Ang maikling kuwento - binaybay ding maikling kwento - ay isang maiksing salaysay hinggil sa isang mahalagang pangyayaring kinasasangkutan ng isa o ilang tauhan at may iisang kakintalan o impresyon lamang. Isa itong masining na anyo ng panitikan. Tulad ng nobela at dula, isa rin itong paggagad ng realidad, kung ginagagad ang isang momento lamang o iyong isang madulang pangyayaring naganap sa buhay ng pangunahing tauhan. Si Deogracias A. Rosario ang tinuturing na "Ama ng Maikling Kuwento". Tinawag rin itong dagli noong panahon ng mga Amerikano at ginagawa itong libangan ng mga sundalo.
Ang alamat ay naiiba dito at sa kasaysayan bagamat may mga elemento ang dalawa. Ang ito ay di-totoo. Ang kasaysayan ay totoo, samantalang ang alamat ay may mga bahaging totoo at mayroon din naman na hindi totoo ang kuwento at kadalasang ang kuwento ay tungkol sa mga naganap sa di-totoong lugar at di-totoong panahon.
Kayarian
Bilang isang akdang pampanitikan, maaaring magsalaysay ng tuluy-tuloy ang maikling kuwento ng isang pangyayari hango sa tunay na buhay; may isa o ilang tauhan lamang, sumasaklaw sa maikling panahon, may isang kasukdulan, at nag-iiwan ng kakintalan o impresyon sa isip ng mambabasa.
Mga Elemento
Panimula- Dito nakasalalay ang kawilihan ng mga mambabasa. Dito rin kadalasang pinapakilala ang iba sa mga tauhan ng kuwento.
Saglit na Kasiglahan- Naglalahad ng panandaliang pagtatagpo ng mga tauhang masasangkot sa suliranin.
Suliranin- Problemang haharapin ng tauhan.
Tunggalian- May apat na uri: tao laban sa tao, tao laban sa sarili, tao laban sa lipunan, tao laban sa kapaligiran o kalikasan.
Kasukdulan- Makakamtan ng pangunahing tauhan ang katuparan o kasawian ng kanyang ipinaglalaban.
Kakalasan- Tulay sa wakas.
Wakas- Ito ang resolusyon o ang kahihinatnan ng kuwento.
Tagpuan- nakasaad ang lugar na pinangyayarihan ng mga aksiyon o mga insidente, gayundin ang panahon kung kailan naganap ang kuwento.
Paksang Diwa- pinaka kaluluwa ng maikling kuwento.
Kaisipan- mensahe ng kuwento.
Banghay- pagkakasunod-sunod ng mga pangyayari sa kwento
Mga uri
May sampung uri ng maikling kuwento:
Sa kuwento ng tauhan inilalarawan ang mga pangyayaring pangkaugalian ng mga tauhang nagsisiganap upang mabigyan ng kabuuan ang pag-unawa sa kanila ng isang mambabasa.
Sa kuwento ng katutubong kulay binibigyang-diin ang kapaligiran at mga pananamit ng mga tauhan, ang uri ng pamumuhay, at hanapbuhay ng mga tao sa nasabing pook.
Sa kuwentong bayan nilalahad ang mga kuwentong pinag-uusapan sa kasalukuyan ng buong bayan.
Sa kuwento ng kababalaghan pinag-uusapan ang mga salaysaying hindi kapanipaniwala.
Naglalaman ang kuwento ng katatakutan ng mga pangyayaring kasindak-sindak.
Sa kuwento ng madulang pangyayari binibigyang diin ang kapanapanabik at mahahalagang pangyayari na nakapagpapaiba o nakapagbago sa tauhan.
Sa kuwento ng sikolohiko ipinadarama sa mga mambabasa ang damdamin ng isang tao sa harap ng isang
2. Ito ay isang pagsasalaysay na komposisyon.
Ito ang pinakagamit ng tao sa pakikipag-
ugnayan sa kaniyang kapuwa.
Ang paksa sa pagsasalaysay ay nakabatay sa
kaniyang karansan.
Ito ang pinakamadali at detalyadong paraan ng
pagsulat sapagkat tinatalakay nito ang
karanasan ng manunulat or nagsasalaysay.
3. Minsan ang hango sa mga naririnig o
napakinggan ng ibang tao; minsan din
ay mula sa napanood mula sa telebisyon
o nabasa; napanood sa isang dula o
teatro. Minsan din ay hango sa
pangarap o kathang isip lamang na
manunulat.
5. PANG-URI
Ito ay salitang naglalarawan sa tao, bagay,
hayop, pook o pangyayari.
Sa paglalarawan, mahalagang maibigay ang
angkop na salitang makapaglalarawan sa
angking katangian ng bawat isa.
Ito ay may mga kaantasan upang mailarawan
nang tama ang bawat katangian ng
inilalarawansa lantay o inihahambing.
6. LANTAY
Inilalarawan ng payak na
katangian ng isang tao, bagay,
hayop o pangyayari. Walang
paghahambing na ipinahahayag.
8. PAHAMBING NA MAGKATULAD
Ginagamit ito kung ang
pinaghahambing ay magkapatas o
magkatimbang na katangian.
Ang pang-uri ay ginagamit ng
panlaping :
Sing- , kasing, at magkasing - , at mga
panandang kapuwa, katulad, gaya at
kapara.
9. PAHAMBING NA HINDI MAGKATULAD
Ito ay maaring palamang o pasahol
Ginagamit ang mga panandang higit,
lalo, labis, di hamak, at makalibo.
Gumagamit din ng panandang lalo, di-
gasino, di-gaano, di-totoo, at di-lubha.
10. PASUKDOL
Ito ay nagpapakita ng
pinakamasidhing paglalarawan ng
bagay, tao, lugar, o pangyayari.
Makikita ito sa iba’t ibang paraan.
11. PARAAN NG PAGPAPAKITA NG
PASUKDOL
Paggamit ng panlaping napaka-
Hal. Napakaganda ng ibong iyon.
Pag-uulit ng pang-uri
Hal. Pagkaganda – ganda ng ibong agila.
Paggamit ng salitang inuulit na may unlaping
kay-
Hal. Kaylaki-laki ng pakpak ng ibong agila.
12. PARAAN NG PAGPAPAKITA NG
PASUKDOL
Paggamit ng mga salitang ubod, lubha, labis, sakdal,
ulo at hari
Hal. Ubod ng lapad ang pakpak ng ibong Adarna.
Paggamit ng salitang wala kasunod ng mga salitang
kamukha, kahambing, katulad, kapantay at kaparis at
panlaping kasing-
Hal. Walang katulad ang mga ibon sa Pilipinas.
13. PARAAN NG PAGPAPAKITA NG
PASUKDOL
Paggamit ng unlaping pinaka- sa
pang-uri
Hal. Itinuturing na pinakamalaking
ibon ng Pilipinas ang Haribon.
