Δαμασμένη Μαινάδα» (Μιλάνο, 1895, χαμένη), «Ιστορία αγάπης» (Μιλάνο,
1904), «Δεσποινίς ντε Μπελ-Ιλ» (Τζένοβα, 1905) και «Ρέα» (Φλωρεντία, 1908).
Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στον «Ολυμπιακό Ύμνο» του Κωστή
Παλαμά που εκτελέστηκε για πρώτη φορά στις 25 Μαρτίου 1896 κατά

32. την τελετή έναρξης των σύγχρονων Ολυμπιακών αγώνων στο Καλλιμάρμαρο
Στάδιο της Αθήνας και καθιερώθηκε ως επίσημος ύμνος του Διεθνούς
Ολυμπιακού Κινήματος το 1958.
Το είδος της μουσικής του (σε σχέση με την εποχή και άλλους
συνθέτες): Η μουσική του είναι επηρεασμένη από την έντεχνη ελληνική
μουσική, και ιδιαιτέρως των Επτανήσων, η οποία δεν επηρεάστηκε
σημαντικά από τους Οθωμανούς, αφού τα Επτάνησα κατέχονταν από τους
Ενετούς, δεν υπέστη διακοπές και ανακυκλώσεις και δεν είναι τυχαίο
ότι προέκυψε μια προσέγγιση των μουσικών ακουσμάτων των επτανήσιων
Ελλήνων με εκείνα των λαών της Ιταλίας. Οι Επτανήσιοι ήταν οι πρώτοι
Έλληνες που ασχολήθηκαν με την έντεχνη δυτική μουσική και έτσι
δημιουργήθηκε η επτανησιακή σχολή. Άλλοι συνθέτες είναι ο Π. Καρρέρ,
ο Σπ. Ξύνδας και ο Ν. Μάντζαρος που μελοποίησε και τον εθνικό μας
ύμνο.
Το είδος της ορχήστρας και τα όργανα που την αποτελούν:
Η εκτέλεση έγινε από Συμφωνική Ορχήστρα και Χορωδία.
Τη Συμφωνική Ορχήστρα αποτελούν έγχορδα (βιολιά, βιόλες, βιολοντσέλα
και κόντρα μπάσα), πνευστά (ξύλινα και χάλκινα) και κρουστά. Σύνολο 80
περίπου μουσικοί!
Πηγές (Έντυπες ή από Διαδίκτυο): Εγκυκλοπαίδεια Τομή (και CD-ROM
Τομή 2000)
http://gym-peir-irakl.ira.sch.gr/20cent/nea16647&m=1.htm
http://w4u.eexi.gr/%7Eanastas/samaras.htm
Παπαπέτρου Αγγελική, Β2

33. :
Οδυσσέας Ελύτης
Το θαλασσινό τριφύλλι

34. Μια φορά στα χίλια χρόνια Μια φορά στα χίλια χρόνια
του πελάγου τα τελώνια κελαηδούν αλλιώς τ’ αηδόνια
Μες στα σκοτεινά τα φύκια Δε γελάνε μήτε κλαίνε
μες στα πράσινα χαλίκια μόνο λένε μόνο λένε:
Το φυτεύουνε και βγαίνει -Μια φορά στα χίλια χρόνια
πριν ο ήλιος ανατείλει γίνεται η αγάπη αιώνια
Το μαγεύουνε και βγαίνει Να’ χεις τύχη να’ χεις τύχη
το θαλασσινό τριφύλλι κι η χρονιά να σου πετύχει
Κι όποιος το ΄βρει δεν πεθαίνει Κι από τ’ ουρανού τα μέρη
κι όποιος το ΄βρει δεν πεθαίνει την αγάπη να σου φέρει
Το θαλασσινό τριφύλλι
ποιος θα βρει να μου το στείλει
Ποιος θα βρει να μου το στείλει
το θαλασσινό τριφύλλι.
Λογοτεχνικό σχόλιο-μήνυμα
Πρόκειται για ένα νοητό, σπάνιο τριφύλλι το οποίο έχει
επινοήσει ο ποιητής. Αυτό το τριφύλλι φυτρώνει πολύ σπάνια και
το φυτεύουν οι δαίμονες της θάλασσας μέσα στο θαλάσσιο σκοτεινό
βυθό και φυτρώνει μόνο, όταν το μαγέψουν. Αυτό το μαγικό
τριφύλλι, όταν βγει, φέρνει μαζί του αιώνια ζωή και παντοτινή αγάπη
στους ανθρώπους, δύο σπουδαία πράγματα που ο καθένας
θα επιθυμούσε. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο όλοι εύχονται
να φυτρώσει το μαγικό φυτό, για να τους χαρίσει αιώνια ψυχικά
αγαθά που δε θα τα βρουν πουθενά αλλού παρά μόνο
αν τους τα προσφέρει το θαλασσινό τριφύλλι
Μελοποίηση
Συνθέτης: Λίνος Κόκοτος
Τραγούδι:Ρένα Κουμιώτη
Συλλογή: Θαλασσινό τριφύλλι (1972)
Τσιακάρα Γεωργία-Βαρβάρα, Β3
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό έτος
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2003-2004
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»
ΑΔΑΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ (ΠΕ2)

35. Α΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Ο ποιητής και η εποχή του
Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996)
Καταγωγή-οικογένεια: Φιλολογικό ψευδώνυμο
του Οδυσσέα Αλεπουδέλη γεννήθηκε στο Ηράκλειο
της Κρήτης από Μυτιληνιούς γονείς και το 1914
εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα.
Σπουδές-επαγγελματική σταδιοδρομία: Γράφτηκε
στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας
χωρίς να την τελειώσει και το 1937 έπειτα από
φοίτησή του στη σχολή Εφέδρων Αξιωματικών γίνεται
ανθυπασπιστής. Το 1940 γίνεται ανθυπολοχαγός.
Ταξίδια: Στην παιδική του ηλικία ταξίδευε από την Κρήτη στη Μυτιλήνη και
τις Σπέτσες. Μετά το 1925 επισκέπτεται την Τήνο και τη Σαντορίνη. Το 1948
πηγαίνει στο Παρίσι. Με βάση το Παρίσι ταξίδεψε σε διάφορες ευρωπαϊκές
χώρες. Όταν ετοιμάζει το «Άξιον Εστί» βρίσκεται στο Λονδίνο. Το 1979
ταξίδεψε στη Στοκχόλμη, για να παραστεί στη βράβευσή του με το Νόμπελ
Λογοτεχνίας.
Συλλογές: «Κλεψύδρες του αγνώστου», «Σποράδες», «Ήλιος ο πρώτος»,
«Άξιον Εστί», «Έξη και μία τύψεις για τον ουρανό», «Άσμα ηρωικό και
πένθιμο για το χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», «Ήλιος ο ηλιάτορας»
κ.α.
Διακρίσεις: Το 1960 τιμάται με το α΄ κρατικό βραβείο ποίησης για το «Άξιον
Εστί». Το 1979 τιμήθηκε με το Νόμπελ λογοτεχνίας
Η εποχή του: Έζησε ως στρατευμένος τα γεγονότα του β΄ παγκοσμίου
πολέμου και πήρε μέρος ενεργά και στο αλβανικό μέτωπο
Τεχνοτροπία: Ξεκίνησε από τον υπερρεαλισμό και εξελίχτηκε σε μια απόλυτη
προσωπική δημιουργία δίνοντας βαρύτητα στην ελληνική παράδοση και
την ομορφιά των αιγαιοπελαγίτικων τοπίων
Πηγές (Έντυπες ή Διαδίκτυο): Πάπυρος Λαρούς
http://archive.enet.gr/1996/03/19/on-line/keimena/vasiko/vasiko2.htm
http://www.deyteros.gr/writers.gr/elytis/elytis.html
Τσιακάρα Γεωργία-Βαρβάρα, Β3
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό έτος
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2003-2004
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ(ΠΕ8)

36. Β΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Η ποίηση σε εικόνες
Οδυσσέας Ελύτης
«Το θαλασσινό τριφύλλι»
Ζωγραφικές τάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό την εποχή που
γράφτηκε το ποίημα:
Την εποχή που γράφτηκε το ποίημα στα εικαστικά εκδηλώθηκε η τάση για μια
ζωγραφική με πιο έντονα ελληνικά χαρακτηριστικά περιέχοντας στοιχεία από
τη Βυζαντινή και την αρχαία Ελληνική ζωγραφική. Στο εξωτερικό είχαμε
τα διάφορα κινήματα του μοντερνισμού.
Έργα τέχνης ή στυλ τέχνης που ταιριάζουν με το θέμα ή το ύφος του
ποιήματος (π.χ. Κλασική τέχνη, Βυζαντινή τέχνη, Λαϊκή τέχνη,
Ιμπρεσιονισμός, Σουρεαλισμός κ.λ.π.):
Βρίσκω το θέμα και το ύφος του ποιήματος να έχει ένα χαρακτήρα συμβολικό,
αλλά και παράδοξο (θαλασσινό τριφύλλι) και γι’ αυτό σουρεαλιστικό. Γι’ αυτό
κι εγώ, για να δείξω τη σπανιότητα και την αξία του θαλασσινού τριφυλλιού θα
το ζωγραφίσω να βγαίνει μέσα από μια κασέλα σαν αυτές που περιέχουν τους
θησαυρούς στο βυθό της θάλασσας.
Επιλογή κατάλληλης τεχνικής για την απόδοση της ατμόσφαιρας
του ποιήματος (π.χ. τέμπερες, κολάζ, φροτάζ, ματιέρες κ.λ.π.):
Χρησιμοποίησα λαδοπαστέλ και χρησιμοποίησα επίσης διάφορα είδη γραφών,
για να πετύχω την υφή των βράχων.
Επιλογή της χρωματικής κλίμακας που προσεγγίζει πιο πιστά τα
συναισθήματα που δημιουργεί η ανάγνωση του ποιήματος:
Χρησιμοποίησα κυρίως ψυχρά χρώματα για την απόδοση του υγρού στοιχείου.
Πηγές (Έντυπες ή από Διαδίκτυο): Ελληνική Τέχνη «Αρχαία Γλυπτά»
Εκδοτική Αθηνών
Τσιακάρα Γεωργία-Βαρβάρα, Β3

37. Τσιακάρα Γεωργία-Βαρβάρα, Β3
3o ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΪΔΑΡΙΟΥ Σχολικό έτος
ΕΥΕΛΙΚΤΗ ΖΩΝΗ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ 2003-2004
«Η ΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΚΑΙ ΝΟΤΕΣ»

38. ΧΑΡΙΣΗΣ ΟΘΩΝ (ΠΕ16)
Γ΄ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Οι συντελεστές της μελοποίησης
Οδυσσέας Ελύτης
«Το θαλασσινό τριφύλλι»
Χρονολογία έκδοσης δίσκου: 1972
Συνθέτης: Λίνος Κόκοτος (1945- ) Τραγουδίστρια: Ρένα Κουμιώτη
Ο συνθέτης του τραγουδιού (βιογραφικά):
Λίνος Κόκοτος: Γεννήθηκε στο Αγρίνιο το 1945. Οι σπουδές του
αποτελούνται από ανώτερα θεωρητικά στο Ωδείο Αθηνών και στο Εθνικό
Ωδείο.
Τα έργα του-δισκογραφία:
Πρώτη εμφάνιση το 1966 με το δίσκο «Το μικρό παιδί», σε στίχους Αργύρη
Βεργόπουλου και τραγούδι Γ. Ζωγράφου με επιρροές από το δημοτικό
τραγούδι «Τούτο το πρωί». Ακολουθεί το τραγούδι «Ένα μαχαίρι» σε στίχους
Α. Δασκαλόπουλου. Το ΄70 έχουμε την κυκλοφορία του «η μικρή κόρη του
γιαλού» που ερμηνεύουν ο Γ. Πουλόπουλος και η Ρένα Κουμιώτη με επιτυχία.
Μετά ο δίσκος «Ο κήπος» σε στίχους Α. Δασκαλόπουλου και ερμηνευτές
το Γ. Πουλόπουλο και τη Μ. Δουράκη, του οποίου το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο
Μποστ. Το 1975 έχουμε τον «Αποχαιρετισμό» σε στίχους
Λ. Παπαδόπουλου που ερμηνεύουν η Δ. Γαλάνη και Μ. Μπόσκα. Τέλος
το 1978 τα «Αντιπολεμικά» σε στίχους του ποιητή Δ. Χριστοδούλου με
τον αξέχαστο Ν. Ξυλούρη. Ακολούθησαν «Νάταν η ζωή τραγούδι» το 1983
και «Το ποτάμι» το 1986.

39. Το είδος της μουσικής του (σε σχέση με την εποχή και άλλους συνθέτες):
Ενώ ξεκινά μέσα στην ατμόσφαιρα του νέου κύματος η μουσική του
φυσιογνωμία έχει, σε αντίθεση μ’ αυτό, πολλές αναφορές σε λαϊκούς ή και
παραδοσιακούς ρυθμούς. Τα τραγούδια που τον χαρακτηρίζουν ως δημιουργό
γράφονται κυρίως στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές
της δεκαετίας του 1970, για να μειωθεί αριθμητικά και να ατονήσει
δημιουργικά η δουλειά του περί τα τέλη αυτής της δεκαετίας.
Η τραγουδίστρια (συνεργασίες, δισκογραφία):
Η Ρένα Κουμιώτη ερμήνευσε το «Θαλασσινό τριφύλλι» μαζί με
το Μ.Βιολάρη. Με το συνθέτη Τζίκα ερμήνευσε το τραγούδι «Απ’ το Ντεπό
ξεκίνησα». Το 1968 συνεργάστηκε με το Μ. Πλέσσα και τον Γ. Πουλόπουλο
τραγουδώντας στο δίσκο «Ο δρόμος»
Το είδος της ορχήστρας και τα όργανα που την αποτελούν: Το είδος είναι
λαϊκό και τα όργανα είναι το μπουζούκι, τα ντραμς , η κιθάρα και το μπάσο.
Πηγές (Έντυπες ή από Διαδίκτυο): Πάπυρος Λαρούς
http://www.neo-kyma.gr/istoriko02.htm
Τσιακάρα Γεωργία- Βαρβάρα, Β3