Σενάριο διδασκαλίας

1. Η ποίηση ως παιχνίδι
λέξεων και εικόνων
Ταυτότητα του σεναρίου διδασκαλίας
1ο
δημοτικό σχολείο Γιαννιτσών
1Τάξη ΣΤ
Σχολικό έτος 2014-2015
H εκπαιδευτικός:Πομάκη Ευανθία
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr
Το περιβολάκι μας

2. Εισαγωγή
Το παρόν σενάριο συνδυάζει δυο τομείς που η παραδοσιακή διδασκαλία θεωρεί εκ
προοιμίου αντίθετους και ασυμβίβαστους: τη λογοτεχνία και την τεχνολογία.
Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει στη διδασκαλία της λογοτεχνίας τη δυνατότητα να
ξεφύγει από τα παραδοσιακά πρότυπα και να παρουσιάσει την ποίηση στα παιδιά με
πιο ευχάριστο τρόπο.
Η χρήση ανοικτών εκπαιδευτικών πολυμεσικών εφαρμογών προσδίδει στην ποίηση
εικόνα και ήχο(Μαντζαρίδου κ.ά., 2009), προσεγγίζει την αισθητική των παιδιών «του
ηλεκτρονικού υπολογιστή» και, ταυτόχρονα, δείχνει στα παιδιά δυνατότητες να
αξιοποιούν τον ελεύθερο χρόνο τους, όχι μόνο παίζοντας ηλεκτρονικά παιχνίδια, αλλά
χρησιμοποιώντας εργαλεία του Η/Υ που αναπτύσσουν τη δημιουργικότητά τους (Ράπτης
& Ράπτη, 2006), όπως ο Επεξεργαστής Kειμένου (Word), το λογισμικό παρουσίασης
(Power Point), το διαδίκτυο, εφαρμογές Web 2.0, το λογισμικό δημιουργίας
ηλεκτρονικών ασκήσεων hot potatoes κλπ.
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

3. Σκοποθεσία
Να καλλιεργηθεί η αγάπη των μαθητών για την ποίηση.
Να απομυθοποιήσουν τη «δυσκολία» της ποίησης.
Να συνειδητοποιήσουν τη σχέση ποίησης-παιχνιδιού(παιχνίδι φαντασίας-παιχνίδι με
λέξεις).
Να εξοικειωθούν με την πολυσημία και τη μεταφορική λειτουργία της ποιητικής
γλώσσας.
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

4. Σκοποθεσία
Να κατανοήσουν τους τρόπους με τους οποίους η ποίηση παράγει εικόνες.
Να γνωρίσουν τη δημώδη, την παραδοσιακή και τη νεωτερική ποίηση.
Να εξοικειωθούν με τα εκφραστικά μέσα (εικονοπλασία, σύμβολα, σχήματα λόγου, επιλογή
λέξεων) και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της ποίησης (ομοιοκαταληξία, μέτρο, στροφικά
σχήματα)
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr - Πομάκη Ευανθία

5. Στόχοι
Γνωστικοί στόχοι
Να διακρίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποίησης του Ελύτη.
Να ανακαλύψουν τις δημιουργικές πτυχές του Ελύτη.
Να αναγνωρίζουν ορισμένα έργα τέχνης και ζωγράφους που έχουν σχέση
με το κίνημα του υπερρεαλισμού
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr - Πομάκη Ευανθία

6. Συναισθηματικοί στόχοι
Να απολαύσουν την απαγγελία ποιημάτων από τον ίδιο τον Ελύτη και και να τον
ακούσουν να εκφράζει τις απόψεις του για την ποίηση και την Ελλάδα.
Να εξοικειωθούν διαισθητικά με απλά δείγματα υπερρεαλιστικής ποίησης.
Να εκφράσουν τα προσωπικά τους συναισθήματα και τις εντυπώσεις που τους
δημιουργούν τα έργα του Ελύτη (μελοποιημένα και μη).
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr - Πομάκη Ευανθία

7. Ψυχοκινητικοί στόχοι
Να επιλέγουν και να χρησιμοποιούν κατάλληλα γλωσσικά μέσα και τεχνικές για
την παραγωγή συγκεκριμένου είδους κειμένων (δημιουργία ποιημάτων ή λίμερικς
Να κατασκευάσουν εννοιολογικό χάρτη με βασική έννοια τον Ελύτη και επιμέρους έννοιες
που να αναδεικνύουντα χαρακτηριστικά της ποίησής του, τη γενικότερη καλλιτεχνική του
δημιουργία, τη σχέση του με τον υπερρεαλισμό.
Να δημιουργήσουν πρωτότυπα εικαστικά και λογοτεχνικά έργα με υπερρεαλιστικά
χαρακτηριστικά.
Να παίξουν υπερρεαλιστικά παιχνίδια βασισμένα στη φαντασία και τη βιωματικότητα.
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr - Πομάκη Ευανθία

8. Τεχνογραμματισμός
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr - Πομάκη Ευανθία
Να αξιοποιήσουν και να εξοικειωθούν οι μαθητές με την εργασία σε ομάδες.
Να εξοικειωθούν με τη διερευνητική μάθηση.
Να μάθουν να προσεγγίζουν δημιουργικά ένα κείμενο με καθοδηγούμενη αυτενέργεια.
Να αποκτήσουν την ικανότητα αξιολόγησης των πληροφοριών.
Να αναπτύσσουν αυτενέργεια ώστε μέσα από την αξιολόγηση της πληροφορίας ,μόνοι
τους να οδηγούνται στη γνώση.

9. http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr -
Πομάκη Ευανθία
Επαφή των μαθητών με τον
υπερρεαλισμό
Δημιουργία από τη δασκάλα παρουσίασης που αφορά στο λογοτεχνικό ρεύμα του
υπερρεαλισμού στην Ελλάδα .
Η γενιά του '30
Επαφή των μαθητών με τους κυριότερους εκπροσώπους του. (Ελύτης,Ρίτσος,Σεφέρης)
Δημιουργία εννοιολογικών χαρτών με το λογισμικό prezi για τη ζωή και το έργο τους.
εννοιολογικοί χάρτες
Δημιουργία από τη δασκάλα ταινίας που αφορά τους κυριότερους εκπροσώπους του
υπερρεαλισμού στη ζωγραφική (Νταλί,Σαγκάλ,Μιρό,Εγγονόπουλος,κλπ).
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

10. Γνωριμία με τις ποιητικές συλλογές του
Οδυσσέα Ελύτη

11.  Το τοπίο του Αιγαίου
 Ο ήλιος και το πέλαγος
 Γοργόνες και δελφίνια
 Παναγίες και ερημοκλήσια
 Έρωτας – Άγγελοι
 Οι μικροί πληθυσμοί
του Αρχιπελάγους
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr
Βασικά χαρακτηριστικά της ποίησης του Ελύτη

12. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Ανάγνωση ποιημάτων του Ελύτη και εντοπισμός των θεμάτων με τα οποία ασχολείται.
Δημιουργία εννοιολογικού χάρτη.
Εννοιολογικός χάρτης-Χαρακτηριστικά της ποίησης του Ελύτη
Δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου σχετικά με τις ποιητικές συλλογές του Ελύτη.
ποιητικές συλλογές Ελύτη
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

13. Οι ποιητικές συλλογές του Οδυσσέα Ελύτη

14. Ήλιος ο πρώτος

15. «Ο ήλιος ο ηλιάτορας»

16. «Το φωτόδεντρο και η δέκατη
τέταρτη ομορφιά»

17. «Τα ρω του έρωτα»

18. «Προσανατολισμοί»

19. Μελέτη των κολάζ του Ελύτη
Αναζήτηση από τους μαθητές στο διαδίκτυο των κολάζ του Ελύτη.
Μελέτη και συλλογή τους σε φάκελο στον υπολογιστή της τάξης.
Δημιουργία ταινίας με κολάζ και στίχους από τα ποιήματα του Ελύτη .
Mελετώντας τις συνεικόνες του Ελύτη

20. Μελέτη του ποιήματος «Τα τζιτζίκια» από την
ποιητική συλλογή «Τα Ρω του έρωτα»

21. Ένα σχόλιο του ποιητή
«Πρέπει να ξέρεις ν΄
αρπάξεις τη θάλασσα από
τη μυρωδιά για να σου
δώσει το καράβι και το
καράβι να σου δώσει τη
Γοργόνα και η Γοργόνα
τον Μεγαλέξαντρο και όλα
τα πάθη του Ελληνισμού»
(Οδ. Ελύτης, Ανοιχτά χαρτιά,
εκδ. Αστερίας, Αθ. 1974,σ. 44)

22. Πριν από την ανάγνωση του ποιήματος:
Ενδεικτικές δραστηριότητες
Δίνονται σε χαρτόνι οι βασικές λέξεις του ποιήματος(π.χ. τζιτζίκια,ήλιος,πέλαγος ) και
καλούνται να συνθέσουν ένα μικρό ποίημα ή μια μικρή ιστορία.
Σύνδεση ποιήματος με τη λαϊκή γλωσσοπλαστική δημιουργία:γλωσσοδέτες και
λαχνίσματα(ο τζίτζιρας ο μίτζιρας,ο τζιτζιμιτζιχότζιρας)
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

23. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Ακρόαση μελοποιημένου έργου «Τα τζιτζίκια»,από τη συλλογή «Τα ρω του
έρωτα»
Παιχνίδια ομοιοκαταληξίας:( εντοπισμός των λέξεων που ομοιοκαταληκτούν, να
γράψουν δικές τους ομοιοκαταληξίες)
Δημιουργία από τη δασκάλα ηλκτρονικού κουίζ σχετικού με το ποίημα.
Ηλεκτρονικό κουίζ Παιχνίδι με ηλεκτρονικό quiz όπου οι μαθητές καλούνται να
συμμετέχουν σε ασκήσεις συμπλήρωσης λέξεων ή στίχων που λείπουν
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

24. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Σύνθεση λίμερικ σχετικού με το ποίημα και εικονογράφησή του.Δημιουργία βιβλίου
τάξης με όλα τα λίμερικς
Δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου με τα λίμερικς και ανάρτησή τους στο blog της
τάξης. Γράφουμε λίμερικς
Μίμηση ηχητικών εικόνων του ποιήματος
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

25. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Εικονογράφηση ποιήματος(οι μαθητές ζωγραφίζουν εικόνες από το ποίημα).Δημιουργία
ηλεκτρονικού βιβλίου με τις ζωγραφιές.Ανάρτησή του στο blog της τάξης.Δημιουργία
ταμπλό με όλες τις ζωγραφιές.
Εμπνεόμαστε από «Τα Ρω του Έρωτα»
Δημιουργία σελιδοδείκτη με στίχους από το ποίημα.
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

26.  Δίνονται εικόνες από
το ποίημα και οι
μαθητές καλούνται να
γράψουν στίχους από
το ποίημα που
ταιριάζουν.
Ενδεικτικές δραστηριότητες

27. Ενδεικτικές δραστηριότητες

28.  Τζιτζίκια στήσαν το χορό
στο ντάλα μεσημέρι
και στέκουν γύρω τα παιδιά
και παίζουν παλαμάκια.
 Mια πεταλούδα διάφανη,
πορτοκαλιά και μαύρη,
στου γέρου κόσμου στάθηκε
τα φρύδια επάνω, αντήλιο,
κι έπαιζε και κρυφόγνεφε
της πίκρας μαντιλάκι
 Γ. Ρίτσος, Παιχνίδια τ’ ουρανού και του νερού, Kέδρος
Ενδεικτικές δραστηριότητες-παράλληλα κείμενα-Ανάγνωση και μελέτη του
ομόθεμου ποιήματος του Γιάννη Ρίτσου «Τα τζιτζίκια»
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

29. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Εντοπισμός των ομοιοτήτων και διαφορών των δύο ποιημάτων.
Ζωγραφική αποτύπωση του ποιήματος του Ρίτσου και δημιουργία ταινίας με τις ζωγραφιές
Ανάρτησή τους στο blog της τάξης http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

30. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Ανάγνωση και μελέτη του ποιήματος «Η πορτοκαλένια»
Ζωγραφική αποτύπωσή του και δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου
Mελέτη της ποιητικής συλλογής «Ο ήλιος ο ηλιάτορας»
Κατασκευή σταυρόλεξων με το λογισμικό hot potatoes
«Η ποίηση ως παιχνίδι λέξεων και εικόνων»
Μελέτη του ποιήματος « Το Τρελοβάπορο»
Δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου με τη ζωγραφική αποτύπωση του ποιήματος
Το τρελοβάπορο
«Συναντώντας την Πορτοκαλένια»

31. Ενδεικτικές δραστηριότητες
Δημιουργία παραμυθιού με βάση τα ποιήματα του Ελύτη
«Τα ποιήματα του Οδυσσέα Ελύτη συναντιούνται»
Δημιουργία ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου σχετικά με την ποίηση του Ελύτη
ερωτηματολόγιο
Συγκέντρωση των απαντήσεων και δημιουργία γραφήματος.
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

32.  Ψηφιακό σχολείο, http://dschool.edu.gr/
 Rodari G.,Γραμματική της φαντασίας,
Αθήνα 1994,εκδόσεις Τεκμήριο
 Mαρία Παπαλεοντίου, «Το ταξίδι στη
λογοτεχνία» ,http://www.schools.ac.cy/eyliko
Βιβλιογραφία
http://logotexnia-filanagnosia.blogspot.gr

33. 1ο
δημοτικό σχολείο Γιαννιτσών
Τάξη ΣΤ1
Σχολικό έτος 2014-15
Η εκπαιδευτικός:Πομάκη Ευανθία
Η ποίηση ως παιχνίδι λέξεων και εικόνων
Το περιβολάκι μας