MantaiosEPON-F1 Συνέντευξη με τον κύριο Κώστα Μανταίο (Ο κ. Κώστας Μανταίος μάς μίλησε στο κτήριο που δημιουργήθηκε η ΕΠΟΝ για την ΕΠΟΝ αλλά και για δράσεις εναντίον της χούντας) 56ο Γυμνάσιο Αθήνας Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής Σχολικά έτη: 2019-2020

1. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [1]
Συνέντευξη με τον
κύριο Κώστα Μανταίο
(Ο κ. Κώστας Μανταίος μάς μίλησε στο κτήριο
που δημιουργήθηκε η ΕΠΟΝ για την ΕΠΟΝ
αλλά και για δράσεις εναντίον της χούντας)
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικά έτη: 2019-2020

2. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [2]
Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο
(13/06/2019)
Τι θα μπορούσατε να μας αναφέρετε για την ΕΠΟΝ;
Η ΕΠΟΝ ήταν η μεγαλύτερη οργάνωση νεολαίας της χώρας μας.
Υπολογίζεται ο αριθμός των μελών μεταξύ 500.000-600.000. Οι μικροί
σε ηλικία ονομάζονταν "αετόπουλα" και τους χρησιμοποιούσαν για
μεταφορά υλικού (κείμενα, όπλα). Οι μεγάλοι ήταν αυτοί που τους
καθοδηγούσαν. Υπήρχαν και αυτοί που πήγαν στο βουνό, ως αντάρτες,
και ονομάστηκαν "ανταρτοεπονίτες". Είχε δημιουργηθεί ένας στρατός
15.000 μελών κατά των Γερμανών. Μόνο ΕΠΟΝίτες, ξέχωρα από τον
στρατό του ΕΛΑΣ. Το ΕΑΜ είχε κάνει πολλές οργανώσεις. Μια από αυτές
ήταν και αυτή της ΕΠΟΝ.
Η ΕΠΟΝ σχηματίστηκε τον Φλεβάρη του 1943 στο σπίτι της Δουκίσσης
Πλακεντίας 3 στους Αμπελόκηπους και ενοποιήθηκαν 10 αντιστασιακές
οργανώσεις που υπήρχαν ανά την Ελλάδα. «Αγροτικής Νεολαίας
Ελλάδος», «Ενιαίας Εθνικοαπελευθερωτικής Εργατοϋπαλληλικής
Νεολαίας», «Ενιαίας Μαθητικής Νεολαίας», «Ένωσης Νέων Αγωνιστών
Ρούμελης», «Θεσσαλικού Ιερού Λόχου», «Λαϊκής Επαναστατικής
Νεολαίας», «Λεύτερης Νέας», «Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών
Νεολαιών Ελλάδος», «Σοσιαλιστικής Επαναστατικής Πρωτοπορίας
Ελλάδος», «Φιλικής Εταιρείας Νέων». Μεγαλύτερη οργάνωση από
αυτές ήταν η ΟΚΝΕ. Υπήρχε και οργάνωση καθαρά γυναικεία "Λεύτερης
Νέας".
Αντιπρόσωποι των παραπάνω οργανώσεων έρχονταν τις προηγούμενες
ημέρες και κοιμήθηκαν στο σπίτι για ασφάλεια.
Αποφασίστηκε η έκδοση δημοσιογραφικού κεντρικού οργάνου με τίτλο
«Νέα Γενιά», το οποίο διαδόθηκε σε όλη την Ελλάδα. Εκτός από αυτό,

3. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [3]
υπήρχαν και άλλες πάρα πολλές εκδόσεις αντιστασιακών εκδόσεων. Η
πρώτη αντιστασιακή εφημερίδα κατά τη διάρκεια της γερμανικής
κατοχής είχε εκδοθεί στην Καλαμάτα.
Η νεολαία της ΕΠΟΝ είχε φτιάξει διάφορα γραφεία. Επειδή όμως
καταδιώκονταν, τις είχε ονομάσει «λέσχες πολιτισμού». Μέσα εκεί
υπήρχε το αντιστασιακό περιεχόμενο. Αυτό το κάλυπταν με διάφορες
εκδηλώσεις που πραγματοποιούσαν. Οι εκδηλώσεις αυτές είχαν εθνικό
περιεχόμενο μέσω θεατρικών παραστάσεων, χορών κλπ, ώστε να
καλλιεργούνται πνευματικά τα παιδιά, αλλά και για να παίρνουν
κουράγιο οι μεγάλοι. Η ίδρυση της ΕΠΟΝ βοήθησε πολύ στην άνδρωση
του εθνικού αντιστασιακού κινήματος. Σύμφωνα με την καταγραφή του
Ανταίου (Γιαννακόπουλου) χάθηκαν από εκτελέσεις 1000 παιδιά.
Τι θα μπορούσατε να μας πείτε για το κτήριο όπου
δημιουργήθηκε η ΕΠΟΝ;
Το κτήριο, ένα κτίσμα του μεσοπολέμου, την εποχή εκείνη ήταν
ιδιοκτησίας του δασκάλου Παναγή Δημητράτου που κατάγεται από την
Κεφαλονιά. Το κτήριο επιλέχθηκε "τυχαία" γιατί οι Αμπελόκηποι, τότε,
ήταν κέντρο-απόκεντρο, υπήρχαν αρκετές οργανώσεις και μέλη στην
περιοχή και το σπίτι ανήκε σε στέλεχος του κόμματος το οποίο
εμπιστευόντουσαν. Τα Τουρκοβούνια, όπως και ένα μεγάλο μέρος της
Καισαριανής, ήταν ελεύθερη περιοχή, δεν περνούσαν οι Γερμανοί. Στην
περιοχή των Αμπελοκήπων υπήρχαν λίγα σπιτάκια και οι προσφυγικοί
συνοικισμοί (Κάδμος, Νέα Ανατολή, Κουντουριώτικα...)
Το κτήριο στη Δουκίσσης Πλακεντίας 3 παρέμεινε στην ιδιοκτησία της
οικογένειας του Δημητράτου μέχρι και το 1956, οπότε και πουλήθηκε.
Στη συνέχεια άρχισε να νοικιάζεται για διάφορες χρήσεις, μέχρι και για
αποδυτήρια αθλητικού συλλόγου (Αθλητικού Ομίλου Αμπελοκήπων).

4. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [4]
Το 1985, με απόφαση της τότε υπουργού Πολιτισμού Μελίνας
Μερκούρη, το οίκημα, αφού αγοράστηκε από τους τότε ιδιοκτήτες,
κηρύχθηκε διατηρητέο ιστορικό κτίριο και παραχωρήθηκε για χρήση σε
αντιστασιακές οργανώσεις. Οι αντιστασιακές οργανώσεις τότε ήταν
πέντε (του Πανελλαδικού Συνδέσμου Αγωνιστών Εαμικής Εθνικής
Αντίστασης (ΠΣΑΕΕΑ), της Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Αγωνιστών
Εθνικής Αντίστασης (ΠΟΑΕΑ), της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών
Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ), της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιστών και
Φίλων της ΕΠΟΝ (ΠΕΑΦΕ) και της ΕΜΑΕΕ (Επιτροπής Μελέτης και
Αξιοποίησης του έργου της ΕΠΟΝ). Το διοικητικό συμβούλιο ήταν
15μελές, τρία μέλη από κάθε οργάνωση. Οι οργανώσεις αυτές
προσπάθησαν, φέρνοντας και υλικό δικό τους, να κάνουν τον χώρο
επισκέψιμο με υλικό από την αντίσταση. Οι πρώτοι ΕΠΟΝίτες που
ήρθαν να επισκεφθούν τον χώρο έκλαιγαν, όπως κλαίνε και οι
βασανισμένοι που επισκέπτονται τους χώρους που βασανίστηκαν από
την στρατιωτική αστυνομία (ΕΑΤ-ΕΣΑ - Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα της
Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας. Ήταν το κύριο σώμα ασφαλείας
κατά τη διάρκεια της δικτατορίας (1967-1974)).
Με τον χρόνο και μετά τον θάνατο του Φοίβου Τσέκερη στις
15/03/2015 το κτήριο μένει κλειστό για πάρα πολύ χρόνο. Δεν υπήρχε
προσφορά και πρωτοβουλία επανασύστασης του διοικητικού
συμβουλίου καθώς και χρήματα συντήρησής του. Το κτήριο αυτό ανήκε
στο Υπουργείο Πολιτισμού στο κομμάτι της Νέας Γενιάς. Μετά από μια
αλλαγή που έγινε, δόθηκε στο Υπουργείο Παιδείας εδώ και πάρα πολλά
χρόνια. Ο φάκελος, όμως, του κτηρίου κάπου έχει χαθεί... Πρέπει να
βρίσκεται ακόμα στο Υπουργείο Πολιτισμού. Θα πρέπει να βρεθεί για
να ξεκαθαρίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς (μιας και τώρα είναι στον

5. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [5]
"αέρα"). Θα πρέπει να βρεθεί σύντομα μια λύση γιατί το κτήριο έχει
πρόβλημα, ιδίως στα πατώματα. Πρέπει να φτιαχτεί και να τοποθετηθεί
ένας άνθρωπος υπεύθυνος για να το ανοίγει και να χρησιμοποιηθεί ως
Μουσείο.
Λίγα λόγια για τον ιδιοκτήτη του κτηρίου στο οποίο
βρισκόμαστε.
Ο Παναγής Δημητράτος ήταν ένας μεγάλος επιστήμονας που
ασχολήθηκε με τη δημοτική γλώσσα. Ήταν δημοτικιστής και είχε γράψει
βιβλία για το Δημοτικό. Είχε δυο παιδιά. Τον Κώστα και την Πόπα.
Σε μια μάχη στον Μαραθώνα σκοτώθηκαν 6 χωροφύλακες. Σε αντίποινα
οι Γερμανοί έπιασαν αιχμαλώτους και 17 από αυτούς τους εκτέλεσαν
στις 13;/04/1944 [Σχόλιο: κάποιοι αναφέρουν ως ημερομηνία:
22/04/1944 και κάποιοι τον Μάη του 1944. Ο Κώστας Δημητράτος
αναφέρει ότι ήταν μαζί με τον πατέρα του στην εκτέλεση, αλλά οι
Γερμανοί είχαν την συνήθεια, την οποία εφάρμοζαν πολλές φορές, στην
περίπτωση δύο συγγενών προς εκτέλεση, να αφήνουν τον ένα. Ο
μπαμπάς εκτελείται και μένει ο γιος στη ζωή. Η εκτέλεση του πατέρα
του γίνεται στο νοσοκομείο «Σωτηρία» στις 20 Απριλίου κι αυτή μια
αναθεώρηση όλων των γραπτών μαρτυριών που είχαμε μέχρι τώρα
(Πηγή: https://www.alfavita.gr/ekpaideysi/213357_o-daskalos-panagis-
dimitratos-kai-spiti-tis-epon)].

6. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [6]
Εικόνα 1: Πηγή: https://srv-web1.parliament.gr/display_doc.asp?item=40510&seg=7618 (σελ.190)
Εικόνα 2: Μεγέθυνση της ανακοίνωσης. Πιο πιθανές ως ημέρα εκτέλεσης θεωρούμε, με βάση και
το απόσπασμα της εφημερίδας και την μαρτυρία του γιού του, την 20 ή την 22/04/1944
Πληροφορίες λένε ότι πιάστηκε ο Παναγής Δημητράτος αιχμάλωτος
μαζί με τον γιο του από τη Χωροφυλακή. Τους είπαν, επειδή δεν ήθελαν
να διαλύσουν το σόι τους, να αποφασίσουν για το ποιος από τους δύο
θα ήθελε να εκτελεστεί. Ο πατέρας είπε πως, ως μεγαλύτερος, ήθελε να
εκτελεστεί αυτός και να αφήσουν τον γιο του, όπως και έγινε. Η
εκτέλεση έγινε μέσα στη Σχολή Χωροφυλακής από χωροφύλακες. Στην
ΕΠΟΝ συμμετείχαν πάρα πολλοί νέοι οι οποίοι υποστηρίζονταν από

7. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [7]
λογοτέχνες όπως ο Βάρναλης, ο Λουντέμης. Από την ΕΠΟΝ "πέρασαν"
και οι Θεοδωράκης, Χατζηδάκις.
Ελλάδα και Β' Παγκόσμιος πόλεμος
Η Ελλάδα τα χρόνια της γερμανικής κατοχής έχασε το 10% του
πληθυσμού της από την πείνα, τις εκτελέσεις, τα ολοκαυτώματα. Η
Σοβιετική Ένωση μπορεί να έχασε 25.000.000 ανθρώπους, αλλά ήταν το
5% του συνολικού πληθυσμού της.
Οι Γερμανοί δεν μας αποζημίωσαν ποτέ για όσα έκαναν. Οι Ιταλοί μας
έδωσαν κάτι ως αποζημίωση, όχι και πολύ σημαντικό, αλλά οι Γερμανοί,
που κατέστρεψαν 100 χωριά ολοκληρωτικά και εκτέλεσαν χιλιάδες
ανθρώπους, δεν έδωσαν ούτε μια πεντάρα. Το ποσό των αποζημιώσεων
από τους Γερμανούς ξεπερνά, κανονικά, το χρέος που έχουμε απέναντι
στις Ευρωπαϊκές χώρες.
Πού βρίσκεται το αρχείο της ΕΠΟΝ;
Το αρχείο της ΕΠΟΝ ή θα πρέπει να βρίσκεται στον Περισσό, στα
γραφεία του ΚΚΕ ή και στα ΑΣΚΙ (Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής
Ιστορίας). Στο κτήριο της ΕΠΟΝ, στη Δουκίσσης Πλακεντίας 3, δεν
υπάρχουν. Στο κτήριο υπάρχουν μόνο φωτογραφίες του φωτογράφου
Σπύρου Μελετζή. Ήταν εξαιρετικός άνθρωπος. Για να διατηρηθεί η
μνήμη πρέπει να υπάρχουν ζωντανά πρόσωπα. Ή να έχουν παίξει τα
ίδια τα πρόσωπα κάποιον σημαντικό ρόλο στην ιστορία ή να είναι ήδη
μυημένοι από τα σπίτια τους, συγγενείς τους. Αυτήν την περίοδο
μεγάλο ρόλο παίζει και η προφορική ιστορία. Έχουμε βγάλει
"λαβράκια" από αυτήν.

8. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [8]
Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη
Θα ήθελα να προσθέσω και τα εξής. Υπήρξα στέλεχος της Δημοκρατικής
Νεολαίας Λαμπράκη. Η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη ήταν, μετά την
ΕΠΟΝ, η μεγαλύτερη νεολαία στον τόπο μας με 50-60 χιλιάδες μέλη σε
όλη την Ελλάδα. Φανταστικός αριθμός για την περίοδο μετά τη
δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη τον Μάη του
1963. Προέκυψε το 1964 από τη συγχώνευση της Νεολαίας της ΕΔΑ
(Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά) και της ΔΚΝΓΛ (Δημοκρατικής Κίνησης
Νέων Γρηγόρης Λαμπράκης) που είχε δημιουργηθεί τον Ιούνιο του
1963, αμέσως μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη.
Η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη ακολούθησε ακριβώς τα βήματα της
ΕΠΟΝ. Έκανε γραφεία, έκανε λέσχες πολιτισμού σε όλη την Ελλάδα. Στο
μικρότερο χωριό, όπου υπήρχαν δυο τρεις "Λαμπράκηδες", όπως τους
ονομάζαμε, πήγαιναν σε ένα σπίτι, σε έναν αχυρώνα... όπου
μπορούσαν και έκαναν γραφεία και λέσχες πολιτισμού.
Η ΕΠΟΝ έλεγε "πολεμάμε και τραγουδάμε". Εμείς λέγαμε "παλεύουμε
και τραγουδάμε". Εμείς δεν είχαμε όπλα. Η ΕΠΟΝ πολεμούσε κιόλας.
Αυτή ήταν η διαφορά μας. Ακολουθήσαμε όμως τα βήματα της ΕΠΟΝ
με τις λέσχες πολιτισμού. Πηγαίναμε με τους φίλους μας και βλέπαμε
κάποια ταινία/παράσταση. Τελείωνε και κανονίζαμε πότε θα βρεθούμε
στη λέσχη πολιτισμού για να συζητήσουμε για το έργο. Τόσο για τις
ταινίες, όσο και για τις θεατρικές παραστάσεις. Υπήρχαν και ηθοποιοί οι
οποίοι μας βοηθούσαν δίνοντάς μας προσκλήσεις, όπως ο Ληναίος, και
πηγαίναμε κα βλέπαμε τις παραστάσεις. Το κίνημα των "Λαμπράκηδων"
διογκώθηκε τα χρόνια που ακολούθησαν. Η δικτατορία όμως μας
βασάνισε πολύ. Όταν πήγα στις φυλακές Αβέρωφ βρήκα μέσα περίπου
100 "Λαμπράκηδες", φίλους από την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη...

9. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [9]
Βασανιστήκαμε πολύ. Όλη αυτή η γενιά βασανίστηκε πολύ. Εμένα με
έπιασαν στον Πειραιά. Τον αδελφό μου τον μικρό τον είχαν ήδη στη
φυλακή. Ο αδελφός μου ο δεύτερος ήταν στα Γιούρα. Το μαγαζί μας,
παντοπωλείο, το πρόσεχαν οι δύο νύφες μου και η μητέρα μου. Αυτές
ήταν το "μαγαζί". Αυτές μας έτρεφαν. Εμένα με έπιασαν τον Απρίλη του
1968. Τον αδελφό μου τον κράτησαν δύο μήνες στην ασφάλεια και μετά
τον έστειλαν εξορία. Εμένα με κράτησαν 128 ημέρες στην ασφάλεια και
μετά πήγα φυλακή. Για την ελευθερία, για τη δημοκρατία. Βαρύ το
κόστος.
Σύνδεση μεταξύ ΕΠΟΝ και αντίστασης κατά της δικτατορίας
Υπάρχει σύνδεση μεταξύ της ΕΠΟΝ και της αντίστασης κατά της
δικτατορίας. Εμείς βρήκαμε στη φυλακή παιδιά από τον εμφύλιο
πόλεμο. Βρήκαμε ανθρώπους στη φυλακή που ήταν 18 χρόνια. Στις
φυλακές Αβέρωφ, στην Αίγινα. Η Ελλάδα πέρασε δύσκολες
καταστάσεις. Εγώ κάθισα έναν χρόνο στις φυλακές, πήγα στο
στρατοδικείο, όπου με απάλλαξαν από την κατηγορία, αφού δεν μου
βρήκαν τίποτα... Δεν μίλησε κανείς για μένα. Μετά βγήκα και με
επιστράτευσαν κατευθείαν και πήγα σε ένα τάγμα ανεπιθύμητων στα
Σέρβια Κοζάνης, όπου έκατσα 2 χρόνια με μια μόνο δεκαπενθήμερη
άδεια. Εκεί βασανίστηκα περισσότερο και από τη φυλακή.
Το μεγαλύτερο μαρτύριο για μένα δεν ήταν οι ξυλοδαρμοί. Ήταν η
απομόνωση. Εγώ έμεινα 4,5 μήνες σε ένα κελί 2Χ1. Στο πάτωμα
κοιμόμουν, πάνω σε μια κουβέρτα για 128 ημέρες. Στην οδό
Μπουμπουλίνας, στη Γενική Ασφάλεια. Μας έπιασαν παρανόμως, μας
κυνήγησαν και μας πήγαν στη Μπουμπουλίνας για μια "διαπίστωση",
όπως μας είχαν πει... και γελούσαμε… Ξυλοδαρμοί, ξύλο αρκετό. Μας
χτυπούσαν τα πόδια, φάλαγγα. Μας απειλούσαν. Με έβαλαν μια φορά

10. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [10]
μέσα σε έναν σάκο νάιλον για να με σκοτώσουν. Μου έκαναν εικονικές
εκτελέσεις. Δεν πίστευα ότι θα με εκτελέσουν. Δεν ήμουν κάποιο
στέλεχος, αλλά, όσο να 'ναι, φοβάσαι, δε φοβάσαι; Όταν σου έχουν το
πιστόλι στο κεφάλι και σου λένε ένα, δύο τρία... Λέω "παίζουν" αυτοί,
αλλά... φοβόμουν.
Αντέξαμε όμως γιατί δεν θέλαμε να φέρουμε άλλους στη θέση μας.
Αντέξαμε γιατί είχαμε μια οικογενειακή παράδοση. Αντέξαμε γιατί
ήμασταν νέοι άνθρωποι και είχαμε μια παλληκαριά και έναν εγωισμό.
Σκέφτεσαι, επίσης, ότι δεν είσαι μόνος. Σε σκέφτονται αυτοί που σε
γνωρίζουν. Είχαμε φτιάξει έναν μηχανισμό και μαθαίναμε και τα νέα
των υπολοίπων. Ήταν μεγάλη υπόθεση να μην νοιώθεις μόνος στη
φυλακή.
Χούντα
Η εξέγερση την περίοδο της δικτατορίας έγινε σε όλη την Ελλάδα.
Ιδιαίτερα στους χώρους όπου υπήρχαν Πανεπιστήμια, Ανώτατες Σχολές
κλπ, αφού οι νεολαίοι είναι πιο ευαίσθητοι σε θέματα ελευθερίας και
δημοκρατίας και εξεγείρονται πιο εύκολα. Η πρώτη εξέγερση έγινε στις
21 Απρίλη στο Ηράκλειο της Κρήτης, την ίδια μέρα με το πραξικόπημα.
Είχαμε συλλήψεις, ξύλο, χτυπήματα από χωροφύλακες. Και εδώ στην
Αθήνα έγιναν μικροσυμπλοκές, αλλά δε διαδόθηκαν πολύ. Όσο
περνούσε ο καιρός οργανώθηκε, αρχικά, το Πατριωτικό Μέτωπο. Ήταν
η οργάνωση που ξεκίνησε από την ΕΔΑ, γι' αυτό ήταν και η πιο μεγάλη
αντιστασιακή οργάνωση και είχε και τα περισσότερα θύματα. Μετά
ιδρύθηκε η Πατριωτική Άμυνα, το ΠΑΚ (Πανελλήνιο Απελευθερωτικό
Κίνημα) και πολλές άλλες σε πολλές περιοχές της Ελλάδος αλλά και του
εξωτερικού. Είχαμε πολλούς νεκρούς στα χρόνια της χούντας, όχι μόνο
στην εξέγερση του Πολυτεχνείου, αλλά και κατά την επταετία, από

11. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [11]
ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια. Ο Γιώργος Τσαρουχάς, ο πρώην
βουλευτής της ΕΔΑ, συνελήφθη το 1968, βασανίστηκε άγρια και
πέθανε, επίσημα, από ανακοπή [Σχόλιο: Η δικαστική έρευνα το μόνο
που ξεκαθάρισε αμετάκλητα ήταν ότι ο θάνατός του προήλθε από τα
πλήγματα των βασανιστών του και όχι από χρόνια καρδιοπάθεια. Πηγή:
https://el.wikipedia.org/wiki/Γιώργος_Τσαρουχάς]. "Σύμπτωση"! Στα
γραφεία που βασάνιζαν τον Τσαρουχά, ύστερα από αίτημα που κάναμε
εμείς ως Σύνδεσμος Φυλακισθέντων, Εξορισθέντων Αντιστασιακών
1967-1974 (ΣΦΕΑ), έχουμε κάνει ένα Μουσείο, έναν χώρο Μνήμης της
Αντιδικτατορικής Αντίστασης σε αίθουσα του Πολεμικού Μουσείου
Θεσσαλονίκης. Το κτήριο του σημερινού Μουσείου αποτελούσε κατά
την περίοδο της χούντας τον χώρο ανακρίσεων και βασανιστηρίων της
δικτατορικής ΚΥΠ.
Εμείς καθορίζουμε, σε μεγάλο βαθμό, τις τύχες μας
Υγεία να υπάρχει και όλα γίνονται. Καλή πρόοδο να έχετε εσείς, οι
μικροί και οι μικρές. Γίνονται όλα στη ζωή μας. Εγώ ταλαιπωρήθηκα, το
ένα το άλλο... Τελικά, έγινα δικηγόρος γιατί είχα θέληση. Θα μπορούσα
να τα είχα παρατήσει. Χρειάζεται κουράγιο και προσπάθεια για να
πετύχεις τους στόχους σου. Βγήκα έξω, έκανα δουλειές για να ζήσω,
καθάριζα αμάξια, έβαζα βενζίνη σε ένα βενζινάδικο που δούλευα για να
βγάζω κάνα φράγκο. Ένα πρωί μου είπαν: "Ξέρεις Κώστα, σε
ευχαριστούμε για την παρουσία σου, είσαι ένα πολύ καλό παιδί, αλλά
δεν θέλουμε να συνεχίσεις". "Κατάλαβα", τους είπα. "Ήρθε η
ασφάλεια". "Ναι", μου είπαν. "Καλά", τους λέω. "Δεν πειράζει. Θα
μείνουμε φίλοι". Τους απείλησαν να με διώξουν. Ασ’ τον να πεθάνει
από την πείνα. Αισχροί άνθρωποι.

12. Συνέντευξη με τον κ. Κώστα Μανταίο (13/06/2019) /
Συντακτική και Φωτογραφική Oμάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής [12]
Παράρτημα
Εικόνα 3: Παρουσίαση ομιλητή. Μέρος της συνέντευξης της πρώτης συνάντησης στο κτήριο της ΕΠΟΝ
βρίσκεται στη σελίδα: https://www.youtube.com/watch?v=ndv79e3uuhY
Ευχαριστούμε πάρα πολύ τον κύριο Κώστα Μανταίο για τη συνέντευξη
και τις πληροφορίες που μας παραχώρησε.
Συντακτική και φωτογραφική ομάδα εργαστηρίου Πληροφορικής
του 56ου
Γυμνασίου Αθήνας
Σχολικό έτος: 2019-2020