Aralin para sa MAPEH (Health) 4. Quarter 2 Week 1

1. MGA NAKAHAHAWANG
SAKIT
(HEALTH 4 Quarter 2 Week 1)
Inihanda nina:
G. Arlan Fellger H. Pilpil at Gng. Jennifer A. Rivas

2. Ang kalusugan ay isang kayamanan kaya mahalaga na
maiwasan natin ang pagkakasakit. Ang sakit ay anomang
kalagayan na hindi pagkaraniwang nararamdaman ng isang
tao.
Ang sakit ay maaaring nakahahawa o di-nakahahawa.
Ang di-nakahahawang sakit ay hindi naisasalin mula sa
isang tao patungo sa ibang tao.
Ngunit sa araling ito, tatalakayin ang iba’t ibang uri ng
mga nakahahawang sakit. Inaasahan na makatutulong ito
upang higit na pahalagahan at isagawa ang mga gawaing
pangkalusugan upang malabanan ang mga ito.
SIMULAN NATIN!

3. Ano nga ba ang
nakahahawang
sakit?

4. Ang nakahahawang sakit ay madaling kumalat at
maipasa sa iba. Ito ay dala ng mga mikrobyo na pumapasok
at sumisira sa mga selyula (cells) sa loob ng katawan.
Nangangailangan ito ng dagliang pagsugpo at masusing pag-
iingat upang maiwasan ang paglaganap nito.
Ito ay maaaring makuha ninoman - bata, matanda,
babae man o lalaki, mayaman ka man o mahirap ay pwedeng
dapuan ng nakahahawang sakit. Kaya nararapat na alamin
ang mga nakakahawang sakit at mga sintomas nito.
ARALIN NATIN!

5. Ilan sa Mga
Nakahahawang
Sakit Ng Tao

6. Paano ito naisasalin?
*Mula Hemophilus
influenza virus
*Nasasagap ang virus
mula sa droplets na
lumalabas sa bibig o
ilong ng isang taong
may trangkaso.
TRANGKASO (INFLUENZA)
Palatandaan/Sintomas
* Mataas na lagnat (38C
– 40C)
*Sakit ng ulo,kalamnan,
at mga kasu-kasuan
*Baradong ilong o
tumutulong sipon

7. Paano ito naisasalin?
* Isang malalang impeksiyon na
dulot ng varicella-zoster virus (VZV)
*Maaaring ihawa sa pamamagitan
ng pagdikit sa balat ng may sakit
nito, maaari rin sa pag-ubo at
tilamsik ng laway sa pamamagitan
ng hangin.
BULUTONG-TUBIG (CHICKEN POX)

8. BULUTONG-TUBIG (CHICKEN POX)
Palatandaan/Sintomas
*Lagnat at pananakit ng katawan
*Pagkawala ng ganang kumain
*Mga pantal-pantal sa balat na
makati na unang lumilitaw bilang
mga pantay na mantsa.

9. Paano ito naisasalin?
*Ang tigdas ay isang nakakahawang
sakit dulot ng isang virus
*Ito ay karaniwang naipapasa sa
pamamagitan ng paglanghap ng droplets
ng taong may sakit kung siya ay umubo
at bumahing. Maaari rin makuha
sapamamagitan ng paghawak sa mga
bagay na kontaminado ng virus.
TIGDAS (MEASLES)

10. TIGDAS (MEASLES)
Palatandaan/Sintomas
*Mataas na lagnat
*Sipon at Ubo
*Pamumula at pagtutubig ng mata
*Pagpapantal o rashes
*Ang mga sintomas na ito ay lumalabas
sa loob ng 7 –14 na araw mula sa araw na
nasagap ang virus.

11. Paano ito naisasalin?
*Pumapasok ang virus
sa ilong sa
pamamagitan ng
paglanghap, pag-ubo,
pagbahing, direktang
kontak sa mga gamit
na kontaminado ng
virus ng sipon.
SIPON (COMMON COLDS)
Palatandaan/Sintomas
*Baradong ilong
*Hirap na paghinga
*Pangangati at
pamamaga ng
lalamunan
*sinat at lagnat.

12. Paano ito naisasalin?
*Sanhi ng bacteria o
virus.
*Impeksiyon ito ng
tubong dinadaanan ng
hangin sa paghinga
(respiratory tract)
PNEUMONIA
Palatandaan/Sintomas
*Ubong mahigpit na tila
kahol aso
*Lagnat

13. TUBERCULOSIS (TB)
Paano ito naisasalin?
*Isang impeksiyon na sanhi ng
mikrobyong Mycobacterium
tuberculosis
*Naisasalin ito sa pamamagitan ng
paglanghap ng droplets mula sa
isang taong may TB kung siya ay
nagsasalita, umuubo, o
bumabahing.

14. TUBERCULOSIS (TB)
Palatandaan/Sintomas
*Madaling mapagod
*Walang ganang kumain
*Pagbaba ng timbang
*Pag-ubo na may kasamang plema
at dugo
*Nilalagnat at giniginaw sa hapon

15. Paano ito naisasalin?
*Ito ay kasali sa pamilya ng mga virus na
natuklasan noong taong 2019
* Maipapasa ito sa pamamagitan ng
paglanghap ng droplets mula sa isang taong
infected ng virus kung siya ay nagsasalita,
umuubo, o bumabahing. Maaari rin
makuha ito sa pamamagitan ng paghawak
sa mga bagay na kontaminado ng virus.
COVID-19 (CORONA VIRUS DISEASE 2019)

16. COVID-19 (CORONA VIRUS DISEASE 2019)
Palatandaan/Sintomas
*Lagnat
*Ubo’t sipon
*Hirap at pag-iksi ng hininga at iba pang
problema sa daluyan ng hangin
*Nawawalan ng panlasa at pang-amoy

17. Ano ang maaari
nating gawin upang
labanan ang mga
nakahahawang
sakit?

18. Paghuhugas Ng Mga Kamay
Ang paghuhugas ng mga kamay ay
lubos na nakatutulong upang
mamatay ang mga mikrobyo gaya
ng mga bacteria at viruses na
dumadapo dito.
MGA PARAAN UPANG MAIWASAN ANG
PAGKALAT NG MGA NAKAHAHAWANG SAKIT

19. Sapat na Masusustansiyang Pagkain at
Pahinga
Ang sapat na masusustasiyang pagkain
ay nakatutulong upang mapalakas ang
ating mga cells laban sa mga sakit.
Samantla, ang sapat na tulog at pahinga
ay nagbibigay ng pagkakataon sa ating
katawan na mapalakas ang ating
immune system.
MGA PARAAN UPANG MAIWASAN ANG
PAGKALAT NG MGA NAKAHAHAWANG SAKIT

20. Pagtatakip sa Ilong at Bibig
Ang paggamit ng panyo o tissue
upang matakpan ang bibig at ilong
tuwing babahing at uubo ay
nakatutulong upang hindi kumalat
nang lubos ang mga mikrobyo.
Malaking tulong din ang pagsusuot
ng face mask laban sa pagkalat nito.
MGA PARAAN UPANG MAIWASAN ANG
PAGKALAT NG MGA NAKAHAHAWANG SAKIT

21. Pag-eehersisyo at Pag-iwas sa Bisyo
Ang pag-eehersisyo ay
nakapagpapatatag ng ating katawan
laban sa mga sakit. Samantla, ang
mga bisyo gaya ng alak at sigarilyo ay
nakapagpapahina ng ating immune
system kung kaya’t makabubuting
umiwas sa mga ito.
MGA PARAAN UPANG MAIWASAN ANG
PAGKALAT NG MGA NAKAHAHAWANG SAKIT

22. TIPUNIN ANG KAALAMAN!

23. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
1. Ito ay sakit na kasali sa pamilya ng mga virus
na natuklasan noong taong 2019.
A.Sipon C. COVID-19
B.Tigdas D. Tuberculosis

24. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
1. Ito ay sakit na kasali sa pamilya ng mga virus
na natuklasan noong taong 2019.
A.Sipon C. COVID-19
B. Tigdas D. Tuberculosis

25. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
2. Ang mga sintomas nito ay lumalabas sa loob
ng 7 – 14 na araw mula sa araw na nasagap ang
virus. Magkakaroon ng pagpapantal o rashes ang
sinomang matamaan nito.
A.Sipon C. COVID-19
B. Tigdas D. Tuberculosis

26. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
2. Ang mga sintomas ay lalabas sa loob ng 7 –
14 na araw mula sa araw na nasagap ang
virus. Magkakaroon ng pagpapantal o rashes
ang sinomang matamaan nito.
A.Sipon C. COVID-19
B. Tigdas D. Tuberculosis

27. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
3. Ito ay impeksiyon ng tubong dinadaanan ng
hangin sa paghinga (respiratory tract).
A.Pneumonia C. COVID-19
B. Tuberculosis D. Bulutong-Tubig

28. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
3. Impeksiyon ito ng tubong dinadaanan ng
hangin sa paghinga (respiratory tract).
A.Pneumonia C. COVID-19
B. Tuberculosis D. Bulutong-Tubig

29. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
4. Isa sa mga sintomas ng sakit na ito ay ang
pag-ubo nang may kasamang plema na may
bahid ng dugo.
A.Pneumonia C. COVID-19
B. Tuberculosis D. Bulutong-Tubig

30. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
4. Isa sa mga sintomas ng sakit na ito ang pag-
ubo nang may kasamang plema na may bahid ng
dugo.
A.Pneumonia C. COVID-19
B. Tuberculosis D. Bulutong-Tubig

31. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
5. Ito ay isang malalang impeksiyon na idinulot
ng varicella-zoster virus.
A.Pneumonia C. COVID-19
B. Tuberculosis D. Bulutong-Tubig

32. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
5. Ito ay isang malalang impeksiyon na idinulot
ng varicella-zoster virus.
A.Pneumonia C. COVID-19
B. Tuberculosis D. Bulutong-Tubig

33. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
6. Kasama sa sintomas ng sakit na ito ang
baradong ilong at hirap sa paghinga.
A.Sipon C. COVID-19
B. Tigdas D. Tuberculosis

34. Kilalanin ang inilalarawang nakahahawang
sakit sa bawat bilang.
6. Kasama sa sintomas ng sakit na ito ang
baradong ilong at hirap sa paghinga.
A.Sipon C. COVID-19
B. Tigdas D. Tuberculosis

35. Anu-ano ang maaari nating gawin upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit?

36. Anu-ano ang maaari nating gawin upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit?

37. Anu-ano ang maaari nating gawin upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit?
1. Paghuhugas Nang Mga Kamay

38. Anu-ano ang maaari nating gawin upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit?
1. Paghuhugas Nang Mga Kamay
2. Sapat na Masusustansiyang Pagkain at
Pahinga

39. Anu-ano ang maaari nating gawin upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit?
1. Paghuhugas Nang Mga Kamay
2. Sapat na Masusustansiyang Pagkain at
Pahinga
3. Pagtatakip sa Ilong at Bibig

40. Anu-ano ang maaari nating gawin upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit?
1. Paghuhugas Nang Mga Kamay
2. Pagtatakip sa Ilong at Bibig
3. Sapat na Masusustansiyang Pagkain at
Pahinga
4. Pag-eehersisyo at Pag-iwas sa Bisyo

41. TANDAAN NATIN!
Ang nakahahawang sakit ay madaling
kumalat at naipapasa sa iba. Ito ay dala ng mga
mikrobyo na pumapasok at sumisira sa mga
selyula (cells) sa loob ng katawan.
Ang mga nakakahawang sakit ay maaring
makuha ninoman – bata, matanda, babae o
lalaki, mayaman man o mahirap.

42. TANDAAN NATIN!
Mayroon tayong magagawa upang
makaiwas sa mga nakahahawang sakit at
malabanan ang pagkalat ng mga ito.

43. Maraming Salamat
sa inyong pakikinig!